Przegląd Prawa Handlowego 5/2018

dr hab. Piotr Marcin Wiórek, LL.M. (Heidelberg)

Autor jest adiunktem w Zakładzie Prawa Gospodarczego i Handlowego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz adwokatem prowadzącym indywidualną kancelarię adwokacką we Wrocławiu.

O braku potrzeby wprowadzenia prostej spółki akcyjnej (PSA) z perspektywy prawnoporównawczej

Słowa kluczowe:
prosta spółka akcyjna, zamknięte spółki kapitałowe, reformy, porównawcze prawo spółek

Niniejszy artykuł opisuje w zwięzły sposób ostatnie reformy prawa spółek zamkniętych w wybranych państwach europejskich i innych krajach oraz analizuje, czy konieczne jest wprowadzenie do polskiego prawa spółek nowego typu spółki kapitałowej w postaci prostej spółki akcyjnej (PSA). Przeprowadzona w artykule analiza prowadzi do wniosku, że wprowadzenie tak skomplikowanej nowej formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej nie jest ani uzasadnione, ani konieczne z prawnoporównawczego punktu widzenia

About the lack of need to introduce simple stock company from a comparative law perspective

The article presents in a concise manner the recent reforms in the laws on close companies in selected European and other countries and examines the necessity for the introduction of a new type of company in the Polish company law – the simple stock company. The analysis conducted in this article leads to the conclusion that such a complicated new legal form of business is neither justified nor necessary from a comparative law perspective.

Keywords:
simple stock company, close companies, reforms, comparative company law

 
Bibliografia

• Bundesregierung, Entwurf eines Gesetzes zur Modernisierung des GmbH-Rechts und zur Bekämpfung von Missbräuchen (MoMiG), Deutscher Bundestag, 16. Wahlperiode, Drucksache 16/6140, 25.07.2007 r.
• Fleischer H., The Law of Close Corporations [w:] General Reports of the XIXth Congress of the International Academy of Comparative Law. Rapports Généraux du XIXème Congrès de l’Académie Internationale de Droit Comparé, red. M. Schauer, B. Verschraegen, Springer Science+Business Media B.V. 2017.
• Kidyba A., Drugie zabicie PSA. Trzy bariery dla start-upów stały się uzasadnieniem dla wyprodukowania około 200 przepisów, „Dziennik Gazeta Prawna” z 20.03.2018 r.
• Kidyba A., Pierwsze uderzenie w PSA, „Dziennik Gazeta Prawna” z 27.12.2016 r.
• Kieninger E.-M., Wettbewerb der Privatrechtsordnungen im Europäischen Binnenmarkt, Mohr Siebeck, Tübingen 2002.
• Papadimopoulos I., Die Private Kapitalgesellschaft im griechischen Recht. Eine neue Gesellschaftsform mit beschränkter Haftung, „Recht der Internationalen Wirtschaft” 2012/6.
• Przychoda M., Francuska spółka akcyjna uproszczona (SAS), „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/2.
• Regiec A.P., Amerykańska spółka limited liability company, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/6.
• Regiec A.P., Hybrydowe rodzaje spółek w prawie amerykańskim, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/4, s. 53 i n.
• Romanowski M., TSA czyli Trudna Spółka Akcyjna, portal www.lex.pl, 11.12.2017 r. (artykuł dostępny na stronie: http://www.lex.pl/czytaj/-/artykul/tsa-czyli-trudna-spolka-akcyjna; ostatni dostęp 7.04.2018 r.).
• Vliet L., The Netherlands – New Developments in Dutch Company Law: The „Flexible” Close Corporation, „Journal of Civil Law Studies”, vol. 7, 2014/1.
• Wiórek P.M., Unternehmergesellschaft (haftungsbeschränkt) – spółka przedsiębiorcza jako konkurencyjna odmiana niemieckiej spółki z o.o. [w:] Instytucje prawa handlowego w przyszłym kodeksie cywilnym, red. T. Mróz, M. Stec, Warszawa 2012.
• Wiórek P.M., Ustawowe wzorce umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w niemieckim prawie spółek – rozwiązanie godne naśladowania czy chybiony pomysł legislacyjny?, „Rejent” 2010/2.
• World Bank, Doing Business 2018. Reforming to Create Jobs, The World Bank Group, Washington 2018.

 
dr hab. Aleksander Kappes
Autor jest profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego Uniwersytetu Łódzkiego oraz adwokatem.

