Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 17 marca 2017 r., III CZP 110/16
Glosa – dr Tomasz Jasiakiewicz
asystent w Katedrze Prawa i Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym zawieranie umów zrzeczenia się zachowku jest dopuszczalne, należy z wielu powodów uznać za nietrafne. Za krytyczną oceną uchwały Sądu Najwyższego przemawia nie tylko wynik wykładni historycznej, lecz także normatywne ukształtowanie katalogu czynności pawnych mortis causa jako katalogu zamkniętego. Jego uzupełnienie przez zastosowanie reguł wnioskowań prawniczych nie jest możliwe z uwagi na brak koniecznej przesłanki w postaci sprzeczności bądź luki. Posłużenie się argumentum a maiori ad minus jest nieuzasadnione również z tego powodu, że zakres przedmiotowy zrzeczenia się dziedziczenia nie obejmuje zrzeczenia się zachowku.
Słowa kluczowe: spadkowe prawo, umowy dotyczące spadku, umowa o zrzeczeniu się prawa do zachowku, umowy mortis causa
Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 17 March 2017, III CZP 110/16
Commentary – Tomasz Jasiakiewicz
The view of the Supreme Court, whereby agreements to disclaim a legitim are permitted, should be considered incorrect for many reasons. A critical assessment of the Supreme Court’s resolution is warranted not only by the results of a historic interpretation, but also the normative construction of the catalogue of juridical acts mortis causa as a closed one. It is impossible to supplement it by application of the rules of legal reasoning, because there is no necessary precondition in the form of an inconsistency or gap. Using an argumentum a maiori ad minus is unjustified also because the scope of a disclaimer of inheritance does not include a disclaimer of legitim.
Keywords: inheritance law, agreements relating to inheritance, agreement to disclaim a legitim, agreements mortis causa
Bibliografia:
Borysiak W. [w:] K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Spadki, Warszawa 2013
Gwiazdomorski J., Glosa do uchwały SN z dnia 14 czerwca 1971 r., III CZP 24/71, „Nowe Prawo” 1972/10
Justyński T., Glosa do uchwały SN z 13.12.2013 r., III CZP 79/13, OSP 2014/10, poz. 98
Kosik J. [w:] J.St. Piątowski (red.), System prawa cywilnego. Prawo spadkowe. Tom 4, Ossolineum 1986
Machnikowski P., Swoboda umów według art. 3531 k.c. Konstrukcja prawna, Warszawa 2005
Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002
Niezbecka E. [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Spadki, Warszawa 2015
Panek M., Dopuszczalność zrzeczenia się zachowku w prawie polskim, „Studia Iuridica Toruniensia” 2015, t. XVI
Pazdan M. [w:] B. Kordasiewicz (red.), System prawa prywatnego. Prawo spadkowe. Tom 10, Warszawa 2015
Pietrzykowski J. [w:] Z. Resich (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom 3, Warszawa 1972
Rott-Pietrzyk E., Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Rejent” 2006/3
Skowrońska-Bocian E., Wierciński J., Kodeks cywilny. Komentarz. Spadki. Tom VI, Warszawa 2017
Stecki L. [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny z komentarzem, Warszawa 1989
Trzaskowski R., Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligacyjnych, Kraków 2005
Wolak G., Umowa zrzeczenia się dziedziczenia w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2016
Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 22 czerwca 2016 r., III CZP 19/16
Glosa – dr hab. Paweł Księżak, prof. nadzw. UŁ
Zakład Obrotu Nieruchomościami i Prawa Rolnego, Katedra Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
Katarzyna Duszyńska-Misarko
doktorantka w Katedrze Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, asesor sądowy
Udział procentowy autorów wynosi po 50%.
W komentowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy przyjął, że upływ oznaczonego w umowie czasu trwania poręczenia nie wyłącza obowiązku poręczyciela zaspokojenia roszczenia, którego wierzyciel dochodzi przed sądem, jeżeli powództwo zostało wytoczone przed upływem tego terminu. Zdaniem Sądu Najwyższego dopuszczalne jest zastrzeżenie terminu końcowego przy poręczeniu, co będzie miało takie znaczenie, że powództwo przeciwko poręczycielowi musi być wytoczone przed upływem tego terminu. W nauce na tle tego orzeczenia wypowiedziano pogląd (Andrzej Szlęzak), że wystarczające jest, by przed upływem terminu końcowego roszczenie wobec poręczyciela stało się wymagalne, tzn. by został on wezwany do spełnienia świadczenia. Obie te koncepcje wydają się błędne. Zastrzeżenie terminu końcowego dla poręczyciela musi oznaczać, że po tym terminie nie ponosi on odpowiedzialności, zatem powództwo wobec niego musi być oddalone. Jednakże taką klauzulę zawartą w umowie poręczenia należy uznać za nieważną, jeżeli termin spełnienia świadczenia jest z góry ustalony, a co za tym idzie – również termin wymagalności roszczenia wobec poręczyciela jest znany już w chwili zawierania umowy. Tak było w stanie faktycznym komentowanej sprawy. Należy zatem uznać, że poręczenie nie było ograniczone terminem, zatem końcowe rozstrzygnięcie, mimo błędnego uzasadnienia, jest prawidłowe.
