Współczesne problemy regulacji spółki z o.o.
dr hab. Monika Tarska
Autorka jest profesorem Instytutu Nauk Prawnych PAN w Warszawie (ORCID: 0000-0002-1693-9405).
Współczesne problemy regulacji spółki z o.o.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została wprowadzona do polskiego porządku prawnego w 1919 r. Do dziś jest najczęściej wybieranym przez inwestorów typem spółki handlowej, co potwierdza trafność przyjętej regulacji. Jednakże regulacja spółki z o.o. musi respektować wymagania współczesności oraz uwzględniać obecny stan tzw. otoczenia prawnego prawa spółek. W niniejszym artykule wskazano podstawowe problemy, które wymagają rozwiązania przez naukę prawa oraz zajęcia jasnego stanowiska przez ustawodawcę. Trzeba tu wskazać następujące zagadnienia: przywrócenie kapitałowego charakteru spółce z o.o., wprowadzenie możliwości wyboru systemu monistycznego zarządzania spółką, dopracowanie systemu zaskarżania uchwał wspólników, zapewnienie harmonizacji regulacji spółki z o.o. z prawem rodzinnym i prawem spadkowym, ustalenie zakresu swobody stron umowy spółki, określenie granic przywilejów osobistych wspólników, ujawnienie w Krajowym Rejestrze Sądowym zmian w składzie zarządu, nadużycie formy prawnej spółki oraz skutki prawne ujawnienia majątku spółki z o.o. po jej wykreśleniu z rejestru.
Słowa kluczowe: spółka z o.o., kapitał zakładowy, zasada swobody umów, dziedziczenie udziałów, udział małżonków w spółce, przywileje wspólników, zaskarżanie uchwał, zarząd spółki
dr hab. Monika Tarska
The author is a professor at the Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences in Warsaw (ORCID: 0000-0002-1693-9405).
Contemporary Problems in Regulations on Limited Liability Companies
The limited liability company [Polish: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością] was introduced into the Polish legal order in 1919. Until now, this type of company has been investors’ most frequent choice, which confirms the validity of these regulations. However, the regulations concerning the limited liability company have to respect the modern challenges and take into account the current legal milieu of company law. This paper outlines the major problems where legal scholars need to develop solutions and where clear regulations need to be introduced by the legislature. Here, one should name the following issues: restoring the capital-based character of limited liability companies, introducing the option of choosing a monist system of company management, fine-tuning the system of challenging shareholders’ resolutions, ensuring harmonization of regulations on limited liability companies with family law and inheritance/succession law, determining the scope of freedom of parties in the articles of association, setting the boundaries of personal privileges of shareholders, disclosing in the National Court Register any changes in the management board composition, abuse of the legal form of a company, and the legal consequences of disclosing the assets of a limited liability company after the company has been struck off the register.
Keywords: limited liability company, share capital, freedom of contract, inheriting shares, spouses’ share in a company, shareholders’ privileges, challenging resolutions, company management board
Bibliografia:
Kopaczyńska-Pieczniak K., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. A. Kidyba, Warszawa 2007. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Łętowska E. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. E. Łętowska, Warszawa 2006.
Nazar M., Komercjalizacja majątkowych stosunków małżeńskich w spółkach kapitałowych [w:] Współczesne problemy prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Marii Poźniak-Niedzielskiej, red. A. Kidyba, R. Skubisz, Kraków 2007.
Pabis R., Spółka z o.o. Komentarz, Warszawa 2006.
Rachwał A. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2A, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2007.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2009.
Romanowski M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, J. Szwaja, Kodeks handlowy. Komentarz, t. 1, Warszawa 1997.
Sołtysiński S. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015, s. 13.
Szajkowski A., Wyłączenie wstąpienia do spółki z o.o. współmałżonka wspólnika (uwagi na tle nowelizacji k.s.h. z 2003 r.) [w:] Księga pamiątkowa ku czci Profesora Janusza Szwaji, red. J. Barta, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2004/88.
Szajkowski A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2002.
Tarska M., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Istota. Ustrój. Funkcjonowanie, Warszawa 2003.
Tarska M., Udział małżonków w spółkach kapitałowych w świetle orzecznictwa [w:] Prawo handlowe. Między teorią, praktyką a orzecznictwem. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi A. Strzępce, Warszawa 2019.
Tarska M., Zakres swobody umów w spółkach handlowych, Warszawa 2012.
