Przesunięte w czasie instytucje prawne kodeksu postępowania administracyjnego
Prof. dr hab. Barbara Adamiak
Uniwersytet Wrocławski
Przesunięte w czasie instytucje prawne kodeksu postępowania administracyjnego
Zdaniem Autorki, Ścisła współzależność jaka zachodzi pomiędzy materialnym prawem administracyjnym a procesowym prawem administracyjnym powoduje, że wprowadzenie regulacji w prawie procesowym bez równoczesnego wprowadzenia odpowiadającej regulacji w materialnym prawie, zawiesza w czasie funkcjonowanie instytucji prawnych. Przyjęcie zatem w administracyjnym prawie procesowym rozwiązań prawnych, których stosowanie zostaje obwarowane przesłanką „o ile przepis szczególny tak stanowi”, powoduje, że stosowanie tych instytucji prawnych przesunięte jest w czasie. W zakresie zatem w jakim te nowe rozwiązania kształtujące relacje jednostki z organem administracji publicznej będą rzeczywiście miały znaczenie prawne jest uzależnione do przyszłych w tym przedmiocie koncepcji znajdujących odbicie w przepisach administracyjnego prawa materialnego. Wprowadzenie tych nowych regulacji w coraz bardziej złożonej materii przedmiotowej powoduje, że nie można oczekiwać, że będzie to zmiana w krótkim okresie czasu. Wymaga to bowiem spojrzenia na potrzeby ochrony złożonych interesów indywidualnych z równie złożonych wartości kształtujących interes publiczny. Nasuwa się zatem pytanie w jakim zakresie przedmiotowej regulacji materialnego prawa administracyjnego szukać tych możliwości uzasadniającej przyjęcie przepisów szczególnych otwierających dopuszczalność milczącego załatwienia sprawy, wprowadzenia rozpoznawania spraw w postępowaniu uproszczonym. Wprowadzenie regulacji ogólnej instytucji prawnej jest zabiegiem legislacyjnym łatwym, jeżeli przyjmuje się obwarowanie ich stosowania przepisem szczególnym. Zabiegiem łatwym bo nie niesie za sobą skutków społecznych, jeżeli nie niesie za sobą bezpośredniego stosowania. Wprowadzone zatem nowe instytucje ostatnią nowelizacją administracyjnego prawa procesowego zostały przesunięte w czasie.
Słowa kluczowe: procedura administracyjna, prawo administracyjne materialne, interpretacja, efektywność prawa
Time and the Legal Institutions of the Code of Administrative Procedure
The close interdependence that exists between substantive administrative law and procedural, administrative law means that the introduction of regulations in procedural law without the simultaneous introduction of the corresponding provision in substantive law suspends the functioning of legal institutions in time. Therefore, the adoption of legal solutions in administrative, procedural law, the application of which is subject to the condition: "provided that a specific provision so provides", means that the application of these legal institutions is postponed. New solutions shaping the relationship of an individual with a public administration body will have legal significance if the grounds for their application are introduced in the provisions of substantive administrative law. The new regulation in the increasingly complex subject matter means that it cannot be expected that the change will occur in a short time. This requires a look at the need to protect complex individual interests from equally complex values shaping the public interest.
Keywords: administrative proceedings, substantial administrative law, interpretation, effectiveness of law
Bibliografia:
Adamiak B., Zagadnienia ogólne procesowego prawa administracyjnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 9, Prawo procesowe administracyjne, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2020
Chlebny J., Zasady ogólne postępowania administracyjnego z perspektywy europejskiej, [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego, t. II, cz. 2, Zasady ogólne postępowania administracyjnego, red. G. Łaszczyca, A. Matan, Warszawa 2018
Dawidowicz W., Ogólne postępowanie administracyjne. Zarys systemu, Warszawa 1962
Duniewska Z., Systematyka prawa administracyjnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 1, Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010
Jandy-Jendrośka K., Jendrośka J., System jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. III, red. T. Rabska, J. Łętowski, Wrocław 1978
Prof. dr hab. Marcin Kamiński
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Wzruszalność ostatecznych decyzji administracyjnych. Prawnoporównawcze wektory modernizacji regulacji kodeksowej
Przedmiotem rozważań są zagadnienia modernizacji polskiego kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie normatywnych podstaw wzruszalności ostatecznych decyzji administracyjnych. Analiza jest prowadzona z prawnoporównawczego punktu widzenia. Autor wyraża pogląd, że teoretyczne podstawy instytucji wzruszalności w polskim kodeksie są wywodzone z kodyfikacji austriackiej (1925), która reprezentuje archetyp procedur administracyjnych pierwszej generacji. Specyficzne teoretyczne założenia i pojęciowe ograniczenia austriackiego wzorca normatywnego powodują, że polski kodeks może być – w rozważanym obszarze – oceniany jako akt anachroniczny. Dlatego zasadnicza część rozważań została poświęcona prezentacji konstruktywnych propozycji modyfikacji kodeksowych instytucji takich jak wznowienie postępowania zakończonego ostateczną decyzją, stwierdzenie nieważności, uchylenie i zmiana ostatecznych decyzji. Propozycje te bazują na odpowiednio wybranych regulacjach zagranicznych porządków prawnych (włoskiego, hiszpańskiego, francuskiego i niemieckiego).
Słowa kluczowe: kodyfikacja postępowania administracyjnego, decyzja administracyjna, porównawcze prawo administracyjne procesowe, wznowienie postępowania administracyjnego, stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej
Revocability of the final administrative decisions. Comparative law vectors of the Code’s modernization
The article analyzes the modernization’s perspectives of the Polish Code of Administrative Procedure in relation to the normative bases of the final administrative decisions’ revocability. The considerations are being conducted from the comparative law point of view. The author argues that the theoretical foundations of the revocation institutions in the Polish Code are derived from the Austrian codification (of 1925) which represents an achetype of the administrative procedures of first generation. Specific theoretical assumptions and conceptual limitations of the Austrian normative pattern cause that the Polish Code may be assessed – in the considered area – as an anachronic act. Therefore the main part of the paper is devoted to the presentation of the constructive proposals for modification of the Code institutions such as the reopening of the administrative proceedings concluded with the final decision, the declaration of the invalidity, the quashing and amending of the final decisions. These proposals are based on the properly selected regulations of the foreign legal orders (the Italian, the Spanish, the French, the German).
