Pojęcie kompetencji kluczowych na stałe zagościło w języku edukacyjnym, jednak powszechność użycia terminu nie idzie w parze z praktyką. W wielu placówkach funkcjonują one jako terra incognita, a ich kształtowanie pozostaje w sferze deklaracji. Przedstawiam propozycję wprowadzenia kompetencji do szkolnej codzienności przy wykorzystaniu różnych form nadzoru pedagogicznego, którego plan należy przygotować do 15 września.
Fragment artykułu z miesięcznika "Dyrektor Szkoły" 2018/9
Zgodnie z internetową wersją Słownika języka polskiego PWN kompetencja to zakres czyjejś wiedzy, umiejętności i doświadczenia. Ponieważ słowa ‘umiejętność’ i ‘doświadczenie’ są zbieżne znaczeniowo, trafniejsze wydaje się sformułowanie definiujące kompetencję jako połączenie wiedzy, umiejętności i postawy. Wyróżniają one daną osobę łatwością sprawnej, skutecznej, odpowiadającej oczekiwaniom jakościowym, realizacji danych zadań (https://pl.wikipedia.org/wiki/Kompetencja, dostęp: 16.08.2018 r.).
Pojęcie kompetencji kluczowych nabrało znaczenia po sformułowaniu Zaleceń Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z 18.12.2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE). Przez ostatnie lata był to jeden z priorytetowych europejskich dokumentów referencyjnych dla rozwoju kształcenia, szkolenia i uczenia się ukierunkowanych na kompetencje.
Obecnie obowiązują Zalecenia Rady z 22.05.2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2018/C189/01), definiujące osiem kompetencji kluczowych:
- w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
- w zakresie wielojęzyczności,
- matematyczne oraz w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
- cyfrowe,
- osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
- obywatelskie,
- w zakresie przedsiębiorczości,
- w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Aktualizacja to odpowiedź na wyzwania współczesnego świata, w tym zwiększające się znaczenie kompetencji społecznych, obywatelskich i w zakresie przedsiębiorczości, rosnącą liczbę miejsc pracy zautomatyzowanej oraz powiększanie roli technologii we wszystkich dziedzinach życia. Istotnym powodem dokonanych zmian jest także utrzymujący się wysoki odsetek nastolatków i dorosłych mających niewystarczające umiejętności podstawowe, co potwierdzają badania międzynarodowe prowadzone przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organisation for Economic Co-operation and Development, OECD).
