Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 1 czerwca 2017 r., I CSK 597/16
Glosa – dr hab. Paweł Fajgielski, prof. KUL
profesor na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 1 czerwca 2017 r., I CSK 597/16
Glosa – dr hab. Paweł Fajgielski, prof. KUL
profesor na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Glosa dotyczy odpowiedzialności cywilnej operatora telekomunikacyjnego będącego administratorem danych za naruszenie przez podmiot przetwarzający obowiązku zabezpieczenia przetwarzanych danych osobowych. Autor przedstawił krytyczną analizę wyroku Sądu Najwyższego z 1.06.2017 r. (I CSK 597/16), w którym uznano, że w przypadku gdy przetwarzanie danych jest dokonywane na zlecenie administratora przez podmiot przetwarzający, art. 429 Kodeksu cywilnego nie znajduje zastosowania, natomiast administrator ponosi odpowiedzialność za naruszenie zaufania klientów.
Słowa kluczowe: cywilne prawo, dobra osobiste, czyny nieobowiązkowe, ochrona danych osobowych, podmiot przetwarzający, odpowiedzialność za bezprawne przetwarzanie danych, odpowiedzialność powierników
Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 1 June 2017, I CSK 597/16
Commentary – Paweł Fajgielski
The commentary concerns the civil liability of a telecommunications operator being a data controller for the breach by a data processor of the obligation to secure the personal data being processed. The author presented a critical analysis of the judgment of the Supreme Court of 1 June 2017 (I CSK 597/16), in which it was considered that if data processing is carried out on behalf of a controller by the processor, Art. 429 of the Civil Code did not apply, and the administrator was responsible for breaking the clients' trust.
Keywords: civil law, personal interests, non-mandatory acts, personal data protection, processor, liability for unlawful processing of data, trustees’ liability
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 29 września 2017 r., V CSK 2/17
Glosa – prof. dr hab. Andrzej Marciniak
Uniwersytet Łódzki
Przez rozporządzenie nieruchomością po jej egzekucyjnym zajęciu (art. 930 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego) należy również rozumieć przeniesienie własności nieruchomości na mocy wyroku sądowego zastępującego oświadczenia woli stron o przeniesieniu własności nieruchomości, które powinny być złożone w wykonaniu umowy przedwstępnej, zawartej przed wszczęciem egzekucji. Teza taka znajduje uzasadnienie przede wszystkim w wykładni systemowej art. 930 § 1 k.p.c. w związku z postanowieniami art. 64 k.c. i art. 1047 § 1 k.p.c. Te dwa ostatnie przepisy przewidują bowiem możliwość zastąpienia oznaczonego oświadczenia woli prawomocnym orzeczeniem sądowym. Preferowanie w tym zakresie wykładni funkcjonalnej art. 930 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego zamiast jego wykładni systemowej może prowadzić w przyszłości do niedopuszczalnego wniosku, że każde orzeczenie sądowe, którego bezpośrednim skutkiem jest nabycie zajętej nieruchomości dłużnika przez osobę trzecią, stanowi rozporządzenie nieruchomością w rozumieniu tego przepisu.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, egzekucja sądowa, zajęcie nieruchomości, umowa przedwstępna, rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu, wyrok sądowy, powództwo przeciwegzekucyjne, wyrok zastępujący oświadczenie woli strony przedwstępnej umowy sprzedaży
Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 29 September 2017, V CSK 2/17
Commentary – Andrzej Marciniak
The transfer of immovable property after attachment thereof (Art. 930(1) of the Code of Civil Procedure - CCP) should also be understood as the conveyance of real estate by virtue of a court judgment replacing the declarations of the parties' intent to convey the real estate, which should be submitted in the performance of the preliminary contract concluded prior to the initiation of execution. This thesis is justified, primarily, by a systemic interpretation of Art. 930(1) CCP in conjunction with Art. 64 of the Civil Code and Art. 1047(1) CCP. These two articles provide for the possibility of substituting a designated declaration of intent with a valid court judgment. In this regard, preference for a functional interpretation of Art. 930(1) CCP instead of its systemic interpretation, may lead in the future to an unacceptable conclusion that any judgment the direct effect of which is the acquisition of an attached immovable property of the debtor by a third party, constitutes a transfer of immovable property within the meaning of that provision.
