Determinanty finansowe realizacji inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego w latach 2013–2018
dr Jolanta Zawora
adiunkt, Katedra Ekonomiki i Zarządzania, Instytut Ekonomii i Finansów, Uniwersytet Rzeszowski
ORCID: 0000-0003-4180-258X
dr Paweł Zawora
adiunkt, Katedra Metod Ilościowych i Informatyki Gospodarczej, Instytut Ekonomii i Finansów, Uniwersytet Rzeszowski
ORCID:0000-0001-9734-0770
Udział procentowy w autorstwie tekstu po 50%.
Determinanty finansowe realizacji inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego w latach 2013–2018
Celem artykułu jest ocena finansowych uwarunkowań działalności inwestycyjnej jednostek samorządu terytorialnego w latach 2013–2018. Ocenie poddano płaszczyzny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego istotnie wpływające na możliwości finansowania zadań inwestycyjnych, w tym przede wszystkim: sytuację dochodową jednostek samorządowych, zakres ich samodzielności finansowej oraz poziom zadłużenia. Wskazano także na zakres inwestycji realizowanych przez poszczególne szczeble jednostek samorządu terytorialnego, wśród których najwyższym potencjałem dochodowym – zarówno ogólnym, jak i własnym – charakteryzowały się miasta na prawach powiatu oraz pozostałe gminy, co przekładało się na relatywnie wysoki poziom realizowanych inwestycji. Możliwości finansowania inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego są istotnie uzależnione od zewnętrznych źródeł finansowania.
Słowa kluczowe: działalność inwestycyjna, determinanty finansowe, jednostka samorządu terytorialnego
Dr. Jolanta Zawora
assistant professor, Department of Economics and Management, Institute of Economics and Finance, University of Rzeszów. ORCID: 0000-0003-4180-258X
Dr. Paweł Zawora
assistant professor, Department of Quantitative Methods and Economic Informatics, Institute of Economics and Finance, University of Rzeszów. ORCID: 0000-0001-9734-0770
Share in the preparation of the article – 50% each.
Financial determinants of investments made by local authority units in 2013–2018
The objective of the article is to assess the financial conditions of the investment activities of local authority units in 2013–2018. An assessment was made of the financial standing of local authority units significantly affecting the ability to finance investment tasks, including primarily the income situation of local authority units, the extent of their financial independence and the level of debt. The scope of investments made by individual levels of local authority units was also indicated, of which the highest income potential – both general and own – was in cities with the rights of counties and other municipalities, which translated into a relatively high level of investments made. The opportunities of local authority units to finance investments largely depend on external sources of financing.
Keywords: investment activity, financial determinants, local authority unit
prof. dr hab. Bartosz Rakoczy
Kierownik Katedry Prawa Ochrony Środowiska, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, radca prawny. ORCID: 0000-0002-8790-2407
Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminach jako instrument gospodarki i gospodarowania odpadami
Co do zasady regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie jest skutecznym instrumentem gospodarki i gospodarowania odpadami. Przede wszystkim pozwala dostosować ogólne zasady gospodarki i gospodarowania odpadami do potrzeb lokalnych, a tym samym zapewnić elastyczność, która jest jednym z gwarantów skuteczności. Wspólnota samorządowa, uwzględniając uwarunkowania lokalne, może kształtować gospodarkę i gospodarowanie odpadami w sposób elastyczny, oczywiście w granicach upoważnienia ustawowego. Ustawodawca jednak utracił świadomość, że jest to akt prawa miejscowego, który ogranicza prawa i wolności jednostki, a tym samym powinien spełniać konstytucyjnie określone standardy takiego ograniczenia.
Jak wskazano, standardy te nie w każdym przypadku zostały zachowane. Dowodzi to jedynie tego, że określone intencje i zamiary ustawodawcy nie zawsze dadzą przełożyć się w sposób właściwy na regulacje ograniczające prawa i wolności jednostki. Pozostanie jedynie zapytać, co jest priorytetem, czy gospodarowanie odpadami według określonych reguł technicznych i proceduralnych, czy też zachowanie standardów ochrony praw i wolności jednostki. Gdyby ustawodawca osiągnął poziom uwzgledniający tę ostatnią kwestię, to regulamin spełniłby pokładane w nim jurydyczne nadzieje.