Keywords: codification of administrative procedure, administrative decision, comparative administrative procedural law, reopening of administrative proceedings, declaration of the invalidity of administrative decision
Bibliografia:
Adamovich L.K., Funk B-Ch., Allgemeines Verwaltungsrecht, Wien – New York 1980
Alexy R., Theorie der Grundrechte, Frankfurt am Main 1994
Antoniolli W., Allgemeines Verwaltungsrecht, Wien 1954
Antoniolli W., Koja F., Allgemeines Verwaltungsrecht. Lehr- und Handbuch für Studium und Praxis, Wien 1996
Ávila H. B., Theory of Legal Principles, Dordrecht 2007
Barnes J., Towards a third generation of administrative procedure, [w:] Comparative Administrative Law, red. S. Rose-Ackerman, P.L. Lindseth, Cheltenham–Northampton 2013
Bocanecra R., Lecciones sobre el acto administrativo, Madrid 2002
della Cananea G., Transnational public law in Europe. Beyond lex alius loci, [w:] Transnational Law. Rethinking European Law and Legal Thinking, red. M. Maduro, K. Tuori, S. Sankari, Cambridge 2014
Forsthoff E., Lehrbuch des Verwaltungsrechts, Band I. Allgemeiner Teil, München 1958
Geurts P., Der Grundsatz des Vertrauensschutzes bei der Aufhebung von Verwaltungsakten im deutschen, französischen und europäischen Recht. Wechselwirkung zwischen europäischem und nationalem Recht, Bonn 1997
Hengstschläger J., Leeb D., Allgemeines Verwaltungsverfahrensgesetz 1991 (AVG). Kommentar, 1. Teilband: §§ 1–36a, Wien 2014
Herrnritt R.H., Das Verwaltungsverfahren. Systematische Darstellung auf Grund der neuen österreichischen und ausländischen Gesetzgebung, Wien 1932
Kamiński M., Nieważność decyzji administracyjnej. Studium teoretyczne, Warszawa – Kraków 2006
Kamiński M., Prawo administracyjne intertemporalne, Warszawa 2011
Kamiński M., Elementy konstytutywne sprawy administracyjnej weryfikacyjnej, CASUS 2015, nr 77
Kamiński M., Założenia podsystemu weryfikacji orzeczeń w nadzwyczajnych trybach postępowania, [w:] Postępowanie administracyjne, red. T. Woś, Warszawa 2017
Kamiński M., Idea kodyfikacji w nauce prawa administracyjnego procesowego a procedury administracyjne regulacyjne. Uwagi teoretyczne i prawnoporównawcze, [w:] Idea kodyfikacji w nauce prawa administracyjnego procesowego. Księga pamiątkowa Profesora Janusza Borkowskiego, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2018
Kmieciak Z., Zarys teorii postępowania administracyjnego, Warszawa 2014
Kmieciak Z., Dylematy reformy prawa o postępowaniu administracyjnym, PiP 2016, nr 1
Kopp F.O., Ramsauer U., Verwaltungsverfahrensgesetz. Kommentar, München 2014
Langrod J.S., Res iudicata w prawie administracyjnym, Kraków 1931
López Candela J., El procedimiento de revisión de oficio en la nueva Ley 39/2015, del Procedimiento Administrativo Común de las Administraciones Públicas, Revista de Derecho Local 2016, número 39
Luciano F., L’annullabilità degli atti amministrativi, [w:] La disciplina generale dell’azione amministrativa, red. V. Cerulli Irelli, Napoli 2006
Maurer H., Waldhoff Ch., Allgemeines Verwaltungsrecht, München 2017
Merkl A., Die Lehre von der Rechtskraft enwickelt aus dem Rechtsbegriff. Eine rechtstheoretische Untersuchung, Leipzig u. Wien 1923
Muñoz Machado S., Tratado de Derecho Administrativo Público General, XII. Actos Administrativos y Sanciones Administrativas, Madrid 2017
Pellegrini M., L’annullamento d’ufficio del provvedimento amministrativo nella legislazione e giurisprudenza più recent, Annali della Facoltà Giuridica dell’Università di Camerino 2019, nr 8
Ponte D., La nullità del provvedimento amministrativo, Milano 2007
Ragazzo M., L’autotutela amministrativa. Principi operativi e ambiti applicativi, Milano 2006
Raschauer B., Rechtskraftdurchbrechungen von Amts wegen im Verwaltungsverfahren, [w:] Rechtskraft im Verwaltungs- und Abgabenverfahren, red. M. Holoubek, M. Lang, Wien 2008
Rivero J., Waline J., Droit administratif, Paris 2000
Ruffert M., Widerruf von Verwaltungsakten, [w:] Allgemeines Verwaltungsrecht, red. H.-U. Erichsen, D. Ehlers, Berlin – New York 2010
Schick R., „Unwiderrufbarkeit” als Rechtskraftwirkung, [w:] Rechtskraft im Verwaltungs- und Abgabenverfahren, red. M. Holoubek, M. Lang, Wien 2008
Seiller B., Droit administratif. 2. L’action administrative, Paris 2014
Sieckmann J.-R., Regelmodelle und Prinzipienmodelle des Rechtssystems, Baden-Baden 1990
Thienel R., Verwaltungsverfahrensrecht, Wien 2006
Ule C.H., Laubinger H.-W., Verwaltungsverfahrensrecht. Ein Studienbuch, Köln–Berlin–Bonn–München 1979
Wróbel A., Głęboka modernizacja kodeksu jest nieuzasadniona, GP z 19.08.2015 r.
Wróbel A., Jaśkowska M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2018
Prof. dr hab. Zbigniew Kmieciak
Uniwersytet Łódzki
Polska kodyfikacja postępowania administracyjnego a technika prawotwórstwa
Autor artykułu stara się odpowiedzieć na pytanie, jak bardzo zmienił się aspekt strukturalny kodyfikacji postępowań administracyjnych, wprowadzonej po raz pierwszy w Polsce w 1928 r. Skupia uwagę między innymi na kwestiach związanych z organizacją materii prawnej, budowaniem przepisów, ustalaniem relacji między nimi oraz odniesieniami. Podkreśla, że w porównaniu do dekretu z 1928 r. kodeks postępowania administracyjnego charakteryzuje szczegółowość. Zdaniem Autor nowy kodeks powinien mieć bardziej ramowy charakter i powinien zawierać więcej „ogólnych” rozwiązań niż obecnie obowiązujący. Wdrożenie tej koncepcji legislacyjnej pozwoli - jak zauważa Autor - na większą spójność prawa o postępowaniu administracyjnym, w szczególności na powstrzymanie tendencji do spontanicznej i niekontrolowanej jego dekodyfikacji.