Wiórek P.M., Ochrona wierzycieli spółki z o.o. poprzez osobistą odpowiedzialność jej wspólników. Koncepcja odpowiedzialności przebijającej i nadużycia formy prawnej spółki w prawie niemieckim i polskim, Wrocław 2016.
Wiśniewski A.W., Glosa do uchwały SN z 20.08.1996 r. III CZP 67/96, „Glosa” 1997/7.
dr hab. Rafał Adamus
Autor jest profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Prawa Gospodarczego i Finansowego Instytutu Nauk Prawnych Uniwersytetu Opolskiego (ORCID: 0000-0003-4968-459X).
Skutki podstawienia procesowego syndyka w procesie pauliańskim po upływie terminu zawitego
Przedmiotem niniejszego opracowania jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy termin zawity z art. 534 k.c. znajduje zastosowanie do sytuacji objętych art. 133 ust. 1 zd. 1 Prawa upadłościowego, tj. czy uprawnienie syndyka do wstąpienia w miejsce powoda w sprawie wszczętej przez wierzyciela, który zaskarżył czynność upadłego, jest ograniczone zawitym terminem 5-letnim wynikającym z art. 534 k.c.
Słowa kluczowe: skarga pauliańska, bezskuteczność czynności, syndyk, upadłość, termin zawity, podstawienie procesowe
dr hab. Rafał Adamus
The author is a professor [professor extraordinarius] at the Chair of Economic and Financial Law, Institute of Law, University of Opole (ORCID: 0000-0003-4968-459X).
Effects of Procedural Substitution of a Trustee in an Actio Pauliana Suit after the Lapse of a Preclusive Time Limit
This paper tries to answer the question whether the preclusive time limit provided for in Article 534 of the Civil Code applies in the situations covered by Article 133(1) first sentence of the Insolvency and Bankruptcy Law, i.e. whether the trustee’s power to replace the defendant in a case initiated by the creditor who challenged an act of the insolvent (bankrupt) is limited by the preclusive time limit of 5 years, provided for in Article 534 of the Civil Code.
Keywords: actio Pauliana, inefficiency of an act, trustee, insolvency (bankruptcy), preclusive time limit, procedural substitution
Bibliografia:
Adamus R., Bezskuteczność czynności w kodeksie cywilnym i w prawie upadłościowym, „Jurysta” 2012/3.
Adamus R., Bezskuteczność i zaskarżanie czynności dłużnika w postępowaniu sanacyjnym [w:] Studia administracyjne i cywilne. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Stanisławowi Malarskiemu w 85 rocznicę urodzin, red. D. Fleszer, A. Rogacka-Łukasik, Sosnowiec 2016.
Adamus R., Dochodzenie roszczeń z tytułu czynności upadłego bezskutecznych z mocy prawa, „Monitor Prawniczy” 2011/16.
Adamus R., Dopuszczalność zarzutu nadpłynności masy upadłości w przypadku bezskuteczności czynności upadłego, „Monitor Prawniczy” 2014/11.
Adamus R., Dopuszczalność zarzutu pauliańskiego syndyka przy sporządzaniu listy wierzytelności [w:] Kodeks postępowania cywilnego z perspektywy pięćdziesięciolecia jego obowiązywania. Doświadczenia i perspektywy, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Ł. Błaszczaka, Sopot 2016.
Adamus R., Ineffectiveness of the Payment of Debt under the Polish Law, „Societas et Iurisprudentia” 2019, vol. 7, Issue 3.
Adamus R., Kilka uwag o zasadzie pierwszeństwa zaspokojenia wierzyciela na podstawie art. 532 KC, „Monitor Prawniczy” 2013/15.
Adamus R., Odstąpienie przez syndyka od umowy dotyczącej rzeczy (lub prawa) będącej przedmiotem ubytku z masy upadłości w wyniku bezskutecznej czynności prawnej, „Monitor Prawniczy” 2018/9.
Adamus R., Skutki bezskuteczności czynności upadłego w rozumieniu art. 134 p.u.n., „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2012/1.
Adamus R., Skutki bezskuteczności czynności upadłego w upadłości układowej, „Radca Prawny” 2012/2.
Adamus R., Upadłość a legitymacja czynna wierzyciela w procesie pauliańskim, „Jurysta” 2012/6.
Allerhand M., Prawo upadłościowe. Prawo układowe. Komentarz, Bielsko-Biała 1998.
Altman D., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 1936.
Buber O., Polskie prawo upadłościowe, Warszawa 1936.
Chrapoński D. [w:] Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, red. A. Witosz, Warszawa 2010.
