Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 7 lipca 2016 r., III CZP 33/16
Zbigniew Kuniewicz
Maria Wysocka
Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 7 lipca 2016 r., III CZP 33/16
Glosa
Przedmiotem rozstrzygnięcia w glosowanej uchwale Sądu Najwyższego była możliwość dochodzenia odszkodowania w związku ze zbyciem nieruchomości, której wartość uległa obniżeniu na skutek uchwalenia albo zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, również w przypadku utraty prawa własności działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne. Sąd Najwyższy dokonał wykładni pojęcia „zbycie”, występującego w art. 36 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W ocenie Sądu Najwyższego pojęcie to nie obejmuje sytuacji przejścia prawa własności nieruchomości z mocy samego prawa na inny podmiot. Autorzy niniejszej glosy, przedstawiając szeroką argumentację, podzielili stanowisko Sądu Najwyższego.
Słowa kluczowe: gospodarka gruntami, wywłaszczenie, zagospodarowanie przestrzenne, zbycie nieruchomości, obniżenie wartości zbywanej nieruchomości na skutek uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Zbigniew Kuniewicz
Maria Wysocka
Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 7 July 2016, III CZP 33/16
Commentary
The issue to be decided in the commented resolution of the Supreme Court was the possibility of bringing an action for damages in connection with the conveyance of a real property which depreciated as a result of adoption (or modification) of a local zoning plan, including in case of loss of ownership of land allocated for public roads. The Supreme Court interpreted the notion of ‘conveyance’, used in Art. 36(3) of the Act on Zoning and Spatial Planning. According to the Supreme Court, this notion does not include situations when ownership of real property is transferred to another entity by operation of law. The authors of this commentary, while presenting many diverse arguments, shares the Supreme Court’s opinion.
Keywords: land management, expropriation, spatial development, conveyance of real property, depreciation of the sold property due to adoption of local zoning plan
Andrzej Szlęzak
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 2 lutego 2017 r., I CSK 92/16
Glosa
Autor podziela pogląd wyrażony przez SN w glosowanym wyroku, że nie ma przeszkód, w szczególności zaś wynikających z art. 2 k.s.h. (a więc wywiedzionych z właściwości /natury/ stosunku prawnego spółki handlowej), do stosowania przepisów kodeksu cywilnego o wadach oświadczenia woli (art. 82–88 k.c.) do oświadczenia wspólnika o przystąpieniu do spółki z o.o., objęcia udziałów w jej kapitale zakładowym, czy do zobowiązania się wspólnika do wniesienia aportu do takiej spółki.
Słowa kluczowe: spółka handlowa; właściwość (natura) stosunku prawnego spółki handlowej, wady oświadczenia woli
Andrzej Szlęzak
Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 2 February 2017 (I CSK 92/16)
Commentary
The author shares the Supreme Court’s view expressed in the commented judgment that no obstacles exist, especially those resulting from Art. 2 of the Code of Commercial Partnerships and Companies (i.e. based on the characteristics [nature] of the legal relationship of a commercial company), that would prevent the application of the Civil Code’s provisions on defects of a declaration of will (Art. 82–88 of the Civil Code) to a shareholder’s declaration on accession to a limited liability company, taking up shares in its stated capital, or to such shareholder’s obligation to make an in-kind contribution to such a company.
Keywords: commercial company; characteristics (nature) of the legal relationship of a commercial company; defects of a declaration of will
Cezary Paweł Waldziński
Wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 17 lutego 2017 r., V Aca 445/16
Glosa
Przedmiotem glosy jest pogląd Sądu Apelacyjnego w Katowicach wskazujący na konieczność informowania stron procesu o możliwości zastosowania art. 5 k.c. w sprawie, w której nie został podniesiony, przez stronę pozwaną korzystającą w toku postępowania z fachowej pomocy prawnej, zarzut nadużycia prawa podmiotowego. Autor kwestionuje powyższe stanowisko.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, prawo do sądu, obowiązek sądu poinformowania stron o przypuszczalnej podstawie rozstrzygnięcia (o zastosowaniu art. 5 k.c.), prawo podmiotowe, nadużycie praw podmiotowych, zasady współżycia społecznego, stosowanie prawa
Cezary Waldziński
Judgment of the Court of Appeal in Katowice of 17 February 2017 (V ACa 445/16)
Commentary
The subject of the commentary is the view of the Court of Appeal in Katowice, indicating the need to inform both parties of the court proceedings about the applicability of Art. 5 of the Civil Code in a case in which the defendant represented by an attorney has not raised the objection of abuse of a legal right. The author challenges the above position.