Słowa kluczowe: prawo o odpadach, gospodarka i gospodarowanie odpadami, regulamin utrzymania czystości i porządku w gminach
Prof. Dr Hab. Bartosz Rakoczy
Manager of the Chair of Environmental Protection Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Toruń, legal counsel. ORCID: 0000-0002-8790-2407
Regulations for maintaining cleanliness and order in municipalities as an instrument of the economy and waste management
In principle, the regulations for maintaining cleanliness and order in municipalities constitute an effective instrument of the economy and waste management. They primarily enable the adjustment of the general rules of the economy and waste management to local needs and therefore ensure flexibility, which is one of the guarantors of efficiency. The local government community can shape the economy and waste management flexibly, while taking into account local conditions, obviously within the limits of the statutory authority. However, the lawmakers have lost their awareness that this is an act of local law that limits the rights and freedoms of the individual and should therefore satisfy the constitutionally defined standards of such a restriction.
As mentioned, these standards have not been observed in every case. This only proves that the specific intentions of the lawmakers will not always translate appropriately into regulations limiting the individual’s rights and freedoms. It only remains to be asked what the priority is, whether it is waste management according to certain technical and procedural rules, or whether it is to maintain standards of the protection of the rights and freedoms of the individual. If the lawmakers were to reach a level that takes into account the latter issue, the regulations would satisfy the juridical hopes placed in them.
Keywords: law on waste, economy and waste management, regulations for maintaining cleanliness and order in municipalities
Joanna Dropińska-Bysiek
doktorant, Katedra Samorządu Terytorialnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński. ORCID: 0000-0002-3697-4718
Farmy fotowoltaiczne jako inwestycje realizowane przez gminy w formule partnerstwa publiczno-prywatnego
W artykule poddano analizie możliwość realizacji farm fotowoltaicznych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Przedstawiona została specyfika inwestycji stanowiącej farmę fotowoltaiczną oraz uwarunkowania prawne sektora energetycznego na poziomie Unii Europejskiej oraz krajowym. Przedmiot rozważań stanowią ponadto zadania własne gminy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty poprzez organizowanie zaopatrzenia w energię elektryczną, dla realizacji których alternatywną formą jest tryb partnerstwa publiczno-prywatnego. W artykule przedstawiono również kluczowe zagadnienia odnoszące się do realizacji przedsięwzięć, tj. ustawowe wymagania sposobów weryfikacji efektywności ich realizacji, charakterystykę podmiotów publicznych i prywatnych wspólnie realizujących przedsięwzięcia w oparciu o podział zadań i ryzyk oraz przedmiotowo istotne elementy zawieranych pomiędzy nimi umów o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Słowa kluczowe: farmy fotowoltaiczne, partnerstwo publiczno-prywatne, zadania gminy w zakresie energetyki
Joanna Dropińska-Bysiek
doctoral student, Chair of Territorial Self-Government, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University. ORCID: 0000-0002-3697-4718
Solar farms as investments made by municipalities in the public-private partnership formula
The article presents an analysis of the possibility of installing solar farms in the public-private partnership formula. It describes the specificity of a solar farm investment project and the legal conditions of the energy sector at the European Union and national level. The considerations also address the municipality’s own tasks in satisfying the collective needs of the community by organizing the supply of electricity, for the implementation of which the public-private partnership mode is an alternative form. The article also presents key issues related to the implementation of projects, namely the statutory requirements of the methods of verifying the effectiveness of their implementation, characteristics of public and private entities jointly implementing projects based on the demarcation of tasks and the split of risks, as well as important elements of public-private partnership agreements concluded between them.
Keywords: solar farms, public-private partnership, the municipality’s tasks in the area of energy
Bibliografia:
Czajka-Marchlewicz B., Rola służebności przesyłu w realizacji inwestycji, LEX/el. 2019.
Dany Ch., Mounting frames and trackers for the boom, “Sun & Wind Energy, The Magazine for Renewable Energies” 2016/2.
Dubiński J., Zadania własne gminy w zakresie planowania zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe, „Samorząd Terytorialny” 2012/7–9.
EkoVolt, Zbiór przepisów i wymagań w zakresie ochrony środowiska. Część 1. Poradnik montera instalacji fotowoltaicznych, Kraków 2016.
Federczyk W., Fogel A., Kosieradzka-Federczyk A., Prawo ochrony środowiska w procesie inwestycyjno-budowlanym, Warszawa 2015.
Filipiak Z., Guranowski A., Ryzyko w małych projektach partnerstwa publiczno-prywatnego – ograniczenia i możliwości mitygacji, „Finanse Komunalne” 2016/3.
Gonet W., Zasady nawiązywania współpracy pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym w partnerstwie publiczno-prywatnym [w:] Partycypacja obywateli i podmiotów obywatelskich w podejmowaniu rozstrzygnięć publicznych na poziomie lokalnym, red. M. Stec, M. Mączyński, Warszawa 2012.
Kałuża D., Płoszka M., Robaszewska R., Wach P., Decyzje środowiskowe, Warszawa 2015.
