Uwagi krytyczne w zakresie zniesienia anonimowości jako cechy konstytutywnej spółki akcyjnej.
prof. dr hab. Marek Michalski
Autor jest kierownikiem Katedry Prawa Gospodarczego i Gospodarki Cyfrowej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (ORCID: 0000-0002-1972-0505).
Uwagi krytyczne w zakresie zniesienia anonimowości jako cechy konstytutywnej spółki akcyjnej
Ustawa z 30.08.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw przewiduje, że z chwilą jej wejścia w życie, tj. 1.01.2021 r. (por. art. 23 nowelizacji), dojdzie do obligatoryjnej dematerializacji akcji, które dotąd występowały w obrocie prawnym w formie dokumentowej, tj. akcji spółek niepublicznych, bez względu, czy mają postać akcji imiennych, czy akcji na okaziciela, a także akcji spółek publicznych, które nie zostały dotąd poddane dematerializacji i zachowały formę dokumentową, i także w tym przypadku bez znaczenia na ich postać. Tym samym od 1.01.2021 r. w obrocie prawnym będą występować wyłącznie akcje zdematerializowane, przy czym odbywać się to będzie alternatywnie w ramach dwóch systemów dematerializacji, a mianowicie dematerializacji systemowej, tj. prowadzonej w oparciu o przepisy ustawy z 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi albo – jako że ustawodawca posłużył się tutaj alternatywną rozłączną (por. art. 32812 k.s.h. według art. 1 pkt 8 nowelizacji) – w oparciu o przepisy szczególne, jakimi są art. 3281–32815 k.s.h. (według art. 1 pkt 8 nowelizacji). Zmiany, które przewiduje nowelizacja, mają – wbrew temu, co chcieliby widzieć w tym procesie niektórzy autorzy sprowadzający dematerializację do procesu czysto technicznego – znaczenie wręcz fundamentalne, jako że prowadzą do jakościowego, ale i kardynalnego przeformatowania natury jurydycznej spółki akcyjnej. Przedmiotowe zmiany powodują, że spółka akcyjna – bez względu przy tym, czy chodzi o spółkę publiczną, czy też spółkę niepubliczną – uzyska nowy model ustawowy, jakże odległy od modelu klasycznego, obowiązującego w systemach prawa polskiego od początku XIX wieku. W dyskusjach prawniczych nie poświęcaliśmy miejsca genezie prawa handlowego i rozwiązań, które mimo że funkcjonują w obecnej rzeczywistości, jednak mają korzenie w czasach, gdy współczesne prawo handlowe dopiero się rodziło. Brak tej wiedzy rzutuje niestety na błędne interpretacje, skoro zawęża nam spektrum poznawcze. Celem tego artykułu jest zatem przedstawienie historycznej refleksji – bynajmniej nie wyczerpującej – na temat spółki akcyjnej, aby dzięki temu móc odpowiedzieć na pytanie: czy spółka akcyjna jest jeszcze spółką akcyjną?
Słowa kluczowe: spółka akcyjna, akcje, anonimowość akcjonariatu, anonimowość obrotu, korporacja, księga akcyjna, anonimizacja, funkcja legitymacyjna, rejestr akcjonariuszy, rachunek papierów wartościowych
prof. dr hab. Marek Michalski
The author is the head of the Department of Commercial Law and Digital Economy, Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw (ORCID: 0000-0002-1972-0505).
Critical Remarks about Abolishing Anonymity as a Constitutive Feature of Joint-Stock Companies
The Act of 30 August 2019 on Amendments to the Act - Code of Commercial Partnerships and Companies and Certain Other Acts provides that upon its entry into force, i.e. on 1 January 2021 (cf. Article 23 of the amending statute), there will be mandatory dematerialization of shares which so far have existed in legal transactions in document form, i.e. shares of private companies, regardless of whether they are registered or bearer shares, as well as shares of public companies that have not been dematerialized yet and have retained document form, also in the latter case regardless of their form. Thus, since 1 January 2021, only dematerialized shares will appear in legal transactions; this will take place within two alternative dematerialization systems: systemic dematerialization, i.e. one carried out on the basis of provisions of the Act of 29 July 2005 on Trading in Financial Instruments, or – since the law provides for a disjunctive alternative here (cf. Article 32812 CCPC as amended by Article 1(8) of the amending statute) – on the basis of special provisions, that is, Articles 3281–32815 CCPC (as amended by Article 1(8) of the amending statute). The changes introduced by the amending statute are of fundamental importance indeed – contrary to how some authors, who reduce dematerialization to a purely technical process, would like to perceive the process – because they lead to a qualitative and cardinal reformatting of the juridical nature of a joint-stock company. The amendments in question mean that the joint-stock company – whether public or private – will obtain a new statutory model, very far from the classic one, which has been used in the Polish legal systems since early 19th century. In legal discussions we have not devoted much attention to the origin of commercial law and the solutions which - although they exist at present - have their roots in times when contemporary commercial law was only beginning to emerge. Lack of such knowledge unfortunately results in mistaken interpretations, once it narrows down our cognitive spectrum. Therefore this paper aims to present the historical reflection, which is by no means exhaustive, about the joint-stock company, to help answer the question whether joint-stock company is still joint-stock company?