Keywords: civil procedure, right of access to court, court’s duty to inform parties about the likely grounds for the decision (about application of Art. 5 of the Civil Code), legal right, abuse of legal rights, principles of social coexistence, application of law
Miłosz Kościelniak-Marszał
Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 9 lutego 2017 r., IV CZ 102/16
Glosa
W granicach kompetencji ustawodawcy mieści się zróżnicowanie – w zakresie dostępu do nadzwyczajnego środka zaskarżenia – sytuacji członków koła łowieckiego (Polskiego Związku Łowieckiego) w zależności od tego, co było przedmiotem postępowania wewnątrzorganizacyjnego, a także według której z procedur – karnej czy cywilnej – są rozpatrywane złożone odwołania do sądu okręgowego. Brak jest natomiast uzasadnionych podstaw do tego, aby przyjmować, iż na gruncie znowelizowanego art. 33 ust. 6 ustawy – Prawo łowieckie przez pojęcie „kasacja” należy rozumieć także „skargę kasacyjną”, co konsekwencji wyłączałoby możliwość wniesienia takiego środka w stricte cywilnoprawnych sprawach z zakresu utraty i nabycia członkostwa w kole łowieckim lub utraty członkostwa w Polskim Związku Łowieckim.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, droga sądowa, odwołanie do sądu okręgowego od uchwały w przedmiocie pozbawienia myśliwego członkostwa w kole łowieckim (w Polskim Związku Łowieckim), niedopuszczalność skargi kasacyjnej od postanowienia sądu we wskazanym przedmiocie
Miłosz Kościelniak-Marszał
Decision of the Supreme Court - Civil Chamber of 9 February 2017, IV CZ 102/16
Commentary
It lies within the powers of the legislature to differentiate - with respect to the access to extraordinary appeal measures – the situation of members of a hunting club (of the Polish Hunting Association) depending on the subject-matter of the procedure conducted within the association and also according to what procedure – criminal or civil – appeals filed with the regional court are examined. There are, however, no valid reasons to assume that after amendments, the notion of ‘cassation’ used in Art. 33(6) of the Hunting Law Act should also be understood as ‘cassation apppeal’, which would automatically exclude the possibility this means of appeal in strictly civil law cases relating to losing or acquiring the status of a hunting club member or losing the status of a member of the Polish Hunting Association.
Keywords: civil procedure, litigation, appeal to regional court against resolution in the matter of cancelling a hunter’s membership of a hunting club (in the Polish Hunting Association), inadmissibility of cassation appeal against court decision in the above matter
Robert Zawłocki
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 21 czerwca 2017 r., II KK 98/17
Glosa
Glosa dotyczy właściwej oceny przestępstwa wypadku mniejszej wagi i właściwego w tym celu użycia instytucji społecznej szkodliwości czynu. Autor, aprobując tezę wyroku Sądu Najwyższego, krytycznie odnosi się do jej uzasadnienia. W opracowaniu wskazano problemy związane zarówno ze stosowaniem przepisów normujących wypadek mniejszej wagi, jak i społeczną szkodliwością czynu zabronionego. Podsumowanie glosy stanowią uwagi de lege lata, jak należy ujmować wypadek mniejszej wagi, oraz postulaty de lege ferenda w tym zakresie.
Słowa kluczowe: prawo karne, przyjęcie korzyści majątkowej w związku z pełnieniem funkcji publicznej a wypadek mniejszej wagi, społeczna szkodliwość czynu
Robert Zawłocki
Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 21 June 2017, II KK 98/17
Commentary
This article presents a model of reconstruction of the so-called petty crimes (low-harm crimes) based on the criminal harm principle. It presents the way suggested by the Polish Supreme Court and discusses whether it is the right one. While accepting the operative part of the commented judgement, the author criticises the statement of reasons. This study includes both regulations concerning the minor significance and lesser social harmfulness of a person’s act. It presents the crucial issues related to regulations and their practical application. In conclusion the author makes remarks about the current state of law and suggests the desired amendments in the area in point.