Filipiak P., Dochodzenie roszczeń z tytułu bezskutecznych czynności prawnych na podstawie art. 127 ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2017/2
Gil P., Zbycie nieruchomości przez syndyka masy upadłości po orzeczeniu bezskuteczności czynności prawnej upadłego – wybrane zagadnienia, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2017/9.
Gniewek E., Sprzedaż nieruchomości przez syndyka masy upadłości w toku postępowania upadłościowego w razie bezskuteczności względnej wcześniejszego rozporządzenia przez upadłego [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.
Gurgul S., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2016.
Jakubecki A. [w:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2010.
Jodłowski J., Resich Z., Lapierre J., Misiuk-Jodłowska T., Postępowanie cywilne, Warszawa 1997.
Kordasiewicz B. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
Korzonek J., Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowem, Wrocław 1992 (wydanie anastatyczne).
Kunicki I., Podział sumy uzyskanej z egzekucji, Sopot 1999.
Lauter G., Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowem. Komentarz, Warszawa 1935.
Machnikowski P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. E. Łętowska, Warszawa 2006.
Naczyńska J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Piasecki K., Prawo upadłościowe. Prawo o postępowaniu układowym. Komentarz, Bydgoszcz–Warszawa 1999.
Pietrzkowski H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 4, Postępowanie egzekucyjne, red. T. Ereciński, Warszawa 2012.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2009.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2008, s. 38, Z. Czachórski, Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 1994.
Świeboda Z., Komentarz do prawa upadłościowego i prawa o postępowaniu układowym, Warszawa 1999.
Świeboda Z., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, LexisNexis 2006, LEX.
Sychowicz M. [w:] G. Bieniek i in., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, t. 1, red. G. Bieniek, Warszawa 2007.
Zieliński A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
dr hab. Krzysztof Mularski
Autor jest profesorem w Katedrze Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (ORCID: 0000-0002-4664-9812).
Zakres przedmiotowy układu w aspekcie pojęcia wierzytelności
Przedmiotem opracowania są przepisy określające zakres przedmiotowy układu (art. 150 i n. ustawy – Prawo restrukturyzacyjne) oraz przepisy niemal jednolicie uznawane za dookreślające ten zakres (art. 76 i n. ustawy – Prawo restrukturyzacyjne). Zadaniem pracy było ustalenie układowego statusu wierzytelności powstałych przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, w ramach których dłużnik zobowiązany jest do spełniania świadczeń niemających jednorazowego charakteru, przede wszystkim świadczeń o charakterze okresowym lub ciągłym. Ustalono, wbrew dominującemu stanowisku nauki, że wierzytelności, w skład których wchodzą różne roszczenia, w tym roszczenia o świadczenia o charakterze okresowym, są objęte układem „w całości”, bez podziału na roszczenia, które powstały przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (dniem układowym) i od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (dnia układowego). Ustalono, że termin „wierzytelność” może mieć różny status syntaktyczny w Kodeksie cywilnym i w ustawach pozakodeksowych.
Słowa kluczowe: wierzytelność, roszczenie, prawo restrukturyzacyjne, układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym, charakter syntaktyczny terminów języka prawnego
dr hab. Krzysztof Mularski
The author is a professor at the Chair of Civil, Commercial, and Insurance Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań (ORCID: 0000-0002-4664-9812).
The Scope of Arrangement in the Aspect of the Notion of Debt
This paper concerns the provisions that determine the scope of arrangement (Article 150 et seq. of the Act – Restructuring Law) and provisions that are, almost uniformly, considered to further clarify that scope (Article 76 et seq. of the Act – Restructuring Law). It aims to determine the status in arrangement of debts arisen before the day restructuring proceedings were opened, where in those proceedings the debtor is obligated to make performances which are not one-off performances, mainly periodical or continuing ones. It is determined that, contrary to the dominant position of legal scholars, debts comprising various claims, including claims for periodical performances, are covered by the arrangement ‘in full’, without division into the claims that arose before the day when restructuring proceedings were opened (arrangement day) and since that day onwards. Moreover, it is found that the notion of ‘debt’ may have a different syntactic status in the Civil Code and in other statutes.
Keywords: debt, claim, restructuring law, arrangement in restructuring proceedings, syntactic character of terms in the legal language
Bibliografia:
Adamus R., Umowa wzajemna a upadłość z możliwością zawarcia układu – wnioski de lege lata i de lege ferenda, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/6.
