Uprawnienia obligatariusza obligacji zamiennej i obligacji z prawem pierwszeństwa
dr hab. Artur Nowacki
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz radcą prawnym (ORCID: 0000-0003-0513-115X).
Uprawnienia obligatariusza obligacji zamiennej i obligacji z prawem pierwszeństwa
Przedmiotem artykułu jest analiza uprawnień obligatariusza obligacji zamiennej oraz obligacji z prawem pierwszeństwa. Kwestia ta, a także powiązany z nią problem pieniężnego czy niepieniężnego charakteru wkładu obligatariusza obligacji zamiennej, budzą poważne spory w doktrynie.
Słowa kluczowe: obligacja zamienna, obligacja z prawem pierwszeństwa, objęcie akcji, konwersja, podwyższenie kapitału zakładowego
dr hab. Artur Nowacki
The author is an assistant professor at the Chair of Commercial Law of the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, and an attorney at law (ORCID No. 0000-0003-0513-115X).
The Rights of the Holder of a Convertible Bond and a Bond Conferring Pre-emptive Rights
This article analyses the rights of the holder of a convertible bond as compared to those of the holder of a bond conferring pre-emptive rights in respect of new shares. There are serious disputes among legal scholars about this issue, as well as the related problem whether the holder of a convertible bond makes a cash contribution or a non-cash one.
Keywords: convertible bond, bond conferring pre-emptive rights in respect of new shares, subscription of shares, conversion, increase of share capital
Bibliografia:
Biedecki L., Zamiana obligacji na akcje w świetle przepisów Kodeksy spółek handlowych, „Prawo Papierów Wartościowych” 2001/10.
Chylicki P., Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego, Warszawa 2018.
Gajowczyk M., Obligacje zamienne jako hybrydowe instrumenty finansowe w ramach warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej, „Rejent” 2010/4.
Gębusia I., Warranty subskrypcyjne, Warszawa 2011.
Mirecki A.B., Sytuacja prawna stron w procesie realizacji obligacji zamiennych, „Przegląd Prawa Handlowego” 1998/11.
Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015.
Ptak B., Ustawa o obligacjach, Kraków 1996.
Romanowski M., Obligacja zamienna a charakter prawny wkładu w spółce akcyjnej, „Państwo i Prawo” 1997/9.
Romanowski M., Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego, Warszawa 2004.
Sójka T., Umowa objęcia akcji, Warszawa 2012.
Woźniak R., Charakter prawny wkładu obligatariusza obligacji zamiennej – postulaty de lege ferenda w związku z projektem nowej ustawy o obligacjach, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/1.
prof. dr hab. Marek Michalski
Autor jest kierownikiem Katedry Prawa Gospodarczego Prywatnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (ORCID: 0000-0002-1972-0505).
Kształtowanie się organów w spółkach kapitałowych oraz jego wpływ na kształt regulacji w obszarze prawa polskiego
Z perspektywy współczesnego prawa prywatnego mechanizm działania osób prawnych, w tym spółek kapitałowych, jest tak oczywisty, iż nie podlega żadnej dyskusji, stanowiąc niemalże aksjomat leżący u podstawy konstrukcji tych spółek. Ustawodawca różnie co prawda rozkłada akcenty, przewidując raz obligatoryjność, raz fakultatywność jednych organów, np. komisji rewizyjnej, przyjmując jednocześnie konieczność występowania innych, jak np. zarządu. Spółki kapitałowe nie są jednak rozwiązaniami współczesnymi, zaś ich geneza sięga wielu wieków wstecz, zatem proces ich kształtowania się, jak również ustrojowego porządkowania, jest bardzo złożony i stanowi wypadkową bardzo wielu czynników: społecznych, politycznych, cywilizacyjnych oraz prawnych, których skumulowanie się w XIX w. doprowadziło do nadania najpierw spółce akcyjnej, jako pierwszej spółce kapitałowej, ostatecznej – znanej nam dzisiaj – postaci instytucjonalno-organizacyjnej, a następnie do wykorzystania modelu spółki akcyjnej jako punktu odniesienia dla koncepcji spółce z o.o.