Słowa kluczowe: ewolucja prawa o postępowaniu administracyjnym, Kodeks postępowania administracyjnego, dekodyfikacja, klauzula otwartej subsydiarności, odesłania ustawowe
The Polish Codification of Administrative Procedure and Techniques of Law-making
The author of the article endeavours to answer the question how much the structural aspect of the codification of administrative proceedings, carried out for the first time in Poland in 1928, has changed. He focuses his attention, among others, on the issues relating to the organization of the legal substance, building provisions, determining the relations between them, and making references. He emphasizes that, compared to the Presidential Decree of 1928, the Code of Administrative Procedure offends with excessive detail. In the author's opinion, the new Code should have more of a framework character and contain more ‘blanket’ references than is currently the case. The implementation of this legislative concept will allow – as he notes – for greater coherence of the law on administrative proceedings, in particular stopping the trend of spontaneous and uncontrolled de-codification of such proceedings.
Keywords: evolution of law on administrative proceedings, Code of Administrative Procedure, de-codification, open subsidiarity clause, statutory references
Bibliografia:
Barkhuysen T., den Ouden W., Schuurmans Y.E., Netherlands, [w:] Codification of Administrative Procedure, red. J.-B. Auby, Bruxelles 2014
Bąkowski T., Transkodeksowa migracja regulacji administracyjnoprawnych, [w:] Idea kodyfikacji w nauce prawa administracyjnego procesowego, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2018
Bermann G.A., Foreword, [w:] Codification of Administrative Procedure, red. J.-B. Auby, Bruxelles 2014
Bogusz M., Kodyfikacja postępowania administracyjnego a pojęcie postępowania administracyjnego, [w:] Idea kodyfikacji w nauce prawa administracyjnego procesowego, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2018
Cananea della G., Due Process of Law Beyond the State. Requirements of Administrative Procedure, Oxford 2016
Cebera A., Firlus J.G., Jakość techniczno-legislacyjna regulacji kodeksowej na przykładzie przepisów normujących nakładanie lub wymierzanie administracyjnych kar pieniężnych oraz tryb europejskiej współpracy administracyjnej, [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2019
Cebera A., Firlus J.G., Zasada (?) ochrony danych osobowych jako nowy standard w jurysdykcyjnej działalności administracji publicznej oraz konsekwencje jej naruszenia, Casus 2019, nr 94
Chlebny J., Chróścielewski W., Rekodyfikacja postępowania administracyjnego czy rektyfikacja regulacji prawnej zawartej w Kodeksie postępowania administracyjnego, [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2019
Ferrari Zumbini A., Judicial Review of Administrative Action in Austro-Hungarian Empire. The Formative Years (1890–1910), Italian Journal of Public Law 2018, vol. 10, nr 1
Kmieciak M., Trybunały administracyjne w Zjednoczonym Królestwie (system jurysdykcji po zmianach ustawodawstwa z 2007 r.), Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2011, nr 3
Kmieciak Z., Glosa do wyroku NSA z 17.01.2017 r., II OSK 968/15, OSP 2017, nr 12
Kmieciak Z., Postępowanie administracyjne na rozdrożu?, PiP 2019, nr 10
Kmieciak Z., Postępowanie administracyjne w Norwegii – dowód uniwersalizmu czy separatyzmu idei kodyfikacyjnych?, Administracja. Teoria – Dydaktyka – Praktyka 2011, nr 4
Kmieciak Z., Węgierska ustawa o ogólnych zasadach postępowania w sprawach administracyjnych – koegzystencja dwóch wizji porządku prawnego?, PiP 2017, nr 4
Kmieciak Z., Chróścielewski W. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019
Longchamps F., Problem trwałości decyzji ostatecznej, PiP 1961, nr 12
Łętowski J., Austria, [w:] Sądownictwo administracyjne w Europie Zachodniej, red. L. Garlicki, Warszawa 1990
Schneider J.-P., Germany, [w:] Codification of Administrative Procedure, red. J.-B. Auby, Bruxelles 2014
Wegner-Kowalska J. Udział podmiotu zainteresowanego w postępowaniu administracyjnym (art. 31a), [w:] Raport zespołu eksperckiego z prac w latach 2012–2016. Reforma prawa o postępowaniu administracyjnym, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2017
Wróblewski J., Przepisy odsyłające, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne 1964, nr 35
Zhang Li, China, [w:] Codification of Administrative Procedure, red. J.-B. Auby, Bruxelles 2014
Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013
Zimmermann J., Kilka refleksji o nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, PiP 2017, nr 8
Prof. dr hab. Martyna Wilbrandt-Gotowicz
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Przyszłość kodeksu postępowania administracyjnego na tle zjawiska europeizacji procedur administracyjnych
Celem opracowania jest syntetyczna analiza adekwatności unormowań Kodeksu postępowania administracyjnego w świetle zjawiska europeizacji procedur administracyjnych. W ramach rozważań na temat przyszłości Kodeksu początkowo odniesiono się do perspektywy zewnętrznej, w szczególności do idei kodyfikacji europejskiego postępowania administracyjnego, jak i praktyki ustanawiania w poszczególnych aktach sektorowych unijnych norm procesowych (obok norm o charakterze materialnym). W artykule podniesiony został w tym kontekście również problem zakresu stosowania Kodeksu i jego ewolucji w następstwie kształtowania się procedur zintegrowanych, a zwłaszcza procedur o złożonym, kompozytowym charakterze. Ponadto, w ujęciu wewnętrznym dokonano zwięzłej analizy wybranych instytucji procesowych (takich jak: zasady ogólne, pojęcie strony postępowania, rozstrzygnięcia, środki zaskarżenia), uwzględniającej dotychczasową praktykę prawodawcy unijnego i orzecznictwo TSUE. W rezultacie przedstawiono postulaty modernizacji Kodeksu i praktyki jego stosowania w realiach dynamicznego zjawiska europeizacji procedur administracyjnych.
Słowa kluczowe: Kodeks postępowania administracyjnego, europeizacja procedur administracyjnych, zintegrowane postępowania administracyjne
The Future of the Code of Administrative Procedure in the Context of the Europeanisation of Administrative Procedures
The aim of the article is a synthetic analysis of the adequacy of provisions of the Polish Code of Administrative Procedure in the light of the Europeanisation of administrative procedures. The considerations on the future of the Code initially refer to the external perspective, in particular to the idea of codification of the European administrative procedure, as well as to the practice of setting EU procedural rules in individual sectoral acts (in addition to substantive rules). In this context, the article also addresses the problem of the Code’s scope of application and its evolution following the development of integrated procedures, especially those of a complex, composite nature. Moreover, from the internal perspective, a concise analysis of selected procedural institutions (such as: general principles, the concept of a party to the proceedings, decisions, appeals) is made, taking into account the current practice of the EU legislator and CJEU case law. As a result, the postulates for modernization of the Code and its application in the context of the dynamic Europeanisation of administrative procedures are presented.