Prosta spółka akcyjna – czy rzeczywiście prosta i czy potrzebna? Uwagi do projektu nowelizacji Kodeksu spółek handlowych, wprowadzającego prostą spółkę akcyjną (projektowane art. 300¹–300¹²¹ k.s.h.)

Słowa kluczowe:
prosta spółka akcyjna, start up, spółki handlowe, spółka z o.o., ochrona wierzycieli spółki handlowej

Nowy projekt nowelizacji Kodeksu spółek handlowych wprowadzający prostą spółkę akcyjną wzbudza poważne wątpliwości. Z założenia ma służyć do tworzenia i rozwijania tzw. start up-ów. Jednak start up-y mogą powstawać i rozwijać się w formach istniejących już spółek osobowych: spółki z o.o. i akcyjnej. Podawane w uzasadnieniu projektu przykłady rzekomej dysfunkcjonalności spółki z o.o. do działalności start up-owej mają charakter pozorny. Prosta spółka akcyjna stwarza zagrożenie dla wierzycieli spółki. Nie ma ona kapitału zakładowego i może nie mieć żadnego majątku. Istnieje też poważna obawa, czy będzie możliwa jej upadłość. Dodatkowo, spółka ta stwarza poważne niebezpieczeństwo także dla potencjalnych akcjonariuszy, którzy obejmą akcje spółki. Akcje te mogą okazać się bezwartościowe. W spółce tej nie ma także limitów uprzywilejowania akcji, co może naruszać zasadę równego traktowania akcjonariuszy (art. 20 Kodeksu spółek handlowych). Last but not least – regulacja prostej spółki akcyjnej jest niespójna z pozostałymi spółkami handlowymi. Z tych powodów autor artykułu jest przeciwny wprowadzeniu w życie projektu prostej spółki akcyjnej.

Simple stock company: is it really simple and do we need it? Remarks about the bill to amend the Code of Commercial Partnerships and Companies, which introduces the simple stock company (draft Art. 300¹-300¹²¹ CCPC)

The new bill to amend the Code of Commercial Partnerships and Companies, which introduces the simple stock company gives rise to serious doubts. The simple stock company is intended to be used for the formation and development start-ups. However, start-ups may be formed and developed in the forms of already existing partnerships, limited liability companies or joint-stock companies. The examples of the alleged dysfunctionalities of the limited liability company as a form of start-up business, which are presented in the explanatory memorandum to the bill, are illusive. The simple stock company creates risks for the creditors of the company, because it has no share capital and may not have any assets. There are also doubts whether such a company could be declared insolvent. Moreover, it causes serious risks for the potential shareholders who will acquire shares. The shares may turn out to be worthless. The company in question is not subject to any limits regarding share privileges which may be perceived as an infringement of the principle of equal treatment of the shareholders (Art. 20 CCPC). Last but not least, the regulations on the simple stock company is not compatible with the regulations on other commercial companies. For these reasons the author of the article opposes the idea of implementing the project of the simple stock company.