Słowa kluczowe: kompanie handlowe, rewolucja handlowa, kodeksy handlowe, osoba moralna, osobowość prawna, spółka akcyjna, spółka z o.o., władze spółki, walne zgromadzenie, zarząd, nadzór
prof. dr hab. Marek Michalski
The author is the head of the Chair of Private Commercial Law of the Faculty of Law and Administration, Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw (ORCID: 0000-0002-1972-0505).
Outline of the Process of Formation of Governing Bodies in Companies and Its Influence on the Contents of Polish Law Regulations
From the perspective of contemporary private law, the mechanism of operation of legal persons, including companies, is so obvious that it is never debated; it is almost an axiom on which the construction of those companies is founded. The legislator stresses different aspects, sometimes providing for mandatory character of certain bodies, sometimes making them optional (as is the case of audit committee, for instance), while assuming that certain other bodies - such as the management board - are necessary. However, companies are not contemporary solutions: their roots go back many centuries, hence the process whereby they were formed and found their place in the system was very complex as it was a resultant of a plethora of factors: social, political, civilizational, and legal ones. Their accumulation in the 19th century led to the emergence of the institutional and organizational form of joint-stock company as the first kind of company (and this was the final form, as we know today). Then the model of joint-stock company became the point of reference for the concept of a limited liability company.
Keywords: trading companies, trading revolution, commercial codes, moral person, legal personality, joint-stock company, limited liability company, company governing bodies, general meeting, management board, supervision
Bibliografia:
Braudel F., Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV–XVIII wiek, t. 2, Gry wymiany, Warszawa 1992.
Dadańska K.A., Działanie osoby prawnej, Warszawa 2006.
Dictionnaire universel de commerce, banque, manufactures, douanes, peches, navigation marchande; des lois et administration de commerce: auquel on a joint l'explication des changes, monnaies, poids et mesures... par une société de négociants de jurisconsultes. t. 2, Paris 1805, s. 632.
Ducouloux-Favard C., L’histoire des grandes sociétiés en Allemagne, en France et en Italie, „Revue international de droit compare” 1992/4.
Dunin K., Zasady prawa handlowego, Warszawa 1911.
Frąckowiak J. [w:] System prawa prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
Frignet E., Histoire de l’association commerciale depuis l’antiquite jusqu’au temps actuel, Paris 1866.
Frouart M.-A., De la societe en commandite par action, Paris 1858.
Górnicki L., Zagadnienie systematyki kodyfikacji prawa cywilnego i handlowego w pracach Komisji Kodyfikacyjnej (1919–1939), „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2004/3.
Grzybowski S., Uzależnienie osób prawnych w ich szerszej wspólnej organizacji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1985/2.
H.G., Zmiana przepisów o towarzystwach akcyjnych, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1902/12, a także K. Dunin, Zasady…, s. 123.
Halperin J.-L., Le droit privé de la Révolution: héritage législatif et héritage idéologique. „Annales historiques de la Révolution française” 2002/328.
Handbook of Key Global Financial Markets. Institutions and Infrastructure¸ vol. 1, red. G. Caprio, Boston 2013.
Hein L.W., The British Business Company: Its Origins and Its Control, „The University of Toronto Law Journal” 1963, vol. 15, nr 1.
Ingham G., Kapitalizm, Warszawa 2011.
Isandowski H., Osoba prawna. Studium prawno-kanoniczne, Lublin 1927.
Janczewski S., Prawo handlowe, wekslowe i czekowe, Warszawa 1947.
Kaczkowski, J., Zasady prawa akcyjnego, Warszawa 1918.
Klein A., Ewolucja instytucji osobowości prawnej [w:] Tendencje prawa cywilnego, red. E. Łętowska, Ossolineum 1983.
Kon J., Stowarzyszenia handlowe na udziały w świetle nauki i jurysprudencji, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1916/8.
Lefebvre-Teillard A., L'intervention de l'État dans la constitution des sociétés anonymes (1807–1867), „Revue historique de droit français et étranger” 1981, vol. 59, No. 3.
Longchamps de Berier R., Studya nad istotą osoby prawniczej, Lwów 1911.
McQueen R., A social history of company law. Great Britain and the Australian Colonies 1854–1920, New York 2016, s. 128.