Słowa kluczowe: cywilne prawo, zobowiązania, poręczenie na czas oznaczony, wytoczenie powództwa o zaspokojenie zabezpieczonego roszczenia, umowny termin zawity
Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 22 June 2016, III CZP 19/16
Commentary – Paweł Księżak and Katarzyna Duszyńska-Misarko
In the commented judgment, the Supreme Court assumes that the lapse of the period of validity of a suretyship defined in a contract does not release the surety from the duty to pay the debt claimed by the creditor before the court if the action is brought before the end of the period of suretyship. According to the Supreme Court it is permissible to stipulate a period of validity of the suretyship, with the consequence that an action against the surety must start before the end of that period. Against the backdrop of this decision, a view was formulated in the scholarship (by Andrzej Szlęzak) that is was enough for the debt to become enforceable by the end of the period of suretyship, i.e. for the surety to be requested to perform the obligation. Both these concepts seem mistaken. Stipulating a time period for the surety must mean that once the period has elapsed, the surety is no longer liable, so any action against the surety has to be dismissed. However, such a clause in a suretyship agreement should be considered null and void if the date of performance of the obligation is fixed in advance and consequently also the date when the claim against the surety becomes enforceable is known at the time when the agreement is entered into. Such were the facts of the case in point. Hence it should be considered that the suretyship was not limited in time, which makes the final decision correct, despite the errors in the statement of reasons.
Keywords: civil law, obligations, suretyship for a specified period of time, bringing an action for satisfaction of the claim for which suretyship was provided, contractual final date
Bibliografia:
Bączyk M., Odpowiedzialność cywilna poręczyciela, Toruń 1982
Górecki W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, tom III B, red. K. Osajda, Warszawa 2017
Piekarski M., Glosa do wyroku SN z 26 sierpnia 1976 r., OSP 1978, poz. 49
Pisuliński J., Przyborowski Ł., Tracz G. [w:] System Prawa Handlowego, t. 5, wyd. 5, red. M. Stec, Warszawa 2017
Radwański Z., System prawa prywatnego, tom 8, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Panowicz-Lipska, wyd. 2, Warszawa 2011
Sychowicz M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, Tom V. Zobowiązania, Część szczegółowa, red. J. Gudowski, Warszawa 2017
Szlęzak A., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2016 r., III CZP 19/16, OSP 2017/10, poz. 94
Szlęzak A., Krytycznie o koncepcji umownych terminów zawitych jako naruszających zakaz kontraktowej ingerencji w terminy przedawnienia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/12
Szpunar A., Zabezpieczenia osobiste wierzytelności, Sopot 1997
Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 6 kwietnia 2017 r., III CZP 115/16
Glosa – dr Edyta Gapska
adiunkt w Katedrze Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Przedmiotem komentowanej wypowiedzi Sądu Najwyższego jest sposób obliczania terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie sądu o zabezpieczeniu alimentów wydane na rozprawie. Kwestia ta zrodziła wątpliwości z uwagi na wyrażony w art. 753 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego szczególny obowiązek doręczenia stronom odpisu takiego postanowienia z urzędu i to pomimo jego ogłoszenia. Obowiązek ten spoczywa na sądzie niezależnie od tego, czy postanowienie o zabezpieczeniu zostało wydane na posiedzeniu niejawnym czy na rozprawie. Sąd Najwyższy uznał, że termin do wniesienia zażalenia na postanowienie sądu o zabezpieczeniu alimentów wydane na rozprawie liczy się – jeżeli strona nie zażądała doręczenia postanowienia – od dnia jego ogłoszenia. W ocenie Sądu doręczenie dokonywane z urzędu na podstawie art. 753 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego nie jest tożsame z doręczeniem dokonywanym na żądanie strony, a w konsekwencji brak jest podstaw do odstąpienia od przewidzianego w art. 394 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego ogólnego sposobu liczenia terminu do wniesienia zażalenia od postanowienia, które zapadło na rozprawie.