Keywords: Code of Administrative Procedure, Europeanisation of administrative procedures, integrated administrative proceedings
Bibliografia:
Barnes J., Towards a Third Generation of Administrative Procedures, Conference on Comparative Administrative Law 2016, April 29–30
Cananea, della G., The European Union's mixed administrative proceedings, Law and Contemporary Problems 2004, nr 1
Cassese S., European administrative proceedings, Law and Contemporary Problems 2004, nr 1
Cassese S., Il diritto amministativo europeo presenta caratteri originali?, Rivista Trimestrale Di Diritto Pubblico 2003, nr 1
Cebera A., Firlus J.G., European administrative cooperation. Remarks on Polish procedural provisions, Warszawa 2019
Chiti E., The Relationship between national administrative law and European administrative law in administrative procedures?, [w:] What's the new in European administrative law? Quoi de neuf en droit administratif européen?, red. J. Ziller, San Domenico 2005
Eliantonio M., Judicial Review in an Integrated Administration: the Case of "Composite Procedures", Review of European Administrative Law 2014, nr 2
Franchini C., European principles governing national administrative proceedings, Law and Contemporary Problems 2004, nr 1
Geburczyk F., Zjawisko proceduralizacji w prawie administracyjnym a kierunki ewolucji procedury administracyjnej, Warszawa 2019
Harlow C., Rawlings R., Process and Procedure in EU administration, Oxford 2014
Hofmann H., Decision-Making in EU Administrative Law – The Problem of Composite Procedures, Administrative Law Review 2009, nr 62
Hofmann H., European administration: nature and developments of a legal and political space, [w:] Research handbook on EU administrative law, red. C. Harlow, P. Leino, G. della Cananea, Cheltenham–Northhampton 2017
Hofmann H., Multi-Jurisdicional Composite Procedures. The Backbone to the EU's Single Regulatory Space, University of Luxembourg Law Working Paper 2019, nr 3
Hofmann H., Rowe G., Türk A., Administrative Law and Policy of the European Union, New York 2011
Hofmann H., Schneider J.-P., Ziller J. (red.), ReNEUAL. Model Rules on EU Administrative Procedure, http://www.reneual.eu. ReNEUAL.
Hofmann H., Türk A. (red.), Legal Challenges in EU Administrative Law. Towards an Integrated Administration, red. H., A., Cheltenham–Northampton 2009
Jaśkowska M., Atomizacja procedury administracyjnej a tworzenie specustaw inwestycyjnych, [w:] Źródła prawa administracyjnego a ochrona wolności i praw obywateli, red. M. Błachucki, T. Górzyńska, Warszawa 2014
Jaśkowska M., Postępowanie w sprawie dostępu do informacji publicznej na wniosek jako rodzaj procedury hybrydowej, [w:] Prawo administracyjne wobec współczesnych wyzwań. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Markowi Wierzbowskiemu, red. J. Jagielski, D. Kijowski, M. Grzywacz, Warszawa 2018
Kisielowska M., Multicentryczność systemu norm prawa administracyjnego, Samorząd Terytorialny 2013, nr 5
Kmieciak Z., Pragmatyzm postępowania administracyjnego, [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2019.
Kmieciak Z. (red.), Raport zespołu eksperckiego z prac w latach 2012–2016. Reforma prawa o postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2017
Kmiecik Z.R., Interes prawny stron w postępowaniu administracyjnym, PiP 2013, nr 1
Koncewicz T., Aksjologia unijnego kodeksu proceduralnego, Warszawa 2010
Kowalczyk B., Wielopostaciowość administracji Unii Europejskiej, Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 2018, nr 1
Ladenburger C., Evolution oder Kodifikation eines allgemeinen Verwaltungsrecht in der EU, [w:] Allgemeines Verwaltungsercht – zur Tragfähigkeit eines Konzepts, red. H. Trute, T. Groß, H. Röhl, Ch. Möllers, Mohr Siebeck 2008
Léon, de S., Composite Administrative Procedures in the European Union, Tesis doctoral, Madrid 2016
Łaszczyca G., Martysz Cz., Matan A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, t. II, Warszawa 2010
Matan A., Ochrona praw refleksowych w postępowaniu administracyjnym, [w:] Pozycja samorządowych kolegiów odwoławczych w postępowaniu administracyjnym, red. Cz. Martysz, A. Matan, Kraków 2005
Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Warszawa 2005
Müller-Mall S., Legal Spaces. Towards a Topological Thinking of Law, Berlin–Heidelberg 2013
Nehl H., Europäisches Verwaltungsverfahren und Gemeinschaftsverfassung. Eine Studie gemeinschaftsrechtlicher Verfahrensgrundsätze unter besonderer Berücksichtigung 'mehrstufiger' Verwaltungsverfahren, Berlin 2002
Nehl H., Principles of Administrative Procedure in EC Law, Oxford 1999
Röttger-Wirtz S., Eliantonio M., From Integration to Exclusion: EU Composite Administration and Gaps in Judicial Accountability in the Authorisation of Pharmaceuticals, European Journal of Risk Regulation 2019, nr 10.