Keywords:
simple stock company, start-up, commercial companies, limited liability company, protection of creditors of a commercial company

 
Bibliografia

• Beauchamp M., Kowalczyk A., Skala A., Polskie Startupy. Raport 2017, s. 25, (dostęp: 18.04.2018 r.).
• Dela M., Prosta spółka akcyjne w rządowym planie na rzecz odpowiedzialnego rozwoju, „Studia Lubuskie” 2016, t. 12, s. 100–102.
• Gajownik-Zienkiewicz J., Kilka uwag o teście wypłacalności, „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/9.
• Kappes A., Konieczne zmiany w projekcie reformy struktury majątkowej spółki z o.o., „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/9.
• Kidyba A., Drugie zabicie PSA. Trzy bariery dla start-upów stały się uzasadnieniem dla wyprodukowania około 200 przepisów, „Dziennik Gazeta Prawna” z 20.03.2018 r.
• Kidyba A., Pierwsze uderzenie w PSA, „Dziennik Gazeta Prawna” z 27.12.2016 r.
• Nędzyński K., Prosta spółka akcyjna może być naprawdę atrakcyjna, obserwatorfinansowy.pl (18.04.2016), a (dostęp: 18.04.2018 r.)
• Opalski A., Kapitał zakładowy w spółce akcyjnej, „Studia Prawa Prywatnego” 2008/2.
• Romanowski M., TSA czyli Trudna Spółka Akcyjna, portal www.lex.pl, 11.12.2017.
• Skala A., Kruczkowska E., Polskie Startupy. Raport 2016,  (dostęp: 18.04.2018 r.).
• Skóra M., Polskie startupy. Raport 2017,  (dostęp: 18.04.2018 r.).

Marcin Czerwiński
Autor jest ekspertem podatkowym w KPMG w Polsce oraz stypendystą Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na rok akademicki 2016/2017.

Przemysław Sołtysiak
Autor jest radcą prawnym oraz ekspertem podatkowym w zespole podatków międzynarodowych w KPMG w Polsce.

Prawne i podatkowe kontrowersje wokół wydania udziałów lub akcji własnych w toku połączenia odwrotnego

Słowa kluczowe:
połączenie odwrotne, akcje (udziały) własne, podwyższenie kapitału zakładowego, podatek dochodowy od osób prawnych, umorzenie akcji (udziałów) własnych

Ze względu na potencjalne korzyści z punktu widzenia biznesowo-organizacyjnego, a w pewnym zakresie również podatkowego, połączenie odwrotne bywało ostatnimi czasy często spotykaną formą restrukturyzacji w ramach grup kapitałowych. W toku procedury połączenia odwrotnego pojawiają się jednak istotne ryzyka prawne, z których szczególnie doniosły jest problem dopuszczalności rezygnacji z procedury podwyższania kapitału zakładowego i umarzania udziałów (akcji) własnych. W artykule autorzy zajęli stanowisko w sporze dotyczącym wydania udziałów lub akcji własnych uzyskiwanych w dniu połączenia wspólnikom spółki przejmowanej oraz podjęli próbę określenia skutków podatkowych podwyższenia kapitału zakładowego przy wyborze „bezpiecznego” wariantu połączenia, a także podatkowych skutków umorzenia udziałów (akcji) własnych w podatku dochodowym.

Legal and tax controversies surrounding delivery of own shares in the course of reverse merger

Due to the potential benefits from the business and organisational points of view, and to some extent also tax point of view, reverse merger has recently been a frequently seen form of restructuring within tax groups of companies. In the reverse merger procedure there appear major legal risks, among which the particularly important problem is that of resignation from the procedure of increasing share capital and redeeming own shares. In the article express their view in the dispute concerning delivery of own shares obtained on the merger day to shareholders of the target company and attempt to determine the tax results of the increase of share capital when choosing a ‘safe’ merger scenario, as well as the effects of redemption of own shares on the income tax.

Keywords:
reverse merger, own shares, increase of share capital, corporate income tax, redemption of own shares