Słowa kluczowe : postępowanie cywilne, zabezpieczenie roszczenia alimentacyjnego, ogłoszenie postanowienia o zabezpieczeniu alimentów na rozprawie, bieg terminu do złożenia zażalenia
Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 6 April 2017, III CZP 115/16
Commentary – Edyta Gapska
The subject-matter of the commented decision of the Supreme Court is the method of calculating the time limit for filing an interlocutory appeal against a decision to secure maintenance issued by the court at a hearing. This issue gave rise to doubts due to the special obligation, provided for in Art. 753(2) of the Code of Civil Procedure [CCP], to serve copies of such a decision on parties ex officio, despite its announcement. The court is obliged to do so regardless of whether the decision on securing maintenance was issued in chambers or at a hearing. The Supreme Court held that the time limit for filing an interlocutory appeal against a decision to secure maintenance issued by the court at a hearing is counted - unless the party requested the service of the decision - from the day when it was announced. According to the Court, service ex officio effected pursuant to Art. 753(2) CCP is not the same as service upon the party’s request, therefore there are no grounds to use a different method of calculating the time limit for an interlocutory appeal against a decision issued at a hearing than the method provided for in Art. 394(2) CCP.
Keywords: civil procedure, securing a maintenance claim, announcement of a decision to secure maintenance at a hearing, running of the time limit for filing an interlocutory appeal
Bibliografia:
Dolecki H., Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Artykuły 730–1088, Warszawa 2014
Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze. Postępowanie zabezpieczające, t. III, Warszawa 2012
Ignaczewski J. (red.), Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 2010
Iżykowski M., Zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych, „Nowe Prawo” 1982/1–2
Jakubecki A., Ewolucja przepisów o postępowaniu zabezpieczającym w polskim prawie procesowym cywilnym [w:] Kodeks postępowania cywilnego z perspektywy pięćdziesięciolecia jego obowiązywania. Doświadczenia i perspektywy, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Ł. Błaszczak, Sopot 2016
Jankowski J. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz. Art. 730–1088, Warszawa 2013
Korzan K., Zabezpieczenie roszczeń i praw w postępowaniu cywilnym (Studium teoretyczno-procesowe), „Przegląd Prawa Handlowego” 1992/3
Lisiewski M., Nowy kodeks postępowania cywilnego, „Palestra” 1965/7–8 (wkładka)
Marciniak A., Piasecki K. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 367-729, t. II, red. A. Warszawa 2014
Manowska M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2013
Piasecki K., Marciniak A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom III. Postępowanie nieprocesowe, w razie zaginięcia lub zniszczenia akt, zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz do artykułów 506–1088, Warszawa 2012
Resich Z., Siedlecki W., Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, Warszawa 1976
Szczurek Z. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Sopot 2013
Świeczkowski J., Wykonywanie postanowień o udzieleniu zabezpieczenia nowacyjnego roszczeń alimentacyjnych (wybrane zagadnienia) [w:] Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, red. T. Ereciński, J. Gudowski, M. Pazdan, red. nauk. M. Tomalak, Warszawa 2017
Wengerek E., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 1972
Zawistowski D., Postępowanie zabezpieczające. Komentarz. Wybór orzeczeń, Warszawa 2007
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 13 lipca 2017 r., I CSK 737/16
Glosa – dr hab. Małgorzata Balwicka-Szczyrba, prof. UG
profesor nadzwyczajny w Katedrze Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański
W glosie dokonano analizy wpływu stwierdzenia nieważności decyzji wydanej na podstawie art. 35 ustawy z 12.03.1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości na sytuację prawną przedsiębiorcy przesyłowego. Aprobująco oceniono możliwość nabycia w drodze zasiedzenia przez tegoż przedsiębiorcę służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu.
Słowa kluczowe : rzeczowe prawo, ograniczone prawo rzeczowe, służebność przesyłu, zasiedzenie służebności przesyłu, stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej dotyczącej inwestycji przesyłowej, przedsiębiorca przesyłowy, urządzenia przesyłowe
Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 13 July 2017, I CSK 737/16
Commentary – Małgorzata Balwicka-Szczyrba
This commentary analyses the impact of the declaration of invalidity of an expropriation decision issued pursuant to Art. 35 of the Act of 12 March 1958 on the Principles and Procedure of Property Expropriation on a transmission undertaking´s legal situation. The possibility of acquiring, by usucaption, an easement substantially corresponding to the transmission easement is approved.