Keywords: civil proceedings, court execution, attachment of immovable property, preliminary agreement, transfer of immovable property following its attachment, court judgment, anti-execution action, judgment replacing a declaration of intent of a party to a preliminary sale agreement
Bibliografia:
Dobrzański B., Glosa do uchwały SN z 7.01.1967 r., III CZP 32/66, OSP 1969/5
Kępiński M., Glosa do uchwały SN z 7.01.1967 r., III CZP 32/66, „Nowe Prawo” 1970/1
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016
Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2008
Safian M. [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015
Szpunar A., Wanatowska W., Przegląd Orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Nowe Prawo” 1969/5
Świeboda Z., Glosa do uchwały SN z 19.12.1980 r., III CZP 65/80, OSP 1982/5–6
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1972
Wróblewski J., Wstęp do prawoznawstwa, Łódź 1981
Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 września 2016 r., III CZP 45/16
Glosa – dr hab. Robert Kulski
adiunkt w Katedrze Postępowania Cywilnego II, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
Glosa zawiera analizę wykładni przepisu art. 33 ust. 6 Prawa łowieckiego dokonanej przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 28.09.2016 r., III CZP 45/16. Wykładnia ta nasuwa istotne zastrzeżenia. Wbrew stanowisku Sądu Najwyższego pojęcie „odwołanie” użyte zostało w art. 33 ust. 6 Prawa łowieckiego jako odpowiednik pozwu. Za tym stwierdzeniem wysunąć można dwa argumenty. Pierwszy z nich wynika z wykładni historycznej. Argument drugi dotyczy znaczenia (rodzaju) sprawy, której dotyczy odwołanie. Rozważania przeprowadzone w glosie do uchwały doprowadziły do stwierdzenia, że pojęcie „kasacja” zawarte w art. 33 ust. 6 pr.łow. nie obejmuje funkcjonującej w postępowaniu cywilnym „skargi kasacyjnej”.
Słowa kluczowe : postępowanie cywilne, Prawo łowieckie, nabycie lub utrata członkostwa, odwołanie w sprawie utraty członkostwa w kole łowieckim, właściwość sądu okręgowego jako sądu drugiej instancji, postępowanie dyscyplinarne, Polski Związek Łowiecki
Resolution of the Supreme Court – Civil Chamber of 28 September 2016, III CZP 45/16
Commentary – Robert Kulski
This commentary contains an analysis of the interpretation of Art. 33(6) of the Hunting Law made by the Supreme Court in its resolution of 28 September 2016, III CZP 45/16. This interpretation raises major objections. Contrary to the position of the Supreme Court, the term ‘appeal’ was used in Art. 33(6) of the Hunting Law as an equivalent of a statement of claim. Two arguments can be put forward in favour of this statement. The first argument results from historical interpretation. The second argument concerns the importance (type) of the case to which the appeal relates. The reflections in the commentary on the resolution lead to the conclusion that the term ‘cassation’ contained in Art. 33(6) of the Hunting Law does not include the ‘cassation appeal’ known from the civil procedure.
Keywords: civil procedure, Hunting Law, acquisition or loss of membership, an appeal regarding the loss of membership in a hunting circle, jurisdiction of regional court as a court of second instance, disciplinary proceedings, Polish Hunting Association
Bibliografia:
Broniewicz W., Apelacja, kasacja i skarga kasacyjna w postępowaniu cywilnym (Problematyka terminologiczna), „Państwo i Prawo” 1999/3
Broniewicz W., Marciniak A., Kunicki I., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2016
Garlicki L., Zubik M., red., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I i II, Warszawa 2016
Gesek N., Glosa do wyroku TK z dnia 6.11.2012 r., K 21/11, „Przegląd Sejmowy” 2013/5
Kościelniak-Marszał M., Glosa do postanowienia SN z dnia 30.03.2016 r., I KZP 22/15, OSP 2017/6
Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 13 kwietnia 2017 r., III CZP 4/17
Glosa – dr hab. Maciej Rzewuski
adiunkt w Katedrze Postępowania Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; sędzia Sądu Rejonowego w Szczytnie, delegowany do orzekania w Sądzie Okręgowym w Olsztynie
Przedmiotem glosy jest próba oceny stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego na kanwie sprawy o sygn. akt III CZP 4/17. Rozważania dotyczą istotnego w praktyce orzeczniczej i komorniczej zagadnienia ponoszenia kosztów postępowania egzekucyjnego w przypadku umorzenia egzekucji. Ranga problemu wzrasta w sytuacji, gdy podstawą umorzenia postępowania egzekucyjnego jest uchylenie klauzuli wykonalności nadanej tytułowi egzekucyjnemu, na podstawie którego wcześniej wszczęto egzekucję.
Słowa kluczowe : postępowanie cywilne, egzekucja sądowa, koszty postępowania egzekucyjnego, bezpodstawna egzekucja
Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 13 April 2017, III CZP 4/17
Commentary – Maciej Rzewuski
This commentary is an attempt at assessing the view of the Supreme Court expressed in the context of case No. III CZP 4/17. The reflections concern an issue which is important for the practice of adjudicating and enforcing judgments by execution, namely the question of who bears the costs of execution proceedings if execution is discontinued. The importance of the problem grows when the grounds for discontinuation of execution proceedings is annulment of a warrant of execution appended to an enforcement order on the basis of which execution proceedings were originally initiated.