Stahl M., Zasady w prawie administracyjnym – zagadnienia ogólne, [w:] Zasady w prawie administracyjnym. Teoria, praktyka, orzecznictwo, red. Z. Duniewska, M. Stahl, A. Krakała, Warszawa 2018
Supernat J., Kowalczyk B. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego Unii Europejskiej, Warszawa 2017
Tokarczuk O., Przemowa noblowska laureatki literackiej Nagrody Nobla 2018, Svenska Akademien, The Nobel Foundation 2019
Tridimas T., The general principles of EU law, New York 2007
Trondal J., Bauer M., Conceptualizing the European multilevel administrative order: capturing variation in the European administrative system, European Political Science Review 2017, nr 1
Wegner-Kowalska J., Idea pragmatyzmu w postępowaniu administracyjnym, [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, t. 1, Warszawa 2017
Wentkowska A., Zasady wspólne dla państw członkowskich – u źródeł niepisanego ius commune europeaneum, [w:] Zasady ogólne prawa wspólnotowego, red. C. Mik, Toruń 2007
Wierzbowski M., Kraczkowski A. (red.), Model kodeksu postępowania administracyjnego Unii Europejskiej, Warszawa 2015
Wilbrandt-Gotowicz M., Methods of administrative procedure standardization in European Union law. Towards integrated administrative proceedings, [w:] Administrative Law and Science in the European Context, vol. 1, red. J. Sługocki, Szczecin 2015
Wilbrandt-Gotowicz M., O fenomenie postępowania hybrydowego, [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2019
Wilbrandt-Gotowicz M., Sądowa kontrola decyzji organów krajowych wydawanych w postępowaniach zintegrowanych z prawem Unii Europejskiej, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2017, nr 5
Wilbrandt-Gotowicz M., Zintegrowane z prawem Unii Europejskiej postępowania administracyjne, Warszawa 2017
Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, Warszawa 2017
Prof. dr hab. Joanna Wegner
Uniwersytet Łódzki
Konstrukcja subsydiarnego stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego
Zakres i różnorodność współczesnych zadań administracji prowadzi do wniosku, że dekodyfikacja jest zjawiskiem nieuniknionym. Wprowadzenie do systemu przepisów szczególnych nie może być ocenione wyłącznie krytycznie, ponieważ zabieg ten służy niekiedy także stronom postępowania, zapewniając wyższy niż kodeksowy standard ochrony. Brak jednoznacznej regulacji dotyczącej zależności pomiędzy przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego a przepisami odrębnymi rekompensowany przez zamieszczoną w art. 1 k.p.a. „klauzulę inwazyjną” tylko częściowo. Wyraża ona także „regułę kolizyjną” subsydiarnego stosowania kodeksu w sprawach nieuregulowanych przez przepisy szczególne. W odróżnieniu od unormowań znanych porządkom obcym, w systemie rodzimym nie ustanowiono granic dopuszczalnych odstępstw od regulacji kodeksowej. Wydaje się, że ewentualne odstępstwa nie mogłyby obejmować tych przepisów kodeksu, które odnoszą się do podstawowych gwarancji proceduralnych, ustanowionych w celu ochrony wartości ugruntowanych w tradycji europejskiej. Bardziej precyzyjnemu określeniu relacji: przepis kodeksu – przepis odrębny służyć mogłoby wprowadzenie do systemu stosownego, wzorowanego na rozwiązaniach obcych unormowania, choć nie można mieć pewności, czy usunęłoby ono wszelkie wątpliwości w tym zakresie.
Słowa kluczowe: dekodyfikacja, prawo administracyjne, kolizja zasad, kodeks postępowania administracyjnego
The Construction of Subsidiary Application of Provisions of the Code of Administrative Procedure
The range and variety of tasks of contemporary administration leads to the conclusion that decodification is an inevitable phenomenon. Lack of precise regulation regarding the relationship between the provisions of the Code of Administrative Procedure and separate provisions is only partly compensated by the ‘invasive clause' of Article 1 of the Code, which also expresses the ‘conflict of law principle’ of subsidiary application of the Code in matters not regulated by special provisions. Unlike the norms that exist in other countries’ legal orders, the Polish one does not establish the limits of permitted departures from the Code regulations. It seems that no such departures could apply to those provisions of the Code that relate to basic procedural guarantees, which are intended to protect the values that are well-established in the European tradition. The relationship between the provisions of the Code and special provisions might be define with greater -precision by the introduction into the system cannot of a relevant norm, following the example of foreign solutions, though it remains uncertain whether it would remove all the doubts in this regard.
Keywords: decodification, administrative law, conflict of law principle, Code of Administrative Procedure
Bibliografia:
Auby J.-B., General Report, [w:] Codification of Administrative Procedure, red. J.-B. Auby, Bruxelles 2014
Barnes J., Towards a Third Generation of Administrative Procedure, [w:] Comparative Administrative Law, red. S. Rose-Ackreman, P. L. Linseth, Cheltenham–Northampton 2010
Belohlávek A.J., Arbitration Law of Czech Republic: Practice and Procedure, Huntington, New York 2013
Craig P., Curtin D., Cananea della G., Hofmann H.C.H., Mir O., Schneider J.-P., Wierzbowski M., Ziller J., [w:] ReNEUAL Model Rules on EU Administrative Procedure, red. P. Craig, H.C.H. Hofmann, J.-P. Schneider, J. Ziller, Oxford 2017
Hengstschläger J., Leeb D., Verwaltungsverfahrensrecht Verfahren vor den Verwaltungsbehörden und Verwaltungsgerichten, Wien 2014
Ipsen P., Europäisches Gemeinschäftsrecht, Tübingen 1972
Kmieciak Z., [w:] Kmieciak Z., Chróścielewski W., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019
Kmieciak Z., Wstęp, [w:] Administrative Proceedings in the Habsburg Succession Countries/Postępowanie administracyjne w państwach sukcesji habsburskiej, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2020
Koenig Ch., Vorlesung allgemeines Verwaltungsrechteinschließlich Verwaltungsprozessrecht,
Nieto-Garrido E., Delgado I.M., European Administrative Law in the Constitutional Treaty, Onatrio 2007
Peine F.-J., Siegel T., Allgemeines Verwaltungsrecht, Heidelberg 2018
Pühs H., Der Vollzug von Gemeinschaftsrecht. Formen und Grenzen eines effektiven Gemeinschaftsrechtsvollzug und Überlegungen zu seiner Effektuierung, Berlin 1996
Wessely W., [w:] Casebook-Verwaltungsverfahrensrecht, red. W. Wessely, Linz–Vaduz–Wels–Wien 2018
Wróblewski J., Interpretatio extensiva, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny 1965, z. 1
Wróblewski J., Lex generalis a lex specialis, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne 1963, seria I
Wróblewski J., Przepisy odsyłające, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne 1964, seria I, przedruk – Jerzy Wróblewski. Pisma wybrane, red. M. Zirk-Sadowski, Warszawa 2015
Dr hab. Renata Kusiak-Winter
Uniwersytet Wrocławski
Cele badań komparatystycznych prawa administracyjnego (perspektywa historyczna i współczesna)
Przedmiotem artykułu jest ewolucja celów badań komparatystycznych prawa administracyjnego z uwzględnieniem potrzeb nauki oraz praktyki – legislatywy, egzekutywy i judykatury. Obok rozważań w kontekście klasycznych instytucji prawa administracyjnego zostało wskazane na zjawiska najnowsze, jak np. wykorzystanie badań komparatystycznych w związku ze skreśleniem nauki administracji jako samoistnej dyscypliny naukowej w dziedzinie nauk prawnych w Polsce czy rozpowszechnieniem otwartej metody koordynacji w państwach Unii Europejskiej.
Słowa kluczowe: prawo administracyjne, procedura administracyjna, prawo porównawcze, historia prawa
The Goals of Comparative Studies in Administrative Law: Historical and Contemporary Perspective
The subject-matter of this article is the evolution of goals of comparative studies in administrative law, taking into consideration the needs of science and practice: the legislature, the executive, and the judicature. Comparative studies on established mechanisms of administrative law are supplemented with references to current legal developments, like the abolishing of administrative science as an autonomous discipline within the field of legal sciences in Poland or the dissemination of the Open Method of Coordination in the European Union member states.