Adamus R., Odsetki od wierzytelności układowych. Glosa do uchwały SN z dnia 20 lutego.02. 2013 r., III CZP 96/12, „Radca Prawny” 2013/7–8.
Adamus R. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
Adamus R., Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2019.
Chrapoński D. [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Torbus, A. Witosz, A.J. Witosz, Warszawa 2016.
Czajka D., Układ w prawie układowym, Warszawa 2002.
Dybowski T. [w:] System Prawa Cywilnego, t. 3, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Z. Radwański, Ossolineum 1981.
Dybowski T., Pyrzyńska A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. E. Łętowska, Warszawa 2013.
Groele B. [w:] Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. Zagadnienia praktyczne, red. A. Machowska, Warszawa 2016.
Groele B. [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Hrycaj, P. Filipiak, Warszawa 2017.
Grzybowski S. [w:] System Prawa Cywilnego, t. 3, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Z. Radwański, Ossolineum 1981.
Gurgul S., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2018.
Hrycaj A. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
Hrycaj A. [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Hrycaj, P. Filipiak, Warszawa 2017.
Jakubecki A. [w:] Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, red. F. Zedler, A. Jakubecki, Warszawa 2010.
Jakubecki A. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
Jochemczyk B., Zawarcie i zatwierdzenie układu w postępowaniu upadłościowym, Warszawa 2011.
Kędzierski P., Pojęcie wierzytelności powstałej przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, „Monitor Prawa Handlowego” 2018/1.
Klaczak P., Czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, „Przegląd Sądowy” 2020/1.
Lipowicz Ł. [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Hrycaj, P. Filipiak, Warszawa 2017.
Łętowska E. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. E. Łętowska, Warszawa 2013.
Machnikowski P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. E. Łętowska, Warszawa 2013.
Machowska A. [w:] Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. Zagadnienia praktyczne, red. A. Machowska, Warszawa 2016.
Mularski K., Kilka uwag o zbędnych fragmentach aktów normatywnych [w:] Prawo wobec wyzwań współczesności, t. 5, red. B. Guzik, N. Buchowska, P. Wiliński, Poznań 2008.
Mularski K., Faza rekonstrukcyjna derywacyjnej koncepcji wykładni – próba krytycznej analizy, „Studia Prawnicze” 2017/3.
Nazarewicz P., Układ w postępowaniu upadłościowym, cz. 2, „Przegląd Prawa Handlowego” 1994/2.
Nowy słownik języka polskiego, red. E. Sobol, Warszawa 2002.
Pyrzyńska A. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
Pyrzyńska A., Zobowiązanie ciągłe jako konstrukcja prawna, Poznań 2017.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2018.
Radwański Z., Zieliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Szuster Ł., Skutki układu w postępowaniu upadłościowym, Warszawa 2015.
Świeboda Z., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, zaktualizował i uzupełnił K. Weitz, Warszawa 2006.
Uzasadnienie do projektu ustawy – Prawo restrukturyzacyjne, Sejm VII kadencji, druk nr 2824.
Witosz A.J. [w:] Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, red. A.J. Witosz, A. Witosz, Warszawa 2014.
Witosz A.J. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
Witosz A.J. [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Torbus, A. Witosz, A.J. Witosz, Warszawa 2016.
Witosz A.J., Witosz A. [w:] Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, red. A.J. Witosz, A. Witosz, Warszawa 2014.
Wronkowska S., Zieliński M., Komentarz do zasad techniki prawodawczej z dnia 20 czerwca 2002 r., Warszawa 2012.
Zedler F. [w:] Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, red. F. Zedler, A. Jakubecki, Warszawa 2010.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2017.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2018.
dr Patrycja Dolniak
Autorka jest asesorem sądowym w Sądzie Rejonowym Katowice-Wschód w Katowicach, Wydział VI Gospodarczy (ORCID: 0000-0001-7443-5785).
