Obrót akcjami prostej spółki akcyjnej.
dr hab. Tomasz Sójka
Autor jest profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (ORCID: 0000-0001-7555-6829).
Obrót akcjami prostej spółki akcyjnej
Przedmiotem niniejszego artykułu jest obrót zdematerializowanymi akcjami prostej spółki akcyjnej (PSA). Porusza więc on problematykę formy akcji PSA i modelu ich dematerializacji, rejestru akcjonariuszy oraz mechanizmu zbywania tych akcji. Wprowadzone do Kodeksu spółek handlowych przepisy o PSA mają wejść w życie 1.03.2020 r. Niniejszy artykuł prezentuje tezę o możliwości nabycia przez działającego w dobrej wierze nabywcę akcji zdematerializowanej od nieuprawnionego. Uzasadnia także potrzebę wyważonej wykładni przepisów dotyczących obowiązków podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy, która musi uwzględniać jednocześnie potrzebę integralności danych zawartych w rejestrze, ale także sprawności i efektywności dokonywania wpisów w rejestrze. Stawia także ogólniejsze twierdzenie o potrzebie wprowadzenia do Kodeksu cywilnego swoistej części ogólnej dotyczącej zdematerializowanych papierów wartościowych.
Słowa kluczowe: prosta spółka akcyjna, reforma Kodeksu spółek handlowych, akcje, obrót akcjami, dematerializacja
dr hab. Tomasz Sójka
The author is a professor [professor extraordinarius] of the Adam Mickiewicz University in Poznan (ORCID: 0000-0001-7555-6829).
Trading in Shares of a Simple Joint Stock Company
This paper deals with trading in dematerialized shares of a simple joint-stock company (SJSC). Therefore, it touches upon such issues as the form of shares in an SJSC and the model of their dematerialization; the share register, and the mechanism of transferring such shares. The provisions on SJSC inserted into the Code of Commercial Partnerships and Companies will take effect on 1 March 2020. This article defends the proposition that it is possible for a bona fide purchaser to purchase shares in an SJSC from an unauthorized seller. It argues as well for a balanced interpretation of the provisions on duties of the entity keeping the share register, which interpretation should at the same time guarantee integrity of the data in the register and enable making entries in the register fast and efficiently. Last but no least, the article suggests also introducing into the Civil Code general regulations concerning dematerialized securities and commercial papers.
Keywords: simple joint-stock company, reform of the Code of Commercial Partnerships and Companies, trading in shares, dematerialization
Bibliografia:
Chłopecki A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 19, Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, Warszawa 2006.
Dixon C., What’s Next in Computing?, Medium.com, 21.02.2016, https://medium.com/software-is-eating-the-world/what-s-next-in-computing-e54b870b80cc (dostęp: 13.12.2019 r.).
van der Elst Ch., Lafarre A., Blockchain and Smart Contracting for the Shareholder Community, „European Corporate Governance Instutute (ECGI) – Law Working Papier” 2018/412.
Famirski A. [w:] Ustawa o obligacjach. Komentarz, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2015.
Godlewski M., Nabycie akcji od nieuprawnionego (niepublikowana praca doktorska obroniona na Wydziale Prawa i Administracji UAM w 2019).
Jastrzębski J., Pojęcie papieru wartościowego wobec dematerializacji, Warszawa 2009.
Michalski M., Pojęcie „dokumentu akcji” a pojęcia „akcji” w Kodeksie spółek handlowych, „Prawo Papierów Wartościowych” 2001/8.
Michalski M. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
Piech K. (red.), Leksykon pojęć na temat technologii blockchain i kryptowalut. [dostępny na: https://www.gov.pl/documents/31305/0/leksykon_pojec_na_temat_technologii_blockchain_i_kryptowalut.pdf/77392774-1180-79ab-4dd5-089ffab37602] (dostęp: 13.12.2029 r.).
Popiołek W., Akcja – prawo podmiotowe, Warszawa 2010.
Sójka T., Charakter prawny świadectw użytkowych, „Prawo Papierów Wartościowych” 2001/10.
Szumański A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 19, Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, Warszawa 2006.
Zoll F., Klauzule dokumentowe. Prawo dokumentów dłużnych ze szczególnym uwzględnieniem papierów wartościowych, Warszawa 2004.
dr Marcin Dziurda
Autor jest adiunktem w Katedrze Postępowania Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: 0000-0003-2896-818X).