Keywords: administrative law, administrative proceedings, comparative law, history of law
Bibliografia:
Bell J. S., Comparative Administrative Law, [w:] The Oxford Handbook of Comparative Law, red. M. Reimann, R. Zimmermann, Oxford 2006
Bignami F., From Expert Administration to Accountability Network: A New Paradigm of Comparative Administrative Law, American Journal for Comparative Law 2011, vol. 59
Bignami F., Introduction: A New Field of Comparative Law and Regulation, w: Comparative Law and Regulation, red. F. Bignami, D. Zaring, Northampton 2016
Bigo T., Samorząd terytorialny w nowej konstytucji, Lwów 1936
Błaś A., Nauka administracji w kręgu nauk prawnych: dziedzictwo europejskie, [w:] Współzależność dyscyplin badawczych w sferze administracji publicznej, red. S. Wrzosek, M. Domagała, J. Izdebski, T. Stanisławski, Warszawa 2010
Bouckaert G., Halligan J., Managing Performance: International Comparisons, Routledge 2008
Braams B., Koordinierung als Kompetenzkategorie, Tübingen 2012
Cassese S., L’amministrazione dello Stato, Milano 1976
Classen K.-D., Gute Verwaltung im Recht der Europäischen Union. Eine Untersuchung zur Herkunft, Entstehung und Bedeutung des Art 41 Ab 1 und 2 der Europäischen Grundrechtecharta, Berlin 2008
De Lucia L., Administrative Pluralism, Horizontal Cooperation and Transnational Administrative Acts, Review of European Administrative Law 2012, vol. 5, nr 2
Folke Schuppert G., Politische Kultur, Baden-Baden 2008
Forsthoff E., Die Verwaltung als Leistungsträger, Stuttgart 1938
Forsthoff E., Rechtsfragen der Leistenden Verwaltung, Stuttgart 1959
Groß T., Rechtsvergleichung, Die Verwaltung 2015
Guglielmi G.J., Une introduction du droit de service public, Paris 1994
Huber P.M., Grundzüge des Verwaltungsrechts in Europa – Problemaufriss und Synthese, [w:] Handbuch Ius Publicum Europaeum, t. 5, Verwaltungsrecht in Europa: Grundzüge, red. A. von Bogdandy, S. Cassese, P.M. Huber, Heidelberg 2014
Jellinek G., Ogólna nauka o państwie. Ks. II. Nauka o państwie z punktu widzenia społecznego. Ks. III. Nauka o państwie z punktu widzenia prawnego, przeł. M. Balsigierowa, M. Przedborski, Warszawa 1924
Jeżewski J., Porównawcze badania prawa a europeizacja prawa administracyjnego, [w:] Europeizacja polskiego prawa administracyjnego, red. Z. Janku, Z. Leoński, M. Szewczyk, M. Waligórski, K. Wojtczak, Wrocław 2005
Kadner Graziano T., Is It Legitimate and Beneficial for Judges to Compare?, [w:] Courts and Comparative Laws, red. M. Andenas, D. Fairgrieve, Oxford 2015
Kasparek F. K., Prawo polityczne ogólne z uwzględnieniem austriackiego razem ze wstępną nauką ogólną o państwie, t. I–II, Kraków 1877–1881
Kmieciak Z., Idea badań prawnoporównawczych Franciszka Longchampsa de Bérier, PiP 2019, nr 5
Knosala E., Pojęcie administracji świadczącej w polskiej literaturze prawa administracyjnego, red. K. Podgórski, Regulacja prawna administracji świadczącej, Katowice 1985
Knosala E., Współczesna nauka prawa administracyjnego. Cele i metody badawcze, [w:] Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, red. J. Boć, A. Chajbowicz, Wrocław 2009
Kowalczyk B., Zasada terytorializmu działania administracji a transgraniczność spraw administracyjnych, [w:] Współpraca transgraniczna w administracji publicznej, red. R. Kusiak-Winter, Wrocław 2015
Kulesza M., O tym ile jest decentralizacji w centralizacji, a także o osobliwych nawykach uczonych administratywistów, Samorząd Terytorialny 2009, nr 12
Kuta T., Aspekty prawne działań administracji publicznej w organizowaniu usług, Wrocław 1969
Langrod J.S., Instytucje prawa administracyjnego. Zarys części ogólnej, Kraków 1948
Leszczyński L., Europejski Kodeks Dobrej Administracji a zasady polskiej procedury administracyjnej, [w:] Europeizacja Prawa Administracyjnego, red. I. Rzucidło, Lublin 2011
Lipowicz I., [w:] 1998-2013 15 Years of the Act on the Protection of Personal Data in Poland, Warszawa 2013
Lipowicz I., Einfluss des deutschen Verwaltungsrechts auf die Lehre des Verwaltungsrechts in Polen, Die Verwaltung 2015
Lipowicz I., Sytuacja prawna człowieka wobec administracji publicznej w poglądach Franciszka Longchampsa de Bérier, PiP 2019, nr 5
Longchamps de Bérier F., Współczesne kierunki w nauce prawa administracyjnego na zachodzie Europy, Wrocław 1968
Longchamps F., Problem trwałości decyzji administracyjnej, PiP 1961, nr 12
Longchamps F., Z badań porównawczych w dziedzinie prawa. Refleksja metodologiczna, Acta Universitatis Wratislaviensis, Prawo XXXII, Wrocław 1970
Łętowski J., Comparative Law Science in So Called Applied Fields of Law, Comparative Law Review 1991, nr 2
Mehde V., Verwaltungswissenschaft, Verwaltungspraxis und die Wissenschaft vom öffentlichen Recht – Eine Bestandsaufnahme, w: Staat, Verwaltung, Information. Festschrift für Hans Peter Bull zum 75. Geburtstag, red. V. Mehde, U. Ramsauer, M. Seckelmann, Berlin 2011
Mehde V., Wettbewerb zwischen den Staaten, Baden Baden 2005
Miąsik D., Wróbel A., Europeizacja prawa administracyjnego − pojęcia i konteksty, [w:] System Prawa Administracyjneg, t. 3 Europeizacja prawa administracyjnego, red. R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski, Warszawa 2014
Neidhardt S., Nationale Rechtsinstitute als Bausteine europäischen Verwaltungsrechts. Rezeption und Wandel zwischen Konvergenz und Wettbewerb der Rechtsordnungen, Tübingen 2008
Niewiadomski Z., Pojęcie administracji publicznej, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 1, Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2015
Ochendowski E., Pierwszy polski podręcznik prawa administracyjnego. W stulecie wydania podręcznika A. Okolskiego, Organizacja-Metody-Technika 1981, nr 1