Keywords: civil proceedings, court execution, costs of execution proceedings, groundless execution
Bibliografia:
Cieślak S., komentarz do art. 770 k.p.c. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz. Art. 730-1217, red. J. Jankowski, Legalis 2015
Flaga-Gieruszyńska K., komentarz do art. 770 k.p.c. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, Legalis 2017
Gil I., komentarz do art. 770 k.p.c. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, Legalis 2018
Knypl Z., Merchel Z., Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Komentarz, Sopot 2008
Romańska M., Leśniak O., komentarz do art. 770 k.p.c. [w:] Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Legalis 2016
Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 5 lipca 2017 r., III KK 273/17
Glosa – dr Konrad Burdziak
adiunkt w Katedrze Prawa Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego; adiunkt w Sekcji Prawa i Procesu Karnego Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości
Glosowane orzeczenie opatrzone zostało następującą tezą: „Pojęcie «zgwałcenia» w rozumieniu art. 148 § 2 pkt 2 k.k. odnosi się do każdej postaci przestępstwa zgwałcenia stypizowanej w art. 197 § 1–4 k.k.”. Rzeczywiście, z uzasadnienia postanowienia z 5.07.2017 r., III KK 273/17, w sposób jednoznaczny wynika, że według Sądu Najwyższego słowo „zgwałcenie”, o którym mowa w art. 148 § 2 pkt 2 Kodeksu karnego (k.k.), odnosi się zarówno do obcowania płciowego (art. 197 § 1 k.k.), jak i do innej czynności seksualnej (art. 197 § 2 k.k.), a ponadto – że powyższe nie jest ani w judykaturze, ani w doktrynie kwestionowane. W przekonaniu autora niniejszej glosy należy jednak uznać, że przez zgwałcenie, o którym mowa w art. 148 § 2 pkt 2 k.k. należy rozumieć wyłącznie czyny zabronione określone w: 1) art. 197 § 1 k.k.; 2) art. 197 § 3 k.k. oraz w 3) art. 197 § 4 k.k. w zakresie, w jakim przepis ten odnosi się do czynów zabronionych określonych w art. 197 § 1 i 3 k.k. Nie należy zaś rozumieć przez zgwałcenie (o którym mowa w art. 148 § 2 pkt 2 k.k.) czynów zabronionych określonych w art. 197 § 2 k.k. Innymi słowy – w przekonaniu autora niniejszej glosy stwierdzenie Sądu Najwyższego, w myśl którego: „Pojęcie «zgwałcenia» w rozumieniu art. 148 § 2 pkt 2 k.k. odnosi się do każdej postaci przestępstwa zgwałcenia stypizowanej w art. 197 § 1–4 k.k.”, nie zasługuje na aprobatę.
Słowa kluczowe: karne prawo, doprowadzenie do poddania się innej czynności seksualnej (art. 197 § 2 Kodeksu karnego) jako przesłanka przyjęcia przestępstwa zabójstwa typu kwalifikowanego, zabójstwo, zgwałcenie, obcowanie płciowe
Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 5 July 2017, III KK 273/17
Commentary – Konrad Burdziak
The commented judgment contains the following statement: ‘[t]he idea of “rape” as it is described in Art. 148(2)(2) of the Penal Code [PC] refers to every form of the offence called rape, which is defined in Art. 197 paras. 1–4 PC’. Indeed, the statement of reasons for the decision of 5 July 2017, case No. III KK 273/17, makes it unequivocally clear that the Supreme Court considers the word ‘rape’, used in Art. 148(2)(2) PC), as referring to both a sexual intercourse (Art. 197(1) PC) and other sexual conduct (Art. 197(2) PC). Moreover – the above is not questioned either in case law or in the legal literature. However, according to this commentator, rape as referred to in Art. 148(2)(2) PC should be interpreted only as the act prohibited by: 1) Art. 197 (1) PC; 2) Art. 197(3) PC; or 3) Art. 197(4) PC to the extent to which it pertains to acts prohibited by Art. 197 paras. 1 and 3 PC, whereas the acts prohibited by Art. 197(2) PC should not be interpreted as rape (which is described in Art. 148(2)(2) PC). In other words, this commentator believes that the following statement: ‘[t]he notion of “rape” as described in Art. 148(2)(2) PC refers to any stage of the offence of rape defined in Art. 197 paras.1–4 PC, does not merit approval.
Keywords: criminal law, leading a person to engage in other sexual conduct (Art. 197(2) of the Penal Code) as grounds for accepting the offence of aggravated manslaughter, manslaughter, rape, sexual intercourse
Bibliografia:
Bocheński M., Prawnokarna reakcja wobec sprawców przestępstw z art. 197 k.k. i art. 200 k.k. w świetle teorii i badań empirycznych, Warszawa 2016
Burdziak K., Zabójstwo w związku ze zgwałceniem [w:] Ł. Pohl (i in.), Zabójstwa kwalifikowane w Kodeksie karnym z 1997 r. – naukowa i sądowa wykładnia znamion kwalifikujących, Warszawa 2017, https://www.iws.org.pl/pliki/files/IWS_Pohl%20Ł.%20i%20inni_%20Zabójstwa%20kwalifikowane%20w%20k.k.%20z%201997.pdf (dostęp: 17.04.2018 r.)