Keywords: joint-stock company, shares, anonymity of shareholders, anonymity of trading, corporation, share register, anonymization, legitimizing function, register of shareholders, securities account
Bibliografia:
Braudel F., Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV–XVIII wiek, t. 2, Gry wymiany, Warszawa 1992.
Dąbrowska J., Powszechna dematerializacja akcji i akcje rejestrowe [w:] Księga ku czci profesora Andrzeja Kidyby (w druku).
Dictionnaire universel de commerce, banque, manufactures, douanes, peches, navigation marchande; des lois et administration de commerce: auquel on a joint l’explication des changes, monnaies, poids et mesures... par une société de négociants de jurisconsultes. t. 2, Paris 1805.
Hobsbawm E., Wiek kapitału, tł. M. Starnawski, Warszawa 2014.
Hodgson G.M., Conceptualizing Capitalism. Institutions, Evolution, Future, Chicago 2015.
Hunt E.S., The Medieval Super-companies: A Study of the Peruzzi Company of Florence, Cambridge 1994.
Ingham G., Kapitalizm, przeł. S. Królak, K. Sosnowska, Warszawa 2011.
Kaliński J., Historia gospodarcza XIX i XX w., Warszawa 2008.
Kodeks Handlowy z zalecenia JWgo Ministra Sprawiedliwości przetłumaczony przez Walentego Skorochód Majewskiego, Warszawa 1808 r.
Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. II, red. A. Kidyba, Warszawa 2018.
Kuklo C., Łukasiewicz J., Leszczyńska C., Historia Polski w liczbach, t. 3, Polska w Europie, Warszawa 2014.
Michalski M., Geneza spółki akcyjnej w obrocie prawnym w Polsce oraz w prawie polskim do 1918 r., „Monitor Prawa Handlowego” 2017/2.
Michalski M., Kontrola kapitałowa nad spółką akcyjną, Kraków 2004.
Michalski M., Kształtowanie się organów w spółkach kapitałowych oraz jego wpływ na kształt regulacji w obszarze prawa polskiego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2019/6.
Michalski M., O genezie spółek akcyjnych, czyli dlaczego wiek XIX ukształtował spółkę akcyjną [w:] Ius est ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Frąckowiakowi, red. A. Dańko-Roesler, M. Leśniak, M. Skory, B. Sołtys, Warszawa 2018.
Michalski M., O pojęciu i zakresie regulacji spółki publicznej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/1.
Michalski M., O zakotwiczeniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w prawie polskim, „Monitor Prawa Handlowego” 2018/2.
Michalski M., Od I do IV rewolucji przemysłowej, „Człowiek w Cyberprzestrzeni” 2017/1.
Michalski M., Spółka akcyjna w obrocie prawnym w Polsce oraz w prawie polskim od 1918 r. do 1939 r., „Monitor Prawa Handlowego” 2017/2.
Michalski M., Spółka akcyjna, Warszawa 2014.
Michalski M., Spółki publiczne [w:] Szczególne formy spółek, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Michalski M., Uwagi na temat roli postępu technicznego w procesach rozwoju cywilizacyjno-społecznego dawniej i dziś, „Człowiek w Cyberprzestrzeni” 2019/1.
Michalski M., Z problematyki identyfikacji osób uprawnionych do wykonywania praw z akcji w prawie polskim [w:] Studia z prawa gospodarczego. Księga pamiątkowa ku czci prof. Ireneusza Weissa, Kraków 2003.
Michalski M., Zasada anonimowości obrotu, „Rzeczpospolita” z 17.09.1996 r.
Michalski M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Komentarz do art. 301–633, red. A. Kidyba, Warszawa 2018.
Michalski M. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
Micklethwait J., Wooldridge A., The company. A short history of a revolutionary idea, A Phoenix Paperback 2005.
Myszczyszyn J., Wpływ maszyny parowej na rozwój gospodarczy świata w XIX i XX w., „Kultura i Historia” 2009/16, https://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/1473 (dostęp: 7.02.2020 r.).
