Niewypłacalność płynnościowa jako przesłanka ogłoszenia upadłości.
dr hab. Artur Nowacki
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz radcą prawnym (ORCID: 0000-0003-0513-115X).
Niewypłacalność płynnościowa jako przesłanka ogłoszenia upadłości
Celem artykułu jest analiza przesłanki ogłoszenia upadłości, jaką jest niewypłacalność płynnościowa dłużnika. Zgodnie z art. 10 Prawa upadłościowego upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który jest niewypłacalny. Zgodnie z dotyczącym niewypłacalności płynnościowej art. 11 ust. 1 Prawa upadłościowego dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące (art. 11 ust. 1a Prawa upadłościowego).
Słowa kluczowe: upadłość, niewypłacalność, postępowanie upadłościowe, płynność
dr hab. Artur Nowacki
The author is an assistant professor at the Chair of Commercial Law of the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, and an attorney at law (ORCID: 0000-0003-0513-115X).
Insolvency Due to Lack of Financial Liquidity as a Reason for Declaration of Bankruptcy
The aim of this article is to analyse one of the reasons for declaring bankruptcy of a debtor, namely lose of solvency due to lack of financial liquidity. Pursuant to Article 10 of the Insolvency Law, a debtor is declared bankrupt if said debtor is insolvent. Article 11(1) of the Insolvency Law, which concerns insolvency due to lack of financial liquidity a debtor is insolvent if they lost their ability to pay their financial liabilities as they fall due. A debtor is presumed to have lost their ability to pay financial liabilities as they fall due if the delay in payment of financial liabilities is greater than three months (Article 11(1a) of the Insolvency Law).
Keywords: bankruptcy, insolvency, insolvency proceedings, liquidity
Bibliografia / References:
Adamus R., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2019.
Oplustil K., Obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz odpowiedzialność za jego niezłożenie w świetle znowelizowanego prawa upadłościowego (cz. 1), „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/2.
Osajda K., Uwagi o pojęciu niewypłacalności w świetle nowelizacji prawa upadłościowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/1.
Pietruszyńska M., Zimmerman P., Trwałość zaprzestania spłaty długów a stan niewypłacalności – powrót do źródła?, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/2.
dr Mateusz Baszczyk
Autor jest radcą prawnym współpracującym z kancelarią DWF Poland Jamka sp. k. (ORCID: 0000-0002-2595-0104).
Skutki zawieszenia członka zarządu spółki kapitałowej
Przedmiotem niniejszego artykułu jest problematyka zawieszenia członka zarządu spółki z o.o. (spółki akcyjnej). Kodeks spółek handlowych zawiera wyłącznie fragmentaryczną regulację tej instytucji, co otwiera pole do odmiennych interpretacji, w tym także w zakresie kwestii o charakterze fundamentalnym, jak dopuszczalność powzięcia uchwały o zawieszeniu członka zarządu przez zgromadzenie wspólników, co nie jest stanem pożądanym. W ramach artykułu autor omawia zagadnienia będące przedmiotem sporów i przedstawia własne stanowisko.
Słowa kluczowe: Kodeks spółek handlowych, zawieszenie członka zarządu, reprezentacja spółki kapitałowej, prowadzenie spraw spółki, legitymacja czynna do zaskarżenia uchwały zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia)
dr Mateusz Baszczyk
The author is an attorney at law cooperating with DWF Poland Jamka sp. k. law firm (ORCID: 0000-0002-2595-0104)
Effects of Suspension of a Company Management Board Member
This paper concerns the subject of suspension of a member of the management board of a limited liability company (or a joint-stock company). The Code of Commercial Partnerships and Companies contains only a fragmentary regulation of this legal mechanism, which opens the path to diverging interpretations, including also in matters of fundamental importance, such as the permissibility of the general meeting adopting a resolution to suspend a management board member, which is not a desirable state of affairs. In the paper, the author discusses the issues that are the subject of debates and presents his own views.
Keywords: Code of Commercial Partnerships and Companies, suspension of a management board member, representation of a company, running the affairs of a company, locus standi to challenge resolutions of the general meeting
Bibliografia / References:
Chomiuk M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
Kozłowska-Chyła B., Status prawny członka zarządu spółki akcyjnej zawieszonego w czynnościach oraz wpływ zawieszenia na strukturę organizacyjną zarządu, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/5.
