(Nie)zależność reprezentacji od prowadzenia spraw w handlowych spółkach osobowych
dr hab. Katarzyna Kopaczyńska-Pieczniak
Autorka jest profesorem Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz kierownikiem Katedry Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji tego Uniwersytetu (ORCID: 0000-0002-1805-1856).
(Nie)zależność reprezentacji od prowadzenia spraw w handlowych spółkach osobowych
Rozróżnienie prowadzenia spraw oraz reprezentowania handlowej spółki osobowej jest zagadnieniem wywołującym wiele kontrowersji. Dotyczą one przede wszystkim zakresu przedmiotowego obu tych pojęć, a także wzajemnej relacji pomiędzy nimi. W konsekwencji istotne znaczenie ma ustalenie zależności pomiędzy czynnościami z zakresu reprezentacji a czynnościami w sferze prowadzenia spraw spółki i wpływu nieprawidłowości w podejmowaniu czynności w stosunkach wewnętrznych spółki na ważność czynności podjętej w imieniu spółki wobec osób trzecich.
Słowa kluczowe: handlowa spółka osobowa, prowadzenie spraw, reprezentacja, przedstawiciel ustawowy, organ
dr hab. Katarzyna Kopaczyńska-Pieczniak
The author is a professor of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, head of the Chair of Business and Commercial Law of University’s Faculty of Law and Administration (ORCID: 0000-0002-1805-1856).
Representation (In)dependent on (of) Running the Affairs in Commercial Partnerships
The distinction between running the affairs of a commercial partnership and representing such a partnership is a controversial issue. These controversies concern mainly the scope of both these notions, as well as relationship between them. Consequently, it becomes important to determine the dependencies between acts from the area of representation and acts in the sphere of running the affairs of a partnership, as well as the influence of irregularities in acts performed in the internal relations in the partnership on the validity of acts taken on behalf of the partnership vis-à-vis third parties.
Keywords: commercial partnership, running affairs, representation, statutory representative, governing body
Bibliografia:
Antoszek M., Charakter prawny uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych zezwalających na dokonanie czynności prawnych przez spółkę, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006/7.
Banaszczyk Z. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
Cern G., Czynności prawne podjęte przez zarząd bez zgody właściwego organu spółki kapitałowej, „Prawo Spółek” 2009/1.
Fenichel Z. [w:] T. Dziurzyński, Z. Fenichel, M. Honzatko, Kodeks handlowy. Komentarz, Łódź 1992.
Frąckowiak J. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
Frąckowiak J., Charakter prawny uchwał organów spółek kapitałowych a ich zaskarżalność, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/9.
Frąckowiak J., Uchwała zgromadzenia wspólników spółki kapitałowej jako czynność prawna wewnątrzkorporacyjna, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/9.
Gawlik B. [w:] System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Gierat A., Konsekwencje prawne nieprzestrzegania zasad reprezentacji spółek kapitałowych, „Prawo Spółek” 2001/1.
Gniewek E. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2013.
Grzybowski S. [w:] System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Jacyszyn J. [w:] J. Jacyszyn, E. Marszałkowska-Krześ, S. Krześ, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Orzecznictwo. Ustawy dodatkowe: ustawa – Prawo działalności gospodarczej, ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym, Warszawa 2001.
Karasek I., Artykuł 17 k.s.h. a culpa in contrahendo, „Przegląd Prawa Handlowego” 2002/9.
Kidyba A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Warszawa 2017.
Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2018.
Kidyba A., Relacje między prowadzeniem spraw a reprezentacją w spółce jawnej i skutki z nich wynikające [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, red. M. Pazdan, M. Jagielska, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar, Warszawa 2017.
Kidyba A., Uchwały w spółkach osobowych i ich zaskarżanie, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/9.
Koch A., Następstwa przekroczenia przez zarządy spółek kapitałowych ograniczeń do dokonywania czynności prawnych na tle kodeksu handlowego i projektu kodeksu spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2000/6.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Pozycja prawna wspólnika spółki jawnej, Warszawa 2013.
Kozłowska-Chyła B., Zakres prawa reprezentacji przysługującego członkom zarządu spółki partnerskiej, „Rejent” 2015/6.
Kubala W., Prowadzenie spraw i reprezentacja w spółce komandytowej, „Prawo Spółek” 1998/2.
Litwińska-Werner M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2A, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2007.
Moskwa L., Kilka uwag w kwestii statusu komplementariusza, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1995/7.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne, Tytuł II, Spółki osobowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Naworski J.P., Skutki przekroczenia przez zarządy spółek kapitałowych ograniczeń do dokonywania czynności prawnych (próba wykładni art. 17 kodeksu spółek handlowych), „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/1.
Pabis R., Skutki wadliwości czynności prawnych w świetle art. 17 § 1 i 2 k.s.h., „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/6.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
Płonka E., Mechanizm łączenia skutków działań prawnych z osobami prawnymi na przykładzie spółek kapitałowych, Wrocław 1994.