Pawłowski A., Powstanie i rozwój kolejnictwa w Anglii, „Inżynier Kolejowy” 1926/8–9.
Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem, red. H. Bieniok. Katowice 1999.
Rifkin J., Społeczeństwo zerowych kosztów krańcowych. Internet przedmiotów. Ekonomia współdzielenia. Zmierzch kapitalizmu, przekład: A.D. Kamińska, Katowice 2012.
Rogron J.A., Les codes francais expliqués par leur motifs, par des examples, et par la jurisprudence. Code de commerce. Expliqué, Paris 1863.
Skodlarski J., Historia gospodarcza, Warszawa 2014.
Sokalska E., Biurokracja jako metoda funkcjonowania nowoczesnej administracji w ujęciu Maxa Webera, „Studia Prawnoustrojowe” 2003/2.
Toffler A., Trzecia fala, Warszawa 1985.
Wojciechowski R., Kilka uwag o regulacji prawnej przedsiębiorczości w późnym średniowieczu, „Przegląd Prawa i Administracji” 2018/114.
dr Anna Zwolińska-Doboszyńska
Autorka jest pracownikiem Biura Prawnego Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A.
Przymusowa dematerializacja akcji i rejestr akcjonariuszy w świetle ostatnich zmian legislacyjnych
Celem artykułu jest omówienie podstawowych zmian wprowadzonych do Kodeksu spółek handlowych na podstawie ustawy z 30.08.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja k.s.h. zakłada obligatoryjną dematerializację wszystkich akcji w spółkach akcyjnych i komandytowo-akcyjnych (zarówno imiennych, jak też na okaziciela) i to nie tylko tych, które zostaną wyemitowane po dniu jej wejścia w życie, ale także już istniejących. Zmiany te mają charakter fundamentalny dla spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych, jak również dla akcjonariuszy tych spółek, więc wymagają nie tylko omówienia przyjętych rozwiązań, ale także przyczyn wprowadzenia tak istotnych zmian w zakresie formy i obrotu akcjami.
Słowa kluczowe: dematerializacja akcji, rejestr akcjonariuszy, zasada jednego reżimu rejestrowego, skutki prawne pozbawienia mocy dokumentów akcji, jawność rejestru akcjonariuszy
dr Anna Zwolińska-Doboszyńska
The author is employed at the Legal Office of the Central Securities Depository of Poland (KDPW S.A.)
Mandatory Share Dematerialization and the Register of Shareholders in the Light of Recent Legislative Amendments
The paper aims to discuss the basic changes introduced into the Code of Commercial Partnerships and Companies by the Act of 30 August 2019 on Amendments to the Act - Code of Commercial Partnerships and Companies and Certain Other Acts. Amendments to the Code assume mandatory dematerialization of all shares in joint-stock companies and limited joint-stock partnerships (both registered and bearer shares), which will cover not only shares issued after the day when the amendments will enter into force, but also existing ones. These amendments are of fundamental importance for joint-stock companies and limited joint-stock partnerships, as well as holders of their shares, therefore not only the new solutions have to be discussed, but also the reasons for such major changes relating to the form of and trading in shares need to be presented.
Keywords: share dematerialization, register of shareholders, principle of a single registration regime, legal effects of making share documents ineffective, open access to the register of shareholders
Bibliografia:
Kidyba A., Koniec z akcjami na okaziciela? Taki będzie skutek dematerializacji, „Gazeta Prawna” z 20.08.2019 r.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2014.
Popiołek W., Akcja – prawo podmiotowe, Warszawa 2010.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2007.
Sołtysiński S., Przeniesienie akcji imiennych i świadectw tymczasowych, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2002/1.
Sołtysiński S., Mataczyński M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A, Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Komentarz do artykułów 301–458, Warszawa 2008.
Sołtysiński S., Sójka T. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013.
Szpunar A., Akcje jako papiery wartościowe, „Państwo i Prawo” 1993/11–12.
Wierzbowski M., Róg-Dyrda J., Sezon na dematerializację, „Parkiet” z 27.08.2019 r.
Marek Ruciński
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz prawnikiem w kancelarii Grant Thornton (ORCID: 0000-0002-5372-9108).
Połączenie odwrotne przed i po nowelizacji Kodeksu spółek handlowych wchodzącej w życie 1.03.2020 r.