Marta Szrajer
Autorka jest radcą prawnym w kancelarii Linklaters.
Postępowanie gospodarcze według nowych przepisów
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, której najważniejsze przepisy weszły w życie 7.11.2019 r., w istotny sposób zmieniła zasady rozpoznawania przez sądy spraw z udziałem przedsiębiorców. Wynika to nie tylko z przywrócenia postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych, ale także z głębokich zmian wielu innych przepisów, które mają zastosowanie w postępowaniu gospodarczym. Do najważniejszych nowości należy dopuszczenie możliwości zawierania umów dowodowych, a także składania przez świadka zeznań na piśmie. Z kolei poważne trudności będzie sprawiać ograniczenie możliwości korzystania z zarzutu potrącenia, a także konieczność precyzyjnego wskazywania przez stronę, którym twierdzeniom strony przeciwnej o faktach zaprzecza. Podkreślenia wymaga, że wejście w życie przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych nie stanowi powrotu do poprzednich uregulowań w tym zakresie. Obecne regulacje różnią się istotnie od tych, które obowiązywały przed 3.05.2012 r.
Słowa kluczowe: postępowanie gospodarcze, umowy dowodowe, zeznania świadka na piśmie, potrącenie, koszty sądowe
dr Marcin Dziurda
the author is an assistant professor at the Chair of Civil Procedure, University of Warsaw (ORCID: 0000-0003-2896-818X).
Marta Szrajer
the author is an attorney at law at Linklaters law firm.
Proceedings in Commercial Cases According to New Provisions
The amendment to the Civil Procedure Code, of which the most important provisions came into force on 7 November 2019, significantly changed the rules of hearing cases involving entrepreneurs by courts. This results not only from the return of separate proceedings in commercial cases, but also from major changes of many other provisions applicable to commercial proceedings. The most important novelties include allowing for the possibility of concluding evidence agreements, as well as allowing witness statements in writing. On the other hand, the limitation of the possibility of raising a set-off claim, as well as the need for the party to indicate precisely which factual statements of the opposing party it denies will cause significant difficulties in practice.
Keywords: proceedings in commercial cases, evidence agreements, witness statement in writing, set-off claim, court fees
Bibliografia:
Błaszczak Ł., Zarzut potrącenia w procesie cywilnym (art. 2031 k.p.c.), Warszawa 2019.
Budniak-Rogala A., Orecki M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 1, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2019.
Dziurda M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 1, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2019.
Dziurda M., Sieńko M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 2, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2019.
Dziurda M., Zielińska A., Prohibition on Surprise Decisions on Legal Grounds by Arbitrators [w:] The Challenges and the Future of Commercial and Investment Arbitration. Liber Amicorum Professor Jerzy Rajski, red. B. Gessel-Kalinowska vel Kalisz, Warszawa 2015.
Feliga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–50539, t. 1, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Górowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, Komentarz. Art. 1–366, red. A. Marciniak, K. Piasecki, Warszawa 2016.
Gromska-Szuster I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Artykuły 1–366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, LEX 2013.
Grzegorczyk P., Weitz K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 2, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2019.
Klonowski M., Kierunki zmian postępowania cywilnego w projekcie Ministra Sprawiedliwości ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 27.11.2017 r. – podstawowe założenia, przegląd proponowanych rozwiązań oraz ich ocena, „Polski Proces Cywilny” 2018/2
Łazarska A., Postępowanie przygotowawcze ws. cywilnych i gospodarczych do naprawy, „Rzeczpospolita” z 3.03.2018 r.
Łazarska A., Szanciło T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–50539, t. 1, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Olaś A., Dopuszczalność zarzutu potrącenia w postępowaniu cywilnym – uwagi na tle projektu Ministra Sprawiedliwości ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 27.11.2017 r., „Polski Proces Cywilny” 2018/2.
Piebiak Ł. [w:] B. Draniewicz, Ł. Piebiak, Postępowania odrębne. Komentarz, Warszawa 2007.
Stojek G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1–125), red. M. Fras, M. Habdas, LEX 2018.
Szanciło T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, Komentarz. Art. 1–50539, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Torbus A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian 2019, t. 1, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2019.
Weitz K., Czy sąd, pomijając twierdzenia lub dowody, wydaje postanowienie?, „Polski Proces Cywilny” 2012/3.