Popardowski P., Spółki osobowe w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Glosa” 2013/4.
Popiołek W., Charakter prawny uchwał wspólników i organów spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/9.
Promińska U., Spółka partnerska [w:] Biblioteka Prawa Handlowego, red. A. Kidyba, Warszawa 2013.
Pyzioł W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 1993.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2005.
Rudnicki K., Uzależnienie działania zarządu spółki kapitałowej od decyzji innych organów, „Monitor Prawniczy” 2000/7.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. I, Warszawa 2006.
Sołtysiński S. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2008.
Szmitkowski P., Stosunki wewnętrzne w spółce partnerskiej posiadającej zarząd, „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/10.
Szpunar A., Uwagi o pojęciu czynności prawnej, „Państwo i Prawo” 1974/12.
Ślązak M., Konieczność uzyskania zgody na dokonanie czynności prawnych w świetle art. 17 § 1 i 2 k.s.h., „Prawo Spółek” 2004/9.
Węgrzynowski Ł., Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych dotyczących Kodeksu spółek handlowych w 2012 r. – przegląd i analiza. Część I, „Przegląd Sądowy” 2013/11–12.
Witosz A.J., Prowadzenie spraw i reprezentacja spółek osobowych, Warszawa 2013.
Wojewoda M., Nowak F., Sankcja wadliwej reprezentacji osób prawnych w znowelizowanym art. 39 KC, „Monitor Prawniczy” 2019/5.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2018.
Ziemianin B., Charakter prawny uchwał kolegialnych organów osób prawnych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/9.
prof. dr hab. Teresa Mróz
Autorka jest nauczycielem akademickim na Wydziale Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku (ORCID: 0000-0002-8242-0919).
Podstawowe problemy szczególnej reprezentacji spółki z o.o. (art. 210 § 1 k.s.h.)
W artykule przedstawiono podstawowe problemy interpretacyjne dotyczące szczególnej reprezentacji w spółkach kapitałowych, a w szczególności w spółce z o.o. Stanowisko judykatury jest w tej kwestii bardzo niejednolite. Trwają też dyskusje teoretyczne nad konstrukcją prawną reprezentacji szczególnej w przepisach Kodeksu spółek handlowych. Ponadto nie ma zgody co do kwalifikacji skutków prawnych czynności prawnych dokonanych z naruszeniem przepisów o reprezentacji szczególnej w spółkach kapitałowych. W tej sytuacji niezbędna wydaje się potrzeba zmiany przepisów Kodeksu spółek handlowych dotycząca konsekwencji prawnych naruszenia art. 210 § 1 i art. 379 k.s.h.
Słowa kluczowe: reprezentacja szczególna, członek zarządu, konflikt interesów, pełnomocnictwo
prof. dr hab. Teresa Mróz
The author is an academic teacher at the Faculty of Economics and Management, University of Bialystok (ORCID: 0000-0002-8242-0919).
Basic Problems of Special Representation of a Limited Liability Company
The article presents the basic interpretative problems concerning special representation in companies, and in particular in a limited liability company. The opinions found in case law on this matter vary considerably. There are also ongoing theoretical discussions on the legal construction of special representation in the Code of Commercial Partnerships and Companies. Moreover, there is no consent as to the qualification of the legal effects of legal transactions carried out in violation of the provisions concerning special representation in companies. In this situation, it seems necessary to amend the provisions of the Code of Commercial Partnerships and Companies regarding the legal consequences of violations of Article 20(1) and Article 379 of this Code.
Keywords: special representation, management board member, conflict of interests, power of attorney
Bibliografia:
Jara Z., Sądowa i pozasądowa reprezentacja spółki w stosunku do członków zarządu (art. 210 § 1 i art. 379 § 1 k.s.h.), „Monitor Prawniczy” 2005/2.
Jara Z. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2019.
Kidyba A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Leśniak M., Z problematyki prawnej pełnomocnictwa do reprezentowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością udzielonego na podstawie art. 210 § 1 k.s.h. [w:] Prawo handlowe XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa profesora Józefa Okolskiego, red. M. Modrzejewska, Warszawa 2010.
Michalski M. [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2017.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Warszawa 2011.
Okolski J., Prawo handlowe, Warszawa 1999, s. 16; P. Bielski, Pełnomocnictwo handlowe (uwagi de lege lata i de lege ferenda), „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/5.
Opalski A., Rada nadzorcza w spółce akcyjnej, Warszawa 2006.
Opalski A. (red.), Kodeks spółek handlowych, t. IIA, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, Warszawa 2018, Legalis.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2011.
Pinior P., Nadzór wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2013.
Pinior P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1–125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Popardowski P., Reprezentacja spółek kapitałowych w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego – przegląd orzecznictwa, „Glosa” 2013/1.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] Kodeks cywilny. Część ogólna, red. M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2009.
Rozwadowski R., Reprezentacja z zakresu prawa pracy w spółce nie taka oczywista, https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/reprezentacja-z- zakresu-prawa-pracy-w-spolce-nie-taka-oczywista,68395.html (dostęp: 6.08.2019 r.).