Połączenie odwrotne (ang. downstream merger lub reverse takeover) polega na przejęciu spółki dominującej przez spółkę zależną. Kwestia dopuszczalności przeprowadzenia takiego połączenia na gruncie obowiązujących przepisów wzbudzała liczne kontrowersje w doktrynie oraz orzecznictwie w związku z generalnym zakazem nabywania własnych udziałów lub akcji przez spółki kapitałowe, wyrażonym w art. 200 § 1 oraz art. 362 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Do 1.03.2020 r. również sam sposób przeprowadzenia połączenia odwrotnego wiązał się z wątpliwościami dotyczącymi możliwości bezpośredniego wydania wspólnikom spółki przejmowanej udziałów lub akcji spółki przejmującej nabytych w wyniku połączenia, w świetle dotychczasowego brzmienia art. 515 § 1 k.s.h. Artykuł odnosi się do powyższych wątpliwości, podsumowując najpowszechniejsze poglądy doktryny oraz opowiadając się za konkretnymi rozwiązaniami. Perspektywą dla jego powstania jest nowelizacja Kodeksu spółek handlowych, która począwszy od 1.03.2020 r. wprowadza regulacje umożliwiające przeprowadzenie takiego połączenia. Przedmiotem niniejszej publikacji jest zestawienie dotychczasowego stanu prawnego ze stanem prawnym po nowelizacji.
Słowa kluczowe: połączenie odwrotne, downstream merger, reverse takeover spółka dominująca, spółka zależna, podwyższenie kapitału zakładowego spółki przejmującej
Marek Ruciński
The author is a doctoral student at the Chair of Civil, Commercial, and Insurance Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań, and a lawyer at Grant Thornton law firm (ORCID: 0000-0002-5372-9108).
Downstream Mergers before and after Amendments to the Code of Commercial Partnerships and Companies in Force since 1 March 2020
A downstream merger (reverse takeover) means the acquisition of the parent company by its subsidiary. The issue of permissibility of such a merger under the applicable provisions caused numerous controversies among legal scholars and in case law, due to the general prohibition of companies purchasing their own shares, expressed in Article 200(1) and Article 362(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies [CCPC]. Until 1 March 2020, also the very manner of conducting downstream mergers gave rise to doubts as to whether it was possible, in the light old version of Article 515(1) CCPC, of releasing shares of the bidding company directly to shareholders of the target company who acquire them as a result of the merger. The article addresses the above doubts, providing a brief presentation of the most popular views expressed by legal scholars and quoting arguments in support of specific solutions. The impulse for preparing it came from the amendments to the Code of Commercial Partnerships and Companies, which, starting from 1 March 2020, introduces regulations that enable such a merger. This publication compares the old legal environment with the environment after the amendments.
Keywords: downstream merger (reverse takeover), parent company, subsidiary, increase of the bidding company’s share capital
Bibliografia:
Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2018.
Helin A., Zorde K., Bernaziuk A., Kowalski R., Fuzje i przejęcia spółek kapitałowych – zagadnienia rachunkowe i podatkowe, Warszawa 2010.
Jerzmanowski J., O potrzebie nowelizacji przepisów kodeksu spółek handlowych dotyczących łączenia się spółek – na przykładzie tzw. połączeń odwrotnych [w:] Prawo wobec wyzwań współczesności, t. VIII, red. N. Buchowska, P. Filipiak, B. Guzik, P. Wiliński, Poznań 2014.
Jerzmanowski J., Podwyższenie kapitału zakładowego spółki przejmującej w toku tzw. połączenia odwrotnego. Glosa do postanowienia Sądu Okręgowego w Kaliszu z 15.12.2009 r. (VI GA 71/09), „Glosa” 2012/2.
Jezierski T., Połączenie odwrotne spółek kapitałowych w aspekcie prawa handlowego i podatkowego, „Monitor Podatkowy” 2008/9.
Kwaśnicki R.L., Przejęcie spółki dominującej przez jej spółkę zależną tzw. down stream merger, „Radca Prawny” 2006/5.
Mazgaj M., Przejęcie spółki dominującej przez jej zależną spółkę z o.o., „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/10.
Opalski, A., Achramowicz W., Kontrowersje wokół przejęcia spółki dominującej przez zależną spółkę z o.o., „Monitor Prawa Handlowego” 2013/3.
Opalski A., Wiśniewski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 4, Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Przepisy karne. Komentarz. Art. 491–633, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Oplustil K. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Pinior P., Przejęcie spółki dominującej przez spółkę zależną, „Prawo Spółek” 2007/10.
Pyka M., Przejęcie dominującej spółki akcyjnej przez jej zależną spółkę z o.o., „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/12.
Rodzynkiewicz M., Łączenie się spółek. Komentarz, Warszawa 2002.
Siemiątkowski T., Potrzeszcz R. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 3, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział II Spółka akcyjna, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2013.