Weitz K., System koncentracji materiału procesowego według projektu zmian Kodeksu postępowania cywilnego [w:] Reforma postępowania cywilnego w świetle projektów Komisji Kodyfikacyjnej, red. K. Markiewicz, Warszawa 2011.
dr hab. Konrad Osajda
Autor jest profesorem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz członkiem Biura Studiów i Analiz Sądu Najwyższego (ORCID: 0000-0002-5877-694X).
Pośrednie nabycie akcji a kwestia ceny minimalnej akcji w przypadku wezwań wynikającej z art. 79 ust. 2 pkt 1 u.o.p.
W artykule poszukiwano odpowiedzi na pytanie, czy przy ustalaniu ceny minimalnej w razie ogłoszenia wezwania na akcje należy uwzględnić pośrednie nabycie akcje, a w razie odpowiedzi twierdzącej, w jaki sposób to zrobić. Problem ten ma kluczowe znaczenie dla pełnienia przez instytucję wezwań na akcje swojej podstawowej funkcji – ochrony akcjonariuszy mniejszościowych i umożliwienia im wyjścia ze spółki w związku z przejęciem kontroli nad spółką przez inwestora dominującego, lub zwiększenia zakresu jego kontroli nad spółką, z uzyskaniem godziwej ceny za zbywane akcje. Stwierdzono, że choć w prawie krajowym (polskim) zagadnienie to zostało unormowane w następstwie implementacji dyrektywy UE, to jednak w tym zakresie standard prawa europejskiego nie jest jednoznaczny. Przyjęto jednak, iż zdecydowanie więcej argumentów przemawia za potrzebą uwzględniania pośredniego nabycia akcji przy ustalaniu w wezwaniu ceny minimalnej za akcje. Jeśli majątek nabywanej bezpośrednio spółki stanowią wyłącznie akcje innej spółki, to wartość takiej akcji jest możliwa do obliczenia bez potrzeby opinii biegłego; natomiast w przypadku gdy majątek nabywanej spółki zawiera też inne składniki, to biegły powinien wycenić akcje nabywane wówczas pośrednio (jako element majątku spółki nabywanej bezpośrednio).
Słowa kluczowe: wezwanie na akcje, cena minimalna akcji, nabycie pośrednie akcji
dr hab. Konrad Osajda
The author is a professor at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw and a member of the Supreme Court Research and Analyses Office (ORCID: 0000-0002-5877-694X).
Indirect Acquisition of Shares and the Issue of Minimum Price in Case of Invitations to Sell Shares Pursuant to Article 79(2)(1) of the Act on Public Offering
The author of the article tries to answer the question whether - when determining the minimum price in case of issuing an invitation to sell shares - indirect acquisition of shares has to be taken into account and, if so, how this should be done. This problem is of key importance for the basic function of invitations to sell shares: protecting minority shareholders and enabling them to exit the company when control over the company is taken over by the majority investor or when the scope of such control over the company increases, while giving them a fair price for the shares they sell. It is stated that although in national (Polish) law this issue has been regulated as a consequence of implementation of an EU directive, the European law standard is not unequivocal in this context. It is, however, accepted that there are definitively more arguments in favour of taking into account indirect acquisition of shares when determining the minimum price in case of issuing an invitation to sell shares. If the assets of the directly acquired company comprise only shares of another company, then the value of such a share can be calculated without the need for an expert’s opinion; when other assets are also included, an expert should value the shares that are acquired indirectly then (as part of the assets of the directly acquired company).
Keywords: invitation to sell shares, minimum share price, indirect acquisition of shares
Bibliografia:
Asyngier R., Skuteczność wezwań do sprzedaży akcji na polskim rynku kapitałowym, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia 2017, t. 51.
Bobrzyński M., Oplustil K., Europejskie prawo przejęć spółek publicznych. Trzynasta Dyrektywa UE z zakresu prawa spółek i jej implikacje dla prawa polskiego, „Studia Prawnicze” 2004/1.
Chłopecki A. [w:] A. Chłopecki, M. Dyl, Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz spółkach publicznych. Komentarz, LEX 2014.
Domański G., Goszczyk M., Nabycie akcji spółki publicznej – obowiązek ogłaszania wezwań, „Przegląd Prawa Handlowego” 2007/4.
Grabowski K., Ewolucja regulacji wezwań oraz obowiązków notyfikacyjnych na polskim rynku kapitałowym, „Allerhanda Working Papers” 2017/21.