Michalski M., Geneza spółki akcyjnej w obrocie prawnym w Polsce oraz w prawie polskim do 1918 r., „Monitor Prawa Handlowego” 2017/2.
Michalski M., O genezie spółek akcyjnych, czyli dlaczego wiek XIX ukształtował spółkę akcyjną [w:] Ius est ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Frąckowiakowi, red. A. Dańko-Roesler, M. Leśniak, M. Skory, B. Sołtys, Wrocław 2018.
Michalski M., O zakotwiczeniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w prawie polskim, „Monitor Prawa Handlowego” 2018/2.
Michalski M., Od I do IV rewolucji przemysłowej, „Człowiek w cyberprzestrzeni” 2017/1.
Micklethwait J., Wooldridge A., The Company. A Short History of a Revolutionary Idea, London 2005.
Namitkiewicz J., Kodeks handlowy obowiązujący w b. Królestwie Polskim, Warszawa 1927.
Namitkiewicz N., Obecny stan prawodawstwa handlowego w b. Królestwie Kongresowem, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1921/3.
Opalski A., Rada nadzorcza w spółce akcyjnej, Warszawa 2006.
Oplustil K., Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej, Warszawa 2010.
Osterhammel J., Historia XIX wieku – przeobrażenie świata, Poznań 2017.
Rogron J.A., Code de commerce explique par ses motifs et par des examples, Bruxelles 1827.
Saleilles R., De la personnalité juridique. Histoire et théories, Paris 1922.
Sicard G., Aux origines des sociétés anonymes. Les moulins de Toulouse au Moyen Age, Toulouse 1952.
Sójka-Zielińska K., Kodeks Napoleona. Historia i współczesność, Warszawa 2008.
Sójka-Zielińska K., Wielkie kodyfikacje cywilne. Historia i współczesność, Warszawa 2009.
Suski P., Akcje polskich spółek akcyjnych w XVIII wieku – analiza historycznoprawna¸ cz. 2, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2013/6.
Szramkiewicz R., Histoire du droit des affaires, Paris, Montchrestien, 1989.
Szymański J., Wykład kodexu handlowego, Warszawa 1866.
Toffler, A., Trzecia fala, Warszawa 1985,
Thiveaud J.-M., Les grandes sociétés par actions et les compagnies coloniales de l’Europe des temps modernes du XVI-XVIIe siècle, „Revue d’économie financière” 1999/55.
Till E., Wykład nauk ogólnych prawa cywilnego austryackiego, Lwów 1892.
Wach M., Status ułomnych osób prawnych w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2008.
Wróblewski S., Ustawa handlowa wraz z ustawami dodatkowemi, t. 1, Lwów 1906.
Wróblewski S., Ustawa handlowa wraz z ustawami dodatkowemi, t. 2, Lwów 1907.
prof. zw. dr hab. Cezary Kulesza
Autor jest kierownikiem Katedry Postępowania Karnego Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku oraz adwokatem (ORCID:0000-0003-0509-327X).
Związanie sądu karnego prawotwórczym orzeczeniem sądu gospodarczego o rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej
Pomiędzy przepisami karnymi gospodarczymi a regułami działalności gospodarczej zachodzi wielopłaszczyznowa więź, ze względu na art. 8 § 2 k.p.k., który przewiduje ograniczenia samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego. Przedmiotem artykułu jest kwestia prejudycjalnego charakteru prawotwórczych orzeczeń sądów rejestrowych na przykładzie rejestracji podwyższenia kapitału w spółce akcyjnej. Problem ten, mimo doniosłości praktycznej, jest zasadniczo pomijany zarówno w doktrynie procesu karnego i prawa handlowego, jak i w orzecznictwie sądowym. Główna teza opracowania głosi, że sąd karny jest związany nie tylko samym prawomocnym orzeczeniem sądu rejestrowego, lecz także ustaleniami faktycznymi przyjętymi za podstawę tego orzeczenia. Dokonana w artykule analiza pozwala na uznanie, że art. 8 § 2 k.p.k. ustanawia w istocie bezwzględny, a więc wiążący wszystkie organy procesowe, zakaz prowadzenia postępowania karnego, które miałoby na celu udowodnienie tezy dowodowej wbrew wiążącemu prawotwórczemu orzeczeniu sądu rejestrowego. Występuje wówczas negatywna materialna przesłanka dopuszczalności procesu karnego, tj. brak znamion czynu zabronionego (art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.).