Korzeniewski W., Podstawy prawne i organizacja procesu inwestycyjno-budowlanego, Warszawa 2000.
Markiewicz H., Urządzenia elektroenergetyczne, Warszawa 2008.
Muras Z., Systemy wsparcia bezpośredniego źródeł odnawialnych i kogeneracyjnych – wczoraj, dziś, jutro [w:] Wybrane węzłowe zagadnienia współczesnego prawa energetycznego, red. A. Walaszek-Pyzioł, Kraków 2012.
Płonka-Bielenin K., Partnerstwo publiczno-prywatne jako forma współpracy między sektorem publicznym a sektorem prywatnym w zakresie realizacji zadań publicznych. Uwagi końcowe [w:] Sposoby realizacji zadań publicznych, red. B. Dolnicki, Warszawa 2017.
Rogowski W., Rachunek opłacalności inwestycji, Kraków 2008.
Rozmysłowski Ł., Granica zadania własnego gminy w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, „Samorząd Terytorialny” 2017/10.
Sobieraj K., W poszukiwaniu efektywnego modelu regulacji prawnych wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii [w:] Współczesne wyzwania prawa energetycznego, red. M. Domagała, M. Ganczar, A. Kuś, Lublin 2016.
Stefaniuk M. [w:] Prawo energetyczne. Komentarz, red. M. Swora, Z. Muras, Warszawa 2010.
Swora M., Komentarz do art. 15(a) [w:] Prawo energetyczne, t. 2, Komentarz do art. 12–72, red. Z. Muras, M. Swora, Warszawa 2016.
Szymański B., Instalacje fotowoltaiczne, Kraków 2017.
Szyrski M., Rola samorządu terytorialnego w rozwoju odnawialnych źródeł energii (oze), Warszawa 2017.
Śliwak K., Zmiany w partnerstwie publiczno-prywatnym, http://www.codozasady.pl/zmiany-w-partnerstwie-publiczno-prywatnym/ (dostęp: 4.11.2019 r.).
dr Arkadiusz Kamiński
zastępca Skarbnika Miasta Stołecznego Warszawy, dyrektor Biura Długu i Restrukturyzacji Wierzytelności w Urzędzie Miasta Stołecznego Warszawy
Zmiany w zarządzaniu płynnością finansową w samorządach
Wzrasta znaczenie utrzymania płynności w jednostkach samorządowych nie tylko bieżącej, lecz także tej długofalowej, pozwalającej na spłatę podjętych i podejmowanych zobowiązań dłużnych. Obserwowane zmiany w finansach publicznych, połączone z centralizacją decyzji fiskalnych i konsolidacją, w warunkach procesów informatyzacji będą prowadzić do wzmożonej kontroli nad finansami, utrzymania zdolności płatniczej i płynności w samorządach oraz przewartościowania zakresu współpracy z bankiem (bankami).
Słowa kluczowe: zarządzanie płynnością finansową, obsługa bankowo-finansowa jednostek samorządu terytorialnego, lokowanie nadwyżek budżetowych
Dr. Arkadiusz Kamiński
Deputy Treasurer of the Capital City of Warsaw, Director of the Debt and Debt Restructuring Office at the City Hall of the Capital City of Warsaw
Changes in the management of financial liquidity in local authorities
The importance of maintaining not only current, but also long-term liquidity in local authority units enabling the repayment of the debt liabilities that have been accepted and taken up is increasing. The changes observed in public finance, combined with the centralization of fiscal decisions and consolidation in the conditions of the processes of computerization will lead to increased control over finance, the maintenance of the ability to make payments and liquidity in local authorities, as well as overvaluation of the extent of the cooperation with the bank(s).
Keywords: financial liquidity management, banking and finance support for local authority units, investing budget surpluses
Bibliografia:
Galiński P., Zastosowanie cash poolingu w podsektorze samorządowym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2013/62 (766).
Filipiak B.Z., Wykorzystanie statystyki publicznej do oceny stabilności finansowej jednostek samorządu terytorialnego, „Wiadomości Statystyczne” 2016/11 (666).
Kamiński A., Finansowanie dłużne w jednostkach samorządu terytorialnego, Warszawa 2012.
Marchewka-Bartkowiak K., Skonsolidowany system zarządzania płynnością sektora publicznego, „Analizy Biura Analiz Sądowych” 2010/19 (44).
Poniatowicz M., Stabilność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w aspekcie nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej i zmian w systemie dochodów samorządowych, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2016/125
Stan finansów JST – Raport dla Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego z 17.07.2019 r.
Magdalena Tyska
doktorantka, Katedra Prawa Finansowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, aplikantka adwokacka w Izbie Adwokackiej w Olsztynie. ORCID: 0000-0002-8600-9975
Opodatkowanie gruntów pod urządzeniami i obiektami przedsiębiorstw przesyłowych przed i od 1 stycznia 2019 r.