Bibliografia

• Chudy M., Godyń J., Kaniewska-Środecka M., Mastalski M., Mikuła P., Obońska A., Saramak A., Wacławczyk A. [w:] Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, red. K. Gil, A. Obońska, A. Wacławczyk, A. Walter, Warszawa 2016.
• Czerwiński M., Sołtysiak P., Podatkowa neutralność połączenia odwrotnego, „Monitor Podatkowy” 2017/12.
• Czerwiński M., Sołtysiak P., Procedura połączenia odwrotnego z perspektywy prawnej i rachunkowej, „Monitor Prawniczy” 2017/19.
• Dankowska M., Połączenia spółek [w:] Restrukturyzacje spółek kapitałowych. Aspekty podatkowe, red. K. Klimkiewicz, Warszawa 2011.
• Gregorczyk M., Downstream mergers w prawie polskim – zagadnienia prawnohandlowe przejęcia odwrotnego i kierunki zalecanej regulacji, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2017/9.
• Janowicz M., Przejęcie odwrotne – wybrane zagadnienia, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2011/41.
• Jerzmanowski J., O potrzebie nowelizacji przepisów kodeksu spółek handlowych dotyczących łączenia się spółek – na przykładzie tzw. połączeń odwrotnych [w:] Prawo wobec wyzwań współczesności, t. 8, red. N. Buchowska, P. Filipiak, B. Guzik, P. Wiliński, Poznań 2014.
• Jerzmanowski J., Podwyższenie kapitału zakładowego spółki przejmującej w toku tzw. połączenia odwrotnego – glosa do postanowieni Sądu Okręgowego w Kaliszu z 15.12.2009 r. (VI Ga 71/09), „Glosa” 2012/2.
• Jerzmanowski J., Przesłanki zastosowania regulacji financial assistance (art. 345 KSH) w procesie wykupu menedżerskiego, „Studia Prawa Prywatnego” 2016/2.
• Jerzmanowski J., Umorzenie akcji własnych nabytych przez spółkę przejmującą w toku połączenia odwrotnego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/8.
• Jezierski T., Połączenie odwrotne spółek kapitałowych w aspekcie prawa handlowego i podatkowego, „Monitor Podatkowy” 2008/9.
• Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 301–633, Warszawa 2017.
• Kozłowska A., Sprzedaż aktywów [w:] Restrukturyzacje spółek kapitałowych. Aspekty podatkowe, red. K. Klimkiewicz, Warszawa 2011.
• Kożuchowski M., Woźniak B., Umorzenie akcji własnych nabytych w wyniku połączenia odwrotnego, „Forum Prawnicze” 2015/6.
• Kwaśnicki R.L., Przejęcie spółki dominującej przez jej spółkę zależną tzw. down stream merger, „Radca Prawny” 2006/5.
• Małecki P., Mazurkiewicz M. [w:] CIT. Podatki i rachunkowość. Komentarz, red. P. Małecki, M. Mazurkiewicz, Warszawa 2017.
• Mazgaj M., Przejęcie spółki dominującej przez jej zależną spółkę z o.o., „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/10.
• Mazgaj M., Wieloszczeblowe połączenia down stream merger, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/5.
• Opalski A., Achramowicz W., Kontrowersje wokół przejęcia spółki dominującej przez zależną spółkę z o.o., „Monitor Prawa Handlowego” 2013/5.
• Opalski A., Europejskie prawo spółek. Zasady prawa europejskiego i ich wpływ na polskie prawo spółek, Warszawa 2010.
• Pinior P., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone spółce zależnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/5.
• Pinior P., Przejęcie spółki dominującej przez spółkę zależną, „Prawo Spółek” 2007/10.
• Pogoński M., Komentarz. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 2014.
• Pyka M., Przejęcie dominującej spółki akcyjnej przez jej zależną spółkę z o.o., „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/12.
• Solarz K., O dopuszczalności downstream mergers w świetle regulacji Kodeksu spółek handlowych, „Biuletyn Prawa Spółek” 2012/3.
• Sołtysiak P., Czerwiński M., Realizacja połączenia odwrotnego a klauzule przeciwko unikaniu opodatkowania, „Przegląd Podatkowy” 2018/3.
• Strzelec D. [w:] A. Mariański, D. Strzelec, M. Wilk, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 2012.
• Strzelec D., Opodatkowanie umorzenia udziałów lub akcji, „Prawo i Podatki” 2010/10.
• Szumański A., Spór wokół roli interesu grupy spółek i jego relacji w szczególności do interesu własnego spółki uczestniczącej w grupie, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/5.
• Szyszka A., Wykup kredytowany spółki (LBO) – problemy z długiem, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2003/1.
• Wójcik A., Przejęcie odwrotne i jego wpływ na sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014/21.
• Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2012.

 
dr hab. Krzysztof Zagrobelny
Autor jest profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Wrocławskiego.