Keywords: right in rem, limited right in rem, transmission easement, acquiring transmission easement by usucaption, declaration of invalidity of an administrative decision concerning a transmission project, transmission undertaking, transmission facilities
Bibliografia:
Balwicka-Szczyrba M., Korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorców przesyłowych – właścicieli urządzeń przesyłowych, Warszawa 2015
Bieniek G., Urządzenia przesyłowe. Problematyka prawna, Warszawa 2008
Gniewek E., O zasiedzeniu służebności przesyłu – polemicznie [w:] A. Dańko-Roesler, J. Jacyszyn, M. Pazdan, W. Popiołek (red.), Rozprawy z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Aleksandrowi Oleszce, Warszawa 2012
Jankowska M., Pawełczyk M., Korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia jako przesłanka zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, „Palestra” 2013/1–2.
Godlewski M., Zasiedzenie służebności przesyłu, „Monitor Prawniczy” 2010/7
Kalus S. red., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2012
Matusik G., Własność urządzeń przesyłowych a prawa do gruntu, Warszawa 2011
Rakoczy B., Służebność przesyłu w praktyce, Warszawa 2009
Wróbel A., Jaśkowska M. red., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2016
Wszołek J., Zasiedzenie służebności przesyłu, „Rejent” 2012/1
Zalewski M., Zasiedzenie służebności przesyłu – próba oceny zagadnień intertemporalnych, „Studia Iuridica Lublinensia” 2011/16
Uchwała Sądu Najwyższego składu 7 sędziów – Izba Karna z dnia 25 stycznia 2018 r., I KZP 11/17
Glosa – dr Marek Bielski
adiunkt w Katedrze Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński; adwokat
Autor odnosi się aprobująco do poglądu Sądu Najwyższego, że w wypadku popełnienia przez sprawcę przestępstwa w okresie próby związanym z warunkowym zwolnienieniem z wykonania kary pozbawienia wolności nie zachodzą warunki do zaktualizowania się negatywnej przesłanki wymiaru kary łącznej z art. 85 § 3 i 3a Kodeksu karnego.
Słowa kluczowe: karne prawo, popełnienie przestępstwa w okresie warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności a możliwość orzeczenia kary łącznej, kara łączna, wyrok łączny, art. 85 § 3 i 3a k.k.
Judgment of a panel of seven Supreme Court judges – Criminal Chamber of 25 January 2018, I KZP 11/17
Commentary – Marek Bielski
The author approves the view of the Supreme Court that in the case of a perpetrator who commits a crime during the probationary period connected with the conditional release from a custodial sentence, there are no grounds for the realization of the negative criterion for imposing an aggregate penalty provided for in Art. 85(3) and Art. 85(3a) of the Polish Criminal Code.
Keywords: criminal law, committing a crime during the probationary period connected with the conditional early release from a custodial sentence and the permissibility of imposing an aggregate penalty, aggregate penalty, aggregate sentence, Art. 85(3) and Art. 85(3a) of the Polish Criminal Code
Bibliografia:
Gałązka M. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. Grześkowiak A., Wiak K., Warszawa 2017
Kala D., Klubińska M., Kara łączna i wyrok łączny, Kraków 2017
Kardas P. [w:] Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, red. Wróbel W., Kraków 2015
Kardas P. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 53–116, red. Wróbel W., Zoll A., Warszawa 2016
Majewski J., Kodeks karny. Komentarz do zmian 2015, Warszawa 2015
Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 20 grudnia 2017 r., V KK 465/17
Glosa – Aneta Leszczyńska,
doktorantka w Katedrze Postępowania Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński; aplikant adwokacki
Agnieszka Gurbiel
doktorantka w Katedrze Postępowania Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński
Udział procentowy w autorstwie tekstu po 50%.
Komentowane orzeczenie Sądu Najwyższego dotyczy jednego z fundamentalnych, na kanwie zmian w procedurze karnej, zagadnień w postępowaniu odwoławczym oraz kasacyjnym, tj. zagadnienia możliwości zwrotu akt przez sąd odwoławczy (lub kasacyjny), w każdej sprawie.
Teza glosowanego postanowienia brzmi, że art. 449a § 1 Kodeksu postępowania karnego ma zastosowanie w każdej sprawie, a zatem skorzystanie przez sąd odwoławczy z przewidzianej w tym artykule możliwości zwrotu sądowi pierwszej instancji sprawy w celu uzupełnienia uzasadnienia nie może stanowić zarzutu kasacji.
Ze stanowiskiem Sądu Najwyższego i przedstawioną argumentacją nie sposób się zgodzić.
Słowa kluczowe: karne postępowanie, zwrot sprawy sądowi pierwszej instancji w celu uzupełnienia uzasadnienia, art. 449a k.p.k., petryfikacja uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji, rzetelność procesu karnego
Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 20 December 2017, V KK 465/17
Commentary – Aneta Leszczyńska and Agnieszka Gurbiel
The commented decision of the Supreme Court concerns one of the fundamental issues in the appeal and the cassation proceedings, in the light of changes in the penal procedure, i.e. the issue of the possibility of returning the case files by the appellate court in each case (including the cassation appeal).