Przedmiotem artykułu jest analiza regulacji prawnych odnoszących się do opodatkowania gruntów znajdujących się pod urządzeniami i obiektami przedsiębiorstw przesyłowych. Zasady opodatkowania tych gruntów do 31.12.2018 r. budziły wiele wątpliwości, co znalazło odzwierciedlenie w orzeczeniach sądów administracyjnych. Aktualnie, od początku 2019 r., obowiązują jednolite regulacje w tym zakresie, których stosowanie nie jest jednak bezdyskusyjne. W szczególności należy podkreślić, iż regulacje podatkowe bazują na pojęciu urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego.
Słowa kluczowe: działalność gospodarcza, urządzenia przesyłowe, grunt, podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny
Magdalena Tyska
doctoral student, Chair of Financial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, trainee attorney-at-law at the Bar Association in Olsztyn. ORCID: 0000-0002-8600-9975
Taxation of land under devices and structures of transmission enterprises before and after 1 January 2019.
The article presents an analysis of the legal regulations related to the taxation of the land under devices and structures of transmission companies. Until 31 December 2018, the principles of taxing these lands raised numerous doubts, which were reflected in the decisions of the administrative courts. Currently, since the beginning of 2019, uniform regulations apply in this respect, although their application is not indisputable. In particular, it should be emphasized that tax regulations are based on the concept of devices, as referred to in Article 49 § 1 of the Polish Civil Code.
Keywords: business activity, transmission devices, land, property tax, agricultural tax, forest tax
Bibliografia:
Doroszewski W., Słownik języka polskiego, Warszawa 1969.
Dowgier R., Nowe zasady opodatkowania gruntów pod infrastrukturą techniczną, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2018/10.
Kaźmierczyk A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1–125), red. M. Fras, M. Habdas, LEX/el. 2018.
Kokoszewska K., Strefa ochronna i pas technologiczny linii energetycznych to nie to samo, Prawo.pl, wiadomość z 3.09.2018.
Elżbieta Rogala
ekspert do spraw VAT w budżecie
Rachunki bankowe gminy i jej kontrahentów a wykaz podatników VAT i podzielona płatność
Gmina do końca bieżącego roku zobowiązana jest ujawnić na druku aktualizacyjnym NIP-2, składanym do właściwego urzędu skarbowego, rachunki bankowe swoje oraz swoich scentralizowanych jednostek organizacyjnych. Informacja o numerach tych rachunków jest niezbędna Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej do celów prowadzonego przez niego wykazu podatników VAT. Służy on temu, by podatnicy VAT, dokonując przelewu należności z otrzymanych faktur w kwocie co najmniej 15 tys. zł na wskazane w nich konto, sprawdzili pod rygorem sankcji, czy konto to zostało ujawnione w tym wykazie.
Słowa kluczowe: biała lista podatników VAT, podzielona płatność, split payment, rachunki bankowe
Elżbieta Rogala
VAT expert in the budget
The bank accounts of the municipality and its trading partners and the list of VAT remitters and split payment
The municipality is required to disclose its bank accounts and those of its centralized organizational units by the end of this year on the NIP-2 update form, which is submitted to the relevant tax office. Information on the numbers of these accounts is necessary for the Head of the National Fiscal Administration for his list of VAT remitters. It is used to enable remitters of VAT transferring receivables from invoices they have received for at least PLN 15,000 to the account specified in them, to check, under the pain of sanctions, whether this account has been disclosed in this list.
Keywords: white list of VAT remitters, split payment, bank accounts
dr Grażyna Cern
adiunkt w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Elblągu. ORCID: 0000-0002-3113-6186
Gospodarowanie mieniem komunalnym przez spółki komunalne a odpowiedzialność członków zarządu spółki za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Celem publikacji jest przedstawienie problematyki dotyczącej zagadnień związanych z gospodarowaniem mieniem komunalnym przez spółki komunalne, a także kontroli tych spółek przez Regionalne Izby Obrachunkowe w zakresie naruszenia dyscypliny finansów publicznych przez zarząd spółki.
Analiza tych zagadnień wymaga udzielenia odpowiedzi na kilka kluczowych pytań, a mianowicie: 1) na czym polega gospodarowanie mieniem jednostek samorządu terytorialnego przez ich spółki komunalne; 2) czy mienie komunalne, w tym środki pieniężne przekazane spółce komunalnej, mają charakter publiczny; 3) jaka jest rola spółki komunalnej w relacji finansowej z jednostkami samorządu terytorialnego.