Sołtysiński S., Skutki działań piastunów wadliwego składu zarządu lub rady nadzorczej w spółkach kapitałowych oraz w spółdzielniach [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.
Strzebinczyk J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek. P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Strzępka J.A., Zielińska E. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015.
Szczurowski T., Rada nadzorcza jako organ reprezentujący spółkę kapitałową, „Monitor Prawniczy” 2006/7, s. 352 i n. J. Cabaj, Szczególna reprezentacja spółki kapitałowej – art. 379 § 1 (art. 210 § 1) k.s.h., „Ius Novum” 2014/3.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Wolak G., Pracodawca jako strona stosunku pracy – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Krakowski Przegląd Notarialny” 2018/3.
Zbiegień-Turzyńska A., Reprezentacja spółek kapitałowych, Warszawa 2018.
Zbiegień-Turzańska A., Reprezentacja spółek kapitałowych i spółdzielni, Warszawa 2018.
dr hab. Piotr Pinior
Autor jest profesorem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Kierownik Katedry Prawa Gospodarczego i Handlowego Wydziału Prawa i Administracji tego Uniwersytetu (ORCID: 0000-0003-2084-0325).
Reprezentacja fundacji i stowarzyszeń
Fundacje i stowarzyszenia będące osobami prawnymi mogą uzyskać status przedsiębiorców i prowadzić dodatkowo działalność gospodarczą, poza prowadzeniem działalności statutowej, dlatego problematyka reprezentacji ma istotne znaczenie z punktu widzenia stosunków z osobami trzecimi. Fundacje i stowarzyszenia co do zasady reprezentowane są przez zarząd, chociaż istnieje możliwość powierzenia reprezentacji innym podmiotom, w szczególności zarządcy przymusowemu, przedstawicielowi, kuratorowi, zarządowi komisarycznemu. Ponadto istotną kwestią jest również reprezentowania fundacji i stowarzyszeń w stosunkach z członkami zarządu. Wobec powyższego w artykule poniższym dokonano próby ustalenia zakresu prawa reprezentacji przez poszczególne podmioty, jak również dokonano oceny przyjętych rozwiązań ustawowych.
Słowa kluczowe: fundacja, stowarzyszenie, reprezentacja, zarząd, zarządca przymusowy, przedstawiciel, kurator, zarząd komisaryczny
dr hab. Piotr Pinior
The author is a professor of the University of Silesia in Katowice and Head of the Chair of Business and Commercial Law of the University’s Faculty of Law and Administration (ORCID: 0000-0003-2084-0325).
Representation of Foundations and Associations
Foundations and associations being legal persons may obtain the status of entrepreneurs and additionally – apart from their statutory activity – do business, so the questions of the power of representation is of great importance from the point of view relationships with third parties. As a rule, foundations and associations are represented by the management board, however they can also be represented by other persons, in particular by a court-appointed administrator, a representative, a custodian or by acting management board. There is also a question of representing a foundation or association vis-à-vis management board members. Therefore in this paper an attempt is made to indicate the scope of the power of representation by the individual entities as well as the adequacy of the solutions adopted in statutory law.
Keywords: foundation, association, representation, management board, court-appointed administrator, representative, custodian, acting management board
Bibliografia:
Blicharz J., Ustawa o fundacjach. Komentarz, Wrocław 2002.
Bugajna-Sporczyk D., Dzbeńska E., Janson I., Sztekier-Łobaszewska M., Fundacje i stowarzyszenia. Prawo i praktyka, Warszawa 2005.
Cioch H. [w:] H. Cioch, A. Kidyba, Ustawa o fundacjach. Komentarz, Warszawa 2010.
Cioch H., Prawo fundacyjne, Warszawa 2002.
Dominowska J., Reprezentacja fundacji w stosunkach z jej zarządem, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/2.
Hadrowicz E., Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, Warszawa 2016.
Izdebski H., Fundacje i stowarzyszenia. Komentarz, orzecznictwo, skorowidz, Krasnobród 2004.
Kidyba A. [w:] H. Cioch, A. Kidyba, Ustawa o fundacjach. Komentarz, Warszawa 2010.
Pinior P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1–125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Pinior P., Nadzór wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2013.
Pinior P., Podejmowanie uchwał wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2019.
Pinior P., Stowarzyszenia zwykłe jako tzw. osoby ustawowe [w:] Ius est art boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Frąckowiakowi, red. A. Dańko-Roesler, M. Leśniak, M. Skory, B. Sołtys, Wrocław 2018.
Pinior P., Zasady reprezentacji stowarzyszenia zwykłego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/6.
Sagan B. [w:] B. Sagan, J. Strzępka, Prawo o fundacjach. Komentarz, Katowice 1992.
Sarnecki P., Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, Warszawa 2007.
Staszczyk P., Ustawa o fundacjach. Komentarz praktyczny, Warszawa 2015.
Strzępka J. [w:] B. Sagan, J. Strzępka, Prawo o fundacjach. Komentarz, Katowice 1992.