Solarz K., O dopuszczalności downstream mergers w świetle regulacji Kodeksu spółek handlowych, https://korporacyjnie.pl/753/ (dostęp: 4.03.2020 r.),
Sołtysiak P., Czerwiński M., Realizacja połączenia odwrotnego a klauzule przeciwko unikaniu opodatkowania, „Przegląd Podatkowy” 2018/3.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 4, Komentarz do artykułów 459–633, Warszawa 2004.
Szyszka A., Wykup kredytowany spółki (LBO) – problemy z długiem, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny o Socjologiczny” 2013/1.
Tobiasz Nowakowski
Autor jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.
Kilka uwag na temat wypełniania luk w umowie kredytu frankowego powstałych po eliminacji niedozwolonej klauzuli walutowej
Zagadnienie dotyczące wypełniania luk w umowach kredytu frankowego stanowi istotny problem prawny. Liczba spraw sądowych kredytobiorców ciągle bowiem rośnie. Jak dotąd judykatura nie wypracowała jednomyślnego stanowiska odnośnie do sposobów sądowego wypełniania luk w umowie. System prawny nie przewiduje normy, którą sąd mógłby zastosować w każdym stanie faktycznym. Interesującym rozwiązaniem problemu luk w umowie pozostaje więc odwołanie się do woli stron, jeśli spełnione zostały przesłanki, aby uznać sanującą moc późniejszego aneksu. Obok tego sąd może zawsze oprzeć swe rozstrzygnięcie na wykładni systemowej pozostałej części umowy, przyznając kredytobiorcy prawo do spełnienia świadczenia bezpośrednio w walucie obcej.
Słowa kluczowe: umowa kredytu, ochrona konsumenta, wykładnia oświadczeń woli
Tobiasz Nowakowski
The author is a graduate of the Faculty of Law and Administration, University of Lodz.
Several Remarks about Filling the Gaps in a Franc Loan Agreement Appearing after an Abusive Currency Clause Has Been Eliminated
The issue of filling gaps in Swiss franc loan agreements is an important legal problem. The number of court cases concerning borrowers continues to grow. So far, the judiciary has not reached a unanimous stance on how to fill the gaps in the agreement. The legal system does not provide a legal norm that the court could apply in the facts of each case. An interesting solution to the problem of gaps in the agreement, therefore, is to refer to the intention of the parties, if the conditions are met for recognizing the remedial power of the subsequent amendment. In addition, the court may always base its decision on the systemic interpretation of the remaining part of the agreement, granting the borrower the right to make the performance directly in the foreign currency.
Keywords: loan agreement, consumer protection, interpretation of declarations of intention
Bibiografia:
Bednarek M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, E. Łętowska red., Warszawa 2013.
Bierć A., Zarys prawa prywatnego – część ogólna, Warszawa 2012.
Bławat M., Pasko K., O zakresie zachowania mocy wiążącej umowy po eliminacji klauzul abuzywnych, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2016/3.
Czabański J., Walutowe klauzule waloryzacyjne w umowach kredytów hipotecznych. Analiza problemu, „Palestra” 2016/6.
Czarnecki M., Bagińska L., Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Warszawa 2014.
Czech T., Odpowiedzialność banku za stosowanie abuzywnej klauzuli zmiennego oprocentowania – glosa do wyroku SN z 14 maja 2015 r. (II CSK 768/14), „Monitor Prawa Bankowego” 2016/6.
Czepita S., O pojęciu czynności konwencjonalnej i jej odmianach, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017/1.
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2012.
Kaliński M. [w:] J. Jastrzębski, M. Kaliński, Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Warszawa 2014.
Karasek-Wojciechowicz, Wpływ niedozwolonego charakteru klauzuli na związanie stron umową, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2018/2.
Krajewski D., Charakter prawny typowej umowy o kredyt denominowany do waluty innej niż polska (cz. I), „Monitor Prawniczy” 2017/21.
Lemkowski M., Materialna ochrona konsumenta, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2002/3.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny – komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016.
Mojak J., Turski T., Dopuszczalność konwersji kredytowych zobowiązań walutowych – wybrane zagadnienia, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie” 2017/1.
Mostowik P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014.
Przyborowski Ł., Waluta hipoteki i zabezpieczonej wierzytelności – glosa do wyroku SN z 29 kwietnia 2015 r. (V CSK 445/14), „Monitor Prawa Bankowego” 2017/12.
Radwański Z. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2012.
Trzaskowski R., Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem, Warszawa 2013.
Wiśniewski T. [w:] G. Bieniek i in., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, t. 1, Warszawa 2006.