Kułak K., Stosunek członkostwa w zarządzie spółki kapitałowej, Warszawa 2015.
Kuniewicz Z., Reprezentacyjna funkcja zarządu spółki kapitałowej, Szczecin 2005.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3, Komentarz. Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział II. Spółka akcyjna, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2013.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz, Art. 151–226 KSH, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Komentarz, Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Pinior P., Nadzór wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2013.
Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2013.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Szajkowski A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, J. Szwaja, Kodeks handlowy. Komentarz, t. 2, Warszawa 1998.
Szajkowski A., Szumański A., Tarska M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Szajkowski A., Szumański A., Tarska M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013.
Szczęsny R., Zarząd w spółkach kapitałowych, Warszawa 2004.
Rafał Filip Szymański
Autor jest prawnikiem specjalizującym się w prawie spółek i prawie rynku kapitałowego oraz doktorantem w Katedrze Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Wina jako kryterium oceny naruszenia obowiązków nabywców znacznych pakietów akcji spółek publicznych na potrzeby zastosowania sankcji z art. 89 u.o.p.
Wymagające i skonstruowane w skomplikowany sposób obowiązki nabywców znacznych pakietów akcji spółek publicznych powodują, że częstym zjawiskiem w praktyce obrotu są, niestety, naruszenia tych obowiązków. Niemałe kontrowersje budzą także regulacje kreujące sankcje grożące za takowe naruszenia, a przede wszystkim unormowania dotyczące sankcji korporacyjnoprawnej w postaci zakazu wykonywania prawa głosu z akcji spółki publicznej, o której mowa w art. 89 ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (dalej u.o.p.) W szczególności, unormowania te nie odnoszą się, w zasadzie, w ogóle do przesłanki winy nabywcy znacznego pakietu akcji w uchybieniu spoczywającej na nim powinności, jako kryterium oceny konkretnego przypadku naruszenia. Tymczasem ocena taka, a w jej konsekwencji ewentualne uruchomienie dolegliwej sankcji korporacyjnoprawnej powinny – choćby ze względów słusznościowych – polegać nie tylko na stwierdzeniu obiektywnego stanu naruszenia danego obowiązku, lecz być uwarunkowane udowodnieniem podmiotowi zobowiązanemu winy w ścisłym jej znaczeniu (sensu stricto). Niniejszy artykuł stanowić ma zatem rozwinięcie publikacji poświęconej przeze mnie identyfikacji naruszeń obowiązków nabywców znacznych pakietów akcji spółek publicznych, a jego zasadniczym celem jest próba odnalezienia odpowiedzi na pytanie: czy dokonując oceny naruszenia obowiązku spoczywającego na nabywcy znacznego pakietu akcji – na potrzeby ustalenia, czy w danym przypadku aktualizuje się sankcja z art. 89 u.o.p. – należy polegać wyłącznie na obiektywnym kryterium, jakim jest stwierdzenie bezprawności w postaci naruszenia przezeń któregoś z obowiązków ustawowych, czy należy również brać pod uwagę subiektywną stronę nieprawidłowości jego postępowania, czyli ewentualną winę sprawcy naruszenia w ścisłym jej znaczeniu, tj. możliwość postawienia nabywcy znacznego pakietu akcji zarzutu naganności jego postępowania w postaci umyślności albo niedbalstwa w odniesieniu do dokonanego naruszenia spoczywającego na nim obowiązku.
Słowa kluczowe: znaczny pakiet akcji, spółka publiczna, obowiązki informacyjne, wezwanie na akcje, zmiana stanu posiadania, zakaz wykonywania prawa głosu z akcji, naruszenie obowiązków, wina
Rafał Filip Szymański
The author is a lawyer specializing in corporate law and capital market law, and a PhD student at the Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw.