Względny charakter roszczenia w zakresie rekompensaty za koszty odzyskiwania należności oraz odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych
Ustawa z 8.03.2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, przed nowelizacją z 19.07.2019 r. występująca pod nazwą „Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych”, stanowi akt prawny wywołujący szereg problemów interpretacyjnych. Jedną z wątpliwości, jaka pojawia się na jej gruncie, jest ocena charakteru narzędzi służących przeciwdziałaniu opóźnieniom w zapłacie. Wątpliwość tę można sprowadzić do pytania – czy aby na pewno przewidziane ustawą zarówno rekompensata za koszty odzyskiwania należności, jak i wyższe odsetki to uprawnienie czy też może już obowiązek wierzyciela. Tezą niniejszej pracy jest względny charakter zakazu zrzeczenia się powyższych uprawnień, który został ustanowiony w art. 13 ustawy. Dopuszczalność zrzeczenia się przez wierzyciela uprawnień przyznanych mu na mocy ustawy ograniczona będzie jednak przez wiele warunków. Kluczowym elementem dla oceny ważności oświadczenia woli wierzyciela będzie w szczególności moment jego złożenia oraz przesłanki leżące u podstaw takiej decyzji. Celem udowodnienia powyższej tezy konieczne jest odwołanie się zarówno do dyrektywy unijnej, jak i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości.
Słowa kluczowe: ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, odsetki, rekompensata, ius cogens
dr Patrycja Dolniak
The author is an assistant judge in the District Court for Katowice-Wschód in Katowice, 6th Commercial Division (ORCID: 0000-0001-7443-5785).
Relative Character of Claims for Compensation for Costs of Debt Recovery and Default Interest in Commercial Transactions
The Act of 8 March 2013 on Counteracting Excessive Delays in Commercial Transactions, which was known before the amending statute dated 19 July 2019 as the Act on Payment Periods in Commercial Transactions, is a legal instrument which poses a number of interpretation problems. One of the doubts that arose in the context of this Act is the assessment of instruments that serve to counteract delays in making payments. The doubt can be reduced to the question whether for the creditor both the compensation for costs of debt recovery and the higher interest - both provided for in the Act - are a right or, perhaps, already an obligation. The thesis put forward in this paper is that the prohibition of waiving the above rights, is provided for in Article 13 of the Act, has a relative character. However, there are many conditions that will limit the permissibility of the creditor waiving the rights granted by the Act. The key element for assessing the validity of the creditor’s declarations of intention is, in particular, the time when it is filed and the grounds for making such a decision. In order to prove the above thesis, the author considers it necessary to refer both to the relevant EU directive and to case law of the Court of Justice.
Keywords: Act on Counteracting Excessive Delays in Commercial Transactions, interest, compensation, ius cogens
Bibiografia:
Bieżuński P., Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Komentarz, LEX 2013.
Cudny Ł. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3b, Zobowiązania. Część szczegółowa. Ustawa o terminach zapłaty, red. Osajda, Legalis 2018.
Czarnow S., Rekompensata za koszty odzyskiwania należności- odszkodowanie czy sankcja? Glosa aprobująca do uchwały Sądu Najwyższego z 11 grudnia 2015 r. (III CZP 94/15), „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2017/1.
Dolniak P., Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych jako mechanizm przeciwdziałania opóźnieniom w zapłacie, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/12.
Dzienis P., Motywacyjna funkcja rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro w transakcjach handlowych a zasady słuszności – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 11.12.2015 r., III CZP 94/15, „Glosa” 2017/3.
Fik P., Staszczyk P., Wątpliwości dotyczące możliwości dochodzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Przegląd Sądowy” 2015/7–8.
Gołębiowskiego S., Nowe instrumenty zwalczania opóźnień płatności w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/1.
Grochowski M., Ryczałtowy zwrot kosztów dochodzenia należności (art. 10 ust. 1 TermZapłU) – przesłanki i cele, „Monitor Prawniczy” 2016/19.
Grochowski M., Zwrot kosztów dochodzenia należności w transakcjach handlowych- dyspozytywność i jej granice, „Monitor Prawniczy” 2016/7.
Gutowski M., Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych a uzgodnienia zmierzające do wyeliminowania powstania odsetek, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004/10.
Juśko M., Zakres zastosowania ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Monitor Prawniczy” 2017/2.
Kuropatwiński J., Odsetki „stymulacyjne” wynikające z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Prawo Spółek” 2004/7–8.
Marcisz E., Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Komentarz, LexisNexis 2014, LEX.
Sekinda P., Nowe zasady stosowania i obliczania odsetek w obrocie cywilnoprawnym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/6.
Wojewoda M., Robaczyński W., Granice swobody umów w odniesieniu do odsetek w transakcjach handlowych, „Monitor Prawniczy” 2017/13.
Wojewoda M., Robaczyński W., Nowa regulacja odsetek w transakcjach handlowych ze szczególnym uwzględnieniem problematyki odsetek prolongacyjnych, „Monitor Prawniczy” 2017/5.
