Raport o stanie jednostki samorządu terytorialnego jako instrument oceny działalności jej organu wykonawczego
Waldemar Witalec
członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie, radca prawny
Raport o stanie jednostki samorządu terytorialnego jako instrument oceny działalności jej organu wykonawczego
W artykule poddano analizie wprowadzoną w 2018 r. do polskiego systemu prawa instytucję raportu o stanie gminy, powiatu oraz województwa pod kątem możliwości spełnienia oczekiwań zapewnienia obywatelom realnego udziału w procesie kontrolowania działalności organu wykonawczego. Rozważania koncentrują się wokół głównego zagadnienia, czy nowa instytucja uregulowana w samorządowych ustawach ustrojowych stwarza większą niż absolutorium komunalne gwarancję rzetelności kontroli i oceny oraz rozliczenia działalności organu wykonawczego za dany rok.
Słowa kluczowe: raport o stanie JST, działalność organu wykonawczego JST w roku poprzednim, komunalne wotum zaufania, absolutorium komunalne
Waldemar Witalec
member of the Board of the Regional Chamber of Audit in Rzeszów, legal counsel
Report on the condition of the local authority unit as a tool for assessing the activities of its executive body
The article analyses the institution of the report on the condition of the municipality, county and voivodship that was introduced into the Polish legal system in terms of the ability to satisfy expectations of assuring citizens of realistically being able to participate in the process of auditing the executive body. The considerations focus on the main issue of whether the new institution provided for in the local authority systemic acts creates a greater guarantee of reliability of the audit and assessment, as well as accountability for the activities of the executive body for the given year, than the municipal vote of approval.
Keywords: report on the condition of a LAU, activities of the executive authority of the LAU in the previous year, municipal vote of confidence, municipal vote of approval
Bibliografia:
Bokiej-Karciarz M., Karciarz M., Raport o stanie gminy powiatu województwa, Warszawa 2019.
Gorzelak G., Jałowiecki B., Metodologiczne podstawy strategii rozwoju regionu na przykładzie województwa lubuskiego, „Studia Regionalne i Lokalne” 2000/3 (3).
Gospodarek T., Metoda LFA przy tworzeniu strategii powiatu, „Samorząd Terytorialny” 2007/12.
Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 1999.
Karlikowska M., Miemiec W., Ofiarski Z., Sawicka K., Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Wrocław 2010.
Krawczyk R.P., Raport o stanie gminy, „Finanse Komunalne” 2019/6.
Kurowski L., Ruśkowski E., Sochacka-Krysiak H., Kontrola finansowa w sektorze publicznym, Warszawa 2000.
Łętowski J., Prawo administracyjne dla każdego, Warszawa 1995.
Nowakowska A., Zintegrowane strategie rozwoju miast [w:] EkoMiasto#Zarządzanie. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta, red. Z. Przygodzki, Łódź 2016.
Rosiek I.Ł., Rola kontroli zarządczej w zarządzaniu jednostką samorządu terytorialnego – analiza na przykładzie gmin województwa kujawsko-pomorskiego, rozprawa doktorska, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Katedra Zarządzania Międzynarodowego, 2016, http://www.wbc.poznan.pl/Content/393453/Ireneusz_Rosiek_rozprawa_doktorska.pdf (dostęp: 12.08.2019 r.).
Rzeszutko-Piotrowska M., Strategiczne planowanie rozwoju gospodarczego w polskich gminach, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2013/34.
Sekuła A., Struktura wybranych strategii rozwoju lokalnego a założenia teoretyczne [w:] Gospodarka lokalna w teorii i praktyce, red. D. Strahl, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu” 2003/979.
Szołno-Koguc J., Dylematy skuteczności kontroli finansów publicznych (na przykładzie regionalnych izb obrachunkowych), „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego” 2011/10.
Wołowiec T., Reśko D., Strategia rozwoju gminy jako narzędzie zarządzania zmianą gospodarczą, „Zeszyty Naukowe WSEI”, seria: „Ekonomia” 2002/2.
dr Antoni J. Jeżowski
doktor nauk ekonomicznych, profesor nadzwyczajny w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Głogowie
Finansowanie edukacji pozarządowej ze środków publicznych
Wokół finansowania szkół pozarządowych narasta atmosfera niedomówień i nieprzemyślanych insynuacji. Wzrastająca z roku na rok wartość dotacji przekazywanych z budżetów samorządowych do szkół prowadzonych przez podmioty pozarządowe budzi niepokój i obawy o celowość tych nakładów. Przedstawiona analiza pozwala spojrzeć na te kwestie od strony organizacyjno-finansowej. Uwzględnia także fakt, że system działa zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, a dotowane szkoły stanowią alternatywną realizację obowiązkowych zadań jednostek samorządu terytorialnego, więc przez nie finansowaną.