Słowa kluczowe: prejudycjalność, zakaz dowodowy, orzeczenie konstytutywne, sąd karny, sąd rejestrowy, spółka akcyjna, podwyższenie kapitału
prof. zw. dr hab. Cezary Kulesza
The author is the head of the Chair of Criminal Procedure at the University of Białystok Faculty of Law and a practising advocate (ORCID:0000-0003-0509-327X).
The Court Being Bound by the Law-Making Judgment of a Commercial Court on Registration of Share Capital Increase in a Joint-Stock Company
The criminal provisions of commercial law and the rules of business activity are linked on many levels, because of Article 8(2) of the Code of Criminal Procedure (CCP), which provides for limitations of the jurisdictional independence of criminal courts. The topic of this article is the binding force of law-making judgments of courts of registration, which is analysed on the example of registration of an increase of share capital in a joint-stock company. This problem, although of great practical importance, is basically neglected both in the literature on criminal procedure or on commercial law as well as in case law. The main statement put forward in the paper is that the criminal court is not only bound by a valid judgment of the court of registration, but also by the findings of fact that the latter adopted as the grounds for said judgment. The analysis conducted in the article warrants the statement that Article 8(2) CCP in fact establishes an absolute prohibition - one that binds all state authorities - of conducting criminal proceedings that would aim to provide conclusive evidence contrary to the valid decision of a court of registration. Then there is a negative substantive basis of permissibility of a criminal trial, namely lack of the features of a prohibited act (Article 17(1)(2) CCP).
Keywords: binding force of a judgment in another set of proceedings, constitutive judgment, criminal court, court of registration, joint-stock company, capital increase
Bibliografia:
Andrejew I., Kwalifikacja prawna czynu przestępnego, Warszawa 1987.
Cieślak M., Typ czynu zabronionego. Jego ustawowe znamiona [w:] Marian Cieślak. Dzieła wybrane, t. 2, red. S. Waltoś, przy współpr. M. Rusinka, S. Steinborna, Kraków 2011.
Dębska M., Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym, LEX 2013.
Ereciński T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, LEX 2016.
Gaberle A., Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka, Warszawa 2010.
Gardocka T., Prejudycjalność w polskim procesie karny, Warszawa 1987.
Giezek J., Kardas P. [w:] Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych, t. 5, Pozakodeksowe prawo handlowe. Komentarz, Warszawa 2015.
Hofmański P., Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego, Katowice 1988.
Hofmański P., Zabłocki S., Elementy metodyki pracy sędziego w sprawach karnych, LEX 2011.
Jodłowski J. [w:] J. Lapierre, J. Jodłowski, Z. Resich, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, Warszawa 2016.
Kardas P. [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 3, Komentarz do art. 278–363, red. A. Zoll, LEX 2016.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 301–633, Warszawa 2017.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 301–633 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2018.
Korzan K., Orzeczenia konstytutywne w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1972.
Kosonoga J. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do art. 1–166, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, LEX 2017.
Kulesza C., Obrona w sprawach o przestępstwa gospodarcze i skarbowe, Warszawa 2012.
Kulesza C. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, LEX 2018.
Kurowski M.[w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, red. D. Świecki, LEX 2018.
Kwiatkowski Z., Zakazy dowodowe w procesie karnym, LEX 2005.
Michnik A., Krajowy Rejestr Sądowy, LEX 2013.
Michnik A., Postępowanie o wpis do rejestru przedsiębiorców, Warszawa 2009.
Pieniążek E., Prejudycjalność orzeczeń w procesie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2005/12.
Potrzeszcz R., Siemiątkowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział II. Spółka akcyjna, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, LEX 2012.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych, LEX 2018.
Stefański R.A., Materialne negatywne warunki dopuszczalności procesu [w:] System Prawa Karnego Procesowego, red. nacz. P. Hofmański, t. 4, Dopuszczalność procesu, red. M. Jeż-Ludwichowska, A. Lach, Warszawa 2015.
