Nieracjonalność działań prawodawcy jako jedna z przyczyn niepoprawności prawa. Wybrane przykłady z prawa administracyjnego, karnego i prawa pracy.
prof. dr hab. Marian Andrzej Liwo
Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu
ORCID: 0000-0002-8527-7484
Nieracjonalność działań prawodawcy jako jedna z przyczyn niepoprawności prawa. Wybrane przykłady z prawa administracyjnego, karnego i prawa pracy
Według języka polskiego i określeń wynikających z innych źródeł racjonalność oznacza kierowanie się logiką, rozumem, prawdą czy też oparcie działań na rzetelnych podstawach. Nieracjonalność na etapie tworzenia prawa jest zaprzeczeniem racjonalności. Punktem wyjścia zatem dla racjonalnego prawodawcy winno być przemyślane i poprawne w różnych kryteriach ocen działanie na kolejnych etapach tworzenia prawa z uwzględnieniem strony merytorycznej i formalnej. Stanowienie prawa ma wpływ na jego jakość. Wiąże się ono z wieloma istotnymi politycznie i społecznie uwarunkowaniami, które winny być bezwzględnie przestrzegane. Niezbędne jest poszanowanie hierarchii źródeł prawa, zapewnienie jego spójności, uzyskanie akceptacji społecznej. Jest wiele przykładów z zakresu np. prawa administracyjnego, karnego czy prawa pracy, które wskazują, że prawodawca nie zawsze potrafi wywiązać się z nałożonych na niego powinności. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest brak oczekiwanej kultury politycznej wśród mających wpływ na stanowienie prawa, co skutkuje dominacją racji politycznych kosztem merytorycznych. Niezbędna jest w związku z tym potrzeba świadomości, że prawo i jego system to dobro wspólne, które dla zapewnienia jego poprawności wymaga racjonalnego trybu postępowania.
Słowa kluczowe: prawodawca, racjonalność, prawo
prof. dr hab. Marian Andrzej Liwo
Humanitas University in Sosnowiec
ORCID: 0000-0002-8527-7484
Irrationality of the legislator's actions as one of the reasons for incorrectness of the law – selected examples from administrative law, criminal law and labour law
According to the Polish language and terms resulting from other sources, rationality means to follow logic, reason, the truth, or basing actions on solid foundations. Irrationality at the stage of law creation is the negation of rationality. Therefore, the starting point for a rational legislator should be action that is thought through and correct in terms of various evaluation criteria at various stages of law creation, taking into account factual and formal aspects. The process of law-making affects its quality. It is connected with many important political and social determinants, which should be strictly observed. It is crucial to respect the hierarchy of law sources, ensure its consistency, and obtain social acceptance. There are many examples in the field of e.g. administrative, criminal or labour law, which indicate that the legislator is not always able to fulfil his obligations. One of the reasons for this is the lack of the expected political culture among those affecting law-making, which results in the dominance of political reasons at the expense of substantive reasons. Therefore, it is necessary to be aware of the fact that the law and its system is a common good, which in order to ensure its correctness requires a rational procedure.
Keywords: legislator, rationality, law
Bibliografia:
Antoszewski A., Herbut R. (red.), Leksykon Politologii, Wrocław 2004
Boć J., Prawo administracyjne, Wrocław 2000
Chmielnicki P., Podstawy dokonywania Oceny Skutków Regulacji (OSP) poselskich i obywatelskich inicjatyw legislacyjnych, referat niepublikowany przygotowany na Forum Debaty Publicznej w ramach: Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, System stanowienia prawa w Polsce, Zielona Księga, „Biuletyn Forum Debaty Publicznej” 2013/30
Fuller L.L., Anatomia prawa, Lublin 1968
Gdulewicz E., Iwanek I., Kudej M., Sagan S., Witkowski, Z., Zwierzchowski E., Postępowanie ustawodawcze, red. E. Zwierzchowski, Warszawa 1993
Gersdorf M. (red.), Zatrudnienie i zatrudniający na aktualnym rynku pracy, Warszawa 2012
Guza Ł., Dialog straconych szans, „Dziennik Gazeta Prawna” z 27.10.2016 r.