 O zmianach w regulacji solidarnej odpowiedzialności inwestora

Słowa kluczowe: 
umowa o roboty budowlane, inwestor, wykonawca, podwykonawca, solidarna odpowiedzialność inwestora, zgoda inwestora, czynność prawna

Opracowanie poświęcone jest obecnemu kształtowi solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy robót budowlanych. Autor wskazuje okoliczności, które uzasadniają zmiany w istniejącym modelu wspomnianej instytucji, a następnie przedstawia i omawia przesłanki, od których spełnienia zależy powstanie odpowiedzialności inwestora. Przedmiotem prowadzonej analizy jest również zakres długu obciążającego inwestora powstałego wskutek jego zgody na wykonywanie przez podwykonawcę oznaczonych robót.

On amendments to provisions on joint and several liability of the investor

The study relates to the current conception of joint and several liability of the investor for the payment of remuneration to the subcontractor of construction works. The author points out the circumstances that justify changes in the current model of the said institution. He presents and discusses the conditions under which the investor may be liable. The analysis covers also the scope of debt owed by the investor as a result of the investor's consent for the subcontractor to carry out specific works.

Keywords:
construction works contract, investor, contractor, subcontractor, joint and several liability of the investor, investor's consent, juridical act

Bibliografia

• Brzozowski A., Solidarna odpowiedzialność inwestora i wykonawcy (generalnego wykonawcy) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcom w świetle art. 647¹ k.c. [w:] Odpowiedzialność cywilna. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Adama Szpunara, red. M. Pyziak-Szafnicka, Kraków 2004.
• Drapała P., Glosa do wyroku SN z 21.08.2014 r., IV CSK 733/13, „Państwo i Prawo” 2016/7, s. 123 i n.
• Drapała P., Umowa o roboty budowlane, „Przegląd Prawa Handlowego” 2003/8.
• Gutowski M., Glosa do uchwały SN (7) z 29.04.2008 r., III CZP 6/08, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2009/ 9, poz. 90, s. 623.
• Jamka M., Orzechowski K., Zgoda inwestora na umowę generalnego wykonawcy z podwykonawcą, „Monitor Prawniczy” 2009/17.
• Koch A. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–449¹¹, red. M. Gutowski, Legalis 2017, komentarz do art. 393 k.c., nb. 8.
• Kostecki B., Uwagi na temat wykładni przepisu art. 647¹ Kodeksu cywilnego, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2004/7.
• Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017, s. 617.
• Marcinkiewicz A., Przesłanki odpowiedzialności solidarnej inwestora wobec podwykonawcy, „Radca Prawny” 2014/1.
• Strzępka J.A., Zielińska E.A., Umowa o roboty budowlane w znowelizowanym Kodeksie cywilnym – odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy, „Monitor Prawniczy” 2003/21.
• Szostak R., O potrzebie uchylenia art. 647¹ k.c., „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/6.
• Wolak G., W kwestii sposobu (formy) wyrażenia przez inwestora zgody na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą (art. 647¹ § 2 KC), „Monitor Prawniczy” 2009/3.
• Zagrobelny K., Glosa do wyroku SN z 21.08.2014 r., IV CSK 733/13, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018/2, poz. 16.
• Zagrobelny K., Odpowiedzialność inwestora z umowy o roboty budowlane, Warszawa 2013.
• Zagrobelny K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017, s. 1321.

Mateusz Baszczyk
Autor jest aplikantem adwokackim oraz prawnikiem w kancelarii CMS Cameron McKenna Nabarro Olswang Pośniak i Sawicki sp.k.