The operative part of the commented resolution states that Art. 449a(1) of the Polish Code of Criminal Procedure applies in every case and therefore the appellate court taking the option provided for in this article and remanding the case to the court of first instance to supplement the statement of reasons cannot constitute an objection raised in a cassation appeal.
It is impossible to agree with the position of the Supreme Court and the presented argumentation.
Keywords: criminal procedure, remanding the case to the court of first instance to supplement the statement of reasons, Article 449a of the Code of Criminal Procedure, ‘petrification’ of the statement of reasons for a judgment of the court of first instance, reliability of criminal trial
Bibliografia:
Marszał K., Stachowiak S., Zgryzek K., Proces karny, Katowice 2003
Morawski L., Podstawy filozofii prawa, Toruń 2014
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2008
Grajewski J. [w:] Prawo karne procesowe – część ogólna, red. J. Grajewski, K. Papke-Olszauskas, Warszawa 2007
Paprzycki L.K., Rzetelność postępowania przyspieszonego [w:] Skargowy model procesu karnego. Księga ofiarowana prof. S. Stachowiakowi, red.: A. Gerecka-Żołyńska, P. Górecki, H. Paluszkiewicz, P. Wiliński, Warszawa 2008
Skorupka J., Jasiński W., Rzetelny proces karny. Materiały konferencji naukowej Trzebieszowice 17-19 września 2009 r., red. J. Skorupka J., W. Jasiński, Warszawa 2010
Wiliński P., Pojęcie rzetelnego procesu karnego [w:] Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, red. P. Wiliński, Warszawa 2009
Wiliński P., Pojęcie rzetelnego procesu karnego [w:] Skargowy model procesu karnego. Księga ofiarowana prof. S. Stachowiakowi, red.: A. Gerecka-Żołyńska, P. Górecki, H. Paluszkiewicz, P. Wiliński, Warszawa 2008
Wiliński P., Zakończenie [w:] Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, red. P. Wiliński, Warszawa 2009
Murzynowski A., Podstawowe zasady rzetelnego procesu a problem zróżnicowania form postępowania w sprawach o przestępstwa, „Prokuratura i Prawo” 2001/1
Paprzycki L.K., Zeznania świadka anonimowego i świadka koronnego jako dowody w rzetelnym procesie karnym demokratycznego państwa prawnego, „Forum Iuridicum” 2003/2
Sakowicz A., Komentarz do art. 449a kodeksu postępowania karnego [w:] Kodeks Postępowania Karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, K.T. Boratyńska, P. Czarnecki, A. Górski, M. Królikowski, M. Warchoł, A. Ważny, Legalis 2018
Świecki D., Komentarz aktualizowany do art. 449(a) kodeksu postępowania karnego [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, LEX/el. 2018
Świecki D., Komentarz do Art. 449a kodeksu postępowania karnego [w:] Kodeks Postępowania Karnego, Komentarz, red. J. Skorupka, Legalis 2018
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 18 maja 2017 r., II PK 119/16
Glosa – dr hab. Michał Skąpski, prof. UAM
profesor nadzwyczajny na Wydziale Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Wyrok Sądu Najwyższego z 18.05.2017 r. (II PK 119/16) dotyczy sposobu wykładni pojęcia „ciężkie naruszenie” podstawowych obowiązków pracowniczych jako przesłanki rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia przez pracownika. Sąd uznał, że „ciężki” charakter naruszenia należy oceniać nie poprzez stopnień winy pracodawcy, lecz poprzez stopień naruszenia interesów pracownika, w związku z niedołożeniem przez pracodawcę należytej staranności. W glosie wyrażono poparcie dla treści orzeczenia, poddając zarazem krytyce zaprezentowany w uzasadnieniu sposób rozumienia naruszenia interesów pracownika i wykorzystanie pojęcia niedołożenia należytej staranności jako formy winy pracodawcy.
Słowa kluczowe: prawo pracy, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika, ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracodawcę
Judgment of the Supreme Court – Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber of 18 May 2017, II PK 119/16
Commentary – Michał Skąpski
The judgment of the Supreme Court of 18 May 2017 (II PK 119/16) deals with the interpretation of the notion of ‘serious breach’ of basic duties towards the employee as a basis of employment contract termination without notice by an employee. The Court held that that the ‘seriousness’ of the breach of duty should be assessed not from the point of view of the employer’s fault, but the degree of infringement of the employee’s interests as a result of the employer failing to act with due diligence. The commentary appreciates the contents of the judgment, while criticizing the understanding of infringement of the employee’s interests as well as the use of the notion of ‘failing to act with due diligence’ as a form of the employer’s fault.