Kłączyńska N. [w:] J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Warszawa 2014
Kokot R. [w:] R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015
Konarska-Wrzosek V. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2016
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010
Michalska-Warias A., Zgwałcenie w małżeństwie. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Warszawa 2016
Michalska-Warias A., Ustawowe znamiona przestępstwa zgwałcenia [w:] Przestępstwo zgwałcenia, red. M. Mozgawa, Warszawa 2012
Michalski B., Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu [w:] Nowa kodyfikacja karna. Krótkie komentarze, Warszawa 2000
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2014
Warylewski J., Zgwałcenie – zagadnienia definicyjne [w:] L. Mazowiecka (red.), Zgwałcenie. Definicja, reakcja, wsparcie dla ofiar, Warszawa 2016
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2012
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 27 lipca 2017 r., IV KS 2/17
Glosa – Dariusz Wysocki
sędzia Sądu Okręgowego w Płocku
Sąd odwoławczy nie może obecnie jedynie skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji (art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k.). Jeżeli natomiast uzupełnienie przewodu sądowego, choćby w znacznej części, ma weryfikować zasadność apelacji utrzymującej, że oskarżony został niesłusznie uniewinniony, to sąd ad quem nie ma prawa obowiązku takiej weryfikacji przenieść na sąd a quo, cofając proces do wcześniejszego etapu jurysdykcyjnego. Tak postąpić mógłby jedynie wtedy, gdyby ustawa przewidywała zakaz dokonywania ustaleń faktycznych co do istoty sprawy przez sąd drugiej instancji. Uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji z powodu reguły ne peius określonej w art. 454 § 1 k.p.k. może zatem nastąpić tylko w wypadku, gdy alternatywą wyłączną jest skazanie przez sąd odwoławczy, a nie uzupełnienie postępowania w sposób i w zakresie pozwalającym taką ewentualność ustalić.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, postępowanie odwoławcze, granice dopuszczalności uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania
Judgment of the Supreme Court – the Criminal Chamber of 27 July 2017, IV KS 2/17
Commentary – Dariusz Wysocki
The appellate court cannot currently just convict the accused who was acquitted by the court of first instance (Art. 437(2) second sentence of the Code of Criminal Procedure). If, on the other hand, the supplementation of court proceedings, at least in some substantial part, is intended to verify the validity of the appellant's claim that the accused was wrongly acquitted, then the court ad quem is not entitled to transfer the duty of such a review to the court a quo, sending the process back to an earlier jurisdictional stage. This could only be done if the law prohibited the court of second instance making findings of fact relating to the substance of the case. Therefore, it is only allowed to quash the judgment and refer the case back to the court of first instance - because of the ne peius rule provided for in Art. 454(1) of the Code of Criminal Procedure - if the only alternative for the appellate court is to convict the accused, and not to supplement the proceedings in a manner and to an extent allowing such eventuality to be determined.
Keywords: criminal procedure, appeal proceedings, limits of permissibility of quashing the judgment and referring the case to the court of first instance for re-examination
Bibliografia:
Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 1998
Świecki D., Apelacja w postępowaniu karnym, Warszawa 2011
Świecki D., Postępowanie odwoławcze w sprawach karnych. Komentarz i Orzecznictwo, Warszawa 2018
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 1998
Wysocki D., Postępowanie apelacyjne w procesie karnym (uwagi de lege ferenda), „Państwo i Prawo” 2011/1, s. 23
Wysock D., Uwagi dotyczące funkcjonalności i gwarancyjności obecnego modelu postępowania odwoławczego od wyroku sadu pierwszej instancji, „Biuletyn Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego” 2010/2, s. 268
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2017 r. – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, II PK 269/16
Glosa – dr Beata Rutkowska
adiunkt w Katedrze Prawa Pracy na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Sąd Najwyższy, odchodząc od poglądu dotychczas dominującego w doktrynie prawa pracy, stwierdził w glosowanym wyroku, że pracodawca może jednostronnie uchylić ustalony regulamin wynagradzania, gdy propozycja zastąpienia go nowym regulaminem została odrzucona przez związki zawodowe mimo zagrożenia upadłością. Teza ta budzi w obecnym stanie prawnym szereg wątpliwości, aczkolwiek negatywna ocena „wieczystego” charakteru regulaminu wynagradzania wydaje się de lege ferenda jak najbardziej słuszna.