Keywords: penal (criminal) law, crime, accepting a financial benefit while holding a public function, social harmfulness of the crime
Marek Kulik
Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 4 kwietnia 2017 r., IV KK 391/16
Commentary
Glosa dotyczy oceny listy wierzycieli sporządzonej przez syndyka w postępowaniu upadłościowym. Autor krytycznie odnosi się do wyrażonego przez Sąd Najwyższy stanowiska. Uważa, że nie jest cechą dokumentu w rozumieniu art. 271 § 1 k.k. prawne domniemanie prawdziwości. Nie jest też trafne stanowisko, że dokument ten powinien mieć szczególną moc dowodową, która sprawia, że nie jest potrzebne potwierdzanie danej okoliczności dalszymi dowodami. Art. 271 § 1 k.k. wymaga tylko, by dany dokument zawierał treść, która da się ocenić jako prawdziwa lub nieprawdziwa, a także by było z nim związane określone prawo, albo aby względu na zawartą w nim treść stanowił dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.
Słowa kluczowe: uzyskanie statusu dokumentu podlegającego ochronie na podstawie art. 271 § 1 Kodeksu karnego przez listę wierzytelności sporządzoną przez syndyka, fałsz intelektualny, dokument, lista wierzycieli w postępowaniu upadłościowym
Marek Kulik
Ruling of the Supreme Court – Criminal Chamber of 4 April 2017, IV KK 391/16
Commentary
The commentary covers the problem of the list of creditors compiled by the receiver in bankruptcy proceeding. The author critically evaluates the position expressed by the Supreme Court. He believes that the legal presumption of authenticity is not a feature of a document within the meaning of Art. 271(1) of the Criminal Code. It is also unacceptable that this document should have a particular probative value, which makes it unnecessary to confirm the circumstances with further evidence. Art. 271(1) CC requires only that the document have contents which can be assessed as genuine or not and that there be a right law attached to it, or that the contents of the document provide evidence of a right, legal relationship or circumstance of legal significance.
Keywords: granting the status of document protected under Art. 271(1) of the Criminal Code to the list of debts prepared by the receiver, fraudulently issued genuine documents, list of creditors in bankruptcy proceedings
Teresa Liszcz
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 30 maja 2017 r., II PK 129/16
Glosa
Treść wyroku i glosy dotyczy odszkodowawczej odpowiedzialności pracodawcy za niezgodne z prawem wypowiedzenie przez niego warunków pracy i płacy w okresie ochrony przedemerytalnej pracownika. Sąd Najwyższy uznał w wyroku, że pracownik może dochodzić w takiej sytuacji odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego o odpowiedzialności kontraktowej, bez uprzedniego dochodzenia roszczeń wynikających z prawa pracy. Autorka glosy nie aprobuje tej tezy, uznając, że odpowiedzialność cywilnoprawna ma w takiej sytuacji charakter uzupełniający w stosunku do odpowiedzialności opartej na przepisach prawa pracy i wchodzi w grą dopiero po wykorzystaniu przez pracownika roszczeń wynikających z prawa pracy.
Słowa kluczowe: prawo pracy, stosowanie Kodeksu cywilnego do stosunku pracy, wypowiedzenie warunków pracy i płacy, ochrona w okresie przedemerytalnym, odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy, przeniesienie pracownika do innej pracy
Teresa Liszcz
Judgment of the Supreme Court - Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber of 30 May 2017, II PK 129/16
Commentary
The contents of the judgment and this commentary concern the employer's liability in damages for unlawful termination of the terms of employment and salary during the period of an employee’s pre-retirement protection. In the judgment, the Supreme Court held that an employee who found himself/herself in such a situation could claims damages under the Civil Code provisions on contractual liability, without first pursuing claims under the labour law. The author does not approve this statement, because she believes that in this context civil law liability is complementary to liability based under labour law, and can be resorted to only after the employee has exhausted the claims available under labour law.