Guilt (in the Strict Sense) as a Criterion for Evaluating Breaches of Duties of Purchasers of Considerable Blocks of Shares of Public Companies for the Purposes of Applying the Sanctions Provided for in Article 89 of the Public Offering Act
The demanding duties of purchasers of considerable blocks of shares of public companies, which duties are often structured in a rather complex manner, result unfortunately in frequent breaches of these duties in practice. Considerable controversies are also caused by regulations that introduce sanctions for such breaches, first of all norms concerning the corporate law sanction of prohibition of exercising the voting rights carried by shares of public companies, which sanction is referred to in Article 89 of the Act on Public Offering and Terms of Introduction of Financial Instruments into Organized Trading Systems and on Public Companies (APO). In particular, these norms do not in principle relate to the feature of guilt of a purchaser of a considerable block of shares who breached a duty, as a criterion for assessing a given specific breach. Meanwhile such an evaluation, and consequently also the onerous corporate law sanction should - at least for reasons of equity - comprise not only ascertaining an objective fact that a given duty was breached, but using it should depend on proving guilt (in the strict sense) of the obliged entity. Therefore this paper expands on a publication in which I identified the breaches of duties borne by purchasers of considerable blocks of shares of public companies, the main aim being to try to answer the question whether, in evaluating a breach of duties borne by purchasers of considerable blocks of shares – in order to determine if in a given case the sanction provided for in Article 89 APO applies – one should rely only on the objective criterion of ascertaining the unlawfulness in the form of said entity breaching one of the statutory duties, or should one also consider the subjective aspect of the unlawful conduct, that is, the perpetrator’s possible guilt in the strict sense, i.e. the possibility of charging the purchaser of a considerable block of shares with culpable conduct in the form of intentional or negligent breach of the duty borne by such purchaser.
Keywords: considerable block of shares, public company, information duties, invitation to sell shares, change of shareholding, prohibition of exercising the voting right carried by a share, breach of duties, guilt
Bibliografia / References:
Banaszczyk Z. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Bilewska K., Bezprawność a niedochowanie należytej staranności w rozumieniu art. 293 k.s.h., „Palestra” 2007/3–4.
Błaszczyk P., Nabywanie akcji spółki publicznej a regulacja prawna działania w porozumieniu, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/8.
Borkowska K., Wajda P. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
Chłopecki A., Jeszcze raz o porozumieniach w spółkach publicznych, „Prawo Papierów Wartościowych” 2001/12.
Chłopecki A., Naruszenie obowiązków informacyjnych przy nabywaniu znacznych pakietów akcji, „Gazeta Giełdy Parkiet” z 11.05.2011 r., nr 4533.
Chłopecki A. [w:] A. Chłopecki, M. Dyl, Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Komentarz, Warszawa 2014.
Dąbrowa J., Odpowiedzialność deliktowa osoby prawnej za winę własną i cudzą, „Studia Cywilistyczne” 1970, t. XVI.
Dubis W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Dyl M. [w:] A. Chłopecki, M. Dyl, Prawo rynku kapitałowego, Warszawa 2019.
Dyl M. [w:] A. Chłopecki, M. Dyl, Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Komentarz, Warszawa 2014.
Famirski A. [w:] Ustawa o ofercie publicznej. Komentarz, red. M. Michalski, Warszawa 2014.
Gago-Rudnicka D., Jakszuk S. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
Głowacka A., Wina osoby prawnej. Koncepcja winy anonimowej, „Acta Erasmiana” 2016, t. XII.
Haładyj K., Ustawa o ofercie publicznej. Komentarz, Warszawa 2009.
Jakszuk S., Róg-Dyrda J. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2018.
Machnikowski P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Mataczyński M., Cywilnoprawne skutki naruszenia obowiązków nabywców znacznych pakietów akcji spółek publicznych, Warszawa 2011.
Mataczyński M. [w:] Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2010.
Michalski M., Porozumienia w spółkach publicznych a obowiązki z tytułu nabywania znacznych pakietów akcji, „Prawo Papierów Wartościowych” 2001/6.
Michalski M., Pośrednie nabycie akcji spółki w świetle ustawy o ofercie publicznej a regulacja pośredniego nabycia akcji przewidziana w KSH, „Monitor Prawniczy” 2012/5.
Michalski M. [w:] Ustawa o ofercie publicznej. Komentarz, red. M. Michalski, Warszawa 2014.