Ivanova E., Co dziesiąta ustawa powstaje ad hoc, „Dziennik Gazeta Prawna” z 8.07.2014 r.
Jaworski L., Konsultacje społeczne trzeba traktować poważnie, „Dziennik Gazeta Prawna” z 20.11.2013 r.
Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, System stanowienia prawa w Polsce, Zielona Księga, „Biuletyn Forum Debaty Publicznej”, 2013/30
Kijowski M., Opinia na lemat statusu prawnego Rady Ochrom Pracy sporządzona na zlecenie przewodniczącego Rady, Poznań 1992
Król M., Filozofia polityczna, Kraków 2008
Kruk M., Szepietowska B. [w:] Jaka Konstytucja ?, red. M. Kruk, Warszawa 1994
Prace nad projektem nowej Konstytucji RP idą w kierunku „zamkniętego systemu źródeł prawa” [w:] Jak Konstytucja, red. M. Kruk, Warszawa 1994
Liwo M., Odpowiedzialność karna za naruszenie obowiązków związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy [w:] Zagadnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego w jednostkach samorządu terytorialnego, Rzeszów 2018
Liwo M., Utworzenie i status Państwowej Inspekcji Pracy, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013/5
Liwo M., Wokół problemów zatrudnienia w Państwowej Inspekcji Pracy, „Przegląd Prawa Publicznego” 2012/10
Liwo M., Nowosiadły-Krzywonos E., Niezbędne dalsze zmiany w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2011/10
Łętowski J., Opinia w sprawie pozycji Rady Ochrony Pracy i jej uprawnień wobec Państwowej Inspekcji Pracy, Warszawa 1992
Michalska A., Wronkowska S., Zasady tworzenia prawa, Poznań 1983
Opałek K., Zagadnienia teorii prawa i teorii polityki, Warszawa 1983
Przybylski H., Politologia, Katowice–Warszawa 2004
Rot H., Między geografią prawną, komparatystyką prawniczą i teorią prawa [w:] Główne kultury prawne współczesnego świata, red. W. Bartosiewicz, Warszawa 1995
Rot H., Wartości proceduralne tworzenia prawa. Studium regulacji porównawczej, Wrocław 1992
Rot H., Stanowienie i uznanie prawa [w:] Szkice z teorii prawa i szczególnych nauk prawnych, red. S. Wronkowska, M. Zieliński, Poznań 1990
Rot H., Ogólne zasady tworzenia prawa, „Studia prawnicze” 1978/4
Walencik L., Przywykliśmy do tego, że mamy złe prawo, „Dziennik Gazeta Prawna” z 17.01.2011 r.
Wierzbowski M., Podstawowe pojęciu teoretyczne w nauce prawu administracyjnego [w:] M. Wierzbowski, J. Jagielski, J. Lang, M. Szubiakowski, A. Wiktorowska, Prawo administracyjne, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2009
Winczorek P., Czy jesteśmy państwem prawnym?, „Dziennik Gazeta Prawna” z 27.01.2009 r.