Wojewoda M., Robaczyński W., O odsetkach po roku obowiązywania nowych rozwiązań, „Monitor Prawniczy” 2017/1.
Wojewoda M., Robaczyński W., Problematyka odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych w znowelizowanym systemie prawnym, „Monitor Prawniczy” 2017/9.
Żmij G., Terminy zapłaty w transakcjach handlowych, „Prawo Bankowe” 2006/7–8.
dr Julia Chlebny
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz rzecznikiem patentowym i radcą prawnym (ORCID: 0000-0003-4100-7025).
Dopuszczalność usuwania cudzego znaku towarowego na gruncie prawa znaków towarowych (część II)
Niniejszy artykuł jest kontynuacją rozważań nad dopuszczalnością usunięcia cudzego chronionego znaku towarowego. Dotychczasowa analiza objęła przybliżenie obowiązujących przepisów prawnych mających znaczenie dla omawianego tematu, poszerzone o argumentację doktryny głównie francuskiej i niemieckiej oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Należy przypomnieć, że piśmiennictwo polskie nie jest jednolite. Natomiast o ile w dotychczasowych wypowiedziach doktryny zagranicznej dominował pogląd o braku naruszenia prawa wyłącznego chroniącego znak towarowy w przypadku jego usunięcia przez osobę trzecią, o tyle z niedawnego orzeczenia Trybunału z 25.07.2018 r. w sprawie Mitsubishi wysunąć można wniosek przeciwny. Trybunał wprawdzie rozpatrywał sprawę w odniesieniu do towarów niewprowadzonych jeszcze do obrotu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego, bo objętych procedurą składu celnego, jednak przyjęcie, że usunięcie znaku jest jego używaniem, może dać asumpt do rozszerzenia takiego podejścia na usuwanie cudzych znaków towarowych w ogólności. Celem tej części artykułu jest dokonanie oceny i wyciągnięcie wniosków co do możliwości usunięcia znaków towarowych w świetle dotychczasowych rozważań. Wobec tego należy poddać analizie te argumenty, które są najczęściej podnoszone w sporze nad dopuszczalnością usuwania cudzego znaku towarowego.
Słowa kluczowe: treść prawa ochronnego na znak towarowy, używanie znaku towarowego, usunięcie znaku towarowego
dr Julia Chlebny
The author is an associate professor at the Chair of Economic and Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, a patent attorney, and an attorney at law (ORCID: 0000-0003-4100-7025).
Permissibility of Debranding in the Light of Trademark Law (part II)
This article continues reflections about the permissibility of removing another entity’s protected trademark. So far, the analysis covered a presentation of the applicable provisions of law that are important for the topic in point, plus the arguments put forward by legal scholars, mainly from France and Germany, as well as the case law of the Court of Justice of the European Union. It should be reminded that Polish literature is also divided. Meanwhile, although the past statements of foreign legal scholars mainly supported that there is no infringement of an exclusive right if the trademark is removed by a third party, the opposite conclusion can be drawn from the recent judgment of the Court of Justice of 25 July 2018 in Mitsubishi case. Even though the Court examined a case concerning goods not yet introduced into trade in the European Economic Area- because they were placed under the customs warehousing procedure - accepting the claim that removing a mark equals using it might give an impulse for extending this approach to removing other entities’ trade marks in general. This part of the article aims to make an assessment and draw conclusions about the possibility of debranding in the light of the conclusions presented so far. Consequently, the most frequent arguments appearing in the dispute on the permissibility of debranding should be analysed.
Keywords: substance of a trademark right, use of a trademark, removal of trademark (debranding)
Bibliografia:
Chlebny J., Dopuszczalność usuwania cudzego znaku towarowego na gruncie prawa znaków towarowych (część I), „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/1.
Eisenführ G., Eberhardt J. [w:] Unionsmarkenverordnung Kommentar, red G. Eisenführ, D. Schennen, Carl Heymanns Verlag 2017
Promińska U., Naruszenie prawa z rejestracji znaku towarowego [w:] Naruszenie praw na dobrach niematerialnych, red. T. Szymanek, Warszawa 2001.
Promińska U., Prawo z rejestracji znaku towarowego. Treść i naruszenie, Łódź 1994.
Promińska U. [w:] E. Nowińska, U. Promińska, K. Szczepanowska-Kozłowska, Własność przemysłowa i jej ochrona, Warszawa 2014.
Reynard J., Py E., Tréfigny P., Droit de la proprieté industrielle, LexisNexis 2016.