Słowa kluczowe: prawo pracy, źródła prawa pracy, regulamin wynagradzania, uzgadnianie regulaminu wynagradzania ze związkami zawodowymi, uchylenie regulaminu wynagradzania, stan bezregulaminowy
Judgment of the Supreme Court of 12 October 2017– Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber, II PK 269/16
Commentary – Beata Rutkowska
Contrary to the prevailing opinion presented by the literature on labour law, the Supreme Court held in the commented judgment that the employer could unilaterally repeal remuneration regulations if trade unions had rejected the proposal of replacing them with new regulations despite the threat of employer’s bankruptcy. This thesis raises a number of doubts in the current state of law, although the negative assessment of the ‘eternal’ character of the remuneration regulations seems by all means right de lege ferenda.
Keywords: labour law, sources of labour law, remuneration regulations, consulting the contents of the remuneration regulations with trade unions, repealing the remuneration regulations, legal situation without remuneration regulations
Bibliografia:
Florek L., Obowiązek wydania regulaminu wynagradzania, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2015/3
Goździewicz G., Układy zbiorowe pracy. Regulamin wynagradzania. Regulamin pracy. Po nowelizacji kodeksu pracy. Komentarze, Bydgoszcz 1996
Piątkowski J., Przedstawicielstwo związkowe jako podmiot zakładowego dialogu społecznego [w:] Zakładowy dialog społeczny, red. J. Stelina, Warszawa 2014
Piątkowski J., Uprawnienia zakładowej organizacji związkowej, Toruń 2008
Projekt Kodeksu pracy (2007), https://www.mpips.gov.pl/prawo-pracy/projekty-kodeksow-pracy/
Rutkowska B., The scope of the obligation to introduce remuneration regulations after the amendment to the Labor Code of the year 2016, „Roczniki Administracji i Prawa”, Rok XVII, Zeszyt 1
Sobczyk A., „Wypowiedzenie” regulaminu, „Monitor Prawa Pracy” 2012/5
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2017 r. – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, II UK 528/16
Glosa – dr hab. Iwona Sierocka, prof. UwB
profesor nadzwyczajny na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku
W glosie autorka odniosła się do dwóch istotnych z punktu widzenia praktyki problemów, mianowicie dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawach dotyczących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz możliwości proporcjonalnego zmniejszania tej podstawy w sytuacjach określonych w przepisach ubezpieczeniowych. Z analizy przepisów Kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że o wartości przedmiotu sporu w sprawach dotyczących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne decydują kwoty należnych składek i faktycznie uiszczonych przez ubezpieczonego. Za wartość przedmiotu w tego rodzaju sprawach uznaje się różnicę pomiędzy wskazanymi wartościami. Warunkiem wniesienia skargi kasacyjnej jest osiągnięcie kwoty w wysokości co najmniej 10 tysięcy złotych. W odniesieniu do drugiej kwestii de lege lata z możliwości proporcjonalnego pomniejszania podstawy wymiaru składek mogą korzystać jedynie ubezpieczeni, którzy zadeklarowali najniższą podstawę wymiaru składki przewidzianą w przepisach ubezpieczeniowych.
Słowa kluczowe: ubezpieczenia społeczne, składki ubezpieczeniowe, skarga kasacyjna, wartość przedmiotu zaskarżenia, zmniejszenie podstawy wymiaru składek na podstawie art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
Judgment of the Supreme Court of 15 November 2017 – Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber, II UK 528/16
Commentary – Iwona Sierocka
In this commentary, the author referred to two problems that are important from the practical point of view. The first one is the permissibility of cassation appeals in cases concerning the base for assessment of social security contributions. The other is whether it is possible to reduce this bae pro rata in the situations specified in provisions on social security. It follows from an analysis of the Code of Civil Procedure and the Act on the Social Security System that the value of the object of dispute in cases concerning the base for assessment of social security contributions is determined by the amounts of contributions payable and the ones actually paid by the insured person. The value of the object of dispute in such cases is the difference between these two values. One of the conditions for making a cassation appeal is that the amount must be at least PLN 10,000. With regard to the second question, as the law stands, the possibility of prorated reduction of the base for assessment of contributions can be taken advantage of only by those insured persons who declared the lowest bae for assessment of the contribution provided for in the provisions on social security.
Keywords: social security, social security contributions, cassation appeal, value of the object of appeal, reduction of the base for assessment of contributions pursuant to Art. 18 paras. 9 and 10 of the Act on the Social Security System
Bibliografia:
Miecznikowski M., Proporcjonalne zmniejszenie składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą, „Monitor Prawniczy” 2017/16
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 stycznia 2017 r., II OSK 296/17
Glosa – Krzysztof Gruszecki
radca prawny
W aprobującej glosie do wyroku autor zwraca uwagę na bardzo szerokie praktyczne znaczenie poglądu wypowiedzianego przez Sąd. Wskazuje również kryteria mogą przesądzać o tym, że do produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego będą znajdować zastosowanie reguły zagospodarowania odpadów oraz skutki prawne wystąpienia takiej konieczności.