Słowa kluczowe: dotacja, finansowanie, organizacja systemu edukacji, szkoła pozarządowa, uczeń, wydatki
dr Antoni J. Jeżowski
doctor of economics, extraordinary professor at the State Higher Vocational School (PWSZ) in Głogów
Financing non-governmental education with public funds
The atmosphere of insinuations and unconsidered allusions is intensifying around the financing of non-governmental schools. The value of grants transferred from local authority budgets to schools run by non-governmental entities, which is increasing from year to year, is giving rise to concerns and fears about the purpose of this outlay. The analysis presented enables the review of these issues from the organizational and financial point of view. It also takes into account the fact that the system operates in accordance with the Constitution of the Republic of Poland, while the subsidized schools constitute an alternative implementation of the obligatory tasks of local authority units that are therefore financed by them.
Keywords: grant, financing, organization of the education system, non-governmental school, pupil, expenditure
Paulina Górna
aplikantka adwokacka, Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego
Spółka cywilna jako podatnik podatków lokalnych
Przedmiotem artykułu jest analiza statusu prawnopodatkowego spółki cywilnej w zakresie podatków lokalnych. Autorka artykułu, opierając się na judykatach sądów administracyjnych, a także stanowiskach prezentowanych w piśmiennictwie, podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy podatnikiem podatków lokalnych jest spółka cywilna, czy też jej wspólnicy. Autorka odnosi się do konstrukcji spółki cywilnej, a także pojęcia autonomii prawa podatkowego. Artykuł zawiera zwięzłe przedstawienie procedur związanych z płatnością podatków lokalnych, przy uwzględnieniu charakteru, w jakim w danym postępowaniu podatkowym występuje spółka bądź jej wspólnicy.
Słowa kluczowe: spółka cywilna, podatki lokalne, odpowiedzialność podatkowa, zobowiązania podatkowe
Paulina Górna
trainee attorney-at-law, Graduate of the Faculty of Law and Administration of the University of Gdańsk
Civil partnership as a payer of local taxes
The article presents an analysis of the tax law status of a civil partnership regarding local taxes. The author of the article used the judgments of the administrative courts, as well as positions presented in the literature to attempt to answer the question of whether it is the civil partnership or its partners that are the payers of local taxes. The author refers to the structure of a civil partnership, as well as the concept of tax law autonomy. The article contains a concise presentation of the procedures related to the payment of local taxes, taking into account the nature of the partnership or its partners in the given tax proceedings.
Keywords: civil partnership, local taxes, responsibility for paying taxes, tax liabilities
Bibliografia:
Etel L., Podatek rolny i leśny w 2003 r., „Finanse Komunalne” 2003/1.
Herbert A., Spółka cywilna: konstrukcja prawna, Warszawa 2008.
Kidyba A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Teoria i praktyka, Warszawa 2017.
Ziółkowski P., Obowiązek podatkowy w podatku od środków transportu, LEX, dostęp: 21.06.2019 r.
dr Łukasz Grzejdziak
adiunkt, Katedra Europejskiego Prawa Gospodarczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
ORCID: 0000-0003-0249-7500
Pomoc publiczna a wykonywanie zadań własnych gminy
Finansowanie zadań własnych gminy musi przebiegać w zgodzie z europejskimi regułami pomocy państwa. Niezbędne jest zatem zapewnienie, by finansowanie to nie stanowiło pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej albo by odpowiadało ono znamionom pomocy zgodnej z rynkiem wewnętrznym. Ze względu na niejednolity charakter zadań własnych gminy ocena zgodności ich finansowania z prawem pomocy publicznej wymaga zastosowania licznych reguł wypracowanych przez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości. Niektóre spośród przejawów finansowania zadań własnych gminy mogą nie stanowić pomocy państwa ze względu na pozagospodarczy charakter finansowanego zadania. Inne, ze względu na brak wpływu finansowania na handel między państwami członkowskimi lub na konkurencję. Jeszcze inne – ze względu na brak przysporzenia beneficjentowi wsparcia nierynkowej korzyści.