Zoll F., Kilka uwag na temat tzw. redukcji utrzymującej skuteczność, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2000/1–2.
dr Karol Zawiślak
Autor jest asystentem w Katedrze Kanonicznego Prawa Procesowego na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie oraz adwokatem (ORCID: 0000-0002-2422-555X).
Skutki wyłączenia wstąpienia spadkobierców zmarłego wspólnika do spółki z o.o.
Przedmiotem opracowania jest określenie skutków prawnych wprowadzenia do umowy spółki z o.o. postanowień wyłączających wstąpienie do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego wspólnika oraz ich zastosowania, tj. ustalenie, jaki wpływ na udziały, które przysługiwały zmarłemu wspólnikowi, ma wyłączenie wstąpienia spadkobierców zmarłego wspólnika do spółki.
Słowa kluczowe: śmierć wspólnika, wyłączenie wstąpienia, spadkobiercy, wygaśnięcie prawa udziałowego, umorzenie udziałów
dr Karol Zawiślak
The author is an assistant lecturer at the Chair of Procedural Canon Law, Faculty of Canon Law, Pope John Paul II University in Krakow and an advocate (ORCID: 0000-0002-2422-555X).
Effects of Preventing the Heirs of a Deceased Shareholder of a Limited Liability Company from Joining the Company
This paper aims to define the legal effects of introducing into the articles of association of a limited liability company certain provisions that prevent heirs from joining the company instead of the deceased shareholder and the application of said provisions, that is, determining how preventing the heirs of a deceased shareholder from joining the company affects the shares that were held by the deceased shareholder.
Keywords: shareholder’s death of a shareholder, preventing a person from joining [the company], heirs, extinction of rights attached to shares, share redemption
Bibliografia:
Bartczak J., Sukcesja praw i obowiązków cywilnoprawnych jako skutek połączenia spółek kapitałowych przez przejęcie, „Prawo Spółek” 2006/2.
Borysiak W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Spadki, red. K. Osajda, Legalis 2013.
Chomiuk M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2017.
Jara Z. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2017.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Ustanie członkostwa w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Kraków 2002.
Kremis J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2014.
Kremis J., Gniewek E. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, Legalis 2010.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151–226 KSH, Warszawa 2018.
Niezbecka E. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Spadki, red. A. Kidyba, Warszawa 2015.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Legalis 2018.
Pabis R. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Legalis 2019.
Potrzeszcz R. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2011.
Pyzioł W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. K. Kruczalak, Warszawa 2001.
Rygoł M., Skutki śmierci wspólnika w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością według kodeksu spółek handlowych, „Przegląd Sądowy” 2001/3.
Strzępka J.A., Zielińska E. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2009.
Szajkowski A., Tarska M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2002.
Szajkowski A., Tarska M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do artykułów 151–300, Legalis 2014.
Szczurowski T., Konsekwencje śmierci wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, „Monitor Prawniczy” 2008/6.
Zawiślak K., Dopuszczalność wydawania członkom zarządu wiążących poleceń jako przejaw prymatu zgromadzenia wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością [w:] Efektywność zarządzania i nadzoru w spółce handlowej. W poszukiwaniu optymalnego modelu ustroju spółki, red. K. Bilewska, Warszawa 2018.
Zelek M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088, red. M. Gutowski, Legalis 2016
Zdanikowski P., Ograniczenie lub wyłączenie wstąpienia spadkobiercy wspólnika a zapis windykacyjny udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/3.
Agnieszka Ziółek
Autorka jest Partnerem w Kancelarii Deloitte Legal i radcą prawnym.
Aleksandra Witowska
Autorka jest Senior Associate w Kancelarii Deloitte Legal, aplikantem adwokackim oraz doktorantem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Otwarcie postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego a cesja wierzytelności przyszłej na zabezpieczenie
W Prawie restrukturyzacyjnym, w przeciwieństwie do Prawa upadłościowego nie ma regulacji, która bezpośrednio odnosiłaby się do cesji wierzytelności przyszłych. W żadnej z powyższych ustaw nie uregulowano także wprost wpływu otwarcia postępowania upadłościowego czy restrukturyzacyjnego na cesję wierzytelności przyszłych, których celem jest przeniesienie wierzytelności na zabezpieczenie wierzytelności cesjonariusza. Powoduje to wiele wątpliwości praktycznych, ponieważ w obrocie gospodarczym bardzo często wykorzystuje się instytucję przelewu wierzytelności przyszłych właśnie jako zabezpieczenie zawieranych transakcji. W szczególności ta praktyka jest często stosowana w branży bankowej jako zabezpieczenie udzielanych kredytów. W niniejszym artykule omówiono, jaki skutek ma otwarcie postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego na cesje wierzytelności przyszłych na zabezpieczenie i ustalenie, czy cel przeniesienia ma wpływ na status cesjonariusza w postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym.