Keywords: labour law, employment contract termination without notice by the employee, serious breach of basic duties by the employer
Bibliografia:
Baran K.W. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2016
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Sprawa Publicznych z dnia 11 września 2014 r., II PK 49/14
Glosa – Sabina Pochopień
doktorantka w Zakładzie Prawa Pracy, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski; aplikant notarialny
Glosa stanowi krytyczny komentarz do wyroku Sądu Najwyższego w zakresie, w którym dopuszcza ono możliwość zakwalifikowania przesłania przez pracownika na prywatną skrzynkę mailową informacji poufnych pracodawcy jako wykorzystania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, a więc czynu nieuczciwej konkurencji. Natomiast w zakresie uznania takiego zachowania za naruszenie obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy uzasadniające rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy bez wypowiedzenia analizowane orzeczenie zasługuje na aprobatę.
Słowa kluczowe: prawo pracy, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, pracownicze obowiązki zachowania tajemnicy i dbałości o dobro zakładu pracy, tajemnica przedsiębiorstwa
Judgment of the Supreme Court – Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber of 11 September 2014, II PK 49/14
Commentary – Sabina Pochopień
This is a critical commentary on the Supreme Court’s judgement to the extent that it states that the employee sending the employer’s confidential information to his/her private e-mail box constitutes use of the enterprise secrets, which should be qualified as an act of unfair competition. On the other hand, one should approve the Supreme Court’s statement that this kind of behaviour should be qualified as a violation of the employee’s duty to promote the interests of the employing establishment, which entitles the employer to terminate the employment contract without notice.
Keywords: labour law, termination of employment contract without notice due to the employee’s fault, serious breach of the basic employee’s duties, employee’s duty of confidentiality and promotion of interests of the employment establishment, enterprise secret
Bibliografia:
Baran K.W. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2016
Czerniak-Swędzioł J., Pracowniczy obowiązek ochrony interesów gospodarczych pracodawcy, Warszawa 2007
Florek L. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2017
Koczur W., Tajemnica pracodawcy (zakładowa), „Monitor Prawniczy” 2015/7
Masewicz W., Zwalczanie nieuczciwej konkurencji i wynikające stąd obowiązki pracownicze, Bydgoszcz 1996
Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969
Szpor G., Podstawy prawne ochrony tajemnicy pracodawcy w służbie publicznej, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2012/3
Szurgacz H., Kubot Z., Kuczyński T., Tomanek A., Prawo pracy. Zarys wykładu, Warszawa 2016
Świątkowski A.M., Komentarz do Kodeksu pracy, t. 1, Kraków 2002
Walczak K. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2017
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2017 r., V SA/Wa 4804/15
Glosa – dr Magdalena Paluszkiewicz
adiunkt w Katedrze Prawa Ubezpieczeń Społecznych i Polityki Społecznej, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
Niepełnosprawność jest cechą formalnie potwierdzaną jednym z enumeratywnie wskazanych w ustawie orzeczeń. Jeśli pracownik w dniu nawiązania stosunku pracy nie posiada ważnego orzeczenia o niepełnosprawności, z prawnego punktu widzenia pracodawca zatrudnia osobę pełnosprawną. Zaświadczenie o istnieniu schorzenia szczególnego nie może być uznane za równoznaczne z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Słowa kluczowe: prawo pracy lub administracyjne, niepełnosprawność, orzeczenie o niepełnosprawności, wliczanie osób niepełnosprawnych do stanu zatrudnienia, dokumentowanie schorzeń szczególnych
Judgment of the Provincial Administrative Court in Warsaw of 23 January 2017, V SA/Wa 4804/15
Commentary – Magdalena Paluszkiewicz
Disability is a feature that is formally confirmed by one of the certificates exhaustively listed in the relevant statute. If, on the day when the employment relationship is established, the employee does not have a valid disability certificate, from the legal point of view the employer employs a non-disabled person. A medical certificate confirming the existence of a specific condition cannot be considered equivalent to a certificate of disability.