Słowa kluczowe: administracyjne postępowanie, zagospodarowanie produktów pochodzenia zwierzęcego, odpady, pozwolenie zintegrowane
Judgment of the Supreme Administrative Court of 14 January 2017, II OSK 296/17
Commentary – Krzysztof Gruszecki
In the approving commentary about this judgment, the author points out the breadth of the practical importance of the view expressed by the Court. The author also identifies the criteria that may determine that the rules on waste management will apply to by-products of animal origin and the legal effects of this necessity.
Keywords: administrative proceedings, management of products of animal origin, waste, integrated permit
Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 sierpnie 2017 r., II GSK 2577/17 – Pozostawienie bez rozpatrzenia wniosku o dofinansowanie realizacji projektu unijnego
Glosa – dr hab. Rafał Poździk
adiunkt w Katedrze Prawa Unii Europejskiej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Pozostawienie wniosku o dofinasowanie bez rozpatrzenia na gruncie ustawy z 11.07.2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie spójności finansowych w perspektywie finansowej 2014–2020 stanowi władcze i jednostronne działanie właściwej instytucji. Skutkiem pozostawienia wniosku o dofinasowanie bez rozpoznania jest to, że organ administracji nie rozpozna już takiej sprawy administracyjnej merytorycznie. Naczelny Sąd Administracyjny, odrzucając skargę w przedmiocie pozostawienia wniosku o dofinansowanie bez rozpatrzenia, pozbawił wnioskodawcę prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej). Takie orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego pogarsza pozycję prawną wnioskodawców w stosunku do podmiotów korzystających z gwarancji przewidzianych w Kodeksie postępowania administracyjnego, co narusza unijne wymogi wynikające z zasady autonomii proceduralnej. Naczelny Sąd Administracyjny powinien wykorzystać prawo unijne jako środek pozwalający odpowiednio ukształtować normy prawa krajowego, aby zagwarantować wnioskodawcy prawo do sądu. Tylko takie podejście sądu administracyjnego uwzględniałoby unijną zasadę efektywnej ochrony praw jednostek, która jest przejawem zasady efektywnej ochrony sądowej na etapie postępowania sądowego.
Słowa kluczowe: ustawa z 11.07.2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie spójności finansowych w perspektywie finansowej 2014–2020, pozostawienie wniosku o dofinasowanie bez rozpatrzenia, skarga do sądu administracyjnego, prawo do sądu, zasada autonomii proceduralnej, zasada pierwszeństwa prawa unijnego, zasada efektywności
Decision of the Supreme Administrative Court of 30 August 2017, II GSK 2577/17: Disregarding an application for co-financing for the implementation of an EU project
Commentary – Rafał Poździk
Disregarding an application for co-financing on the basis of the Act of 11 July 2014 on the Principles of Implementation of Cohesion Programmes Financed from the Financial Framework 2014-2020 is an executive and unilateral act of the competent authority. If an application for co-financing is disregarded, the result is that an administrative authority will not examine the merits of such an administrative case. By rejecting a complaint concerning a disregarded application for co-financing, the Supreme Administrative Court deprived the applicant of the right to a fair trial (Art. 45(1) of the Polish Constitution, Art. 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union). Such a judgment of the Supreme Administrative Court weakens the legal status of such an applicant compared to the entities that enjoy the guarantees provided for in the Code of Administrative Procedure, which infringes the EU requirements resulting from the principle of procedural autonomy. The Supreme Administrative Court should use EU law as a means allowing it to correctly shape the norms of national law so as to guarantee the applicant’s right to a fair trial. Only such approach of the administrative court would give effect to the European principle of effective protection of rights of individuals, which is a manifestation of the principle of effective judicial protection at the stage of court proceedings.
Keywords: Act of 11 July 2014 on the Principles of Implementation of Cohesion Programmes Financed from the Financial Framework 2014-2020, disregarding an application for co-financing, complaint to an administrative court, right to a fair trial, principle of procedural autonomy, principle of precedence of European law, principle of effectiveness
Bibliografia:
Adamiak B., Z problematyki właściwości sądów administracyjnych (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2006/2 (5)
Adamiak B., Zagadnienie domniemania formy decyzji administracyjnej [w:] Podmioty administracji publicznej i prawne formy ich działania. Studia i materiały z konferencji jubileuszowej Prof. Eugeniusza Ochendowskiego, Toruń 2005
Biernat S., Wykładnia prawa krajowego zgodnie z prawem Wspólnot Europejskich [w:] Implementacja prawa integracji europejskiej w krajowych porządkach prawnych, red. C. Mik, Toruń 1998
Biernat S., Zasada efektywności prawa wspólnotowego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości [w:] Studia z prawa Unii Europejskiej, Kraków 2000
Brysiewicz K., Poździk R., System oceny i wyboru projektów do dofinansowania z funduszy unijnych w Polsce – uwagi na tle wyroku TK z 12.12.2011 r. (P 1/11), „Europejski Przegląd Sądowy” 2012/10
Brysiewicz K., Poździk R., Droga sądowa w sprawach związanych z dofinansowaniem projektów z funduszy strukturalnych i funduszu spójności, „Przegląd Sądowy” 2011/4
Brzeziński P., Glosa do wyroku SN z dnia 4 stycznia 2008 r., I UK 182/07. Relacje między zasadą pierwszeństwa a zasadą efektywności, „Europejski Przegląd Sądowy” 2010/1
Brzeziński P., Unijny obowiązek odmowy zastosowania przez sąd krajowy ustawy niezgodnej z dyrektywą Unii Europejskiej, Warszawa 2010
Całka E., Zasada pierwszeństwa w prawie Unii Europejskiej. Wybrane problemy, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016/1, vol. XXV, s. 48 i n.