Wronkowska S., Wróblewski J., Ustawa o tworzeniu prawa a pojęcie prawa i prawoznawstwa, „Państwo i Prawo” 1977/8–9
Wronkowska S., Problemy racjonalnego tworzenia prawa, Poznań 1982
Wróblewski J., Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Wrocław 1985
Zalasiński T., Wprowadzenie do dyskusji na temat systemu konsultacji publicznych w procesie stanowienia prawa [w:] Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, System stanowienia prawa w Polsce, Zielona Księga, „Biuletyn Forum Debaty Publicznej” 2013/30
Zieliński T., Stosunek pracy i stosunek służbowy w administracji państwowej [w:] Pracownicy administracji w PRL, red. T. Łękowski, Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1986
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2008
dr Katarzyna Płonka-Bielenin
adiunkt w Katedrze Prawa i Administracji, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
ORCID: 0000-0003-4208-5172
Gminne akty prawa miejscowego wydawane na podstawie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi – wnioski i postulaty
Wielkość spożywania napojów alkoholowych w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi poważny problem społeczny. Wśród krajów europejskich Rzeczpospolita Polska jest w pierwszej piątce krajów o szacowanym największym wzroście spożycia. WHO szacuje, że w 2025 r. spożycie w Polsce może wynieść 12,3 l alkoholu na jednego mieszkańca w populacji 15+. Taki stan rzeczy wymaga wprowadzenia pewnych mechanizmów ograniczających wielkość spożycia napojów alkoholowych. Odwołując się do kompetencji organów gminy w płaszczyźnie stanowienia gminnych aktów prawa miejscowego, podejmowanych na mocy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, należy stwierdzić, że są niewystarczające w zakresie przeciwdziałania temu zjawisku. W związku z powyższym ustawa o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych wprowadziła pewne rozwiązania modyfikujące zasady ustalania przez radę gminy liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, jak również napojów, które zawierają do 4,5% alkoholu, i piwa na obszarze gminy. W myśl powołanej ustawy rada gminy będzie ustalała, w drodze uchwały, maksymalną liczbę zezwoleń odrębnie dla poszczególnych jednostek pomocniczych gminy i ograniczenia w godzinach nocnej sprzedaży (między 22.00 a 6.00) napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. Działania te powinny przyczynić się do efektywnej walki z alkoholizmem.
Słowa kluczowe: gmina, akty prawa miejscowego, wychowanie w trzeźwości, przeciwdziałanie alkoholizmowi
dr Katarzyna Płonka-Bielenin
Assistant Professor at the Department of Law and Administration, Katowice School of Economics
ORCID: 0000-0003-4208-5172
Municipal acts of local law issued on the basis of the Act on Upbringing in Sobriety and Counteracting Alcoholism – conclusions and postulates
The volume of consumption of alcoholic beverages in the Republic of Poland is a serious social problem. Among European countries, the Republic of Poland is in the top five countries with the highest estimated consumption growth. The WHO estimates that in 2025 this consumption in Poland may amount to 12.3 litres of alcohol per capita in the 15+ population. This state of affairs requires the introduction of certain mechanisms limiting the volume of consumption of alcoholic beverages. Referring to the competence of municipal bodies in the area of establishing municipal acts of local law, taken under the Act on Upbringing in Sobriety and Counteracting Alcoholism, it should be noted that these are insufficient to counteract this phenomenon. In connection with the above, the Act on amending the Act on Upbringing in Sobriety and Counteracting Alcoholism and the Act on Mass Events Security introduced certain solutions modifying the rules for determining the number of permits for the sale of alcoholic beverages, as well as beverages that contain up to 4.5% of alcohol, and beer in the area of the municipality. Pursuant to the above-mentioned act, the municipal council will determine, by way of a resolution, the maximum number of permits for individual auxiliary units of the municipality as well as limitations during the night (between 10 pm and 6 am) regarding the sale of alcoholic beverages intended for consumption outside the place of sale. These activities should contribute to an effective fight against alcoholism.
Keywords: municipality, acts of local law, upbringing in sobriety, counteracting alcoholism
Bibliografia:
Jyż G., komentarz do art. 40 ust. 1 u.s.g. [w:] G. Jyż, Z. Pławecki, A. Szewc, Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Wyd. IV, LEX/el. 31.07.2012 r.
Dolnicki B., komentarz do art. 41 u.s.g. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, LEX/el. 27.09.2010 r.
Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Kraków 2006
Misiejko A., Nowe przepisy regulujące gminne uchwały z zakresu wychowania w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2018/4(7)
Płonka-Bielenin K., Analiza regulacji prawnych w zakresie tworzenia jednostek pomocniczych [w:] Jednostki pomocnicze w polskich gminach. Pozycja, funkcje i wyzwania, red. A. Jarosz, B. Springer, Zielona Góra 2014
Płonka-Bielenin K., Sankcje karne za nieprzestrzeganie gminnych przepisów porządkowych, „Humanistyczne Zeszyty Naukowe, Humanistic – ScientificFascicles, Prawa człowieka, Human Rights” (przedłożono do druku)
Skrzydło-Niżnik I., komentarz do art. 12 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi [w:] I. Skrzydło-Niżnik, G. Zalas, Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Komentarz, doktryna, orzecznictwo, Kraków 2002
Skrzydło-Niżnik I., komentarz do art. 12 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi [w:] I. Skrzydło-Niżnik, G. Zalas, Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Komentarz, doktryna, orzecznictwo, LEX/el. 1.11.2002 r.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2014
dr Paweł Dąbek
Katedra Prawa Cywilnego i Gospodarczego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
ORCID: 0000-0002-8384-9354
Dopuszczalność badania w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym zarzutu nieistnienia obowiązku
Obecna regulacja prawna zawarta w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wywołuje wątpliwość co do dopuszczalnych granic badania przez organ egzekucyjny lub wierzyciela istnienia egzekwowanego obowiązku. Zawarte w artykule rozważania zmierzają do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy organ egzekucyjny lub wierzyciel, w ramach rozpatrywania zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, mogą wkraczać w sferę materialnoprawną, ukształtowaną w egzekwowanej decyzji, i badać istnienie egzekwowanego obowiązku na etapie postępowania egzekucyjnego. W artykule opowiedziano się za dopuszczalnością takiego badania, jednak ze znacznymi ograniczeniami, scharakteryzowanymi w tekście.
Słowa kluczowe: postępowanie egzekucyjne w administracji, istnienie egzekwowanego obowiązku, zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym
dr Paweł Dąbek
Department of Civil and Economic Law, Cracow University of Economics
ORCID: 0000-0002-8384-9354
Admissibility of the examination in administrative enforcement proceedings of the charge of non-existence of obligation
The current legal regulation included in the Act on enforcement proceedings in administration raises doubts as to the admissible limits of examination by the enforcement authority or the creditor of the existence of an enforced obligation. The considerations in the article are aimed at answering the question whether the enforcement body or creditor, in the context of considering allegations of administrative execution, may enter the substantive sphere, shaped by the enforced decision, and examine the existence of an enforced obligation at the enforcement stage. The article argues for the admissibility of such an examination, but with significant limitations, which are described in more detail in the text.
Keywords: administrative enforcement proceedings, the existence of an enforced obligation, objections in enforcement proceedings
Bibliografia:
Adamiak B., Nieważność aktu prawa miejscowego a wadliwość decyzji administracyjnej, „Państwo i Prawo” 2002/9, s. 15
Dalkowska A., Zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym w administracji – realny czy pozorny środek ochrony podatnika?, „Przegląd Podatkowy” 2016/6, s. 38 i s. 42
Dembczyńska J., Pietrasz P., Sobieralski K., Suwaj R., Praktyka administracyjnego postępowania egzekucyjnego, Wrocław 2009, s. 249
Grabowski A., Środki ochrony dłużnika przed egzekucją administracyjną w przypadku powstania tytułu egzekucyjnego z mocy prawa na przykładzie opłaty dodatkowej, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2016/3, s. 264
Grzybowski C., Środki zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, „Monitor Prawniczy” 2000/2, s. 74
Hauser R., Leoński Z. [w:] Postępowanie egzekucyjne w administracji, Komentarz, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2011, s. 195
Hauser R., Zarzut w postępowaniu egzekucyjnym w administracji [w:] Z problematyki prawa administracyjnego i nauki administracji. Księga pamiątkowa z okazji siedemdziesięciolecia urodzin Profesora Zbigniewa Leońskiego, red. Z. Janku, Poznań 1999, s. 123 i n.