Jakszuk S., Róg J. [w:] Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Legalis.
Mataczyński M. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. T. Sójka, LEX 2015.
Michalski M., Pośrednie nabycie akcji spółki w świetle ustawy o ofercie publicznej a regulacja pośredniego nabycia akcji przewidziana w KSH, „Monitor Prawniczy” 2012/5.
Opalski A., Europejskie prawo spółek. Zasady prawa europejskiego i ich wpływ na polskie prawo spółek, Warszawa 2010.
Oplustil K., Harmonizacja przepisów o wezwaniach w publicznym obrocie papierami wartościowymi z prawem europejskim. Uwagi de lege ferenda, „Przegląd Legislacyjny” 2005/3–4.
Puchalski A., Funkcje i konstrukcja prawna wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej w prawie polskim i europejskim, Warszawa 2016.
Radwan A., Ius dissidentium. Granice konsensusu korporacyjnego i władzy większości w spółkach kapitałowych, Warszawa 2016.
Regucki T.Z., O potrzebie zmian regulacji wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji – uwagi na podstawie analizy struktury własności polskich spółek giełdowych, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2012/3.
Regucki T.Z., Regulacja wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji a pokrzywdzenie akcjonariuszy mniejszościowych, „Zarządzanie i Finanse” 2013/2.
Romanowski M., Pośrednie nabycie akcji spółki publicznej a publiczne wezwanie, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/1.
Woźniak R., Ustalenie ceny godziwej w wezwaniu określonym w art. 91 ust. 6 ustawy o ofercie publicznej – glosa do postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z 22.01.2015 r. (XX GC 1189/14), „Glosa” 2016/1.
Zmysłowska M., Ustalanie ceny godziwej w tzw. wezwaniu delistującym, Legalis.
dr hab. Andrzej Szlęzak
Autor jest profesorem Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS w Warszawie; Of Counsel w kancelarii „Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak” (ORCID: 0000-0003-4281-2966).
Pasywa jako składnik szkody a klauzula indemnizacyjna – przykład (wadliwego) rozwiązania problemu
Autor jest zdania, że klauzula indemnify and keep inedmnified/hold harmless stanowi umowę gwarancyjną, podobną do umów uregulowanych w art. 391 i 392 Kodeksu cywilnego. Jej zastosowanie zobowiązuje gwaranta do naprawienia szkody poniesionej przez beneficjenta gwarancji zarówno wtedy, gdy szkoda taka przyjmie postać ubytku aktywów, jak i przyrostu pasywów. Natomiast okolicznością aktualizującą powinność gwaranta jest wystąpienie (niewystąpienie) zdarzenia, o którym gwarant zapewniał, że nie wystąpi (wystąpi). W przypadku gdy objęte indemnizacją pasywa (zobowiązania) zgasną (w wyniku spełnienia przez beneficjenta gwarancji świadczenia wobec osoby trzeciej), natomiast pojawi się szkoda w postaci ubytku aktywów (odpowiadająca wartości aktywów wykorzystanych na spełnienie takiego świadczenia), bieg terminu przedawnienia roszczenia o naprawienie szkody w postaci ubytku aktywów należy liczyć od chwili jej powstania, a nie od chwili powstania szkody w postaci przyrostu pasywów.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, zobowiązania, umowa gwarancyjna, klauzula „indemnify and keep indemnified/hold harmless”, pasywa jako składnik szkody, bieg terminu przedawnienia, orzecznictwo arbitrażowe
dr hab. Andrzej Szlęzak
The author is a professor of the SWPS University of Social Sciences and Humanities in Warsaw; Of Counsel at Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak law firm (ORCID: 0000-0003-4281-2966)
Liabilities as a Component of Damage in the Context of Indemnify Clauses. An Example of (Wrong) Solution to the Problem
In the author’s opinion, the indemnify and keep indemnified/hold harmless clause is a guarantee contract, similar to the contracts regulated in Articles 391 and 392 of the Civil Code. The clause obligates the guarantor to redress the damage sustained by the beneficiary, not only when such damage takes the form of a loss of assets, but also when it manifests itself through an increase in liabilities. In turn, a circumstance which triggers the guarantor’s duty is the occurence (non-occurence) of the event which the guarantor warranted would not (or would) occur. When the liabilities (obligations) covered by the indemnification expire (as a consequence of the beneficiary making a performance to a third party), and the damage in the form of a loss of assets (corresponding to the value of the assets used to make the performance) appears, the period of limitations of a claim to redress the damage in the form of a loss of assets starts running from the moment the damage appears, and not from the moment the damage in the form of the increase of liabilities comes into existence.
