W wielu szkołach jednym z elementów uroczystego rozpoczęcia nowego roku będzie jak zwykle msza święta. Dlatego warto przypomnieć, co na temat wolności wyznania oraz prawa do uzewnętrzniania religii i jej praktykowania, a także obecności w przestrzeni publicznej symboli religijnych i obrzędów mówią przepisy.
Fragment artykułu z miesięcznika "Dyrektor Szkoły" 2019/8
Najważniejszym aktem prawnym regulującym te kwestie jest ustawa zasadnicza – art. 53 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) gwarantuje każdemu wolność sumienia i wyznania. Oznacza to wolność wyznawania lub przyjmowania religii według własnego wyboru, a także uzewnętrzniania indywidualnie bądź z innymi, publicznie i prywatnie, swojej religii przez uprawianie kultu, modlitwę, uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie oraz nauczanie (art. 53 ust. 2 Konstytucji).
O ile wolność sumienia i wyznania ma wymiar absolutny i nie może być w jakikolwiek sposób ograniczana, o tyle uzewnętrznianie religii można ograniczyć w ściśle określonych przypadkach – gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób (art. 53 ust. 5 Konstytucji) – i jedynie w drodze ustawy.
Najbardziej problematycznym zagadnieniem w tym przypadku jest kwestia praw innych osób, nasuwa się bowiem pytanie, jaki poziom żarliwości w uzewnętrznianiu swoich przekonań będzie dopuszczalny w sytuacji, gdy mamy do czynienia z kimś, kto owych przekonań nie podziela. Należy przyjąć istnienie wolności szerzenia (propagowania) określonego światopoglądu, w tym religii (…). Wolno nawiedzać mieszkania z propozycjami w tym zakresie – ale w granicach nienaruszalności mieszkania (art. 50). Wolno zakładać kościoły, związki wyznaniowe, zrzeszenia religijne i zrzeszenia propagujące światopogląd niereligijny – na warunkach ogólnie określających wykorzystywanie wolności zrzeszania się (art. 12, art. 58) [P. Sarnecki, L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, Warszawa 2016].