Jagieła J., Ochrona dłużnika przed egzekucją administracyjną w ustawie o działalności ubezpieczeniowej, „Państwo i Prawo” 2000/12, s. 85
Jankowiak D., Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – komentarz, Warszawa 2011, s. 294–300
Kijowski D. (red.), Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz, Warszawa 2010, s. 386–388
Klat-Wertelecka L., Niedopuszczalność egzekucji administracyjnej, Wrocław 2009, s. 242–251
Komorowski E., Zarzuty w egzekucji administracyjnej [w:] System egzekucji administracyjnej, red. J. Niczyporuk, S. Fundowicz, J. Radwanowicz, Warszawa 2004, s. 512–514
Kulesza C., komentarz do art. 29, pkt 2.16 [w:] Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz, red. D. Kijowski, Warszawa 2015
Leoński Z., Administracyjne postępowanie egzekucyjne. Problemy węzłowe, Poznań 2003, s. 105–106
Piątek W., Skoczylas A. [w:] Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, A. Skoczylas, 2012, s. 208–209
Pierzchała E., Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Warszawa 2007, s. 40
Przybysz P., Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2006, s. 136
dr Paweł Gacek
podkomisarz, Komenda Główna Policji
ORCID: 0000-0001-6365-3146
Istota podpisu na podaniu – wybrane zagadnienia
Niniejsze opracowanie zostało w całości poświęcone istocie podpisu na podaniu. Procedura administracyjna statuuje zasadę ograniczonego formalizmu w sprawach składania podań, ponieważ określa jedynie minimalne wymogi, które muszą spełniać podania. Istotnym elementem podania jest podpis. Skoncentrowano uwagę na funkcji i charakterze prawnym podpisu, a także skutkach jego braku.
Słowa kluczowe: podanie (wniosek), podpis, wymogi formalne, organ administracyjny, procedura administracyjna
dr Paweł Gacek
podkomisarz, Komenda Główna Policji
ORCID: 0000-0001-6365-3146
The essence of the signature on an application – selected issues
This study has been entirely devoted to the essence of the signature on an application. The administrative procedure sets out the principle of limited formalism in the filing of applications, as it only specifies the minimum requirements that applications must comply with. An important element of an application is the signature. The attention is focused on the function and legal nature of the signature, as well as the consequences of its absence.
Keywords: application, signature, formal requirements, administrative body, administrative procedure
Bibliografia:
Adamiak B. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. B. Adamiak, J. Borkowski, Legalis 2017
Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2012
Bańka M. (red.), Wielki słownik wyrazów obcych, Warszawa 2003
Borkowski J., Jendrośka J., Orzechowski R., Zieliński A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1985
Chorąży K., Taras W., Wróbel A., Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowoadministracyjne, Kraków 2004
Dawidowicz W., Postępowanie administracyjne. Zarys wykładu, Warszawa 1983
Hauser R., Podania w Kodeksie postępowania administracyjnego [w:] Księga pamiątkowa profesora Eugeniusza Ochendowskiego, Toruń 1999
Iserzon I., Starościak J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970
Jendrośka J., Ogólne postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Wrocław 2007
Kędziora R., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011
Kofman J. (red.), Encyklopedia popularna PWN, Warszawa 1993
Łaszczyca G., Martysz Cz., Matan A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Tom I, Komentarz do art. 1–103, Warszawa 2007
Łaszczyca G., Martysz Cz., Matan A., Postępowanie administracyjne ogólne, Warszawa 2003
Łętowski J., Prawo administracyjne. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1990
Mudrecki A. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz dla praktyków, Gdańsk 2008
Rojewski M., Suławko-Karetko A., Kodeks postępowania administracyjnego. Orzecznictwo, Warszawa 2009
Stankiewicz R. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Wiktorowska, Legalis 2018
Starościak J., Prawo administracyjne, Warszawa 1975
Suwaj R., Wydawanie decyzji administracyjnych, Wrocław 2011
Wierzbowski M., Szubiakowski M., Wiktorowska A. (red.), Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2017
Woś T. (red.), Postępowanie administracyjne, red. Warszawa 2017
Żukowski L., Sawuła R., Postępowanie administracyjne, Przemyśl–Rzeszów 2010
Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. 3, Warszawa 1999
dr Paweł Izdebski
Uniwersytet Warszawski
ORCID: 0000-0002-5794-3224
Uprawnienie Prezesa UOKiK do przedstawienia sądowi istotnego dla sprawy poglądu jako instrument publicznoprawnej ochrony konsumentów na rynku finansowym
Celem niniejszego artykułu jest analiza charakteru prawnego oraz przesłanek dopuszczalności uprawnienia Prezesa UOKiK do przedstawienia sądowi istotnego dla sprawy poglądu. Uprawnienie to należy do kategorii instrumentów administracyjnoprawnych o charakterze niewładczym oraz wypełnia szczególną rolę w całym systemie publicznoprawnej ochrony konsumentów na rynku finansowym. Domeną regulacji o charakterze publicznoprawnym jest to, że służą one celom publicznym i dobru szeroko rozumianej społeczności, dzięki czemu odgrywają fundamentalne znaczenie w tworzeniu mechanizmów prawnych zabezpieczających interesy usługobiorców w tak strategicznych sektorach obrotu gospodarczego jak rynek finansowy.