Słowa kluczowe: cesja na zabezpieczenie, cesja, przelew, restrukturyzacja, zabezpieczenia wierzytelności
Agnieszka Ziółek
The author is a Partner at Deloitte Legal and an attorney at law.
Aleksandra Witowska
The author is a Senior Associate at Deloitte Legal, a trainee advocate, and doctoral student at the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw.
Opening of Insolvency and Restructuring Proceedings in the Context of Assignment of a Future Receivable by Way of Security
In the Restructuring Law, unlike in the Insolvency Law, there is no regulation directly referring to the assignment of future receivables Neither of the aforementioned acts regulates directly the influence of opening of insolvency or restructuring proceedings on the assignment of future receivables whose aim is to transfer debts owed to the given entity in order to secure debts owed thereby to the assignee. This causes many practical doubts, because in economic transactions transfer of future receivables is very often used precisely to secure the concluded transactions. In particular, this is a frequent practice in the banking sector, where it serves as security for extended loans. This article discusses the effect that opening insolvency or restructuring proceedings has on the assignments of future receivables by way of security. The authors also try to determine whether the aim of the assignment in any way affects the assignee’s status in insolvency and restructuring proceedings.
Keywords: assignment by way of security, assignment, transfer, restructuring, security for a debt
Bibliografia:
Kozieł G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, cz. 1, Zobowiązania. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Łętowska E. [w:] System prawa cywilnego, t. 3, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, Ossolineum 1981.
Mojak J., Obrót wierzytelnościami, Warszawa 2004.
Mojak J. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
Mularski K. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Legalis 2019.
Sikorski G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, Warszawa 2014.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3a, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2017.
Zawada K. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, Warszawa 2014.
dr Mateusz Baszczyk
Autor jest radcą prawnym współpracującym z kancelarią DWF Poland Jamka sp. k. (ORCID: 0000-0002-2595-0104).
Reprezentacja spółki z o.o. w umowie z członkiem zarządu – kilka uwag na tle art. 210 § 1 k.s.h.
Kodeks spółek handlowych zawiera szczególne regulacje stanowiące wyłom od generalnej zasady domniemania kompetencji zarządu w sferze reprezentacji zewnętrznej spółki. Jednym z takich przepisów jest art. 210 k.s.h., który wymaga, aby spółka z o.o. w umowie pomiędzy nią a członkiem zarządu była reprezentowana przez pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników lub przez radę nadzorczą. Pomimo że art. 210 k.s.h. ustanawia normę prawną o istotnym znaczeniu dla obrotu, interpretacja przepisu – ze względu na wyłącznie fragmentaryczne ujęcie problemu – budzi wątpliwości i jest przedmiotem odmiennych opinii doktryny oraz orzecznictwa. Ze względu na fakultatywny charakter rady nadzorczej w spółce z o.o. rozważania zawarte w niniejszym artykule będą koncentrować się wokół problematyki dotyczącej reprezentacji spółki przez pełnomocnika w okolicznościach określonych w art. 210 § 1 k.s.h.
Słowa kluczowe: reprezentacja spółki z o.o., pełnomocnictwo organizacyjne (korporacyjne), konflikt interesów, umowy lub spór z członkiem zarządu
dr Mateusz Baszczyk
The author is an attorney at law cooperating with DWF Poland Jamka sp. k. law firm (ORCID: 0000-0002-2595-0104).
Representation of a Limited Liability Company in an Agreement with a Management Board Member: Several Remarks against the Background of Article 210(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies
The Code of Commercial Partnerships and Companies [CCPC] contains special regulations that are a breakaway from the general principle of presumed powers of the management board in the sphere of a company’s external representation. One of those provisions is Article 210(1) CCPC, which requires that a limited liability company be represented, in an agreement between it and its management board member, by an attorney appointed by a resolution of the general meeting or by the supervisory board. Even though Article 210 CCPC establishes a legal norm of considerable practical importance, its interpretation - due to a solely fragmentary view of the problem – gives rise to doubts and diverse opinions can be found among legal scholars and in case law. As a supervisory board is optional in a limited liability company, the reflections presented in this article focus on the questions of representation of the company by an attorney in the circumstances specified in Article 210(1) CCPC.