Stefański R.A., Prokurator [w:] System Prawa Karnego Procesowego, red. nacz. P. Hofmański, t. 6, Strony i inni uczestnicy postępowania karnego, red. C. Kulesza, Warszawa 2016.
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 1985.
Wąsek-Wiaderek M., Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego wobec kompetencji Trybunału Konstytucyjnego i trybunałów europejskich, Lublin 2012.
Woźniewski K., Czynności postępowania przygotowawczego [w:] System Prawa Karnego Procesowego, red. nacz. P. Hofmański, t. 10, Postępowanie przygotowawcze, red. R.A. Stefański, Warszawa 2016.
Woźniewski K., Prawidłowość czynności procesowych w polskim procesie karnym, Gdańsk 2010.
Zawłocki R., Prawo karne gospodarcze, Warszawa 2007.
dr Dariusz Szafrański
Autor jest nauczycielem akademickim na wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego i w Wyższej Szkole Administracji Publicznej w Ostrołęce.
Przedmiot regulacji prawnej w ustawie o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Celem artykułu jest wskazanie przedmiotu regulacji prawnej zawartej w ustawie o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Rozstrzygnięcie tej kwestii pozwoli na określenie zakresu stosowania powołanej ustawy wobec podmiotów zagranicznych. Zwłaszcza, że ustawodawca w przepisach dotyczących zakresu stosowania ustawy posługuje się zwrotami, które nie występują w innych przepisach tej ustawy, oraz przyjmuje błędne założenie, że przedsiębiorcą zagranicznym może być tylko osoba zagraniczna. Zakresem analizy uczyniono rozwiązania, które bezpośrednio określają przedmiot tej regulacji prawnej.
Słowa kluczowe: osoba zagraniczna, przedsiębiorca zagraniczny, działalność gospodarcza, oddział, świadczenie usług
dr Dariusz Szafrański
The author is an academic teacher at the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, and at the Higher School of Public Administration in Ostrołęka.
The Subject-Matter of Legal Regulation in the Act on the Principles of Participation of Foreign Entrepreneurs and Other Foreign Persons in Economic Transactions in the Territory of the Republic of Poland
The purpose of the article is to indicate the subject-matter of legal regulation contained in the Act on the Principles of Participation of Foreign Entrepreneurs and Other Foreign Persons in Economic Transactions in the Territory of the Republic of Poland. Resolving this issue will allow us to determine the scope of application of the Act to foreign entities, especially that the legislator in the provisions on the scope of application of the Act uses phrases that do not appear in other provisions of this Act and makes the erroneous assumption that a foreign entrepreneur must be a foreign person. The scope of the analysis includes solutions that directly define the subject-matter of this legal regulation.
Keywords: foreign person, foreign entrepreneur, business activity, branch, provision of services
dr Patrycja Dolniak
Autorka jest asesorem sądowym w Sądzie Rejonowym Katowice-Wschód w Katowicach
(ORCID: 0000-0001-7443-5785).
Koszty odzyskiwania należności z tytułu transakcji handlowej
Zwalczanie problemu zatorów płatniczych stanowi podstawowy cel ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Osiągnięciu tego celu mają też służyć wprowadzone ustawą narzędzia, wśród których na szczególną uwagę zasługuje rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości równowartości 40 euro. Niniejsza publikacja definiuje charakter roszczenia o równowartość 40 euro oraz przedstawia propozycję rozwiązań najważniejszych dla praktyki zagadnień związanych z roszczeniem o rekompensatę z tytułu kosztów odzyskiwania należności. Problemy te wiążą się zwłaszcza z kategorią roszczeń tworzących uprawnienie do naliczenia rekompensaty, możliwością powiększenia równowartości 40 euro o odsetki, w szczególności odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych. Praca porusza również problem ryczałtowego charakteru równowartości 40 euro, uprawnienia wierzyciela do dochodzenia wyższej kwoty niż ustawowe minimum oraz możliwości odstąpienia od przyznania wierzycielowi omawianej rekompensaty. Ponadto konieczne jest odniesienie się do wątpliwości w zakresie prawidłowego określenia wartości przedmiotu sporu w razie dochodzenia w procesie równowartości 40 euro tytułem rekompensaty z tytułu kosztów odzyskiwania należności. Artykuł odwołuje się do unijnej dyrektywy, orzecznictwa sądów polskich oraz poglądów doktryny.