Skubisz R., Prawo z rejestracji znaku towarowego i jego ochrona. Studium z zakresu prawa polskiego na tle prawno-porównawczym, Przedruk (1988), Lublin 2018.
Skubisz R., Znaki towarowe – ewolucja przedmiotu ochrony prawnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/12.
Skubisz R. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 14b, Prawo własności przemysłowej, red. R. Skubisz, Warszawa 2012.
Szczepanowska-Kozłowska K., Ewolucja koncepcji wyczerpania prawa ochronnego na znak towarowy w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, „Glosa” 2014/2.
Szczepanowska-Kozłowska K., Wyczerpanie praw własności przemysłowej, Warszawa 2003.
Thiering F. [w:] Markengesetz Kommentar, red P. Ströbele, F. Hacker, F. Thiering, Carl Heymanns Verlag 2018.
Żelechowski Ł., Funkcje znaku towarowego a naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy (cz. I), „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/5.
Tobiasz Nowakowski
Autor jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.
Kilka uwag na temat nieważności umów kredytu frankowego ze względu na wadliwość mechanizmu przeliczania zobowiązania stron na polskie złote i franki szwajcarskie
W opracowaniu autor stara się udzielić odpowiedzi na pytanie, czy prawo polskie dopuszcza nieważność umów o kredyt denominowany i indeksowany tylko z uwagi na wadliwość mechanizmu przeliczenia wartości zobowiązania. Problematyka ta pozostaje wciąż aktualna ze względu na niedawno zapadłe orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości C-260/18, Dziubak. W swych analizach autor zwraca uwagę na konieczność rozstrzygania ważności umów kredytu na płaszczyźnie wykładni systemowej i funkcjonalnej. Podejmuje również próbę oceny ewentualnych skutków i zakresu potencjalnych roszczeń stron w razie stwierdzenia nieważności umowy przez sąd.
Słowa kluczowe: kredyt denominowany, kredyt indeksowany, waloryzacja, klauzula indeksacyjna, nieważność
Tobiasz Nowakowski
The author is a graduate of the Faculty of Law and Administration of the University of Lodz.
A Few Remarks about the Invalidity of CHF Loan Agreements Due to a Deficient Mechanism of Converting Parties’ Liabilities into PLN and CHF
In the paper, the author attempts to answer the question whether the Polish law permits treating denominated and indexed loan agreements as void solely because of a deficient mechanism used to convert liability amounts. This problem still remains valid due to the recent judgment of the Court of Justice, C-260/18, Dziubak. In his analyses, the author draws attention to the need to determine the validity of loan agreements on the plane of systemic and functional interpretation. He also attempts to assess the possible consequences and the scope of potential claims made by the parties should the court find the agreement void.
Keywords: (foreign-currency) denominated loan, indexed loan, revaluation, indexation clause, voidness
Bibliografia:
Bączyk M., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach bankowych za okres od stycznia do czerwca 2011 roku, „Monitor Prawa Bankowego” 2012/2.
Bednarek M., Skutki prawne wadliwego sformułowania klauzuli zmiennego oprocentowania w umowie kredytowej (przyczynek do dyskusji), „Studia Prawa Prywatnego” 2017/1.
Bławat M., Pasko K., O zakresie zachowania mocy wiążącej umowy po eliminacji klauzul abuzywnych, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2016/3.
Czabański J., Efektywność publicznej i sądowej kontroli uczciwości umów kredytów hipotecznych powiązanych z kursem waluty obcej, „Studia Prawa Publicznego” 2018/1.
Czabański J., Walutowe klauzule waloryzacyjne w umowach kredytów hipotecznych. Analiza problemu, „Palestra” 2016/6.
Fuchs B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
Grebieniow A., Osajda K., Kredyty walutowe. Węzłowe zagadnienia, „Studia i Analizy Sądu Najwyższego, „Materiały Naukowe”, t. VII, Warszawa 2019.
Kawulski A., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2013.
Krajewski D., Charakter prawny typowej umowy o kredyt denominowany do waluty innej niż waluta polska (cz. I), „Monitor Prawniczy” 2017/21.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016.
Mojak J., Turski T., Dopuszczalność konwersji kredytowych zobowiązań walutowych – wybrane zagadnienia, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie” 2017/1.
Molis J. [w:] Prawo bankowe, t. 1, Komentarz do art. 1–92, red. F. Zoll, Warszawa 2005.
Morek R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna, t. 3a, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Nowakowski T., Skuteczność kredytów denominowanych udzielonych we frankach szwajcarskich – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30.05.2018 r., I ACa 1233/17, „Glosa” 2019/4.