Michór A., Odpowiedzialność administracyjna w obrocie instrumentami finansowymi, Warszawa 2009.
Nowicki H. [w:] (red.), System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 7, Prawo administracyjne materialne, Warszawa 2017.
Okolski J., Modrzejewski J., Gasiński Ł., Odpowiedzialność członków zarządu w spółkach kapitałowych – miernik staranności [w:] Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, red. A. Nowicka, Poznań 2005.
Olejniczak A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania – część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Olszak E., Obowiązki akcjonariuszy związane z obrotem znacznymi pakietami akcji spółek publicznych, KNF. Centrum Edukacji dla uczestników rynku, https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Prezentacja%20CEDUR%2003-12-2018%20cz_64237.2_64237.pdf (dostęp: 20.07.2020 r.).
Opalski A., Oplustil K., Jeszcze w sprawie odpowiedzialności członków organów spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/12.
Oplustil K., Sas M., Działanie w porozumieniu (acting in concert) a wykonywanie praw korporacyjnych w spółkach publicznych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/5.
Pęczyk-Tofel A., Tofel M.S., Obrót znacznymi pakietami akcji na gruncie ustawy o ofercie publicznej (cz. 1), „Prawo Spółek” 2010/3.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2018.
Romanowski M., Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Komentarz, Warszawa 2003.
Safjan M., Odpowiedzialność deliktowa osób prawnych. Stan obecny i kilka uwag de lege ferenda, „Studia Iuridica” 1994/21.
Safjan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Skoczylas A., Sankcje administracyjne jako środek nadzoru nad rynkiem kapitałowym [w:] Sankcje administracyjne. Blaski i cienie, red. M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Warszawa 2011.
Skoczylas A. [w:] Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2010.
Sójka T. [w:] Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2010.
Szelenbaum P.M., Działanie w porozumieniu w spółce publicznej, „Monitor Prawa Bankowego” 2016/4.
Szymański R.F., Naruszenia obowiązków nabywców znacznych pakietów akcji spółek publicznych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/6.
Szymański R.F., Kocemba K., Obowiązki informacyjne spółek publicznych, Warszawa 2013.
Wierzbowski M., Zależności oraz porozumienia akcjonariuszy w prawie o publicznym obrocie papierami wartościowymi, „Przegląd Prawa Handlowego” 2002/5.
Wincenciak M., Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania, Warszawa 2008.
Wiśniewski W. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, red. W. Góralczyk, Warszawa 1999.
Wyrzykowski M., Ziółkowski M. [w:] System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 2, Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, Warszawa 2012.
Zelek M., Przypisanie osobie prawnej odpowiedzialności deliktowej na zasadzie winy za czyn własny, „Palestra” 2017/4.
dr hab. Andrzej Szlęzak
Autor jest profesorem Uniwersytetu SWPS w Warszawie oraz Of Counsel w kancelarii „Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak” (ORCID: 0000-0003-4281-2966).
Polemicznie o polemice – o pasywach i aktywach w kontekście odszkodowawczym
Autor krytycznie omawia artykuł Marcina Łolika, stanowiący polemikę w stosunku do wcześniejszego opracowania autora dotyczącego tytułowej kwestii.
Marcin Łolik jest zdania, że gdy szkoda w postaci przyrostu aktywów przekształca się w szkodę w postaci ubytku aktywów, to chodzi wtedy nie o nową szkodę i nowe roszczenie odszkodowawcze, ale o tę samą szkodę i o to samo roszczenie. Wobec tego bieg terminu przedawnienia należy liczyć od chwili powstania szkody w postaci przyrostu pasywów, chociażby poszkodowany o naprawienie takiej szkody osobno nigdy nie wystąpił.