Keywords: representation of a limited liability company, organizational (corporate) power of attorney, conflict of interests, agreements or dispute with a management board member
Bibliografia:
Baszczyk M., Dopuszczalność stosowania art. 58 § 3 k.c. do wadliwych uchwał walnego zgromadzenia (zgromadzenia wspólników), „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/5.
Grykiel J., Glosa do wyroku SN z dnia 15 czerwca 2012, II CSK 217/11, „Państwo i Prawo” 2014/5.
Jara Z. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
Kidyba A. [w:] Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2019.
Kuniewicz Z., Wybrane zagadnienia dotyczące pełnomocnictwa do reprezentowania spółki kapitałowej w umowach z członkami zarządu, „Rejent” 2006/7–8.
Naworski J.P., Forma pełnomocnictwa udzielonego przez zgromadzenie wspólników na podstawie art. 210 § 1 k.s.h. do zawarcia z członkiem zarządu umowy przenoszącej własność nieruchomości – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 15.06.2012 r. (II CSK 217/11), „Glosa” 2013/3.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz. Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151–226 KSH, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. IIa, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Komentarz, Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Pabis R. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Pinior P., Nadzór wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2013.
Popardowski P., Reprezentacja spółek kapitałowych w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Glosa” 2013/1.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Sobota A., Glosa do wyroku SN z dnia 15 czerwca 2012 r., II CSK 217/11, LEX 2013.
Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17B, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2016.
Strzępka J.A., Zielińska E. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Janusz Tomczak
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz aplikantem sędziowskim w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie (ORCID: 0000-0003-0477-054X).
Zarząd komisaryczny w stowarzyszeniu
Słowa kluczowe: stowarzyszenie, zarząd komisaryczny, oddział, jednostka terenowa
Instytucja zarządu komisarycznego w stowarzyszeniu została wprowadzona do polskiego systemu prawnego 20.05.2016 r. wraz z wejściem w życie ustawy z 25.09.2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw. Ustawodawca poświęcił unormowaniu tej instytucji przepis art. 10b ustawy z 7.04.1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach, który reguluje warunki i tryb powołania zarządu komisarycznego, określa wymogi, które musi spełniać uchwała go ustanawiająca i jaki jest jej skutek, a także nakłada obowiązki w zakresie zgłaszania do odpowiednich organów informacji o powstaniu i ustaniu zarządu komisarycznego w terenowej jednostce stowarzyszenia posiadającej osobowość prawną. Pomimo że wprowadza ona znaczące zmiany dla funkcjonowania wspominanych jednostek, nie została wyczerpująco omówiona w piśmiennictwie, poza opracowaniami komentarzowymi. W związku z powyższym artykuł ten poświęcony jest istocie tej instytucji, interpretacji przepisów ją regulujących, jej zaletach i wadach. Ponadto wskazane zostały mankamenty omawianej regulacji.
Słowa kluczowe: stowarzyszenie, zarząd komisaryczny, oddział, jednostka terenowa
Janusz Tomczak
The author is a doctoral student at the Chair of Economic and Commercial Law, University of Silesia in Katowice, and a trainee judge at the National School of Judiciary and Public Prosecution in Krakow (ORCID: 0000-0003-0477-054X).
Compulsory Administration in an Association
The possibility of compulsory administration in an association was introduced into the Polish legal system on 20 May 2016, with the entry into force of the Act of 25 September 2015 on Amendments to the Law on Associations and Certain Other Acts. It is regulated in Article 10b of the Act of 7 April 1989 - Law on Associations, which defines the conditions and procedure for establishing compulsory administration, the requirements to be met by the resolution establishing it, the effects of such a resolution, as well as provides for duties in the field of informing the relevant authorities about the creation or cessation of compulsory administration in a local unit of an association that has legal personality. Even though it introduces considerable changes in the way these entities operate, it has not been exhaustively discussed in literature, apart from commentaries. Due to the above, this paper is in fact devoted to compulsory administration, to interpretation of the provisions which regulate it, its advantages and disadvantges. Moreover, deficiencies of the regulation in point are indicated.
Keywords: association, compulsory administration, branch, local unit
Bibliografia:
Brol J., Prawo o stowarzyszeniach z komentarzem oraz przepisami wykonawczymi i związkowymi, Zielona Góra 1994.
Dróżdż M., Rozwiązanie stowarzyszenia przez sąd na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora w świetle prawa o stowarzyszeniach, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/10.
Hadrowicz E., Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, Warszawa 2017.
Rzetecka-Gil A., Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, LEX 2017.
Sarnecki P., Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, Kraków 2000.
Suski P., Komentarz do ustawy – Prawo o stowarzyszeniach [w:] Stowarzyszenia i fundacje. Komentarz, LEX 2011.