Dopuszczalność stosowania art. 58 § 3 k.c. do wadliwych uchwał walnego zgromadzenia (zgromadzenia wspólników)

Słowa kluczowe:
wadliwe uchwały, walne zgromadzenie, nieważność czynności prawnej, uchwały spółek kapitałowych

Przedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie dopuszczalności stwierdzenia nieważności lub uchylenia części uchwały walnego zgromadzenia (zgromadzenia wspólników) w spółce kapitałowej. Podstawą prawną takiego orzeczenia sądu byłoby stosowanie art. 58 § 3 Kodeksu cywilnego, który przewiduje takie rozwiązanie w przypadku sankcji bezwzględnej nieważności czynności prawnej. Autor artykułu przedstawia analizę problemu, począwszy od ustalenia charakteru prawnego uchwały, poprzez ocenę kompleksowości regulacji Kodeksu spółek handlowych w zakresie zaskarżania uchwał, a skończywszy na przedstawieniu argumentów natury celowościowej.

Permissibility of applying Art. 58(3) of the Civil Code to deficient resolutions of the general meeting

 This article concerns the issue of permissibility of declaring a resolution of a company’s general meeting invalid or revoking part of such a resolution. The legal grounds for such a court judgment would be Art. 58(3) of the Civil Code, which provides for such a solution in the case of the sanction of absolute invalidity of a legal transaction. The author of this article presents an analysis of the problem, from determining the legal character of a resolution, to an evaluation of the comprehensive nature of regulations contained in the Code of Commercial Partnerships and Companies concerning appeals against regulations, to – finally – discussing teleological arguments.

Keywords:
deficient resolutions, general meeting, invalidity of a legal transaction, resolutions of companies

Bibliografia

• Antoszek P., Cywilnoprawny charakter uchwał wspólników spółek kapitałowych, Warszawa 2009.
• Bilewska K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2014.
• Bilewska K., Warzecha M., Dopuszczalność stosowania art. 58 § 3 k.c. do uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych – polemika, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/7.
• Bilewska K., Warzecha M., Wstąpienie wspólnika do sprawy dotyczącej zaskarżenia uchwał zgromadzenia spółki jako interwenienta ubocznego – wybrane aspekty praktyczne, „Monitor Prawniczy” 2011/5.
• Dąbrowska J., Zaskarżanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2016.
• Frąckowiak J., Uchwały zgromadzeń wspólników spółek kapitałowych sprzeczne z ustawą, „Przegląd Prawa Handlowego” 2007/11.
• Grzesiok P., Zaskarżanie uchwał w kodeksie spółek handlowych na tle rozwiązań kodeksu handlowego (cz. II), „Prawo Spółek” 2002/6.
• Gutowski M., Dopuszczalność stosowania art. 58 § 3 k.c. do podlegających uchyleniu uchwał zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2009/12.
• Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–449¹¹, red. M. Gutowski, Warszawa 2016.
• Koch A., Podważanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2011.
• Księżak P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak, Warszawa 2014.
• Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016.
• Osajda K., Trzynaście uwag krytycznych do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 18.09.2013 r. (III CZP 13/13), „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/10.
• Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3b, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 393–490, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
• Popiołek W., Charakter prawny uchwał wspólników i organów spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/9.
• Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2013.
• Radwański Z. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
• Radwański Z., Safjan M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
• Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2014.
• Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Część ogólna, Przepisy wprowadzające Kodeks cywilny. Prawo o notariacie (art. 79–95 i 96–99), red. K. Osajda, Warszawa 2017.
• Sołtysiński S., Nieważne i wzruszalne uchwały zgromadzeń spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006/1.
• Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
• Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17B, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2016.
• Szumański A. [w:] W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Prawo spółek, Warszawa 2016.
• Trzaskowski R., Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem, Warszawa 2013.
• Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne – zarys części ogólnej, Warszawa 2001.
• Zbiegień-Turzańska A., Sankcje wadliwych uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych i spółdzielni, Warszawa 2012.

dr Adam Olszewski LL.M.(Mainz)
Autor jest radcą prawnym.