Słowa kluczowe: koszty odzyskiwania należności, 40 euro, rekompensata, transakcja handlowa, odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych
dr Patrycja Dolniak
The author is an assistant judge in the District Court for Katowice-Wschód in Katowice (ORCID: 0000-0001-7443-5785).
Costs of Recovery of a Debt under a Commercial Transaction
The aim of the Act on Payment Deadlines in Commercial Transactions is to eliminate the problem of payment deadlocks. This aim is to be achieved thanks to the tools introduced by the Act. Among them, special attention should be paid to compensation for the costs of debt recovery, equivalent to EUR 40. This publication defines the character of the claim for the equivalent of EUR 40 and proposes solutions for the major practical issues relating to the claim for compensation for debt recovery costs. These problems are linked particularly to the category of claims that create the right to charge compensation, the ability to add interest to the equivalent of EUR 40, in particular default interest in commercial transactions. The paper also discusses the problems of the flat-rate nature of the equivalent of EUR 40, the creditor’s right to claim an amount higher than the statutory minimum, and the ability of refusing the creditor the compensation in question. Moreover, it is necessary to refer to doubts concerning the correct determination of the object of dispute if the compensation for costs of debt recovery, equivalent to EUR 40, is sought before court. The article contains references to the EU directive, case law of Polish courts, and views expressed in literature.
Keywords: costs of debt recovery, EUR 40, compensation, commercial transaction, default interest in commercial transactions
Bibliografia:
Cudny Ł. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczegółowa. Ustawa o terminach zapłaty, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Czarnow S., Rekompensata za koszty odzyskiwania należności – odszkodowanie czy sankcja? Glosa do uchwały SN z dnia 11 grudnia 2015 r., III CZP 94/15, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2017/1.
Dzienis P., Motywacyjna funkcja rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro w transakcjach handlowych a zasady słuszności. Glosa do uchwały SN z dnia 11 grudnia 2015 r., III CZP 94/15, „Glosa” 2017/3.
Fik P., Staszczyk P., Wątpliwości dotyczące możliwości dochodzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Przegląd Sądowy” 2015/7–8.
Gołębiowski S., Nowe instrumenty zwalczania opóźnień płatności w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/1.
Grochowski M., Czy koszty dochodzenia należności w transakcjach handlowych obejmują koszty postępowania, „Monitor Prawniczy” 2017/3.
Grochowski M., Ryczałtowy zwrot kosztów dochodzenia należności (art. 10 ust. 1 TermZapłU) – przesłanki i cele, „Monitor Prawniczy” 2016/19.
Grochowski M., Zwrot kosztów dochodzenia należności w transakcjach handlowych – dyspozytywność i jej granice, „Monitor Prawniczy” 2016/7.
Juśko M., Zakres zastosowania ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Monitor Prawniczy” 2017/2.
Marciniak D., Charakter prawny roszczenia o zwrot kosztów postępowania – uwagi na tle uchwały SN z 20 maja 2011 r., III CZP 16/11, „Palestra” 2016/7–8.
Mik C., Wojtaszek-Mik E., Zwalczanie opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych w świetle dyrektywy 2000/35/WE i prawa polskiego, „Zeszyty Prawnicze” 2003/3/2.
Tollik R., Krótki komentarz do ustawy z 6 września 2001 r. o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym (Dz.U. Nr 121, poz. 1443), „Palestra” 2002/9–10.
Wojewoda M., Robaczyński W., Nowa regulacja odsetek w transakcjach handlowych ze szczególnym uwzględnieniem problematyki odsetek prolongacyjnych, „Monitor Prawniczy” 2017/5.
dr Marta Mackiewicz
Autorka jest związana z Katedrą Prawa Administracyjnego, Publicznego, Gospodarczego i Handlowego w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie oraz radcą prawnym w Kancelarii Maruta Wachta Sp. J. (ORCID: 0000-0001-8005-2342).
Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych przedsiębiorców z tytułu naruszenia krajowego i unijnego prawa konkurencji
Celem ustawy z 21.04.2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej naruszeniem prawa konkurencji jest umożliwienie przedsiębiorcom skutecznego dochodzenia roszczeń odszkodowawczych od sprawców naruszenia prawa konkurencji. W zakresie przedawnienia ww. ustawa odsyła do art. 4421 Kodeksu cywilnego. Brzmienie tego przepisu ulega jednak zmianie, zaś wspominania ustawa wydłuża przedawnienie do 5 lat. Wnikliwa lektura nowej regulacji prawnej na tle stanów faktycznych spraw, z których szkoda wywodzona jest z naruszenia prawa konkurencji, ujawnia istotne problemy co do wykładni początku biegu terminu przedawnienia. Naruszenie prawa konkurencji nie stanowi typowego deliktu. Zwykle mamy do czynienia z czynem ciągłym, którego skutki są rozciągnięte w czasie. Dodatkowo, naruszenie prawa konkurencji podlega sankcji publicznej. Równolegle prowadzone są postępowania administracyjne pozostające w związku z roszczeniem odszkodowawczym. Podstawą nowej regulacji prawnej jest dyrektywa unijna, mająca na celu realizację zasady skuteczności. Nakłada ona na państwa członkowskie obowiązek takiej jej implementacji i stosowania, aby dochodzenie roszczeń nie było w istocie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione. W ramach niniejszego opracowania przedstawiona zostanie wykładnia przepisów prawnych dotyczących przedawnienia na gruncie odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu naruszenia prawa konkurencji, pozostająca w zgodzie z zasadą skuteczności i równoważności prawa unijnego.
Słowa kluczowe: private enforcement, przedawnienie, odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu naruszenia prawa konkurencji, zasada skuteczności prawa unijnego, czyn ciągły, opłaty interchange
dr Marta Mackiewicz
The author is linked to the Chair of Administrative, Public and Commercial Law at the Kozminski University in Warszaw and an attorney at law at Kancelaria Maruta Wachta Sp. J. law firm. (ORCID: 0000-0001-8005-2342).
Limitation of Entrepreneurs’ Claims for Damages for Infringements of Domestic and EU Competition Law
The aim of the Act of 21 April 2017 on Claims for Putting Right Damage Caused by Infringements of Competition Law was to enable entrepreneurs to effectively pursue their claims for damages from perpetrators of competition law infringements. As for limitation of claims, the Act contains references to Article 4421 of the Civil Code. But the wording of this provision is modified, while the Act extends the period of limitation to 5 years. A careful reading of the new legal regulation against the background of facts of the cases where the damage is claimed on the basis of competition law infringements reveals major problems with interpreting the moment when the period of limitation starts. An infringement of competition law is not a typical tort. Usually, this is a continuing offence, producing results over a period of time. Additionally, there is a public law sanction for infringements of competition law. At the same time, administrative proceedings are conducted in connection with the claim for damages. The basis for the new legal regulation is the EU directive aimed at implementing the principle of effectiveness. It provides for a duty of Member States to implement and apply it in such a way as not to render pursuit of claims practically impossible or excessively difficult. This paper presents the interpretation of legal provisions concerning limitation in the area of liability in damages for infringements of EU competition law in line with the principles of effectiveness and equivalence of EU law.
Keywords: private enforcement, limitation of claims, liability in damages for infringement of competition law, principle of effectiveness of EU law, continuing offence, interchange fees
Bibliografia:
Elhauge, How Italian Colors Guts Private Antitrust Enforcement by replacing it with ineffective form of arbitration, Discussion Paper No. 824, 04.2015, dostępne na https://dash.harvard.edu/bitstream/handle/1/16073957/Elhauge_824.pdf?sequence=1 (dostęp: 14.05.2019 r.).
Gulińska A. [w:] Ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. Komentarz, red. K. Lis-Zarrias, P. Machnikowski, Warszawa 2018.
Karaszewski G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, LEX 2014.
Stawicki A., Turno B., Dochodzenie przed sądem polskim roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia reguł konkurencji, red. A. Piszcz, D. Wolski, Warszawa 2016.
Wolski D. [w:] Roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. Komentarz, red. A. Piszcz, A. Stawicki, LEX 2018.
