Zobowiązanie do zakupu określonego sprzętu w zamian za tańsze podręczniki, przyjęcie kosztownego upominku od firmy sprzedającej ubezpieczenia czy zatrudnienie bratowej – pewne działania dyrektora szkoły i nauczycieli w świetle prawa mogą zostać uznane za korupcyjne.
Fragment artykułu z miesięcznika "Dyrektor Szkoły" 2019/11
Od korupcji nie są wolne również szkoły. Dotychczas sprawy związane z wręczaniem korzyści majątkowych w zamian za podjęcie określonych działań przez szkolne organy dotyczyły głównie wyboru wydawnictwa oferującego szkolne podręczniki.
W skierowanym do Rzecznika Praw Obywatelskich piśmie z 29.04.2013 r. (nr DJE-AM-045-1/2013) Ministerstwo Edukacji Narodowej podkreślało, iż wybór podręcznika nie może być uzależniony od otrzymania jakichkolwiek dóbr materialnych oferowanych przez wydawnictwa, a tego typu praktyki są niezgodne z prawem: Przy wyborze podręcznika nauczyciel musi kierować się wyłącznie przesłankami dydaktycznymi oraz potrzebami i możliwościami uczniów, którzy będą z tego podręcznika korzystać. Oferowanie nauczycielom lub dyrektorom szkół korzyści oraz przyjmowanie ich w zamian za wybór konkretnego podręcznika jest niezgodne z prawem i o każdym takim przypadku należy powiadomić odpowiedni organ kontroli. Kontrolą przestrzegania prawa w zakresie działalności dydaktycznej, w tym prawidłowości wyboru podręczników szkolnych zajmuje się kurator oświaty. Z kolei do kontroli prawidłowości dysponowania przyznanymi szkole środkami budżetowymi oraz pozyskanymi przez szkołę środkami finansowymi pochodzącymi z innych źródeł, a także gospodarowania mieniem uprawniony jest przede wszystkim organ prowadzący szkołę (w przypadku szkoły samorządowej – wójt, burmistrz, prezydent miasta lub marszałek) i regionalna izba obrachunkowa (www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Odpowiedz_MEN_podreczniki.pdf).
Warto też przytoczyć odpowiedź z 18.12.2013 r. wiceminister edukacji Joanny Berdzik na interpelację nr 22992 (www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=54A99F16) w sprawie przekazywania korzyści majątkowych szkołom w zamian za podjęte zobowiązania do korzystania z konkretnych podręczników. Wynika z niej, że w związku z otrzymanymi sygnałami, iż dyrektorzy niektórych szkół podejmują zobowiązania do korzystania z publikacji danego wydawnictwa w zamian za przekazanie szkole różnego rodzaju sprzętu dydaktycznego, MEN zleciło kuratorom oświaty przeprowadzenie kontroli doraźnych.