Słowa kluczowe: mienie komunalne, spółka komunalna, odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Dr. Grażyna Cern
assistant professor at the State University of Applied Sciences in Elbląg. ORCID: 0000-0002-3113-6186
Management of municipal property by municipal companies and the liability of the members of the company’s management board for breaching public finance discipline
The objective of the article is to present issues related to the management of municipal property by municipal companies, as well as the control of these companies by the Regional Chambers of Audit with regard to a breach of public finance discipline by the company’s management board.
The analysis of these issues requires a response to several key questions, namely: 1) what does the management of the property of local authority units by their municipal companies involve; 2) is municipal property, including the cash transferred to the municipal company, public; 3) what is the role of the municipal company in financial relations with local authority units.
Keywords: municipal property, municipal company, liability for breaching public finance discipline
Bibliografia:
Cern G., Działalność spółek komunalnych w sferze użyteczności publicznej oraz poza nią – uwagi ogólne, „Finanse Komunalne” 2019/7–8.
Cern G., Mienie komunalne a działalność gospodarcza samorządu terytorialnego, Warszawa 2019.
Cern G., Wzajemne przenikanie prawa publicznego i prywatnego w działalności spółek komunalnych – wybrane zagadnienia [w:] Wzajemne oddziaływanie gałęzi prawa publicznego i prywatnego, red. P. Bieś-Srokosz, J. Srokosz, E. Żelasko-Makowska, Częstochowa 2017.
Cern G., Kruczalak-Jankowska J., Nadzór właścicielski w spółkach komunalnych z udziałem gminy sprawowany przez organ stanowiący oraz wykonawczy gminy – uwagi krytyczne [w:] Problemy prawa prywatnego i publicznego w pierwszych dekadach XXI wieku, księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Jerzemu Ciszewskiemu, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2016, tom XXXVI.
Chełmoński A., Zasady ogólne prawa publicznego [w:] A. Borkowski, A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, M. Szydło, Administracyjne prawo gospodarcze, Wrocław 2009.
Domańska-Szaruga B., Wybrane aspekty sprawowania nadzoru właścicielskiego w bankach spółdzielczych [w:] Koncepcje i metody zarządzania strategicznego oraz nadzoru korporacyjnego. Doświadczenia i wyzwania, red. A. Zakrzewska-Bielawska, Warszawa 2010.
Dudzik S., Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego. Problematyka prawna, Kraków 1998.
Klimek D., Spółka komunalna- ekonomiczne i społeczne aspekty zarządzania, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2017/322.
Podleśny T., Zobowiązania spółek komunalnych a wskaźnik zadłużenia w samorządach, „Gazeta Samorządu i Administracji”, www.samorzad.infor.pl (dostęp: 21.10.2019 r.).
Sołtyk P., Naruszenia dyscypliny finansów publicznych w jednostce samorządu terytorialnego przedmiotem audytu wewnętrznego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 864, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2015/76, t. 2.
Sowiński R., Warunki prawne funkcjonowania spółek komunalnych i ich specyfika, „Rejent” 2003/6.
Sułkowski R., Gminy ukrywają długi w spółkach, https://www.rp.pl/Firma/310289969-Gminy-ukrywaja-dlugi-w-spolkach.html (dostęp: 23.10.2019 r.).
Szydło M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2008.
Renata Cynamon
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny. ORCID: 0000-0002-8991-3724
Metoda SMART jako element prawidłowej kontroli zarządczej
Koncepcja kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych została wprowadzona na podstawie zmiany przepisów prawa finansowego dokonanych ustawą z 27.08.2009 r. o finansach publicznych . Ten akt prawny oraz późniejsze jego nowelizacje podyktowane były koniecznością racjonalizacji wydatków w sektorze publicznym po nałożeniu na Polskę w 2009 r. procedury nadmiernego deficytu. Wprowadzono do polskiego systemu prawnego nowe narzędzia racjonalizacji wydatków publicznych, takie jak: wieloletnie planowanie na szczeblu rządowym, budżet zadaniowy, wieloletnia prognoza finansowa jednostek samorządu terytorialnego oraz kontrola zarządcza. Działania te wynikają z koncepcji nazywanej Nowym Zarządzaniem Publicznym (ang. New Public Management, dalej: koncepcja NPM).
Podstawowym elementem kontroli zarządczej w administracji jest odpowiedzialność każdego kierownika jednostki za wdrożenie i monitorowanie takich elementów kontroli zarządczej, aby jednostka osiągała wyznaczone jej cele w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy. Zgodnie zaś ze standardami kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych za najistotniejszy element kontroli zarządczej należy uznać system wyznaczania celów i zadań dla jednostek oraz system monitorowania ich realizacji.