Słowa kluczowe: Prezes UOKiK, ochrona konsumentów, interes publiczny, rynek finansowy, instrument administracyjnoprawny
dr Paweł Izdebski
University of Warsaw
ORCID: 0000-0002-5794-3224
Authorisation of the President of the Office of Competition and Consumer Protection (UOKiK) to present to the court an issue relevant to the case, as an instrument of public law of consumer protection in the financial market
The aim of the article is to analyse the legal nature and prerequisites of admissibility of the right of the President of the UOKiK to present a view that is relevant to the case. This right belongs to the category of administrative law instruments of a non-competitive nature and fulfils a special role in the entire system of public law consumer protection in the financial market. The domain of public-law regulations is that they serve public purposes and the well-being of the broadly understood community, thanks to which they play a fundamental role in creating legal mechanisms securing the interests of service recipients in such strategic sectors of economic turnover as the financial market.
Keywords: President of the UOKiK, consumer protection, public interest, financial market, administrative and legal instrument, issue relevant to the case
Bibliografia:
Banasiński C. [w:] Prawo gospodarcze publiczne. Zagadnienia administracyjnoprawne, red. H. Gronkiewicz-Waltz, M. Wierzbowski, Warszawa 2013
Banasiński C., Piontka E., Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2009
Bernatt M., Opinia przyjaciela sądu (amicus curiae) jako pomocnicza instytucja prawna w orzecznictwie sądów polskich [w:] Sprawny sąd. Zbiór dobrych praktyk. Część druga, red. Ł. Bojanowski, Warszawa 2008
Błachucki M. [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. A. Stawicki, E. Stawicki, Warszawa 2016
Błaś A., Prawne formy działania administracji publicznej [w:] Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2000
Duniewska Z., Geneza, charakterystyka i definicje prawa administracyjnego [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, red. M. Stahl, Warszawa 2013
Kohutek K. [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. K. Kohutek, M. Sieradzka, Warszawa 2008
Koroluk S., Powałowski A. [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. T. Skoczny, Warszawa 2014
Kościńska T., Udział organizacji społecznych w wymiarze sprawiedliwości, Warszawa 1980
Kotowicz B., Sieradzka M., Prezes UOKiK – uprawnienie do występowania w roli amicus curie, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2016/5
Mikłaszewicz P., komentarz do art. 76 Konstytucji RP [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Misiuk T., Udział organizacji społecznych w ochronie praw obywateli w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1972
Monarcha-Matlak A., Dobro wspólne i bezpieczeństwo jako podstawowe wartości w prawie administracyjnym [w:] Aksjologia prawa administracyjnego. Tom I, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017
Niechciał M., Koło ratunkowe dla konsumentów, „Rzeczpospolita” z 16.09.2016 r.