Keywords: civil law, obligations, guarantee contract, indemnify and keep indemnified/hold harmless clause, liabilities as a component of damage, the running of the period of limitation, case law of arbitration tribunals
Bibiografia:
Drapała P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2019.
Machnikowski P., Umowa o zwolnienie poręczyciela z obowiązku świadczenia, „Monitor Prawniczy” 2008/9.
Szlęzak A., Cywilne prawo – zobowiązania – poręczenie na czas oznaczony – wytoczenie powództwa o zaspokojenie zabezpieczonego roszczenia – umowny termin zawity. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 22 czerwca 2016 r., III CZP 19/16, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017/10.
Szlęzak A., O umownej odpowiedzialności gwarancyjnej „na zasadzie ryzyka” – słów kilka [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, red. M. Pazdan, M. Jagielska, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar, Warszawa 2017.
Szlęzak A., Pasywa (zobowiązania wobec osób trzecich) jako składnik szkody, „Przegląd Sądowy” 2019/10.
Szlęzak A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2019.
Szlęzak A., Gardocka H., Standardy odpowiedzialności kontraktowej w polskich umowach opartych na wzorcach angloamerykańskich, „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/12.
Wilejczyk M., Sens gospodarczy umowy o zwolnienie dłużnika z obowiązku świadczenia a koncepcje teoretyczne odnoszące się do tej umowy, „Przegląd Sądowy” 2017/3.
dr Julia Chlebny
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz rzecznikiem patentowym i radcą prawnym (ORCID: 0000-0003-4100-7025).
Dopuszczalność usuwania cudzego znaku towarowego na gruncie prawa znaków towarowych (część 1)
Słowa kluczowe: treść prawa ochronnego na znak towarowy, używanie znaku towarowego, usunięcie znaku towarowego
Zagadnienie dopuszczalności usuwania cudzego znaku towarowego (tzw. debranding) i ewentualnie nakładania na towar własnego, odmiennego znaku towarowego (tzw. rebranding) może rodzić skrajne oceny. Wskazują na to chociażby nieliczne głosy wyrażane w doktrynie, które charakteryzuje różne podejście do problemu oraz przyjmowane różne stanowiska. Nakłada się tu bowiem szereg kwestii, jak choćby treści prawa wyłącznego chroniącego znak towarowy, zakresu wyczerpania prawa i uzasadnionych względów pozwalających uprawnionemu sprzeciwić się dalszej dystrybucji towarów. W istocie, problem należy sprowadzić do pytania – wydawać by się mogło zupełnie podstawowego z punktu widzenia prawa znaków towarowych – a mianowicie, czy usuwanie znaku towarowego jest jego używaniem mieszczącym się w treści prawa wyłącznego. Dopiero w dalszej kolejności, w przypadku pozytywnej odpowiedzi, otwiera się pole do rozważań, czy w ogóle doszło do wyczerpania prawa w zakresie usuwania znaku, czy przeciwnie, uprawnienie właściciela znaku w tym zakresie nie wyczerpało się, a działanie osoby trzeciej stanowi naruszenie prawa do znaku towarowego. Jeżeli przyjmiemy, że do wyczerpania doszło, to pojawia się kwestia uznania ingerencji w postaci debrandingu lub rebrandingu za uzasadniony powód do sprzeciwu uprawnionego wobec dalszej dystrybucji towaru na podstawie art. 155 ust. 3 Prawa własności przemysłowej. W części I artykułu zaprezentowane zagadnienia koncentrują się na przybliżeniu rozwiązań normatywnych w zakresie usuwania znaku towarowego ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań przyjętych w aktach prawa unijnego, w prawie niemieckim, francuskim oraz polskim. Ponadto nie można pominąć stanowiska Trybunału Sprawiedliwości w zakresie interesującego nas problemu, którego orzeczenia prejudycjalne mają istotne znaczenie w interpretacji i stosowaniu przepisów krajowych. Kwestie przedstawione w części I artykułu stanowią punkt wyjścia do dokonania oceny dopuszczalności usunięcia cudzego znaku towarowego, zaprezentowanej w części II artykułu.