Suski P., Stowarzyszenia i fundacje, Warszawa 2018.
Wrześniewski P., Ustawa o fundacjach. Komentarz praktyczny. Wzory pism. Warszawa 2011.
prof. dr hab. Andrzej Kidyba
Katedra Prawa Gospodarczego i Handlowego Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (ORCID: 0000-0001-6559-5373).
Głos w sprawie konstrukcji reprezentacji podmiotów prawa w prawie cywilnym
Artykuł poświęcony jest zaprezentowaniu konstrukcji reprezentacji w prawie cywilnym pod względem podmiotowym i przedmiotowym. Z analizy podmiotowej wynika, że katalog podmiotów reprezentujących jest zamknięty i brak normatywnych podstaw do wyróżnienia nowych kategorii w tym zakresie (np. przedstawiciela statutowego). Doprecyzowania wymaga natomiast, w oparciu o kryteria ściśle cywilistyczne, przede wszystkim odnoszące się do stosunku cywilnoprawnego, pojęcie reprezentacji. Zaproponowana w czasie IX Forum Prawa Spółek koncepcja przedstawicielstwa statutowego, proponowanego już kiedyś w doktrynie, nie ma podstaw normatywnych. Nowe brzmienie art. 39 Kodeksu cywilnego nie daje podstaw do takich wniosków, a istniejące wyjaśnienia istoty reprezentacji w oparciu o panujące teorie, są wystarczające.
Słowa kluczowe: reprezentacja, działanie, osoby prawne, podmioty ustawowe, osoby fizyczne, prowadzenie spraw
prof. dr hab. Andrzej Kidyba
Chair of Business and Commercial Law, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin (ORCID: 0000-0001-6559-5373).
A Voice about the Construction Entities’ Representation in Civil Law
The article presents the construction of representation in civil law in terms of the list of entities that can represent and scope of representation. The analysis of the representing entities shows that their list is a closed one and there are no normative grounds for distinguishing new categories of such entities (e.g. statutory representative). On the other hand, on the basis of strictly civilistic criteria, first of all referring to civil-law relationships, the concept of representation needs to be clarified. The concept of statutory representation, proposed during the 9th Company Law Forum, which had been proposed in the literature before, has no normative basis. The new wording of Article 39 of the Civil Code does not give grounds for such conclusions, and the existing explanations of the essence of representation based on prevailing theories are sufficient.
Keywords: representation, action, legal persons, statutory entities, natural persons, case management
Bibiografia:
Gersdorf M., Zarząd spółdzielni w systemie jej organów, Warszawa 1976.
Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2018.
Pyzioł W., Reprezentacja cywilnoprawna przedsiębiorstwa
państwowego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1980, t. XIII.
Wolter A., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1967.
dr hab. Michał Wojewoda
Autor jest profesorem Uniwersytetu Łódzkiego oraz kierownikiem Zakładu Międzynarodowego Obrotu Cywilnego w Katedrze Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji tego Uniwersytetu (ORCID: 0000-0002-5997-8148).
Kilka uwag na temat znowelizowanego art. 39 k.c.
Nowa regulacja zawarta w art. 39 Kodeksu cywilnego pozwala na konwalidację czynności prawnych, przy których dokonaniu miały miejsce określone wadliwości reprezentacji osób prawnych. Autor podkreśla praktyczną doniosłość przepisu, który przecina liczne wątpliwości związane z regułami, jakie do tej pory wynikały jedynie z orzecznictwa sądowego. Stawiane są jednak pytania o szczegółowy zakres nowej regulacji. Wyrażane są także obawy, czy konstrukcja, w ramach której decyzje o losach czynności ma podjąć podmiot dopuszczający się uchybień w zakresie własnej reprezentacji, nie będzie prowadziła do określonych nadużyć.
Słowa kluczowe: wadliwa reprezentacja osób prawnych, potwierdzenie czynności prawnej, reprezentacja łączna
dr hab. Michał Wojewoda
The author is a professor of the University of Łódź and the head of Institute of International Civil Relations of the Department of Civil Law at the University’s Faculty of Law and Administration (ORCID: 0000-0002-5997-8148).
Several Remarks about the Amended Article 39 of the Civil Code
The new norm contained in Article 39 of the Civil Code enables convalidation of juridical acts performed with certain defects in the area of representation of legal persons. The author stresses the practical importance of the provision which removes many doubts connected with the rules, which so far have been only specified in case law. But there are questions about the detailed scope of the new norm. Concerns are also voiced that the construction whereby decisions about the future of an act is to be made by the entity that permitted defects in the field of its own representation might lead to certain abuses.
Keywords: deficient representation of legal persons, confirmation of a juridical act, joint representation
Bibliografia:
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2019.
Wojewoda M., Nowak F., Sankcja wadliwej reprezentacji osób prawnych w znowelizowanym art. 39 KC, „Monitor Prawniczy” 2019/5.