Keywords: labour or administrative law, disability, certificate of disability, inclusion of people with disabilities in the headcount, documenting specific diseases
Bibliografia:
Klimkiewicz L., Wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, LEX/el. 2011
Paluszkiewicz M., Prawne pojęcie niepełnosprawności, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, t. XCV/2015
Paluszkiewicz M., komentarz do art. 1 [w:] Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Komentarz, red. M. Włodarczyk, Warszawa 2015
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2017 r., II GSK 3658/15
Glosa – dr hab. Wojciech Piątek, prof. UAM
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Konsekwencją możliwości wydania w postępowaniu administracyjnym decyzji częściowej jest dopuszczalność częściowego jej zaskarżenia w drodze odwołania. Z decyzji organu odwoławczego utrzymującej takie rozstrzygnięcie w mocy powinien wówczas wynikać wyraźnie jego zakres przedmiotowy. Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny poddając kontroli rozstrzygnięcie sądu I instancji powinien przede wszystkim dążyć do wydania wyroku reformatoryjnego, który definitywnie kończy postępowanie sądowoadministracyjne w danej sprawie.
Słowa kluczowe: administracyjne postępowanie, odwołanie dotyczące części decyzji administracyjnej, utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji, decyzja organu odwoławczego, orzeczenie reformatoryjne Naczelnego Sądu Administracyjnego
Judgment of the Supreme Administrative Court of 12 October 2017, II GSK 3658/15
Commentary – Wojciech Piątek
The consequence of the possibility of issuing a partial decision in administrative proceedings is the permissibility of a partial challenge of the decision by means of appeal. A decision of the appellate authority that upholds such a challenged decision should clearly specify its scope. In turn, the Supreme Administrative Court, when reviewing the decision of the court of first instance, should first of all strive to issue a reformatory judgment, which definitively ends the administrative proceedings in a given case.
Keywords: administrative proceedings, appeal concerning part of an administrative decision, upholding the challenged decision, decision of the appellate authority, reformatory judgment of the Supreme Administrative Court
Bibliografia:
Adamiak B. [w:] System Prawa Administracyjnego. Tom 9. Prawo procesowe administracyjne, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2017
Firlus J., Ozimek A., Model skargi kasacyjnej w świetle projektu ustawy nowelizującej ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, „Przegląd Prawa Publicznego” 2015/2
Hauser R., Drachal J., Mzyk E., Dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne. Omówienie podstawowych zasad i instytucji procesowych, Warszawa-Zielona Góra 2003
Hauser R., Skoczylas A., Piątek W., Środki odwoławcze w postępowaniu sądowoadministracyjnymw świetle ustawy nowelizującej z dnia 9 kwietnia 2015 r. – analiza najistotniejszych zmian, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2015/4
Jakimowicz W., Określenie w tytule wykonawczym obowiązku wynikającego z decyzji administracyjnej [w:] Aktualne problemy postępowania egzekucyjnego w administracji, red. A. Skoczylas, J. Stankowski, Wrocław 2013
Pabel K., Kognitionsbefugnis der Verwaltungsgerichte und des Bundesfinanzgerichts [w:] Grundfragen der Verwaltungs- und Finanzgerichtsbarkeit, red. M. Holoubek, M. Lang, Wien 2017
Piątek W., Powaga rzeczy osądzonej wyroku sądu administracyjnego, Warszawa 2015
Piątek W., Wyrok reformatoryjny Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2017/2
Skoczylas A., Modele uprawnień orzeczniczych sądów administracyjnych w Europie, „Państwo i Prawo” 2012/10
Zimmermann J., Polska jurysdykcja administracyjna, Warszawa 1996
Zimmermann J., Glosa do wyroku NSA z dnia 2 lutego 1996 r., IV SA 846/95, OSP 1997/4, poz. 83
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 czerwca 2016 r., I OSK 2254/14
Glosa – prof. dr hab. Zbigniew Kmieciak
Kierownik Katedry Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego w stanie spoczynku
W komentowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że zmiana decyzji ostatecznej na mocy art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego jest dopuszczalna, jeżeli obowiązują nadal przepisy prawne, na podstawie których decyzja została wydana. W przypadku zmiany tych przepisów konieczne jest zbadanie zachowania stanu ciągłości regulacji prawnej poprzez analizę unormowań zawartych w przepisach przechodnich i końcowych danej ustawy. Ustalenia poczynione przez sąd wymagają rozwinięcia i sprecyzowania, gdyż ciągłość regulacji, mimo zmiany przepisów, może wynikać także z faktu utrzymania materialnej konstrukcji prawa dotychczasowego przez nową ustawę. W ocenie autora glosy kluczowe dla rozpatrywanego zagadnienia pojęcie tożsamości stanu prawnego spraw administracyjnych jest na tyle złożone i niejasne, że jeszcze długo będzie źródłem inspiracji dla dociekań naukowych i dyskusji prowadzonych przez praktyków.