 Wpływ ogłoszenia upadłości cedenta na przelew wierzytelności w celu inkasa

Słowa kluczowe:
prawo upadłościowe, Kodeks cywilny, cesja na inkaso, cedent, cesjonariusz

Przelew wierzytelności w celu jej ściągnięcia (tzw. przelew na inkaso) stanowi jedno z narzędzi służących efektywnemu zaspokojeniu wierzyciela. Chociaż od strony gospodarczej wydaje się on mało skomplikowany, niesie ze sobą szereg problemów natury prawnej. W tym aspekcie dodatkowe trudności powoduje sytuacja, w której doszło do ogłoszenia upadłości wierzyciela (cedenta). Mając na względzie kontekst Prawa upadłościowego, ekonomiczny aspekt przelewu na inkaso oraz wnioski płynące z analizy poglądów doktryny i orzecznictwa odnośnie do indosu powierniczego w wyłącznym interesie indosanta, należy przyjąć, że w takiej sytuacji ma miejsce zwrotne przejście przelanej na inkaso wierzytelności z mocy prawa. Natomiast, jeśli cesjonariuszowi udało się ściągnąć wierzytelność przed dniem ogłoszenia upadłości cedenta, wówczas syndyk powinien wystąpić do cesjonariusza z roszczeniem o przeniesienie uzyskanych od dłużnika kwot.

How declaring the assignor insolvent influences assignment of debts for collection

Debt assignment effected in order for the debt to be collected (assignment for collection) is one of the tools used to effectively satisfy the creditor. Even though in economic terms such assignment does not seem very complex, it gives rise to a number of legal issues. Additionally, in this aspect, extra difficulties appear if the creditor (assignor) is declared insolvent. Having regard to the context of the Insolvency Law, the economic aspect of assignment for collection and the conclusions from an analysis of views expressed in legal literature and case law about the fiduciary endorsement in the sole interest of the endorser, it should be assumed that in this situation a reverse assignment of the debt assigned for collection takes place by operation of law. Meanwhile if the assignee managed to collect the debt prior to the assignor being declared insolvent, the official receiver should demand that the assignee transfer any amounts collected from the debtor.

Keywords:
insolvency law, Civil Code, assignment for collection, assignor, assignee

Bibliografia

• Adamczyk M., Zarzuty dłużnika wekslowego w sytuacji, gdy dokonano indosu powierniczego – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 24.05.2007 r. (V CSK 23/07), „Glosa” 2011/3.
• Adamus R., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2016.
• Adamus R., Przedsiębiorstwo upadłego w upadłości likwidacyjnej, Warszawa 2011.
• Adamus R. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
• Doliwa A., Pannert M., Powiernicze przeniesienie prawa podmiotowego a upadłość jednej ze stron stosunku powiernictwa, „Monitor Prawniczy” 2002/17.
• Gurgul S., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2016.
• Herbet A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
• Jelonek-Jarco B., Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, Warszawa 2011.
• Kaliński M. [w:] J. Jastrzębski, M. Kaliński, Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Warszawa 2014.
• Kappes A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 9, Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, red. W.J. Katner, Warszawa 2015.
• Kędzierska-Cieślak A., Powiernictwo (Próba określenia konstrukcji prawnej), „Państwo i Prawo” 1977/8–9.
• Koziński M.H., Dybiński J. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 18, Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, Warszawa 2016.
• Kruczalak-Jankowska J., Ogłoszenie upadłości. Skutki dotyczące zobowiązań w krajowym i transgranicznym postępowaniu upadłościowym, Warszawa 2010.
• Kuropatwiński J., Przelew wierzytelności w celu inkasa, „Prawo Bankowe” 2002/1.
• Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016.
• Mularski K. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2016.
• Pazdan M., Przelew wierzytelności na zabezpieczenie, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1999/1.
• Radwański Z. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
• Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2005.
• Rykowski R., Dopuszczalność przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości, „Przegląd Prawa Handlowego” 1995/6.
• Rykowski R., Pojęcie powiernictwa – konstrukcja prawna zarządu powierniczego, Warszawa 2005.
• Rykowski R., Powiernicze przeniesienie udziału w spółce z o.o., „Przegląd Prawa Handlowego” 1997/6.
• Rytwińska M., Przelew wierzytelności na zabezpieczenie, Warszawa 2007.
• Stec P., Powiernictwo w prawie polskim na tle porównawczym, Warszawa 2005.
• Szpunar A., O powierniczych czynnościach prawnych, „Rejent” 1993/11.
• Tracz G., Zoll F., Przewłaszczenie na zabezpieczenie. Praktyka. Konstrukcja. Dopuszczalność. Przedmiot, Kraków 1996.
• Tracz G., Zoll F., Przydatność pojęcia powiernictwa dla prawa prywatnego, „Przegląd Prawa Handlowego” 1998/4.
• Witosz A., Witosz A.J. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
• Witosz A.J. [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, red. A.J. Witosz, Warszawa 2017.
• Wolter A. [w:] A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2001.
• Zawada K. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014.
• Zedler F., Zarys prawa upadłościowego, Warszawa 2016.
• Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2016.