Wojewoda M., Znowelizowany art. 39 KC a przypadki naruszenia zasad reprezentacji łącznej osób prawnych, „Monitor Prawniczy” 2019/7.
dr Krzysztof Fliszkiewicz
Autor jest adwokatem, senior associate w Kancelarii Prawnej Domański Zakrzewski Palinka sp.k. w Warszawie.
Reprezentacja spółki kapitałowej w czynnościach prawnych z jedynym wspólnikiem (akcjonariuszem)
Artykuł dotyczy problematyki reprezentacji spółki kapitałowej w czynnościach prawnych z członkiem zarządu tej spółki będącym jednocześnie jej jedynym wspólnikiem uregulowanej w art. 210 § 2 i art. 379 § 2 Kodeksu spółek handlowych. W takich przypadkach – dla zachowania ważności czynności prawnej – ustawa wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Zakres zastosowania tych przepisów powinien być znacznie szerszy i obejmować również przypadki, gdy członek zarządu zawierający umowę ze spółką (także w przypadku spółki mającej zarząd wieloosobowy) sprawuje samodzielnie lub wspólnie z innymi podmiotami bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką.
Słowa kluczowe: reprezentacja, spółka kapitałowa, członek zarządu, umowa, czynność prawna, akt notarialny
dr Krzysztof Fliszkiewicz
The author is an advocate, a senior associate at Kancelaria Prawna Domański Zakrzewski Palinka sp.k. law firm in Warsaw.
Representation of a Company in Juridical Acts with the Sole Shareholder
This article discusses the problems of representation of a company in juridical acts where the other party is a member of that company’s management board who is, at the same time, its sole shareholder. These problems are regulated in Articles 210(2) and 379(2) of the Code of Commercial Partnerships and Companies. In such cases - in order for the juridical act to be valid - statutory law requires that the act be made in the form of a notarial deed. However, the scope of application of these provisions should be much broader and cover also the cases when the management board member who enters into an agreement with the company (also when the management board has multiple members) exercises - alone or with other entities - direct or indirect control over the company.
Keywords: representation, company, management board member, agreement, juridical act, notarial deed
Bibliografia:
Kidyba A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
dr Lidia Siwik
Autorka jest adiunktem w Zakładzie Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz radcą prawnym (ORCID: 0000-0002-2223-3492).
dr Marcin Podleś
Autor jest adiunktem w Zakładzie Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz radcą prawnym i członkiem izby adwokackiej w Berlinie (ORCID: 0000-0002-4365-7569).
Reprezentacja spółki europejskiej przez dyrektorów wykonawczych
W spółce europejskiej z siedzibą w Polsce dopuszcza się ustanowienie monistycznego systemu zarządzania, który to system przewiduje swoistą instytucję dyrektora wykonawczego, powoływanego i odwoływanego przez radę administrującą. Pozycja prawna dyrektora wykonawczego i jego status prawny jest wyjątkowy na tle polskich spółek prawa handlowego, a przez to budzi wiele kontrowersji i nasuwa szereg wątpliwości co do sposobu i zakresu reprezentacji spółki europejskiej przez dyrektora wykonawczego. Niniejsze opracowanie stanowi więc próbę zwrócenia uwagi na istotne problemy, jakie wiążą się z przyznaniem dyrektorom wykonawczym uprawnienia do reprezentowania spółki europejskiej, w szczególności przy uwzględnieniu, że uprawnienie to obejmuje tylko takie czynności, które związane są z zakresem spraw powierzonych im do prowadzenia na mocy uchwały rady administrującej.
Słowa kluczowe: spółka europejska, dyrektor wykonawczy, reprezentacja w spółkach prawa handlowego, zarządzanie spółką europejską, rada administrująca, monistyczny system zarządzania
dr Lidia Siwik
The author is an associate professor at the Department of Economic and Commercial Law of the Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, and a practising attorney at law (ORCID: 0000-0002-2223-3492).
dr Marcin Podleś
The author is an associate professor at the Department of Economic and Commercial Law of the Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, a practising attorney at law, and a member of the Berlin Bar Association (ORCID: 0000-0002-4365-7569).
Representation of a European Company by Executive Directors
In a European Company which has its registered office in Poland, it is permitted to use the monistic system of management, in which system there is a particular function of an executive director, who is appointed and revoked by the board of directors. The legal position and legal status of an executive director is exceptional when compared to persons managing Polish commercial law companies and partnerships, therefore it causes many controversies and doubts as to the manner and scope of representation of a European Company by an executive director. This paper is then an attempt to draw attention to important problems linked with granting executive directors the power to represent a European Company, in particular considering that this power covers only such acts that are linked to the scope of matters these directors are entrusted with by a resolution of the board of directors.
Keywords: European Company, executive director, representation in commercial law companies and partnerships, managing a European Company, board of directors, monistic system of management
Bibliografia:
Bilewska K., Spółka europejska, Warszawa 2006.
Gładysz M., Dyrektor wykonawczy – nowa kategoria funkcjonariusza spółki w polskim prawie spółek, „Radca
Prawny” 2007/1.