Celem artykułu jest przedstawienie metody SMART i wskazanie roli, jaką powinna ona pełnić w kontroli zarządczej, oraz zbadanie, czy metoda ta sprzyja funkcjonowaniu kontroli zarządczej.
Słowa kluczowe: SMART, kontrola zarządcza, określanie celów, New Public Management
Słowa kluczowe: SMART, kontrola zarządcza, określanie celów, New Public Management
Renata Cynamon
Faculty of Economics and Sociology, University of Łódź. ORCID: 0000-0002-8991-3724
The SMART method as an element of correct management control
The concept of management control in public finance sector units was introduced on the basis of the amendments to the provisions of financial law made by the Public Finance Act of 27 August 2009. This statute and its later amendments were dictated by the need to rationalize expenditure in the public sector after the excessive deficit procedure was imposed on Poland in 2009. New tools have been introduced into the Polish legal system for rationalizing public expenditure, such as: long-term planning at governmental level, the task budget, the long-term financial forecast of local authority units and management control. These activities arise from the concept called New Public Management (hereinafter the NPM concept).
The fundamental element of management control in administration is the responsibility of each unit manager for implementing and monitoring such elements of management control so that the entity achieves its objectives in a lawful, effective, economic and timely manner. Meanwhile, in accordance with the standards of management control in public finance sector units, the system of setting objectives and tasks for units, and the system for monitoring their achievement should be considered the most important elements of management control.
The objective of the article is to present the SMART method and indicate the role it should play in management control and to examine whether this method promotes the functioning of management control.
Keywords: SMART, management control, setting objectives, New Public Management
Bibliografia:
Amstrong M., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Kraków 2002.
Audyt wewnętrzny w sektorze publicznym, red. J. Przybylska, Warszawa 2018.
Celerak K., Prawne i praktyczne aspekty kontroli i nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego, Warszawa 2015.
Hood Ch., A Public Management for a Seasons?, „Public Administration” 1991/1.
Informacja o wynikach kontroli: Audyt wewnętrzny w systemie kontroli zarządczej, P/11/022, Najwyższa Izba Kontroli, lipiec 2012.
Jędrzejewski L., Gospodarka finansowa samorządu terytorialnego. Tendencje, problemy i dylematy modelu państwa i demokracji, Gdańsk 2018.
Komunikat nr 6 Ministra Finansów z 6.12.2012 r. w sprawie szczegółowych wytycznych dla sektora finansów publicznych w zakresie planowania i zarządzania ryzykiem (Dz.Urz. MF poz. 56).
Komunikat nr 23 Ministra Finansów z 16.12.2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (Dz.Urz. MF Nr 15, poz. 84).
Kowalczyk M., Podstawy analizy ekonomiczno-finansowej w jednostkach samorządu terytorialnego, Warszawa 2017.
Ministerstwo Finansów, Kontrola zarządcza w sektorze finansów publicznych. Istota, unormowania prawne i otoczenie. Kompendium wiedzy, Warszawa 2012.
Pollitt Ch., Bouckaert G., Public Management Reform. A Comparative Analysis, Oxford 2000.
Prawo administracyjne, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2013.
Strategia Rozwoju Miasta Brzeziny na lata 2014–2020, Urząd Miasta Brzeziny 2013.
Strategia Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski, Urząd Miasta Piotrkowa Trybunalskiego, listopad 2014.
Rozporządzenia Rady (WE, EURATOM) nr 1605/2002 z 25.06.2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz.Urz. UE L 248, s. 1).
Ura E., Prawo administracyjne, Warszawa 2010.
Walczak R., Podstawy zarządzania projektami metody i przykłady, Warszawa 2014.
Winiarska K., Kontrola zarządcza oraz audyt wewnętrzny w teorii i praktyce, Szczecin 2013.
Wróblewska A., Gochnio M., Zarządzanie przez cele, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, https://dsc.kprm.gov.pl/sites/default/files/pliki/zarzadzanie_przez_cele_-_informator.pdf (dostęp: 23.10.2019)
Zalewski A., Reformy sektora publicznego w duchu nowego zarządzania publicznego [w:] Nowe zarządzanie publiczne w polskim samorządzie terytorialnym, red. A. Zalewski, Warszawa 2005.
dr Krzysztof Radzikowski
doradca podatkowy, adiunkt w Katedrze Prawa Finansowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski. ORCID: 0000-0001-6246-8838
Zmiana ewidencji gruntów i budynków jako przesłanka wznowienia postępowania podatkowego w sprawie wymiaru podatków lokalnych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10.05.2019 r., II FSK 1842/17
Glosa dotyczy związania wymiaru podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości danymi ewidencji gruntów i budynków. Spór dotyczył mocy wiążącej operatu opisowo-kartograficznego w związku z zarzutami zgłoszonymi w trybie art. 24a ust. 9 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Wydanie bądź uchylenie (zmiana) decyzji w przedmiocie tych zarzutów po wydaniu ostatecznej decyzji w sprawie wymiaru podatku rolnego, podatku leśnego lub podatku od nieruchomości nie podlega rozpatrzeniu w toku kontroli sądowoadministracyjnej decyzji podatkowej, lecz może stanowić podstawę do wznowienia postępowania podatkowego zgodnie z art. 240 § 1 pkt 7 Ordynacji podatkowej.