dr Marcin Jagodziński
Autor jest radcą prawnym, współpracuje z Instytutem Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 k.s.h. – rozważania de lege ferenda

Słowa kluczowe:
odpowiedzialność przebijająca, bezskuteczność egzekucji, upadłość spółki, ochrona wierzyciela

Ostateczne rozstrzygnięcie istniejących de lege lata zasadniczych wątpliwości interpretacyjnych, które dotyczą instytucji prawnej odpowiedzialności przebijającej członków zarządu spółki z o.o., nie wydaje się możliwe. Autor ma nadzieję, iż zgłoszone przez niego postulaty zmian legislacyjnych staną się inspiracją do ożywionej dyskusji właśnie w sferze de lege ferenda.

Liability of members of the management board of a limited liability company according to Art. 299 of the Code of Commercial Partnerships and Companies – de lege ferenda considerations

The final resolution of the existing fundamental doubts relating to interpretation of the applicable provisions on legal liability of members of the management board of a limited liability company seems impossible. The author hopes that his proposals of amendments to legal regulations will be an inspiration for a lively discussion on the desirable state of the law (de lege ferenda).

Keywords:
piercing the corporate veil, ineffectiveness of execution, company insolvency, creditor protection

Bibliografia

• Frąckowiak J., Kappes A., Czy potrzebna jest nowelizacja art. 299 k.s.h. [w:] Kodeks spółek handlowych po dziesięciu latach, red. J. Frąckowiak, Wrocław 2013.
• Frąckowiak J., Kappes A., Odpowiedzialność za niezgłoszenie wniosku o upadłość w prawie polskim, „Monitor Prawniczy” – dodatek 2011/24.
• Kappes A., Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., Warszawa 2009.
• Kappes A., Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki kapitałowej w prawie polskim de lege lata, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/9.
• Lackoroński B., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna, red. K. Osajda (red.). Legalis.
• Osajda K., Niewypłacalność spółki z o.o. Odpowiedzialność członków zarządu wobec jej wierzycieli, Warszawa 2014.
• Osajda K., Ochrona wierzycieli spółek kapitałowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/9.
• Rodzynkiewicz M., W kwestii odpowiedzialności wspólnika spółki kapitałowej za jej zobowiązania de lege ferenda, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/8.
• Wiórek P.M., Ochrona wierzycieli spółki z o.o. poprzez osobistą odpowiedzialność jej wspólników. Koncepcja odpowiedzialności przebijającej i nadużycia formy prawnej spółki w prawie niemieckim i polskim, Wrocław 2016.

Izabela Prager, LL.M.
Autorka jest doktorantką w Katedrze Prawa Handlowego. Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

Sprawozdanie z II Otwartego Posiedzenia Naukowego Katedry Prawa Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

Account of the Second Open Academic Session of the Commercial Law Chair of the University of Warsaw