Autor uważa powyższe stanowisko za nietrafne. Gdy przyczyną różnych szkód są odrębne zdarzenia, oddzielone w czasie, każda z takich szkód jest samodzielna i objęta jest osobnym roszczeniem, zaś bieg terminu przedawnienia każdego z takich roszczeń liczy się dla każdej szkody z osobna. W przeciwnym razie doszłoby do niedopuszczalnej sytuacji, gdzie roszczenie o naprawienie szkody wynikłej z ubytku aktywów mogłoby przedawnić się, zanim by powstało, bo termin przedawnienia liczono by od chwili powstania szkody w postaci przyrostu pasywów.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, zobowiązania, umowa gwarancyjna, klauzula indemnizacyjna, pojęcie szkody, bieg terminu przedawnienia
dr hab. Andrzej Szlęzak
The author is an associate professore at the SWPS University in Warsaw and an Of Counsel at “Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak” law firm (ORCID: 0000-0003-4281-2966).
Polemically about a Polemic: On Liabilities and Assets in the Context of a Claim for Damages
The author critically discusses the article by Marcin Łolik, which article was a polemic with regard to an earlier article by the author concerning the headlined issue.
Marcin Łolik is of the opinion that when damage in the form of increase of liabilities is transformed into damage in the form of loss of assets, then it is not new damage and not a new claim to redress such damage, but it is the same damage and the same claim. Therefore, the statute of limitations should start running from the moment when the damage in the form of increase of liabilities appeared, even when the injured person has never taken any action to obtain compensation of such damage.
The author considers such a position to be wrong. When various types of damage were caused by different events, separated in time, each such damage is independent and is covered by a separate claim, and the limitation period regarding each such claim should be counted separately. Otherwise, an unacceptable situation would appear, where a claim to redress the damage resulting from loss of assets would be time-barred before it could have come into existence, as the statute of limitations would start running from the moment when the damage in the form of increase of liabilities came to existence.
Keywords: civil law, obligations, guarantee agreement, indemnification clause, notion of damage, running of the limitation period (statute of limitations)
Bibliografia / References:
Drapała P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2019.
Kaliński M., Glosa do uchwały SN z 10.07.2008 r., III CZP 62/08, „Państwo i Prawo” 2009/10.
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2014.
Kaliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Łolik M., Klauzule indemnifikacyjne w praktyce obrotu gospodarczego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/6.
Łolik M., Polemicznie o roszczeniu odszkodowawczym i jego przedawnieniu w związku z klauzulami indemnifikacyjnymi, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/5.
Machnikowski P., Umowa o zwolnienie poręczyciela z obowiązku świadczenia, „Monitor Prawniczy” 2008/9.
Szlęzak A., Charakter prawny umowy o zwolnienie dłużnika z obowiązku świadczenia (art. 392 KC), „Studia Prawa Prywatnego” 2020/3–4 (w druku).
Szlęzak A., O sensie gospodarczym umowy o zwolnienie dłużnika z obowiązku świadczenia – uwagi polemiczne, „Przegląd Sądowy” 2017/10.
Szlęzak A., Pasywa (zobowiązania wobec osób trzecich) jako składnik szkody, „Przegląd Sądowy” 2019/10.
Szlęzak A., Pasywa jako składnik szkody a klauzula indemnizacyjna – przykład (wadliwego) rozwiązania problemu, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/1.
Zagrobelny K., Glosa do uchwały SN z 10.07.2008 r., III CZP 62/08, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2010/12.
Zagrobelny K., W sprawie szkody występującej pod postacią zwiększenia się pasywów poszkodowanego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2009/3161, Prawo CCCVIII.
dr Kacper Wosiak
Autor jest współpracownikiem kancelarii radców prawnych i adwokatów we Wrocławiu (ORCID: 0000-0001-9428-0629).
Zwrot zaliczek dywidendowych według art. 195 § 11 k.s.h.