Keywords: labour law, applying the Civil Code to employment relationships, termination of the terms of employment and salary, protection in pre-retirement period, employer’s liability in damages, transferring an employee to a different job
Renata Babińska-Górecka
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 7 grudnia 2016 r., II UK 478/15
Glosa
Glosa krytycznie odnosi się do stanowiska zajmowanego w orzecznictwie sądowym, że nabycie prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w związku z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej skutkuje ustaniem stosunku dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. W konsekwencji czego – po upływie okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego – dla dalszego podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tego tytułu konieczne jest ponowne zgłoszenie do tego ubezpieczenia (złożenie wniosku).
Słowa kluczowe: ubezpieczenie społeczne, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe,prawo do zasiłku macierzyńskiego
Renata Babińska-Górecka
Judgment of the Supreme Court - Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber of 7 December 2016, II UK 478/15
Commentary
This is a critical commentary about the opinion expressed in case law that if a person who takes out voluntary sickness insurance in connection with pursuing non-farming business activity (self-employment) acquires the right to a maternity benefit, this results in termination of the relationship of voluntary sickness benefit in respect of the pursuit of non-farming activity. As a consequence of the above, after the lapse of the period of maternity benefit, the person has to apply for voluntary sickness insurance again in order to be covered by such insurance as a self-employed person.
Keywords: social insurance, voluntary sickness insurance, right to maternity benefit
Marta Romańska
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 października 2017 r., I OPS 3/17
Glosa
Prawo do rekompensaty za nieruchomość pozostawioną poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, które przysługuje współwłaścicielom albo spadkobiercom byłego właściciela lub współwłaścicieli takiej nieruchomości, jest prawem wspólnym tych osób, ale podzielnym. Ustalenie zakresu prawa do rekompensaty za nieruchomość pozostawioną poza obecnymi granicami RP, przysługującego każdemu z uprawnionych, musi nastąpić w decyzji administracyjnej kończącej postępowanie w sprawie o potwierdzenie prawa do rekompensaty. Złożenie w terminie do 31.12.2008 r. wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty przez jednego z uprawnionych prowadzi do wszczęcia postępowania, w którym należy zapewnić udział wszystkich potencjalnie uprawionych, a w decyzji kończącej takie postępowanie należy określić zakres prawa do rekompensaty przysługującego każdemu z uprawnionych biorących udział w postępowaniu.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, realizacja prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, złożenie przez osobę nieuprawnioną wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty jako skuteczne dla pozostałych uprawnionych
Marta Romańska
Judgment of the Supreme Administrative Court of 9 October 2017, I OPS 3/17
Commentary
The right to compensation for immovable properties left outside the present borders of the Republic of Poland vested in property co-owners or the heirs of owners or co-owners is a joint right vested in such individuals, though it is divisible. The extent of the right to compensation for immovable property left outside the present borders of the Republic of Poland, which is vested in each holder of the said right, is determined in an administrative decision that closes the proceedings concerning confirmation of the right to compensation. Where any holders of this right lodged a request for confirmation of the right to compensation by 31 December 2008, proceedings were initiated, and participation of all the eligible parties needed to be ensured. A decision that closes such proceedings needs to define the extent of the right to compensation vested in each of the eligible parties who participate in the proceedings.
Keywords: administrative proceedings, exercise of the right to compensation for immovable property left outside the present borders of the Republic of Poland, submission by an unauthorised person of a request for confirmation of the right to compensation effective with respect to other eligible parties
Wojciech Piątek
Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 października 2017 r., II OZ 1206/17
Glosa
Błędne pouczenie w decyzji co do terminu wniesienia skargi do sądu administracyjnego nie powinno szkodzić stronie, która zastosowała się do tego pouczenia. Wydając glosowane postanowienie, Naczelny Sąd Administracyjny trafnie uznał, że wniesiony z uchybieniem terminu sprzeciw powinien zostać merytorycznie rozpatrzony bez potrzeby składania wniosku o przywrócenie terminu. Przemawiają za tym względy natury konstytucyjnej. Rozstrzygnięciu temu nie sprzeciwia się potrzeba uwzględnienia reguł formalnych, których ścisłe zastosowanie spowodowałoby utrudnienie w realizacji uprawnień procesowych strony składającej sprzeciw.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, błędne pouczenie w decyzji o przysługujących środkach zaskarżenia, sprzeciw od decyzji wniesiony z zachowaniem terminu błędnie określonego w pouczeniu, obowiązek rozpoznania sprawy przez sąd administracyjny
Wojciech Piątek
Ruling of the Supreme Administrative Court of 26 October 2017, II OZ 1206/17
Commentary
An error in the instruction, provided in a decision, about the time limit for filing an appeal with an administrative court should not be detrimental to the party that relied on this instruction. In the commented ruling, the Supreme Administrative Court correctly held that an objection as an appellate measure filed after the time limit should be examined on the merits without the need for a motion to restore the time limit. There are constitutional arguments to support this solution. No arguments against this solution result from the need to adhere to formal principles, whose strict application would make it difficult for the party filing the objection to exercise certain procedural rights.