Góreczny M., Góreczna G., Kognicja sądów administracyjnych w sprawach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013/3
Hauser R., Kabat A., Właściwość sądów administracyjnych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” Rok LXVI, 2004/2
Hofmann H., Rowe G.C., Turk A.H., Administrative Law and Policy of the European Union, Oxford 2012
Kmieciak Z., Postępowanie administracyjne i sądowo administracyjne a prawo europejskie, Warszawa 2010
Kornobis-Romanowska D., Sąd krajowy w prawie wspólnotowym, Warszawa 2007
Kornobis-Romanowska D., Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego w praktyce ETS i sądów krajowych, „Przegląd Prawa Europejskiego” 2004/4
Miąsik D., Sprawa wspólnotowa przed sądem krajowym, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/9
Mik C., Wykładnia zgodna prawa krajowego z prawem wspólnotowym [w:] Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Kraków 2005
Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002
Ochendowski E., Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 2002
Poździk R., Decyzje o zwrocie środków unijnych w praktyce wdrażania regionalnych programów operacyjnych, „Samorząd Terytorialny” 2013/7–8
Poździk R., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 grudnia 2016 r., II GSK 5141/16, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017/11
Poździk R., Ocena i wybór projektów do dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności, Warszawa 2013
Przybysz P., Władztwo administracyjne [w:] Prawo administracyjne, M. Wierzbowski i in., Warszawa 2009
Sawczuk W., Właściwość sądów administracyjnych i sądów powszechnych w sprawach rozdziału funduszy unijnych na przykładzie rozdziału środków w ramach polityki rozwoju, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2011/6 (39)
Skotnicka E., Przesłanki zastosowania środka tymczasowego przez sąd krajowy w świetle wspólnotowej zasady efektywności – glosa do wyroku ETS z 13.03.2007 r. w sprawie C-432/05 Unibet (London) Ltd i Unibet (Interntional) Ltd przeciwko Justitiekanslern, „Europejski Przegląd Sądowy” 2007/8
Skrzydło W., Komentarz do art. 77 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, LEX/el. 2013
Starościak J., Prawne formy i metody działania administracji [w:] System prawa administracyjnego, red. T. Rabska, J. Łętowski, Warszawa 1978
Wiktorowska A., Wierzbowski M., Akt administracyjny [w:] Prawo administracyjne, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2009
Wołyniec-Ostrowska A. , Kontrola dostępu do funduszy unijnych w kontekście ochrony praw obywateli i źródeł prawa powszechnie obowiązującego [w:] Źródła prawa administracyjnego, a ochrona wolności i praw obywateli, red. M. Błachucki, T. Górzyńska, Warszawa 2014
Wosik Ł., Charakter prawny aktu o przyznaniu dofinansowania z funduszy strukturalnych UE – glosa do wyroku NSA z 8.06.2006 r. (II GSK 63/06), „Europejski Przegląd Sądowy” 2006/12
Wróbel A., Autonomia proceduralna państw członkowskich. Zasada efektywności i zasada efektywnej ochrony sądowej w prawie Unii Europejskiej, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny” 2005/1
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Kraków 2010
Zimmermann J., Prawo do sądu w prawie administracyjnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” Rok LXVIII, 2006/2
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lutego 2016 r., II FSK 3523/13
Glosa – dr Krzysztof Radzikowski
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski
Glosowany wyrok dotyczy odliczenia od dochodów uzyskanych przez polskiego przedsiębiorcę i opodatkowanych w Polsce wydatków na nabycie nieruchomości położonej we Francji. Takiej możliwości nie dają prawo krajowe ani umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, niemniej trzeba rozważyć, czy ten zakaz pozostaje zgodny z prawem unijnym w zakresie swobody działalności gospodarczej na całym obszarze wspólnego rynku.
Na obecnym etapie rozwoju prawo unijne nie narusza fundamentalnej logiki podatku dochodowego uwzględniającej koszty jedynie w państwie, gdzie uzyskano odpowiadające im przychody, zaś najnowsze orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości pozwala „przenieść” stratę poniesioną w państwie źródła w celu odliczenia jej od dochodów uzyskanych w państwie rezydencji tylko wtedy, gdy temu drugiemu przysługuje uprawnienie do opodatkowania dochodów osiągniętych w tym pierwszym. W konsekwencji, w glosowanej sprawie nie ma możliwości uwzględnienia spornych wydatków jako kosztów uzyskania przychodów w Polsce ani odliczenia straty ze sprzedaży rozpatrywanej nieruchomości od dochodu opodatkowanego w Polsce.