Słowa kluczowe: treść prawa ochronnego na znak towarowy, używanie znaku towarowego, usunięcie znaku towarowego
dr Julia Chlebny
The author is an associate professor at the Department of Economic and Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, a patent attorney and an attorney at law (ORCID: 0000-0003-4100-7025).
Permissibility of Debranding in the Light of Trademark Law (part 1)
The issue of permissibility of removing another entity’s trademark (debranding) and, possibly, putting one’s own, different, trademark on the goods (rebranding) may be evaluated in very different ways. This is demonstrated, for instance, by the infrequent mentions of the topic in legal literature, with wide differences in terms of approach to the problem and the expressed views. Here, we can see a number of intersecting issues, such as the substance of the exclusive right that protects the trademark, the scope of exhaustion of the right, and justified reasons that enable the rightholder to oppose continued distribution of goods. In essence, the problem boils down to a question which might seem rather basic from the point of view of trademarks: whether removing a trademark is also using the trademark, covered by the substance of the exclusive right. It is only then, after the question has been answered in the affirmative, that one can consider whether the right has been exhausted in the field of removing the trademark or, on the contrary, whether the trademark proprietor’s right in this field has not been exhausted, while the third party infringed the right in a trademark by their actions. If we assume that the right has been exhausted, there appears the issue of recognizing an interference in the form of debranding or rebranding as a justified reason for the rightholder’s objection to continued distribution of goods on the basis of Article 155(3) of the Industrial Property Law. Part 1 of the article focuses on presenting the normative solutions in the field of debranding, with special emphasis on the solutions adopted in instruments of EU law, and in German, French, and Polish law. Moreover, it must obviously present the views of the Court of Justice on the problem in question. The Court’s preliminary rulings are important for the interpretation and application of national rules. The issues presented in part 1 of the article form the background for an assessment of permissibility of debranding, which the reader will find in part 2 of the article.
Keywords: substance of a trademark right, use of a trademark, removal of trademark (debranding)
Bibliografia:
Azéma J., Galloux J.-Ch., Droit de la proprieté industrielle, Dalloz 2012.
Eisenführ G., Eberhardt J. [w:] Unionsmarkenverordnung Kommentar, red G. Eisenführ, D. Schennen, Carl Heymanns Verlag 2017.
Hacker F. [w:] Markengesetz Kommentar, red P. Ströbele, F. Hacker, F. Thiering Carl Heymanns Verlag 2018.
Pollak N., Droit des Marques, StudyramaPro 2013.
Promińska U., Prawo z rejestracji znaku towarowego. Treść i naruszenie, Łódź 1994.
Reynard J., Py E., Tréfigny P., Droit de la proprieté industrielle, LexisNexis 2016.
Schalk C. [w:] Gewerblicher Rechtsschutz, Urheberrecht, Medienrecht, red. W. Büscher, S. Dittmer, P. Schiwy, Carl Heymanns Verlag 2015.
Schmidt-Szalewski J., Pierre J.-L., Droit de la proprieté industrielle, Litec 2007.
Schultz A., Onken C. [w:] Handbuch des Fachanwalts Gewerblicher Rechtsschutz, red. W. Erdmann, S. Rojahn, O. Sosnitza, Carl Heymanns Verlag 2018.
Sirinelli P., Durrande S., Latreille A., Code de la propriété intellectuelle, commenté, Dalloz 2010.
Skubisz R. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 14b, Prawo własności przemysłowej, red R. Skubisz, Warszawa 2012.
Szczepanowska-Kozłowska K., Ewolucja koncepcji wyczerpania prawa ochronnego na znak towarowy w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, „Glosa” 2014/1.
Szczepanowska-Kozłowska K., Wyczerpanie praw własności przemysłowej, Warszawa 2003.
Thiering F. [w:] Markengesetz Kommentar, red P. Ströbele, F. Hacker, F. Thiering, Carl Heymanns Verlag 2018, s. 1590.
Marta Mackiewicz
Autorka jest doktorem nauk prawnych, związana z Katedrą Prawa Administracyjnego, Publicznego, Gospodarczego i Handlowego w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie oraz radcą prawnym w Kancelarii Maruta Wachta Sp. J. (ORCID: 0000-0001-8005-2342).
Patrycja Maliszewska
Autorka jest doktorantką w Katedrze Prawa Administracyjnego, Publicznego, Gospodarczego i Handlowego w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie.