Hejbudzki M., Struktura i kompetencje organu administrującego spółki europejskiej opartej na systemie monistycznym, „Studia Prawnicze” 2004/4.
Kohutek K., Rada administrująca w spółce europejskiej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006/10.
Kozieł G., Uwagi o statusie prawnym dyrektora wykonawczego niebędącego członkiem rady administrującej (RA) w Spółce Europejskiej (SE) z siedzibą na terytorium RP, „Rejent” 2015/2.
Lewandowski R., Statut spółki europejskiej. Komentarz, t. 1, Warszawa 2008.
Napierała J., Europejskie prawo spółek, Warszawa 2006.
Napierała J., Luki w rozporządzeniu w sprawie statutu spółki europejskiej [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Warszawa 2012.
Niedzielska K., Europejska spółka akcyjna, Warszawa 2005.
Opalski A., Europejskie prawo spółek. Zasady prawa europejskiego i ich wpływ na polskie prawo spółek, Warszawa 2010.
Opalski A., Monistyczny i dualistyczny system organizacyjny spółki akcyjnej – ewolucja, problemy, perspektywy, cz. 1, „Prawo Spółek” 2005/11, cz. 2, „Prawo Spółek” 2005/12.
Oplustil K., O potrzebie proeuropejskiej wykładni polskiego prawa spółek, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/9.
Oplustil K., Spółka europejska i europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych. Akty prawne z omówieniem,
Warszawa 2005.
Oplustil K. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 5, Pozakodeksowe prawo handlowe. Komentarz, Warszawa 2008.
Oplustil K. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2012.
Siwik L. [w:] Spółki handlowe. Pytania i odpowiedzi, red. J. Jacyszyn, Warszawa 2016.
Sokołowski J., Monistyczny system zarządu w Europejskiej Spółce Akcyjnej – wyzwanie dla polskiego ustawodawcy, „Prawo Spółek” 2003/12.
Sokołowski J., Monistyczny system zarządu w spółce europejskiej – uwagi prawnoporównawcze, „Transformacje
Prawa Prywatnego” 2002/4.
Spyra M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2B, Prawo spółek handlowych, red. A. Szumański, Warszawa 2019.
Wowerka A. [w:] S. Pawłowski, J. Stelina, A. Wowerka, M. Zieleniecki, Ustawa o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej z komentarzem, Gdańsk 2008.
Wójtowicz E., Prawo polskie wobec monistycznego systemu zarządzania w spółkach akcyjnych, „Przegląd Prawa i Administracji” 2004/64.
Paweł Kulesza
Autor jest radcą prawnym, wspólnikiem w Kancelarii Radców Prawnych Primo Lege.
Reprezentacja spółki komandytowej – problematyka wybranych zagadnień
Słowa kluczowe: art. 210 k.s.h., spółka komandytowa, zmiana umowy spółki komandytowej, reprezentacja w spółce komandytowej, członkowie zarządu komplementariusza
Rozwój przedsiębiorstw, zwiększanie obrotów, nowe inwestycje, ryzyko prawnopodatkowe, to tylko niektóre z powodów, dla których przedsiębiorcy coraz częściej sięgają po spółkę komandytową jako podstawową formę wykonywania działalności gospodarczej. Jest to podyktowane zarówno faktem zasad odpowiedzialności obowiązujących w spółce komandytowej, jak również korzystnych zasad opodatkowania. Wykorzystanie spółki z o.o. jako komplementariusza w spółce komandytowej, często stosowane przez przedsiębiorców, mające na celu ograniczenie odpowiedzialności majątkiem osobistym wspólników, o ile jest korzystne z punktu widzenia ograniczenia ryzyka, w praktyce przysparza niestety wielu problemów interpretacyjnych, zwłaszcza w kontekście zasad prawidłowej reprezentacji. W ramach niniejszej publikacji zasygnalizowane zostaną dwa często występujące problemy, z którymi mierzą się przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą w formie spółki komandytowej.
Słowa kluczowe: art. 210 k.s.h., spółka komandytowa, zmiana umowy spółki komandytowej, reprezentacja w spółce komandytowej, członkowie zarządu komplementariusza
Paweł Kulesza
The author is an attorney at law, a partner in Kancelaria Radców Prawnych Primo Lege law firm.
Representation of a Limited Partnership: Selected Issues
Growth of enterprises, increasing turnover, new investments or tax law risks, these are but a few examples why entrepreneurs opt for limited partnerships more and more often as the basic form in which they carry on business activity. This results both from the principles of liability applicable in limited partnerships and from advantageous principles of taxation. A limited liability company as the general partner in a limited partnership, a solution often used by entrepreneurs in order to limit the partners’ liability with all their personal assets, while advantageous from the point of view of risk mitigation, causes many interpretative problems in practice, especially in the context of principles of proper representation. This paper points out two frequent problems faced by entrepreneurs who carry out business activity in the form of a limited partnership.