Słowa kluczowe: podatkowe prawo, podatek dochodowy od osób prawnych, sprzedaż nieruchomości położonej we Francji, zaliczenie w Polsce w koszty uzyskania przychodów wydatków podatnika związanych z przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży, unikanie podwójnego opodatkowania
Judgment of the Supreme Administrative Court of 18 February 2016, II FSK 3523/13
Commentary - Krzysztof Radzikowski
The commented judgment concerns deduction from the income derived by a Polish entrepreneur and liable to tax in Poland of an expenditure on the purchase of immovable property in France. This is not permitted by either national law or the double taxation avoidance agreement, nevertheless it should be considered whether the prohibition is consistent with EU law in the area of freedom of establishment in the whole single market.
At the current stage of its development, EU law does not violate the fundamental logic of income tax, which takes into account expenses incurred only in the state where the matching revenues were earned, while the latest case law of the Court of Justice allows ‘transferring’ a loss incurred in the state of source in order to deduct it from income earned in the state of residence only when the latter has the right to tax income earned in the former. Consequently, in the commented case, it is impossible to recognise the disputed expenses as tax-deductible expenses in Poland or to deduct the loss on sale of the immovable property in question from income which is taxable in Poland.
Keywords: tax law, corporate income tax, sale of immovable property located in France, inclusion in tax-deductible expenses in Poland of taxpayer’s expenditure connected with preparing the immovable property for sale, double taxation avoidance
Bibliografia:
Brzeziński B. (red.), Model Konwencji OECD. Komentarz, Warszawa 2010
Brzeziński B., Kalinowski M. (red.), Prawo podatkowe Unii Europejskiej, Gdańsk 2017
Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016
Lipniewicz R., Rezydencja podatkowa osób fizycznych a swobody rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, „Europejski Przegląd Sądowy” 2016/3
Litwińczuk H. (red.), Podatki bezpośrednie. prawo polskie a prawo wspólnotowe, Warszawa 2009
Mastalski R., Jak zmienia się sposób wykładni sądowej prawa podatkowego po wejściu Polski do Unii Europejskiej?, „Prawo i Podatki” 2006/9
Neyt R., Peeters S., Balanced Allocation and Coherence: Some Thoughts In Lights of Argentia and K, „EC Tax Review” 2014/2
Nykiel W., Zalasiński A. (red.), Orzecznictwo Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach podatkowych, Warszawa 2014
Peetermans M. A., Staes M., K. v Finland: EU Developments in the Area of Foreign Loss Deduction Rules, „EC Tax Review” 2014/1
Pinetz E., Spies K., ‘Final Losses’ after the Decision In Commission v. UK („Marks&Spencer II”), „EC Tax Review” 2015/6
Radzikowski K., Budowa i funkcje uzasadnienia decyzji podatkowej, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2005/1
Radzikowski K., Glosa do wyroku NSA z dnia 11 kwietnia 2007 r., II FSK 716/06, OSP 2008/9, poz. 93
Radzikowski K., Skutki procesowe wadliwości uzasadnienia decyzji administracyjnej, „Glosa” 2004/9
Selera P., Międzynarodowe a unijne prawo podatkowe w kontekście opodatkowania zysków przedsiębiorstw, Warszawa 2010
O´Shea T., EU Tax Law and Double Tax Conventions, London 2008
Terra B., Wattel P., European Tax Law, The Hague 2005
Vogel K. (red.), Klaus Vogel on Double Taxation Conventions. A Commentary to the OECD, UN and US Model Conventions for the Avoidance of Double Taxation on Income and Capital, The Hague-London-Boston 1997
Wimpissinger Ch., Cross-border transfer of losses, the ECJ does not agree with Advocate General Sharpston, „EC Tax Review” 2008/4
Woś T. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016
Wróbel A. (red.), Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, t. III, Warszawa 2012
Zalasiński A., Klauzule ograniczające korzyści z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania a prawo WE, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/1
Zalasiński A., Test podatkowej dyskryminacji sprzecznej z prawem WE w postępowaniu sądowoadministracyjnym, „Monitor Podatkowy” 2007/8
Zalasiński A., Transgraniczne potrącanie strat stałych zakładów w orzecznictwie ETS, „Przegląd Podatkowy” 2009/5
Zalasiński A., Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania a problem standardu najwyższego uprzywilejowania w europejskim prawie wspólnotowym, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2004/3
Zalasiński A., Zakaz dyskryminacji w sferze podatków bezpośrednich w prawie podatkowym Wspólnoty Europejskiej, Warszawa 2006