Keywords: proceedings before administrative courts, error in the instruction about the available appellate measures, provided in a decision, objection against a decision filed within time limit erroneously stated in instruction, administrative court’s duty to examine the case
Marek Szewczyk
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2014 r., II OSK 2377/14
Glosa
Autor glosy jednoznacznie krytycznie ocenił wyrok NSA, w którym Sąd ten przyjął jako dopuszczalne stwierdzenia nieważności własnej uchwały przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Jako jeden z argumentów przemawiających przeciwko stanowisku wyrażonemu w glosowanym wyroku NSA autor glosy wskazał niedopuszczalność w polskim prawie ustrojowym samorządu terytorialnego tzw. „autonadzoru”, gdy tymczasem stwierdzenie nieważności uchwały, czy zarządzenia uchodzi tradycyjnie za typowy środek prawny nadzoru weryfikacyjnego. Zatem – gdyby traktować jako dopuszczalne stwierdzenie nieważności własnej uchwały – jednocześnie oznaczałoby to, że organ poddany nadzorowi sam może względem własnych aktów stosować akty nadzoru. Ponadto autor glosy wskazał, że systemowa dopuszczalność weryfikowania własnych aktów, zgodnie z regułą inferencyjną actus contrarius, jako dopuszczalne traktuje uchylanie własnych uchwał czy zarządzeń, a nie stwierdzanie ich nieważności. Uznanie zatem wezwania do usunięcia naruszenia prawa czy prośby o autoweryfikację własnej uchwały czy zarządzenia (określanej też mianem „remonstracji”) za zasadną, uprawnia organ, którego działania to dotyczy, do ewentualnej zmiany lub uchylenia własnego aktu, nie uprawnia natomiast do stosowania środków prawnych tradycyjnie traktowanych jako typowe środki nadzoru weryfikacyjnego.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, uchwała rady miasta w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, skarga do sądu administracyjnego, uprawnienia organu administracji publicznej do uwzględnienia skargi na wydaną przez ten organ uchwałę
Marek Szewczyk
Judgment of the Supreme Administrative Court of 18 November 2014, II OSK 2377/14
Commentary
The author of this commentary gives an unequivocally critical assessment of the judgment in which the Supreme Administrative Court accepted the permissibility of a situation where the decision-making authority of a unit of territorial self-government declares its own resolution null and void. One of the arguments quoted by the author against the standpoint expressed in the commented judgment is that the Polish law on the system of territorial self-government does not provide for ‘self-review’, whereas declaring a resolution or ordinance null and void is a typical legal means of review based on verification. Therefore, if we considered it permissible for an authority to declare its own resolution null and void, this would mean that the reviewed authority can review its own instruments. Moreover, this commentator indicates that the systemic permissibility of verifying an authority’s own instruments, in accordance with the actus contrarius rule of inference, means that it is permissible for said authority to repeal its own instruments, rather than declaring them null and void. Therefore, if a request is made to an authority to remove an infringement of law or to self-verify a resolution or ordinance (which activity is also referred to as ‘remonstrance’) and it is considered justified, this gives the authority concerned the right to modify or repeal its own instrument, but not the right to apply legal remedies traditionally seen as typical means of review based on verification.
Keywords: proceedings before administrative courts, resolution of a city council in the matter of a local zoning plan, complaint to an administrative court, powers of a public administration authority to take into account a complaint concerning the body’s resolution