Słowa kluczowe: pomoc publiczna, konkurencja, samorząd terytorialny, gospodarka komunalna
Dr. Łukasz Grzejdziak
Assistant Professor, Department of European Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Łódź
ORCID: 0000-0003-0249-7500
State aid and fulfilment of the municipality’s own tasks
Financing of the municipality’s own tasks must comply with the European rules on state aid. It should therefore be ensured that this financing does not constitute state aid in the meaning of Article 107(1) of the Treaty on the Functioning of the European Union or that it corresponds to the features of aid which is consistent with the internal market. The non-uniform nature of the municipality’s own tasks means that the assessment of the compliance of their financing with the law on state aid requires the application of numerous rules developed by the case law of the Court of Justice. Some of the manifestations of the financing of the municipality’s own tasks cannot constitute state aid because of the non-economic nature of the task that is being financed. Others, because of the lack of impact of the financing on trade between Member States or on competition. Others still – because of the lack of support of a non-market benefit for the beneficiary.
Keywords: state aid, competition, local authority, municipal management
Bibliografia:
Bael I., Bellis J.F., Competition Law of the European Community, Bicester 1994.
Baudenbacher K., A Brief Guide to European State Aid Law, The Hague 1997.
Blum F., Logue A., State Monopolies under EC Law, New York 1998.
Buendia-Sierra J. L., Exclusive Rights and State Monopolies under EC Law, Oxford 1999.
Evans A., European Community Law of State Aid, Oxford 1997.
Grzejdziak Ł., Regulacja finansowania usług publicznych w Europie, Warszawa 2015.
M. Kleis, P. Nicolaides, The Concept of Undertaking in Education and Public Health Systems, “European State Aid Law Quarterly” 2006/3.
Szydło M., Pomoc państwa wspierająca świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym w świetle najnowszego orzecznictwa wspólnotowego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2006/2.
Adam Błaszko
członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie, radca prawny
Organizacja samorządu terytorialnego oraz nadzoru nad samorządem w Niemczech
W artykule przedstawiono organizację samorządu terytorialnego w Niemczech jako drugiego po Francji państwa europejskiego. Niemcy są przykładem modelu państwa federacyjnego z zachowaniem samodzielności samorządu terytorialnego i organizacji nadzoru finansowego nad sektorem samorządowym powierzonego administracji centralnej.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny w Niemczech, samodzielność, decentralizacja, nadzór
Adam Błaszko
Member of the Board of the Regional Chamber of Audit in Lublin, legal counsel
Organization of local government and supervision over local authorities in Germany
The article presents the organization of local government in Germany, as the second European country after France. Germany is an example of the federal state model, with the retention of the independence of the local authorities and the organization of financial supervision over the local government sector entrusted to the central administration.
Keywords: local government in Germany, independence, decentralization, supervision
Bibliografia:
Dolnicki B., Ustrój samorządu terytorialnego w Niemczech – po reformie „Samorząd Terytorialny” 2001/3.
Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland, Ustawa Zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec z dnia 23 maja 1949 r., źródło: Konstytucje państw Unii Europejskiej, tłumaczenie: Bogusław Banaszak i Agnieszka Malicka, Warszawa 2011.
Grzeszczak R., Struktura administracji w Niemczech, www.interreg3a.dolnyslask.pl
Geis M.E., Podstawy i rozwój samorządu gminnego w Niemczech, Samorząd terytorialny w Polsce i w Niemczech, Warszawa 2015.
Jagoda J. (red.), Organizacja i funkcjonowanie samorządu terytorialnego w Polsce i w Niemczech. Analiza prawnoporównawcza. Organisation und Funktionsweise der Selbstverwaltung in Polen und in Deutschland. Rechtsvergleichende Analyse, Warszawa 2018.
Kardas M.,Kucharska C., Analiza porównawcza modeli samorządu terytorialnego Niemiec, Wielkiej Brytanii i Szwecji, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych” rocznik III/2011.
Kociubiński K., Analiza porównawcza struktur administracji publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej i Republice Federalnej Niemiec, Wrocław 2012.
Lipska-Sondecka A., Niemcy [w:] Samorząd terytorialny w wybranych państwach europejskich, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica IV” 2010.
Mazur A., Samorząd lokalny w Niemczech [w:] Reformy samorządu lokalnego w wybranych krajach, red. S. Mazur, Kraków 2015.
Moll T., Struktura samorządu terytorialnego Republiki Federalnej Niemiec [w:] Model ustroju samorządu gminnego w wybranych krajach europejskich. Prawo samorządu terytorialnego w toku przemian, Warszawa 2013.
Thorsten I.S., Finansowe podstawy funkcjonowania samorządu gminnego w Niemczech [w:] Samorząd terytorialny w Polsce i w Niemczech, Warszawa 2015.
Zawora J., Działalność gminy w Niemczech i Polsce – Uwarunkowania prawne, organizacyjne i finansowe, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2016/439.
Zioło M., Miejsce i rola gmin w strukturach samorządu terytorialnego w Niemczech: uwarunkowania organizacyjne i finansowe, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2010/61.