Keywords: Article 210 of the Code of Commercial Partnerships and Companies, limited partnership, amendment to a limited partnership’s agreement, representation in a limited partnership, members of the general partner’s management board
Adrian Dziekan
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Handlowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II w Lublinie oraz aplikantem adwokackim w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Lublinie (ORCID: 0000-0003-0507-5450).
Prokura łączna niewłaściwa a łączna reprezentacja mieszana spółek
Słowa kluczowe: prokura łączna niewłaściwa, prokura, reprezentacja mieszana, reprezentacja
Na skutek nowelizacji Kodeksu cywilnego, dokonanej ustawą z 16.12.2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców, dodany został art. 1094 § 11, który stanowi wyraźne dopuszczenie możliwości udzielenia prokury łącznej niewłaściwej. Na tym tle pojawiają się liczne problemy, odnoszące się art. do określenia źródła umocowania oraz zakresu uprawnień prokurenta. Wnioski wynikające z wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej art. 1094 § 11 k.c. zdają się przemawiać za przyznaniem niezależnej możliwości działania prokurenta łącznego na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego o prokurze, jak również przepisów Kodeksu spółek handlowych o reprezentacji mieszanej. Prowadzić to może do problemów związanych z rozróżnieniem źródła umocowania prokurenta, stąd odrzucić należy możliwość wyłączenia stosowania art. 1093 k.c. względem prokurenta działającego z członkiem zarządu w ramach reprezentacji mieszanej.
Słowa kluczowe: prokura łączna niewłaściwa, prokura, reprezentacja mieszana, reprezentacja
Adrian Dziekan
The author is a doctoral student at the Chair of Commercial Law of the John Paul II Catholic University of Lublin and a trainee attorney at law at the Lublin Bar Council (ORCID: 0000-0003-0507-5450).
Joint Irregular Power of Commercial Representation Compared to Joint Mixed Representation of Companies (Partnerships)
As a result of amendments to the Civil Code, introduced by the Act of 16 December 2016 on Amendments to Certain Acts in Order to Improve the Legal Environment of Entrepreneurs, there was added Article 1094(11), which clearly permits granting joint irregular power of commercial representation. In this context numerous problems appear. They relate, among other issues, to determining the source of the authorization or the scope of powers of the holder of a power of commercial representation. The conclusions from linguistic, systemic, and functional interpretation of Article 1094(11) of the Civil Code seem to support the hypothesis that the holder of a joint power of commercial representation can act independently on the basis of Civil Code provisions relating to the power of commercial representation, as well as on the basis of provisions of the Code of Commercial Partnerships and Companies on mixed representation. This may lead to problems with distinguishing the source of authorization of the holder of a power of commercial representation, therefore one should reject the option of excluding the application of Article 1093 of the Civil Code to the holder of a power of commercial representation acting with a member of the management board in the framework of mixed representation.
Keywords: joint irregular power of commercial representation, power of commercial representation, mixed representation, representation
Bibliografia:
Allerhand M., Kodeks handlowy. Księga pierwsza. Komentarz, Bielsko-Biała 1991.
Antoszek P., Prokura łączna niewłaściwa oraz reprezentacja mieszana w spółce kapitałowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/5.
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2019.
Buchenfeld A., Prokura łączna nieprawidłowa. Wybrane zagadnienia, „Palestra” 2003/5–6.
Bugajna-Sporczyk D., Prokura łączna i samoistna w spółce kapitałowej, „Prawo Spółek” 1997/7–8.
Dziurzyński T., Feinchel Z., Honzatko M., Kodeks handlowy. Komentarz, Warszawa 1999.
Gierat A., Glosa do uchwały SN z 27.04.2001 r. III CZP 6/01, „Orzecznictwo Sądów Polskich”.
Grykiel J., Prokura łączna po nowelizacji, „Monitor Prawniczy” 2017/4.
Herbet A., Mieszana reprezentacja łączna w spółce kapitałowej a zakres umocowania prokurenta, „Nowy Przegląd Notarialny” 2004/2.
Jurcewicz W., O możliwości ustanowienia prokury niewłaściwej w spółce kapitałowej – glosa do uchwały składu 7 sędziów SN z 30.01.2015 r. III CZP 34/14, „Glosa” 2015/4.
Kędzierski P., Prokura łączna „mieszana”. Glosa do uchwały SN z 30.01.2015 r., III CZP 34/14, „Monitor Prawniczy” 2016/5.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2018.
Kozłowska-Chyła B., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 30 stycznia 2015 r., III CZP 34/14, „Radca Prawny” 2015/2(3).
Kozłowska-Chyła B., Reprezentacja łączna mieszana w spółce kapitałowej a problem prokury łącznej mieszanej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/5.
Krauss J. [w:] Prawo handlowe, red. J. Okolski, M. Modrzejewska, Warszawa 2012.
Kruczalak K., Kodeks handlowy. Komentarz, Warszawa 1999.
Kuniewicz Z., Współdziałanie prokurenta i członka zarządu spółki kapitałowej, „Prawo Spółek” 1998/6.
Kupryjańczyk D. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2017.