Oczapowski J. B., Policyści zeszłego wieku i nowożytna nauka administracji. Historia nauki administracji w XVIII wieku, Warszawa 1882
Okolski A., Wykład prawa administracyjnego oraz prawa administracyjnego obowiązującego w Królestwie Polskim, t. I–1880, t. II–1882, t. II –1884
Orlando V. E. (red.), Primo trattato completo di diritto amministrativo, Milano 1897
Panejko J., Geneza i podstawy samorządu europejskiego, Paris 1926
Pietrzyk M., Soft law i hard law w europejskim prawie administracyjnym: relacja alternatywy, uzupełnienia, wykluczenia oraz przejścia, [w:] Administracja publiczna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych, red. M. Giełda, R. Raszewska-Skałecka, Wrocław 2015
Posada A., Tratado de Derecho administrativo, Madrid 1893
Przedańska J., Kształtowanie perspektywy badawczej. Nadzieje i zagrożenia dla nauki administracji, w: Przegląd dyscyplin badawczych pokrewnych nauce prawa i postępowania administracyjnego, red. S. Wrzosek, M. Domagała, J. Izdebski, T. Stanisławski, Lublin 2010
Rose-Ackerman S., [w:] Due Process of Lawmaking: The United States, South Africa, Germany, and the European Union, red. S. Rose-Ackerman, S. Egidy, J. Fowkes, Cambridge 2015
Schmidt-Aßmann E., Ogólne prawo administracyjne jako idea porządku. Założenia i zadania tworzenia systemu prawnoadministracyjnego, przeł. A. Wasilewski, Warszawa 2011
Schmidt-Aßmann E., Zum Standort der Rechtsvergleichung im Verwaltungsrecht, Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht 2018, z. 4
Schmidt-De Caluwe R., Der Verwaltungsakt in der Lehre Otto Mayers, Tübingen 1999
Schönberger Ch., Verwaltungsrechtsvergleichung: Eigenheiten, Methoden und Geschichte, [w:] Handbuch Ius Publicum Europaeum, t. 4, Verwaltungsrecht in Europa: Wissenschaft, red. A. von Bogdandy, S. Cassese, P.M. Huber, Heidelberg 2011
Schönberger Ch., Verwaltungsrechtsvergleichung: Einheiten, Methoden und Geschichte, [w:] Handbuch Ius Publicum Europaeum, t. 4, Verwaltungsrecht in Europa: Wissenschaft, red. A von Bogdandy, S. Cassese, P.M. Huber, Heidelberg 2011
Seckelmann M., Ist Rechtstransfer möglich? – Lernen vom fremden Beispiel, Rechtstheorie 2012
Seckelmann M., Ist Rechtstransfer möglich? – Lernen vom fremden Beispiel, Rechtstheorie 2012
Skarbek F. hr., Gospodarstwo narodowe. Elementarne zasady gospodarstwa narodowego, t. I–II, Warszawa 1820
Starościak J., O metodzie prawnoporównawczej, w: Administracja. Zagadnienia teorii i praktyki, Warszawa 1974
Supernat J, Koncepcja sieci organów administracji publicznej, w: Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2006
Szafrański A., Dorobek polskiej nauki prawa administracyjnego (1918–2018), PiP 2020, nr 1
Szczerba-Zawada A., Otwarta metoda koordynacji, [w:] Prawo administracyjne Unii Europejskiej, red. R. Grzeszczak, A. Szczerba-Zawada, Warszawa 2016
Voßkuhle A., Verwaltungsrecht & Verwaltungswissenschaft = Neue Verwaltungsrechtswissenschaft, Bayerische Verwaltungsblätter 2010
Wróbel A., Landesspezifische Ausprägungen: Polen, [w:] Handbuch Ius Publicum Europaeum, t. 3, Verwaltungsrecht in Europa: Grundlagen, red. A. von Bogdandy, S. Cassese, P. M. Huber, Heidelberg 2010
Wszołek P., O metodach badawczych stosowanych w nauce prawa administracyjnego dla poznania prawa jako wypowiedzi normatywnej, Przegląd Prawa Publicznego 2011, nr 7‒8
Zieliński M., O pojęciu międzynarodowego prawa administracyjnego, PiP 2008, nr 9
Zoller E., Introduction to Public Law. A Comparative Study, Leiden 2008
Dr Aleksander Jakubowski
Uniwersytet Warszawski
Problemy z milczącym załatwianiem spraw administracyjnych (artykuł recenzyjny)
Przedmiotem artykułu są wyniki badań ujęte w monografii „Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej” wydanej pod redakcją naukową Z. Kmieciaka i M. Gajdy-Durlik. Z lektury książki wyłania się obraz milczącego załatwienia sprawy administracyjnej jako instytucji prawnej wysoce problematycznej w wymiarze zarówno teoretycznym, jak i praktycznym. Doktryna nie jest zgodna nawet w podstawowych kwestiach takich jak przykładowo zakres stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego o milczącym załatwieniu sprawy. Wnioski płynące z poszczególnych artykułów składają się na krytyczną ocenę tytułowej instytucji. Okazuje się ona nie spełniać konstytucyjnych standardów ochrony prawnej, w tym w zakresie środków zaskarżenia.
Słowa kluczowe: milczące załatwienie sprawy, procedura administracyjna, Konstytucja
Problems with Administrative Silence (A Review)
This article reflects on research concerning administrative silence, presented in the monograph titled Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej (edited by Z. Kmieciak and M. Gajda-Durlik). Under Polish law, administrative silence means the party’s request is granted in full within a month from its submission, if the administrative body neither issues a decision nor opposes this request. However, this concept constitutes a source of many problems of both practical and theoretical character. There is no uniform standing between authors as to very basic questions, including questions on the material scope of application of the rules on administrative silence contained in the Code of Administrative Procedure. The authors of particular chapters included in the monograph present many critical conclusions concerning the interpretations of these rules. Interestingly, these rules are considered to infringe the constitutional standards concerning legal protection, in particular in the field of the right to appeal a decision.