Maciej Hadel
doktorant w Katedrze Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego; aplikant sędziowski w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury
ORCID: 0000-0003-2256-1565
Podmiot zobowiązany do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi – glosa aprobująca do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21 listopada 2018 r., I SA/Po 510/18
Proces interpretacji norm prawa administracyjnego wymaga odwołania się nie tylko do reguł wykładni językowej, lecz także do dyrektyw wykładni systemowej i funkcjonalnej. Wykładnia językowa nie może prowadzić do wniosków sprzecznych z wykładnią systemową i funkcjonalną. Wykładnia dokonana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w glosowanym orzeczeniu zasługuje na aprobatę, gdyż sąd prawidłowo odwołał się również do powyższych dyrektyw wykładni systemowej i celowościowej. Sąd słusznie przyjął, że w przypadku współistnienia więcej niż jednego podmiotu wskazanego w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. np. właściciela i podmiotu władającego nieruchomością – np. posiadacza zależnego), to właśnie podmiot faktycznie nią władający zobligowany jest do złożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Słowa kluczowe: prawo administracyjne, gospodarowanie odpadami, gmina, zadania publiczne, wykładnia
Maciej Hadel
doctoral student at the Chair of Administrative Law in the Faculty of Law and Administration of the Jagiellonian University in Kraków; trainee judge at the National School of the Judiciary and Public Prosecution
ORCID: 0000-0003-2256-1565
The entity that is required to pay fees for municipal waste management – approving commentary on the judgment of the Voivodship Administrative Court in Poznań of 21 November 2018, I SA/Po 510/18
The process of interpreting the norms of administrative law requires referral to not only the rules of linguistic interpretation, but also to the directives of systemic and functional interpretation. A linguistic interpretation cannot lead to conclusions that are in conflict with the systematic and functional interpretation. The interpretation of the Voivodship Administrative Court in the judgment under review should be approved, because the court also correctly referred to the above directives of systemic and teleological interpretation. The court rightly accepted that, in the case of the coexistence of more than one of the entities specified in Article 2, para. 1, item 4 of the Act on maintaining cleanliness and order in municipalities (namely, for instance, the owner and the entity that is in possession of a property – e.g. a dependent possessor), it is the entity that actually possesses it which is obliged to submit a declaration on the amount of the municipal waste management fee.
Keywords: administrative law, waste management, municipality, public tasks, interpretation
Bibliografia:
Dawidowicz W., Zagadnienia ustroju administracji publicznej w Polsce, Warszawa 1970.
Dobosz P. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2010.
Filipek J., Elementy strukturalne norm prawa administracyjnego, ZNUJ DCXXVII, „Prace Prawnicze” 1982/99.
Gizbert-Studnicki T., Grabowski A., Normy programowe w konstytucji [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
Górski M., Pojęcia – „funkcje administracji państwowej” i „zadania administracji państwowej”, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 1992/52.
Jakimowicz W., Wykładnia w prawie administracyjnym, Kraków 2006.
Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Wrocław 1965.
Lipowicz I., Dylematy zmiany siatki pojęciowej w nauce prawa administracyjnego [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007.
Łętowski J., Prawo administracyjne. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1990.
Matczak M., Kompetencja organu administracji publicznej, Kraków 2004.
Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2004.
Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002.
Niedźwiecka J., Wykładnia prawa administracyjnego. Wybrane zagadnienia, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2002/1–2.
Osajda K., Znaczenie zasad prawa dla wykładni prawa (na przykładzie prawa cywilnego) [w:] Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005.
Pośpiech-Kłak A., Komentarz do art. 7 ustawy o samorządzie gminnym [w:] S. Gajewski, A. Jakubowski, Ustawy samorządowe. Komentarz, Legalis/el. 2018;
Sarnecki P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
Starościak J., Problemy interpretacji prawa administracyjnego [w:] System prawa administracyjnego, t. 1, red. J. Starościak, Wrocław 1977.
Wróblewski J., Rozumienie prawa i jego wykładnia, Ossolineum 1990.
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1972.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2016.
Zirk-Sadowski M., Pojęcie, koncepcje i przebieg wykładni prawa administracyjnego [w:] System prawa administracyjnego, t. 4, Wykładnia w prawie administracyjnym, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2015.
dr Ryszard P. Krawczyk
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki; prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi
ORCID: 0000-0002-7068-0676
XI Konferencja „Finansów Komunalnych” – „Finansowanie oświaty i gospodarki komunalnej przez samorządy”, Warszawa, 10 czerwca 2019 r.
Dr. Ryszard P. Krawczyk
Faculty of Law and Administration, University of Łódź; president of the Regional Chamber of Audit in Łódź
ORCID: 0000-0002-7068-0676
