Obywatelskość, myślenie krytyczne, kompleksowe rozwiązywanie problemów, rozumienie wielokulturowości to kompetencje niezbędne do funkcjonowania w złożonej rzeczywistości. W ich kształtowaniu wspiera szkołę edukacja globalna – holistyczna koncepcja dążąca do pokazywania rzeczywistego obrazu świata oraz rozwijania postawy szacunku i przekonania o równości wszystkich jego mieszkańców. Pięć filarów tej koncepcji (zagadnienia, umiejętności, wartości, postawy, odniesienie do działania) wspiera realizację zajęć przedmiotowych i podstawy programowej.
Fragment artykułu z miesięcznika "Dyrektor Szkoły" 2020/10
Zorganizowaną w czerwcu przez Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła” konferencję on-line „Rób dobro. Edukacja globalna w szkole podstawowej” rozpoczęło wystąpienie Kieszenie pełne skarbów (www.youtube.com/ZrodlaOrg). Rzeczywiście, jedną z kluczowych funkcji szkoły, obok przygotowania do pracy zawodowej, jest wspieranie młodych ludzi w gromadzeniu „skarbów”: kompetencji, umiejętności, wartości i postaw pomagających zrozumieć złożoność i wewnętrzne powiązania świata, w którym żyją i będą żyć. Do funkcji tej odwołują się liczne dokumenty, np. Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 (Warszawa 2019, www.kwalifikacje.gov.pl/images/zsu.pdf), której projekt części szczegółowej trafił w lipcu do konsultacji społecznych (https://bip.men.gov.pl/dzialalnosc/c36-programyprojekty/zintegrowana-strategia-umiejetnosci-2030-skierowana-do-konsultacji-publicznych.html), i pierwotne wobec ZSU Zalecenie Rady w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (ST 9009 2018 INIT, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CONSIL:ST_9009_2018_INIT).
Wsparciem dla szkoły umożliwiającym kształtowanie wartościowych kompetencji oraz dołożenie cegiełki do budowania lepszego świata może być edukacja globalna. Stanowi ona część kształcenia obywatelskiego i wychowania, ale rozszerza ich zakres przez uświadamianie istnienia zjawisk i współzależności globalnych oraz przygotowuje odbiorców do stawiania czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości.
Przez pryzmat edukacji globalnej spróbujmy przyjrzeć się wybranym umiejętnościom wskazanym w ZSU, zwracając uwagę na to, jak je rozwijać, a zarazem kształtować rzetelny obraz współczesnego świata u uczniów na wszystkich etapach edukacyjnych. Zadanie to można realizować zarówno w ramach nauczania przedmiotowego, jak i podejmowanych przez szkołę działań wychowawczych. Omawiane przez nas umiejętności przekrojowe wybrałyśmy według klucza ich zbieżności z umiejętnościami zawartymi w koncepcji edukacji globalnej oraz wspomnianym zaleceniem Rady UE.