Nowakowski T., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 4.04.2019 r., III CSK 159/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2019/12.
Nowakowski T., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 9.05.2019 r., I CSK 242/18, „Przegląd Sądowy” 2020/1.
Przyborowski Ł., Waluta hipoteki i zabezpieczonej wierzytelności. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 29.04.2015 r., V CSK 445/14, „Monitor Prawa Bankowego” 2017/12.
Radwański Z. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2012.
Radwański Z., Panowicz-Lipska J., Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2012.
Słowińska K., Klauzula indeksacyjna w kredytach hipotecznych denominowanych we frankach szwajcarskich, „Przegląd Prawa Handlowego” 2019/1.
Wójtowicz W. [w:] W. Wójtowicz, A. Gorgol, Prawo dewizowe, Warszawa 2003.
Łukasz Gładki
Autor jest doktorantem w Katedrze Polityki Gospodarczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz adwokatem.
Sposób reprezentacji spółki komandytowo-akcyjnej w umowach z członkiem zarządu komplementariusza
Artykuł odnosi się do sposobu reprezentacji spółki komandytowo-akcyjnej w umowach z członkami zarządu komplementariusza. Kodeks spółek handlowych przewiduje wyjątkowe okoliczności uzasadniające ograniczenie kompetencji organu zarządzającego. Regulacja taka w odniesieniu do spółek kapitałowych wynika z art. 210 § 1 oraz art. 379 § 1 k.s.h. Artykuł wykazuje zasadność stosowania tych szczególnych sposobów reprezentacji także w przypadku umów między piastunem organu zarządzającego komplementariusza a spółką komandytowo-akcyjną. Stanowisko takie wywiedzione jest z odpowiedniego stosowania przepisów o spółce akcyjnej (art. 126 § 1 pkt 2 k.s.h.), teorii organów zaadaptowanej do spółek osobowych (art. 331 § 1 k.c.), a także gwarancyjnego charakteru odpowiedzialności komplementariusza za zobowiązania reprezentowanej spółki (art. 125 k.s.h. oraz art. 22 § 2 w zw. z art. 31 i z art. 126 § 1 pkt 1 k.s.h.).
Słowa kluczowe: spółka komandytowo-akcyjna, reprezentacja, pełnomocnik, konflikt interesów, czynność z samym sobą
Łukasz Gładki
The author is a doctoral student at the Department of Economic Policy, Jagiellonian University in Krakow, and an advocate.
How a Limited Joint-Stock Partnership Is Represented in Agreements with General Partner’s Management Board Members
The paper discusses they manner in which a limited joint-stock partnership is represented in agreements with members of the general partner’s management board. The Code of Commercial Partnerships and Companies [CCPC] specifies the circumstances in which the powers of the managing body can be limited. This regulation with respect to companies results from Article 210(1) and Article 379(1) CCPC. The paper demonstrates the expediency of applying those special methods of representation also in case of agreements between a person holding a position in the managing body of the general partner and the limited joint-stock partnership. This view is based on the application mutatis mutandis of the provisions on joint-stock companies (Article 126(1)(2) CCPC), the theory of governing bodies, adapted to partnerships (Article 331(1) CCPC), and also the guarantee-like nature of the general partner’s responsibility for liabilities of the partnership represented thereby (Article 125 CCPC and Article 22(2) in conjunction with Article 31 and with Article 126(1)(1) CCPC).
Keywords: limited joint-stock partnership, representation, attorney, conflict of interests, self-dealing
Bibliografia:
Adamus R., Umowa pożyczki pomiędzy członkiem zarządu komplementariusza spółki osobowej a spółką osobową, „Rejent” 2017/10.
Bieniak M. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Bieniek T., Marchaj R [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Problem stosowania art. 210 § 1 k.s.h. odpowiednio lub per analogiam do wspólników uprawnionych do reprezentowania handlowych spółek osobowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/11.
Litwińska-Werner M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2A, Prawo spółek handlowych, red. A. Szumański, Warszawa 2019.
Moskwa P., Sołtysiński S. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Moskwa P., Sołtysiński S. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17b, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2016.
Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Legalis 2017.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3A, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Pabis R. [w:] J. Bieniak in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Spyra T., Granice wykładni prawa. Znaczenie językowe tekstu prawnego jako granica wykładni, Kraków 2006.
Szczurowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Legalis 2013.
Szumański A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Włodyka S. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2012.