Rozszerzenie odpowiedzialności za czyn nieuczciwej konkurencji na spółkę dominującą
Słowa kluczowe: przedsiębiorca, grupa spółek, przebicie zasłony korporacyjnej (piercing/lifting the corporate veil), odszkodowanie, private enforcement
Przedmiotem rozważań w ramach niniejszego opracowania jest wykładnia pojęcia „przedsiębiorca” w kontekście ustalenia kręgu podmiotów ponoszących odpowiedzialność odszkodowawczą za naruszenie prawa konkurencji na gruncie ustawy z 21.04.2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. Analiza dotyczy przede wszystkim dopuszczalności przypisania odpowiedzialności spółce dominującej za szkodę wyrządzoną przez działanie jej spółki zależnej. W świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej możliwość przypisania takiej odpowiedzialności nie budzi wątpliwości, natomiast na gruncie przepisów prawa krajowego jest wątpliwa. W przypadku szkód wynikających z naruszenia krajowego i unijnego prawa konkurencji (art. 101 lub 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) wskazany brak spójności w wykładni stawia pod znakiem zapytania zasadę skuteczności i równoważności.
Słowa kluczowe: przedsiębiorca, grupa spółek, przebicie zasłony korporacyjnej (piercing/lifting the corporate veil), odszkodowanie, private enforcement
Marta Mackiewicz
The author is a doctor of laws, linked with the Department of Administrative, Public, Economic and Commercial Law at the Kozminski University in Warsaw and an attorney at law at Kancelaria Maruta Wachta Sp. J. law firm (ORCID: 0000-0001-8005-2342).
Patrycja Maliszewska
The author is a doctoral student at the Department of Administrative, Public, Economic and Commercial Law at the Kozminski University in Warsaw.
Extending Liability for an Act of Unfair Competition to the Parent Company
The topic of this paper is the interpretation of the notion of ‘entrepreneur’ in the context of determining the group of entities that are liable to pay damages for a violation of competition law under the Act of21 April 2017 on Claims for Compensation for Damage Caused by Violations of Competition Law. The analysis concerns mainly the permissibility of allocating to the parent company the liability for damage caused by the subsidiary’s actions. In the light of case law of the Court of Justice of the European Union there are no doubts that it is possible to allocate such liability, however doubts arise as to whether this can be done under the national law. In case of damage caused by a violation of both national and EU competition law (Article 101 or 102 of the Treaty on the Functioning of the European Union) the aforementioned lack of coherence in interpretation calls into question the principles of effectiveness and equivalence.
Keywords: entrepreneur, group of companies, piercing/lifting the corporate veil, damages, private enforcement
Bibliografia:
Błaszczyk P., Pojęcie grupy spółek na tle stosunku dominacji i zależności w kodeksie spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/7.
Grześkow M., O możliwości implementacji doktryny „piercing the corporate veil” do polskiego prawa spółek i kryteriów jej zastosowania, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2016/8.
Kalintiri A., Revisiting Parental Liability in EU Competition Law, „European Law Review” 2018.
Kohutek K., Szkoda antymonopolowa. Zasady odpowiedzialności oraz dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, LEX 2018.
Lis-Zarrias K., Machnikowski P. (red.), Ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. Komentarz, Legalis 2018.
Materna G., Pojęcie przedsiębiorcy w polskim i europejskim prawie ochrony konkurencji, LEX 2009.
Opalski A., Prawo zgrupowań spółek, Warszawa 2012.
Opalski A., Problematyka pominięcia prawnej odrębności spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/8.
Popiołek W., Odpowiedzialność spółki dominującej za szkodę „pośrednią” wyrządzoną przez spółkę zależną [w:] Rozprawy z prawa prywatnego oraz notarialnego. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Maksymilianowi Pazdanowi, red. A. Dańko-Roesler, A. Oleszko, R. Pastuszko, Warszawa 2014.
Półtorak N., Efektywność prawa Unii Europejskiej a polska procedura administracyjna i sądowoadministracyjna, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2014/3.
Romanowski M., W sprawie potrzeby nowej regulacji prawa grup kapitałowych w Polsce, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/7.
Semeniuk P., Koncepcja jednego organizmu gospodarczego w prawie ochrony konkurencji, Warszawa 2015.
Wajda D., Zgrupowania spółek w orzecznictwie sądowym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/11.