Nowińska E., Ochrona konsumentów przed nieuczciwymi działaniami przedsiębiorców [w:] Ochrona konsumentów i jej współczesne wyzwania, red. M. Ganczar, E. Sługocka-Krupa, Lublin 2014
Oleś M., Formy działania administracji publicznej. Administracja [w:] Przewodnik po prawie administracyjnym, Warszawa 2016
Ozimek I., Ochrona konsumentów korzystających z usług – wybrane zagadnienia, Warszawa 2012
Piszcz A. [w:] Ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 5.8.2015 r. Komentarz, red. M. Namysłowska, Warszawa 2016
Sieradzka M., komentarz do art. 31d [w:] M. Sieradzka, Ochrona konkurencji i konsumentów. Komentarz do zmian wprowadzonych ustawą z dnia 5 sierpnia o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, LEX/el. 2016
Szczygieł J., Nowa prerogatywa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów do przedstawienia istotnego poglądu w sprawie, s. 7, artykuł opublikowany w związku z Krajową Konferencją Konsumencką w Katowicach w dniach 9–10.05.2016, https://www.cars.wz.uw.edu.pl/konferencje-25.html
Wyżykowski B., Istotny pogląd jako narzędzie Rzecznika Finansowego służące wspieraniu klientów banków w sporach sądowych. Pierwsze doświadczenia i wnioski, Warszawa 2016
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2018
Żurawik A., Interes publiczny w prawie gospodarczym, Warszawa 2013
prof. zw. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Instytut Nauki o Polityce i Administracji, Akademia Ignatianum w Krakowie
ORCID: 0000-0003-1753-7819
Aspekty prawne strajku generalnego nauczycieli w 2019 r.
Zawieszony strajk, który de facto przybrał formę prawną strajku „włoskiego”, potwierdził zgodność regulacji prawnych sporów zbiorowych pracy ze standardami MOP. Ujawnił jednak niezgodność postępowania partnerów społecznych, związków zawodowych i dyrektorów oraz kierowników innych placówek edukacyjnych, oświatowych i wychowawczych, zatrudniających pracowników mających uprawnienia nauczycielskie, z fundamentalną zasadą rozwiązywania sporów zbiorowych pracy przez bezpośrednio zainteresowane podmioty, strajkujących i ich pracodawców. Ujawnił również niedoskonałości regulacji prawnych sformułowanych w Karcie Nauczyciela. Skomplikowana sytuacja prawna uzasadnia podjęcie rzeczywistego dialogu społecznego w oświacie.
Słowa kluczowe: edukacja, Karta Nauczyciela, Komitet Wolności Związkowej, Międzynarodowa Organizacja Pracy, nauczyciele, strajk, Związek Nauczycielstwa Polskiego, układy zbiorowe pracy, władze państwowe, wynagrodzenie za pracę
prof. zw. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Institute of Science on Politics and Administration, Ignatianum Academy in Cracow
ORCID: 0000-0003-1753-7819
The Legal Aspects of the Teachers’ General Strike of 2019
The current teachers’ general strike is the biggest and the most curious collective action in democratic Poland. It was initiated by the Polish Teachers’ Union on April 8th, 2019. The strike confirms the compliance of the Polish legal regulations with the ILO standards. However, it revealed the inconsistency of the behaviour of social partners, trade unions and directors and managers of other educational, educational and upbringing establishments employing employees with teaching qualifications, with the fundamental principle of resolving collective disputes by the directly interested entities, strikers and their employers. The Polish Teachers’ Union declared a strike against the state authorities. The state authorities blamed the trade union for immobilising schools. The trade union "Solidarity", which took part in the collective dispute, concluded a separate agreement with the state authorities. The Polish Teachers’ Union announced a strike until the day the agreement is concluded. In the election year 2019 the strike can stop the public education system in the country. The situation is complicated and the Author tries to show the benefits and damages caused by the biggest collective dispute.
Keywords: collective agreements, education, Freedom of Association Committee, general strike, International Labour Organisation, remuneration, teachers, Teacher’s Charter, Polish Teachers’ Union, state institutions
Bibliografia:
Gersdorf M., Glosa do wyroku SN z 4.10.1994 r., I PRN 71/94, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1996/4/73
Freedman S., Morris G., The State as Employer: Labour Law in the Public Services, London 1989
Freedman S., Morris G., The State as Employer: is it Unique?, “Industrial Law Journal” 1990/19
ILO Report of the Commission Instituted to Examine the Complaint on the Observance by Poland of Conventions Nos. 87 and 98 (1984), Case No. 3111, “Official Bulletin, Special Supplement” vol. LXVII, series B
International Labour Office, Freedom of Association and Industrial Relations, Report VII, International Labour Conference, 30th Session, Geneva 1947.