Keywords: administrative silence, administrative procedure, Constitution
Bibliografia:
Cebera A., Firlus J.G., Reprezentacja interesu zbiorowego w sprawach milcząco załatwianych, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Człowiekowska J., Materialnoprawne aspekty milczącego załatwienia sprawy w świetle instytucji prawa budowlanego, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Dobosz P., Model milczącego załatwienia sprawy w ujęciu kodeksowym, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Gajda-Durlik M., Instytucja milczącego załatwienia sprawy a efektywność postępowania, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Gajda-Durlik M., Zasada ogólna czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym a prawa strony w postępowaniu w sprawach załatwianych milcząco, Studia Prawa Publicznego 2019, nr 2
Gołaszewski P., Wąsowski K., [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2018
Jaśkowska M., Środki zaskarżenia milczącego załatwienia sprawy, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Kamiński M., Milczenie administracyjne a milczące załatwienie sprawy i jego weryfikacja. Rozwiązania normatywne w prawie polskim na tle prawnoporównawczym, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Kmieciak Z., Wstęp, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Kmieciak Z., Gajda-Durlik M. (red.), Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, Warszawa 2019
Knysiak-Sudyka H., Zakres stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego o milczącym załatwieniu sprawy – problemy interpretacyjne, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Lewicki M., Zakres stosowania przepisów o milczącym załatwieniu sprawy, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Piątek W., Weryfikacja milczącego załatwienia sprawy w trybie wznowienia postępowania administracyjnego, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Piecha J., [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2018
Romańska M., Środki prawne w postępowaniu administracyjnym kończącym się milczącym załatwieniem sprawy – problemy konstrukcyjne, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Ruczkowski P., Milczące załatwienie sprawy w Prawie wodnym jako forma zgody wodnoprawnej, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Śliwa-Wajda M., Praktyczne problemy związane ze stosowaniem instytucji milczącej zgody oraz sprzeciwu Komisji Nadzoru Finansowego co do nabycia lub objęcia akcji krajowego zakładu ubezpieczeń, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Szewczyk E., Milczenie we włoskim prawie administracyjnym, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Szewczyk M., Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy a zaświadczenie z Działu VII Kodeksu postępowania administracyjnego, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Tuwim J., Biblja cygańska i inne wiersze, Warszawa 1933
Wegner J., Milczenie administracji (II Galicyjskie Seminarium Postępowania Administracyjnego, Rzeszów, 12–14.09.2018 r.), PiP 2019, nr 8
Prof. dr hab. Wojciech Piątek
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Doręczenie tytułu wykonawczego a zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym. Glosa do wyroku NSA z 29.05.2019 r., I FSK 282/19
Zarzuty w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym są podstawowym środkiem ochrony zobowiązanego przed niezgodnym z prawem prowadzeniem egzekucji. NSA stanął na stanowisku, że doręczenie zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego nie może być za każdym razem traktowane jako początek biegu terminu do wniesienia zarzutów. W opracowaniu przedstawiona została argumentacja przemawiająca za poglądem odmiennym, zgodnie z którym termin do wniesienia zarzutów każdorazowo rozpoczyna swój bieg wraz z doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Przemawiają za tym racje częściowo natury językowej, związane z brzmieniem art. 27 § 1 pkt 9 u.p.e.a. i brakiem innej regulacji dotyczącej terminu do wniesienia zarzutów, a ponadto względy celowościowe, sprowadzające się do osiągnięcia celu egzekucji w postaci doprowadzenia do wykonania dochodzonego obowiązku.
Słowa kluczowe: zarzuty, tytuł wykonawczy, termin do wniesienia zarzutów, egzekucja administracyjna, administracyjne postępowanie egzekucyjne
Serving an Enforcement Order in the Context of Objections Raised in Enforcement Proceedings. Commentary on Supreme Administrative Court Judgment of 29 May 2019, I FSK 282/19
Objections in administrative enforcement proceedings are the basic means of protection for a debtor against unlawful enforcement. The Supreme Administrative Court took the position that the service of a copy of the enforcement title on the debtor cannot always be treated as the beginning of the period for raising objections. The study presents arguments for a different point of view, according to which the deadline for filing objections begins each time with the service of a copy of the enforcement title on the debtor. This is supported by arguments of a partly linguistic nature, related to the wording of Article 27(1)(9) of the Act on Administrative Enforcement Procedure, and the lack of any other regulation regarding the deadline for filing objections, as well as by teleological considerations, which can be reduced to achieving the purpose of enforcement in the form of settlement of the obligation being sought.
Keywords: objections, enforcement title, deadline for raising (filing) objections, administrative enforcement, administrative enforcement proceedings
Bibliografia:
Celińska-Grzegorczyk K., Olszanowski J., Piątek W., Skoczylas A., Ochrona jednostki a efektywność administracyjnego postępowania egzekucyjnego, [w:] Ochrona praw jednostki w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, red. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Toruń 2018
Dalkowska A., Zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym w administracji – realny czy pozorny środek ochrony podatnika?, Przegląd Podatkowy 2016, nr 6
Hauser R., Zarzut w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, [w:] Z problematyki prawa administracyjnego i nauki administracji. Księga pamiątkowa z okazji siedemdziesięciolecia urodzin Profesora Zbigniewa Leońskiego, red. Z. Janku, M. Szewczyk, M. Waligórski, K. Wojtczak, K. Ziemski, Poznań 1999
Hauser R., Leoński Z., [w:] Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2018,
Hauser R., Leoński Z., Olszanowski J., [w:] Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2018,
Jędrzejewski T., Rączka P., Zarzut w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, [w:] Administracyjne postępowanie egzekucyjne. Na 50-lecie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, red. S. Fundowicz, P. Możyłowski, Radom 2017
Klat-Wertelecka L., Niedopuszczalność egzekucji administracyjnej, Wrocław 2009
Komorowski E., Zarzuty w egzekucji administracyjnej, [w:] System egzekucji administracyjnej, red. J. Niczyporuk, S. Fundowicz, J. Radwanowicz, Warszawa 2004
Król M., Problematyka oceny zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, Przegląd Prawa Publicznego 2017, nr 10
Kulesza C., [w:] Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz, red. D.R. Kijowski, Warszawa 2015
Lang J., Środki ochrony w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym, [w:] System egzekucji administracyjnej, red. J. Niczyporuk, S. Fundowicz, J. Radwanowicz, Warszawa 2004
Łuczak K., Ochrona zobowiązanego a zakaz badania zasadności i wymagalności obowiązku egzekucyjnego, [w:] Ochrona praw jednostki w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, red. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Toruń 2018
Olszanowski J., Egzekucja administracyjna obowiązków o charakterze niepieniężnym, Wrocław 2014
Piątek W., Glosa do wyroku WSA w Krakowie z 03.03.2015 r., I SA/Kr 1964/14, Samorząd Terytorialny 2016, nr 6
Piątek W., Skoczylas A., [w:] Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2018
Pierzchała E., Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Warszawa 2007
Przybysz P., Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2011
Przybysz P., Administracyjne środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Warszawa 2012
Romańska M., System środków zaskarżenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym – ocena w świetle zasady ich efektywności i niekonkurencyjności, [w:] Ochrona praw jednostki w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, red. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Toruń 2018
Tarno J.P., Gwarancje procesowe służące zobowiązanemu w egzekucji administracyjnej, Przegląd Podatkowy 2009, nr 7