Moskwa L., Moskwa P. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gudowski, Legalis 2018.
Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 16, Prawo spółek osobowych. red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Nowacki A., Spółka z ograniczona odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151–226 KSH, Legalis 2018.
Okolski J., M. Modrzejewska (red.) Prawo handlowe, Warszawa 2012.
Opalski A., Pabis R., Wiśniewski A.W., Regulacja prokury łącznej mieszanej w kodeksie cywilnym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/3.
Opalski A., Wiśniewski A.W., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2015 r. III CZP 34/14, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2015/10.
Opalski W. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. W. Opalski, Legalis 2018.
Osajda K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2019.
Pazdan M., O rolach w jakich może występować prokurent przy dokonywaniu czynności prawnych, „Rejent” 2003/12.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2013.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Spyra M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. M. Bieniak, Legalis 2019.
Strugała R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Legalis 2017.
Szwaja J., Mika I.B. [w:] System Prawa Handlowego, t. 1, Prawo handlowe – część ogólna, red. S. Włodyka, Warszawa 2009.
Uliasz R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Legalis 2019.
Zbiegień-Turzańska A., Reprezentacja spółek kapitałowych i spółdzielni, Warszawa 2018.
dr Sebastian Kidyba
Autor jest asystentem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz adwokatem (ORCID: 0000-0003-2485-4521).
Wybrane problemy związane z reprezentacją fundacji
Reprezentacja fundacji opiera się na kilku normach zawartych w ustawie o fundacjach (art. 4, art. 5 ust. 1, art. 10). Są one wystarczającą podstawą do funkcjonowania fundacji. Zasadą wówczas jest reprezentacja jednoosobowa. Jednakże statut może wprowadzić reguły reprezentowania, które są całkiem odmienne od klasycznych. Dotyczy to zasad reprezentacji, jej techniki, udziału innych organów, skutków dokonywania czynności z naruszeniem zasad reprezentacji określonych w statucie. Artykuł poświęcony jest problematyce reprezentacji fundacji, z pominięciem specyfiki fundacji – przedsiębiorców. Ze względu na normatywny charakter statutu fundacji, jego treść (milczenie lub uszczegółowienie), zasady reprezentacji mogą się kształtować zupełnie inaczej niż w innych podmiotach prawa.
Słowa kluczowe: fundacja, reprezentacja, statut, ustawa, organy fundacji
dr Sebastian Kidyba
The author is an assistant lecturer at the Department of Economic and Commercial Law at the Faculty of Law and Administration of the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin and a practising advocate (ORCID 0000-0003-2485-4521).
Selected Problems Relating to Representation of Foundations
The representation of foundations is based on several norms of the Act on Foundations (Article 4, Article 5(1), Article 10). They are a sufficient basis for the functioning of foundations. In such a case, the rule is that they are represented by a single person. However, the statutes may introduce completely different rules of representation than the classic ones. This concerns the principles of representation, its technique, the participation of other governing bodies, consequences of performing activities in breach of the principles of representation specified in the statutes. The article discusses the issue of a foundation’s representation, with the exception of the special rules applicable to foundations-entrepreneurs. Due to the normative nature of a foundation’s statutes, their contents (no mention or clarification of the issue), the rules of representation may be diametrically different from those of other legal entities.
Keywords: foundation, representation, statutes (charter), law (statute), foundation governing bodies
Bibliografia:
Bugajna-Sporczyk D., Janson I. [w:] D. Bugajna-Sporczyk, E. Dzbeńska, I, Janson, M. Sztekier-Łabuszewska, Fundacje i stowarzyszenia. Prawo i praktyka, Warszawa 2005.
Dumkiewicz M., Zakres swobody wspólników w kształtowaniu sposobu reprezentacji spółki handlowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/5.
Gersdorf M., Ignatowicz J., Ustawa o spółdzielniach i ich związkach. Komentarz, Warszawa 1985.
Gniewek E. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–534, red. E. Gniewek, Warszawa 2004.
Kidyba A. [w:] H. Cioch, A. Kidyba, Ustawa o fundacjach. Komentarz, Warszawa 2010.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 301–633, Warszawa 2019.
Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2015.
Niemirka B., Statut fundacji, Warszawa 1995.
Opalski A., Europejskie prawo spółek, Warszawa 2010.
Oplustil K., O potrzebie proeuropejskiej wykładni polskiego prawa spółek, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/9.
Radwański Z. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2002.
Smoktunowicz E., Prawo zrzeszania się w Polsce, Warszawa 1992.
Stecki L., Fundacja, cz. I, Toruń 1996.
dr Jakub Janeta
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego Uniwersytetu Łódzkiego oraz radcą prawnym (ORCID: 0000-0001-6707-2576).
mgr Jan Ulański
Autor jest asystenetm w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego Uniwersytetu Łódzkiego oraz radcą prawnym.
Sprawozdanie z konferencji IX Forum Prawa Spółek 17.05.2019 r. – „Reprezentacja przedsiębiorców”
Jakub Janeta, Jan Ulański