International Labour Office, Freedom of Association. Digests of decisions and principles of the Freedom of Association Committee of the Governing Body of the ILO, Geneva 2018
Maj-Waśniowska K., System finansowania oświaty w Polsce, Kraków 2014
Mironi M., Schlachter M., Regulating Strikes in Essential Services. A Comparative ‘Law in Action” perspective, Wolters Kluwer 2019
Novitz T., The Restricted Freedom to Strike: ‘Far-reaching’ ILO jurisprudence on the sector and essential services, “Comparative Labor Law and Policy Journal” 2017/38(3)
Novitz T., The Restricted Freedom to Strike: ‘Far-reaching’ ILO jurisprudence on the sector and essential services, http://www.bristol.ac.uk/pure/about/ebr-terms
Świątkowski A.M., Międzynarodowe prawo pracy, T. I Międzynarodowe publiczne prawo pracy – standardy międzynarodowe, wolumen 2, Warszawa 2008
Świątkowski, A.M., Karta praw społecznych Rady Europy, Warszawa 2006
Świątkowski A.M., Dobra wiara w prawie pracy, „Palestra” 2016/3
Williams M.F., Control at All Costs: South African Security Legislations and the Trade Unions, “Harvard Journal of International Law” 1989/30
www.pulshr.pl.
wynagrodzenia.pl
www.fobes.pl
Żołyński J., RODO. Prawo do zapomnienia w sferze zatrudnienia, Warszawa 2018
dr Olgierd Kucharski
Instytut Prawa Administracji i Zarządzania, Uniwersytet Humanistyczno – Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie
ORCID: 0000-0002-9633-9281
Organizacje pracodawców w procesie stanowienia prawa
W artykule przedstawiono zagadnienia związane z uczestnictwem organizacji pracodawców w procesie legislacyjnym. W tym zakresie przysługuje im ustawowo zagwarantowane prawo do wyrażania opinii o projektach aktów prawnych dotyczących ich praw i interesów. Na wybranych przykładach wskazano praktyczne problemy związane z realizacją tego prawa.
Słowa kluczowe: organizacje pracodawców, proces legislacyjny
dr Olgierd Kucharski
Institute of Law of Administration and Management, Jan Dlugosz University in Czestochowa
ORCID: 0000-0002-9633-9281
Employers’ organisations in the legislative process
The article presents issues related to the participation of employers' organisations in the legislative process. In this respect, they are entitled to a statutorily guaranteed right to express opinions on draft legal acts concerning their rights and interests. Some examples of practical problems related to the implementation of this law were indicated.
Keywords: employers' organisations, legislative process
Bibliografia:
Baran K.W., Status prawny organizacji pracodawców [w:] Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, red. K.W. Baran, Warszawa 2013
Kucharski O., Dysfunkcjonalność rozwiązań prawnych dotyczących nabycia prawa do emerytury pomostowej przez pracowników. Wybrane zagadnienia, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/7–8
Opinia na temat poselskich projektów ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy (druki nr 1670, 1671 i 1748) oraz komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy (druk nr 1672), http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk6.nsf/Opdodr?OpenPage&nr=1670
Opinia M. Zielenieckiego na temat projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy (druk nr 430) http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/ustawyall?OpenAgent&6&100
Pochodzenie, tworzenie i efektywność prawa, red P. Chmielnicki, Warszawa 2014
Rządowy projekt ustawy o emeryturach pomostowych z 2.10.2008 r., Sejm VI kadencji, druk sejm. nr 1070
Skąpski M., Kompetencje organizacji pracodawców [w:] System prawa pracy tom V, red. K.W. Baran, Warszawa 2014
Wróblewski J., Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Wrocław 1985