Słowa kluczowe: administracyjne postępowanie, uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej, materialna tożsamość sprawy administracyjnej, obowiązywanie przepisów prawnych
Judgment of the Supreme Administrative Court of 2 June 2016, I OSK 2254/14
Commentary – Zbigniew Kmieciak
In the commented judgment, the Supreme Administrative Court assumed that modifying a final decision pursuant to Art. 155 of the Code of Administrative Procedure was permitted if the provisions of law on whose basis the decision was issued were still applicable. In case of amendments to such provisions, it is necessary to examine whether continuity of legal regulation was maintained. This is done by analysing the regulations contained in the transitional provisions and the final provisions of the given statute. The findings of the court need to be elaborated on and clarified, because continuity of regulation, despite amendments to the provisions, may also result from the fact that the new statute maintains the substantive construction of the existing right. According to the commentator, they key notion for the examined issue, namely substantive identity of the legal status of administrative cases, is so complex and unclear that it will continue for long time to inspire academic reflections and discussions among practitioners.
Keywords: administrative proceedings, reversal or modification of a final decision, substantive identity of an administrative case, validity of provisions of law
Bibliografia:
Adamiak B., Borkowski J, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2014
Celińska-Mysław K., Glosa do wyroku NSA z 27.09.2002 r., III SA 330/01, OSP 2004/9, poz. 111
Dawidowicz W, Zarys procesu administracyjnego, Warszawa 1989
Filipek J., Założenia strukturalne procesu administracyjnego [w:] Studia z dziedziny prawa administracyjnego. Prace ofiarowane z okazji 80 rocznicy urodzin prof. Maurycego Jaroszyńskiego, red. L. Bar, Ossolineum 1971
Kamiński M., Prawo administracyjne intertemporalne, Warszawa 2011
Kiełkowski T., Nabycie prawa na mocy decyzji administracyjnej, Warszawa 2012
Kiełkowski T. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Sudyka, Warszawa 2015
Pawłusiewicz M., Glosa do wyroku składu 7 sędziów NSA z 26.11.2001 r., OSA 7/01, OSP 2003/1, poz. 13
Schwarze J., European Administrative Law, Luxembourg 2010
Szubiakowski M., Glosa do wyroku NSA z 20.12.1991 r., II SA 893/91, OSP 1995/2, poz. 26
Woś T., Moc wiążąca aktów administracyjnych w czasie, Warszawa 1978
Żukowski L, Zmiana i uchylenie ostatecznych decyzji administracyjnych na podstawie art. 154, 155 i 161 k.p.a., „Nowe Prawo” 1986/10
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 26 stycznia 2017 r., II SA/Ke 289/16
Glosa – prof. dr hab. Ryszard A. Stefański
Uczelnia Łazarskiego
Autor aprobuje tezę sądu, że niedopuszczalne jest zawieszenie postępowania administracyjnego w przedmiocie zatrzymania prawa ze względu na toczące się przed sądem postępowanie o ten sam czyn jako wykroczenie, a krytycznie ocenia ograniczenie możliwości wznowienia postępowania administracyjnego zakończonego zatrzymaniem prawa jazdy tylko do wypadków wydania wyroku uniewinniającego o wykroczenie. Dowodzi, że dla wznowienia postępowania istotna jest okoliczność, iż kierujący pojazdem nie przekroczyć dozwolonej prędkości o więcej niż 50 km/godz., co może wynikać także z prawomocnego wyroku skazującego lub z orzeczenia umarzającego postępowanie.
Słowa kluczowe: administracyjne postępowanie, decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy za kierowanie pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości, postępowanie przed sądem powszechnym w sprawie, którą stanowi czyn będący przedmiotem zatrzymania prawa jazdy, zawieszenie postępowania
Judgment of the Provincial Administrative Court in Kielce of 26 January 2017, II SA/Ke 289/16
Commentary – Ryszard Stefański
The author approves the court’s statement that it is not permissible to suspend administrative proceedings regarding a driving ban due to the fact that proceedings are pending in court concerning the same act treated as a minor offence. He criticizes the limitation of the possibility to reopen the administrative proceedings which ended with a driving ban only to situations when a judgment of acquittal is issued in the proceedings relating to the offence. The author argues that it is important to reopen the proceedings when the driver did not exceed the speed limit by more than 50 kmph, which may result also from the final conviction or decision that discontinues the proceedings.
Keywords: administrative proceedings, decision imposing a driving ban for speeding, judicial proceedings concerning an act for which a driving ban was imposed, suspension of proceedings
Bibliografia:
Kolendowska-Matejczuk M., Glosa do wyroku TK z 11.10.2016 r., K 24/15, „Palestra” 2017/4
Królikowski J. [w:] M. Domańska, A. Hauser, J. Królikowski, R. Talaga, Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017/1
Kulesza J., Glosa do wyroku TK z 11.10.2016 r., K 24/15, „Państwo i Prawo” 2017/10