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny, ewidencja gruntów i budynków, operat opisowo-kartograficzny, wznowienie postępowania podatkowego (administracyjnego)
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny, ewidencja gruntów i budynków, operat opisowo-kartograficzny, wznowienie postępowania podatkowego (administracyjnego)
Dr. Krzysztof Radzikowski
assistant professor at the Chair of Financial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, tax adviser. ORCID: 0000-0001-6246-8838
Change in the records of land and buildings as a premise for the resumption of tax proceedings regarding the assessment of local taxes. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 10 May 2019, II FSK 1842/17
The commentary applies to being bound by agricultural, forest and property taxes with the data from the records of land and buildings. The dispute applied to the binding force of the descriptive and cartographic survey in connection with the allegations submitted in the procedure of Article 24a para. 9 of the Geodetic and Cartographic Law. Issuing or overruling (amending) the decision on these allegations after issuing a final decision on the assessment of the agricultural tax, forest tax or property tax is not subject to review in the course of the administrative court review of the tax decision, but may constitute grounds for resuming tax proceedings in accordance with Article 240 § 1 item 7 of the Tax Code.
Keywords: property tax, agricultural tax, forest tax, records of land and buildings, descriptive and cartographic survey, resumption of tax (administrative) proceedings
Bibliografia:
Adamiak B. (red.), System Prawa Administracyjnego Procesowego, t. 2 cz. 5, Weryfikacja rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym ogólnym, Warszawa 2019.
Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2007.
Biskupski M., Dzwonkowski H., Znaczenie ewidencji gruntów i budynków dla wymiaru zobowiązania w podatku od nieruchomości (przyczynek do problematyki formalnej teorii dowodów w prawie podatkowym), „Monitor Podatkowy” 2007/10.
Brzeziński B., Glosa do wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 30 października 2007 r. (I SA/Wr 819/07), „Przegląd Orzecznictwa Podatkowego” 2008/3.
Chróścielewski W., Tarno J.P., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2006.
Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2018.
Dawidowicz W., Ogólne postępowanie administracyjne. Zarys systemu, Warszawa 1962.
Dowgier R., Glosa do wyroku z dnia 4 listopada 2009 r. (I SA/Kr 1190/09), „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2010/5.
Etel L., Dane z ewidencji gruntów i budynków jako podstawa opodatkowania gruntów i budynków, „Finanse Komunalne” 2008/6.
Etel L., Presnarowicz S., Dudar G., Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Komentarz, Warszawa 2008.
Filipek J., Założenia strukturalne postępowania sądowo-administracyjnego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1984, nr XVII.
Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A. (red.), System Prawa Administracyjnego, t. 10, Sądowa kontrola administracji, Warszawa 2014.
Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2017.
Morawski W. (red.), Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Komentarz, Gdańsk 2009.
Pahl B., Dane z ewidencji gruntów i budynków a wymiar podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2007/11.
Pahl B., Data zmiany ewidencji gruntów i budynków a zmiana zasad opodatkowania nieruchomości, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2012/12.
Radzikowski K., Artykuł 21 ust. 1 prawa geodezyjnego i kartograficznego a moc wiążąca ewidencji gruntów i budynków przy wymiarze podatków lokalnych, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2013/12.
Radzikowski K., Aspekt temporalny związania wymiaru podatków lokalnych ewidencją gruntów i budynków. Glosa do wyroku NSA z 9.08.2017 r., II FSK 1898/15, „Finanse Komunalne” 2018/5.
Radzikowski K., Błędy i uchybienia organu ewidencyjnego a związanie wymiaru podatków lokalnych danymi z ewidencji gruntów i budynków. Glosa do wyroku NSA z 11.07.2012 r. (II FSK 2632/10), „Finanse Komunalne” 2014/10.
Radzikowski K., Ewidencja gruntów i budynków – materialnoprawny element konstrukcji podatków lokalnych czy środek dowodowy?, „Monitor Podatkowy” 2014/5.