Przepisy dotyczące zaliczki na poczet dywidendy wywoływały dotychczas szereg problemów interpretacyjnych. Wiele wątpliwości budziła m.in. kwestia obowiązku wspólników do zwrotu zaliczek w sytuacji, gdy po zakończeniu roku obrotowego okazuje się, że spółka nie ma funduszy odpowiadających co najmniej sumie wypłaconych zaliczek, albo gdy zgromadzenie wspólników zadecyduje o przeznaczeniu zysku na inny cel niż wypłata dywidendy. Ustawodawca zamierzał usunąć pewne z tych wątpliwości, wprowadzając do Kodeksu spółek handlowych art. 195 § 11, którym expressis verbis uregulowano kwestię zwrotu zaliczek. Nowy przepis nie jest jednak wolny od niejasności. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie możliwego kierunku wykładni art. 195 § 11 k.s.h., w tym uzasadnienie hipotez, że obowiązek zwrotu zaliczek powstaje ex lege, bez konieczności podejmowania uchwał przez zgromadzenie, jak też że wspólnicy będą musieli zwracać zaliczki wtedy, gdy cała suma dywidendowa określona w art. 192 k.s.h. jest mniejsza od wypłaconych zaliczek, a nie – jak mogłoby się wydawać po wstępnej analizie przepisu – gdy wynik finansowy netto spółki jest niższy od wypłaconych zaliczek.
Słowa kluczowe: zwrot zaliczek, zaliczka dywidendowa, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
dr Kacper Wosiak
The author is a collaborating with law firm in Wroclaw (ORCID: 0000-0001-9428-0629).
Refund of Interim Dividend Payments under Art. 195(11) of the Code of Commercial Partnerships and Companies
Provisions on interim dividend have given rise to a number of interpretative problems so far. Many doubts were connected with, among others, the issue of potential existence of a duty of shareholders to refund interim dividend where, after the payments have been made and the financial year has come to an end, it turns out that the company’s available funds are insufficient to cover the total of interim dividend paid or where the general meeting decides to use the profit for other purposes than disbursement of dividend. The legislator intended to deal with some of those doubtful issues by introducing into the Code of Commercial Partnerships and Companies (CCPC) Article 195(11), which expressly governs the shareholders’ duty to refund interim dividend. Unfortunately the new regulation is not free from ambiguities. This paper intends to present a possible interpretation of the new regulation and to justify the view that a duty to refund arises by operation of law, without the need for the GM to adopt any resolution, as well as that the shareholders will be bound to pay the advances back only if the whole sum available for dividend, as determined in Article 192 CCPC, is lower than the sum disbursed to shareholders as interim dividend, contrary to the assumption that may arise after preliminary analysis of Article 195(11) CCPC that this duty arises when the net financial result for the current financial year is lower than the sum disbursed to the shareholders.
Keywords: refund of interim dividend, interim dividend, limited liability company
Bibliografia / References:
Chomiuk M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2019.
Herbet A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
Komarnicki I., Prawo akcjonariusza do udziału w zysku, Warszawa 2007.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. A. Kidyba, Warszawa 2013.
Litwińska-Werner M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2007.
Michalski M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2018.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151–226 KSH, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Pabis R. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Pinior P., Zaliczka na poczet dywidendy – zagadnienia wybrane, „Prawo Spółek” 2008/1.
Potrzeszcz R., Siemiątkowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział II. Spółka akcyjna, t. 3, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Warszawa 2012.
Pyzioł W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Szyszko R., Zaliczka dywidendowa w spółce z o.o. – cz. I. Wypłata zaliczki a sprawozdawczość finansowa za poprzedni rok obrotowy, „Monitor Prawniczy” 2019/15.
Szyszko R., Zaliczka dywidendowa w spółce z o.o. – cz. II. Źródła finansowania zaliczki i obligatoryjne zmniejszenia kwoty do wypłaty, „Monitor Prawniczy” 2019/16.
Szyszko R., Zwrot zaliczki dywidendowej w spółce z o.o. w trybie nowo wprowadzonego art. 195 § 11 KSH, „Monitor Prawniczy” 2019/18.
Mateusz Grześków
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Gospodarczego Prywatnego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz prawnikiem w Kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak (ORCID: 0000-0003-1011-6413).