Sebastian Bugno
Autor jest studentem V roku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz praktykantem w kancelarii „Oleś & Rodzynkiewicz” w Krakowie.
dr Mateusz Rodzynkiewicz
Autor jest radcą prawnym i wspólnikiem w kancelarii „Oleś & Rodzynkiewicz” w Krakowie.
Wyłączenie ze spółki z o.o. wspólnika mniejszościowego spółki dwuosobowej
Instytucja opisana w art. 266 Kodeksu spółek handlowych służy władczej interwencji sądu w relacje między wspólnikami, celem rozwiązania konfliktu korporacyjnego, którego nie udało się rozwiązać w drodze negocjacji zwaśnionych udziałowców. Instytucja ta służyć powinna ochronie interesów spółki per se, którym przyznać należy prymat przed partykularnymi interesami wspólników. Celem niniejszego opracowania jest uzasadnienie tezy, że instytucja z art. 266 Kodeksu spółek handlowych znajduje zastosowanie także w przypadku zaistnienia trwałego konfliktu korporacyjnego w spółce joint venture, w której uczestniczy dwóch wspólników, z których jeden jest wspólnikiem większościowym, a drugi mniejszościowym.
Słowa kluczowe: spółka z o.o., wyłączenie wspólnika, interes spółki, spółka dwuosobowa
Sebastian Bugno
The author a fifth-year student of the Faculty of Law of the Jagiellonian University and an intern in Oleś & Rodzynkiewicz law firm in Krakow.
dr Mateusz Rodzynkiewicz
The author is an attorney at law, a partner in Oleś & Rodzynkiewicz law firm in Krakow.
Exclusion of a Minority Shareholder from a Two-Shareholder Limited Liability Company
The mechanism described in Article 266 of the Code of Commercial Partnerships and Companies enables the court to intervene in an authoritative manner in the relationship between the shareholders, in order to resolve a corporate conflict which could not be resolved by negotiations between the warring shareholders. The mechanism should serve to protect the interests of the company as such, which should take priority before the shareholders’ individual interests. The aim of this paper is to justify the thesis that the mechanism provided for in Article 266 of the Code of Commercial Partnerships and Companies applies also in situations of a permanent corporate conflict in a joint venture company with two shareholders, one of them being the majority shareholder, the other the minority one.
Keywords: limited liability company, exclusion of a shareholder, interest of the company, two-shareholder company
Bibliografia:
Bilewska K., Dochodzenie roszczeń spółki kapitałowej przez jej wspólników (actio pro socio), Warszawa 2008.
Bryłowski P., Kidyba A., Kategoria interesu w kodeksie spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2005/10.
Gębusia I., Interes spółki w prawie polskim i europejskim, Legalis 2017, rozdział I § 3.
Herbet A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
Jara Z. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2014, s. 1051.
Kaspryszyn J., Ważne przyczyny wyłączenia wspólnika ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością [w:] Zmiany prawodawstwa gospodarczego w okresie transformacji ustrojowej w Polsce, red. T. Kocowski, K. Marak, Wrocław 2014.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300, Warszawa 2017.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, LEX 2018.
Olechowski M., Interes spółki kapitałowej wobec relacji kontraktowych w grupach spółek [w:] Prawo handlowe XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego, red. M. Modrzejewska, Warszawa 2010.
Opalska D., Obowiązek lojalności w spółkach kapitałowych, Warszawa 2015.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2b, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 227–300, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Opalski A., Prawo zgrupowań spółek, Warszawa 2012.
Oplustil K., Instrumenty nadzoru korporacyjnego (Corporate Governance) w spółce akcyjnej, Warszawa 2010.
Pabis R. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2015.
Rodziewicz J. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Warszawa 2011.
Romanowski M., W sprawie pojęcia i natury spółki publicznej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2009/3.
Romanowski M., W sprawie potrzeby nowej regulacji prawa grup kapitałowych w Polsce, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/7.
Sołtysiński S. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2010.
Szumański A., Spór wokół roli interesu grupy spółek i jego relacji w szczególności do interesu własnego spółki uczestniczącej w grupie, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/5.
Wajda D., Obowiązek lojalności w spółkach handlowych, Warszawa 2009.
Zoll F., Prawo cywilne w zarysie. Część ogólna, t. 1, Kraków 1946.