Radzikowski K., Ewidencja gruntów i budynków a wyłączenie obiektów drogowych spod opodatkowania podatkiem od nieruchomości w latach 2004–2006. Glosa do uchwały NSA z 18.11.2013 r. (II FPS 2/13), „Finanse Komunalne” 2014/6.
Radzikowski K., Ewidencja gruntów i budynków a wymiar podatków lokalnych – problem rozgraniczenia zakresu przedmiotowego podatku rolnego, podatku leśnego i podatku od nieruchomości w stanie prawnym obowiązującym do końca 2006 r. Glosa do wyroku NSA z 21.12.2012 r. (II FSK 986/11), „Finanse Komunalne” 2013/11.
Radzikowski K., Ewidencja gruntów i budynków a wymiar podatków lokalnych – problem rozgraniczenia zakresu przedmiotowego podatku rolnego, podatku leśnego i podatku od nieruchomości w stanie prawnym obowiązującym od 1.01.2007 r. Glosa do wyroku NSA z 22.01.2013 r. (II FSK 1150/11), „Finanse Komunalne” 2014/3.
Radzikowski K., Materialnoprawne i proceduralne związanie podatków lokalnych ewidencją gruntów i budynków oraz księgą wieczystą – relacja danych ewidencyjnych wobec danych wieczystoksięgowych z perspektywy podatkowej, „Samorząd Terytorialny” 2017/7–8.
Radzikowski K., Moc dowodowa ewidencji gruntów i budynków w postępowaniach dotyczących podatków lokalnych, „Samorząd Terytorialny” 2014/10.
Radzikowski K., Odrzucenie danych z ewidencji gruntów i budynków na potrzeby wymiaru podatków lokalnych w świetle najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych, „Samorząd Terytorialny” 2016/4.
Radzikowski K., Odrzucenie na potrzeby wymiaru podatków lokalnych dokumentu urzędowego w postaci ewidencji gruntów. Glosa do wyroków NSA z 5.06.2014 r. (II FSK 1581/12 i II FSK 1889/13), „Finanse Komunalne” 2016/1.
Radzikowski K., Orzekanie przez sąd administracyjny na podstawie akt sprawy, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009/2.
Radzikowski K., Rola ewidencji gruntów i budynków przy rozgraniczeniu budynku i budowli jako przedmiotów opodatkowania podatkiem od nieruchomości (casus myjni samochodowej). Glosa do wyroków NSA z 7.09.2016 r., II FSK 2806/14, II FSK 663/15 i II FSK 2131/15, „Finanse Komunalne” 2017/9.
Radzikowski K., Zróżnicowanie mocy wiążącej poszczególnych danych z ewidencji gruntów i budynków dla wymiaru podatków lokalnych (na przykładzie praw ujawnionych w księdze wieczystej). Glosa do wyroków NSA z 26.09.2014 r. (II FSK 2405/12, II FSK 3098/12, II FSK 3099/12, II FSK 3100/12, II FSK 3101/12, II FSK 3102/12, II FSK 533/13 i II FSK 1078/13), „Finanse Komunalne” 2016/6.
Radzikowski K., Związanie danymi z ewidencji gruntów i budynków wymiaru podatku od nieruchomości w zakresie budynków i lokali mieszkalnych oraz pomieszczeń do nich przynależnych. Glosa do wyroków NSA z 13.02.2014 r. (II FSK 310/12 i II FSK 311/12), „Finanse Komunalne” 2015/4.
Woś T., Związki postępowania administracyjnego i sądowo-administracyjnego, Warszawa–Kraków 1989.
Woś T. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016.
Zimmermann J., Administracyjny tok instancji, Kraków 1986.
dr Krzysztof Kaszubowski
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański. ORCID: 0000-0002-3006-131X
Recenzja monografii Joanny Wyporskiej-Frankiewicz, „Gwarancje ochrony zobowiązanego w egzekucji administracyjnej obowiązków niepieniężnych”, Warszawa 2019, ss. 448
Dr. Krzysztof Kaszubowski
Chair of Administrative and Administrative Law Proceedings, Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk. ORCID: 0000-0002-3006-131X
Review of the Joanna Wyporska-Frankiewicz’s monograph, ‘Guarantees for the protection of the obligee in administrative enforcement of non-monetary obligations’, Warsaw 2019, pp. 448
Monika Bogucka-Felczak
ORCID: 0000-0003-0901-8824
Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej „Finanse publiczne a konstytucja”, Łódź, 18 października 2019 r.
Monika Bogucka-Felczak
ORCID: 0000-0003-0901-8824
Report on the international scientific conference ‘Public finance and the constitution’, Łódź, 18 October 2019
Mirosław Stec
O potrzebie nowego spojrzenia na komunalną działalność gospodarczą
Mirosław Stec
The need for a new look at municipal business activity