Procedura odkupu akcji wykluczonych z obrotu na rynku regulowanym (część 1)
Ostatnia doniosła nowelizacja ustawy o ofercie publicznej wprowadziła nowy instrument prawny służący ochronie interesów akcjonariuszy mniejszościowych spółek publicznych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym. W razie sankcyjnego wykluczenia tego podmiotu z obrotu na tym rynku przez Komisję Nadzoru Finansowego lub Giełdę Papierów Wartościowych, jej akcjonariusze mogą żądać od spółki odkupienia ich akcji na zasadach określonych w ustawie o ofercie publicznej. Niniejszy tekst stanowi część pierwszą artykułu poświęconego omówieniu konstrukcji prawnej przedmiotowej procedury. Poruszane są tutaj następujące kwestie: umiejscowienie procedury odkupu akcji w systemie prawa handlowego oraz prawa rynków kapitałowych, charakterystyka spółki, w której odkup akcji jest przeprowadzany, wyłączenie prawa odkupu akcji w przypadku upadłości spółki, przedmiot odkupu oraz typologia akcjonariuszy uprawnionych do żądania odkupu akcji. Procedura odkupu akcji wykluczonych z obrotu na rynku regulowanym została uregulowana przez ustawodawcę w sposób daleki od przejrzystego, przez co jej przepisy prawne wywołują liczne wątpliwości interpretacyjne. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie spójnego modelu jej przebiegu.
Słowa kluczowe: akcjonariusz mniejszościowy, przymusowy odkup, spółka, rynek regulowany, wykluczenie z obrotu giełdowego, upadłość
Mateusz Grześków
The author is a doctoral student at the Department of Private Economic Law, Jagiellonian University in Krakow and a lawyer at Sołtysiński Kawecki & Szlęzak law firm (ORCID: 0000-0003-1011-6413).
The Procedure of Buy-out of Public Company Shares Delisted from Trading on the Regulated Market (part I)
The latest significant amendment to the Act on Public Offering introduced a new legal instrument whose purpose is to protect the interests of minority shareholders of public companies admitted to trading on the regulated market. If the Polish Financial Supervision Authority or the Warsaw Stock Exchange decides to apply the sanction of delisting such entity from trading, its shareholders may demand that the company buy out their shares in the regime established by the Act on Public Offering. This paper constitutes the first part of the article discussing the legal construction of this procedure. The following issues are presented: the role of the buy-out procedure in the system of corporate law and capital markets law; a description of the company where the buy-out procedure is carried out; exclusion of the right to demand the buy-out in the event of a company’s insolvency; and a typology of shareholders entitled to request a buy-out of their shares. It should be stressed that the way in which procedure of buy-out of shares delisted from the regulated market was regulated in the law is far from being clear, with these provisions causing numerous interpretive doubts. The main goal of this article is to present a consistent model of how this procedure should work from theoretical point of view.
Keywords: minority shareholder, mandatory buy-out (reverse squeeze-out), company, regulated market, delisting from public trading, insolvency
Bibliografia / References:
Adamus R., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2019, Legalis.
Adamus R., Przymusowy odkup akcji a postępowanie upadłościowe i naprawcze, „Monitor Prawniczy” 2011/3.
Borkowska K., Jakszuk S. [w:] Prawo rynku kapitałowego, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2018, Legalis.
Gurgul S., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2018, Legalis.
Jakszuk S., Róg-Dyrda J. [w:] Prawo rynku kapitałowego, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2018, Legalis.
Mataczyński M. [w:] Komentarz do ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2015, LEX.
Michalski M., O pojęciu i zakresie regulacji spółki publicznej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/1.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016, Legalis.
Oplustil K., Sas M., Działanie w porozumieniu (acting in concert) a wykonywanie praw korporacyjnych w spółkach publicznych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/05.
Oplustil K. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020, Legalis.
Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3b, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 393–490, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015.
Regucki T., Mechanizmy zwiększające kontrolę (control enhancing mechanisms) w polskich spółkach akcyjnych. Analiza prawno-ekonomiczna, Warszawa 2018, Legalis.
Rodzynkiewicz M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 4, Łącznie, podział i przekształcanie spółek. Przepisy karne. Komentarz. Art. 491–633, red. A. Opalski, Warszawa 2016, Legalis.
Sójka T. [w:] Komentarz do ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2015, Legalis.
Spyra M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 4, Prawo instrumentów finansowych, red. M. Stec, Warszawa 2016.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013.
Szumański A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 19, Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, Warszawa 2006.
Róg-Dyrda J. [w:] Prawo rynku kapitałowego, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2018, Legalis.
Wajda P. [w:] Prawo rynku kapitałowego, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2018, Legalis.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2020, Legalis.
