Dotychczasowe doświadczenia sprawowania nadzoru Europejskiego Banku Centralnego nad instytucjami kredytowymi
prof. zw. dr hab. Hanna Gronkiewicz-Waltz
Autorka jest kierownikiem Zakładu Prawa Administracyjnego Gospodarczego i Bankowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (nr ORCID 0000-0003-0386-6531)
Dotychczasowe doświadczenia sprawowania nadzoru Europejskiego Banku Centralnego nad instytucjami kredytowymi
Po ostatnim kryzysie finansowym władze Unii Europejskiej zadecydowały, że nadzór ostrożnościowy przeniesiony został ze szczebla krajowego na szczebel ponadnarodowy. Zgodnie z art. 127 ust. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej powierzono go Europejskiemu Bankowi Centralnemu (EBC). Celem takiego rozwiązania było ujednolicenie metod i tworzenie wspólnej kultury nadzorczej na całym obszarze Unii Europejskiej. Po trzech latach funkcjonowania nadzoru EBC można go oceniać pod różnym kątem. W artykule dokonano analizy orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości będących konsekwencją skarg na decyzje EBC skierowanych przez instytucje kredytowe mające siedzibę w różnych państwach UE.
Słowa kluczowe: Europejski Bank Centralny, nadzór ostrożnościowy, instytucje kredytowe, skargi, orzeczenia, Trybunał Sprawiedliwości
prof. zw. dr hab. Hanna Gronkiewicz-Waltz
The author is the head of the Administrative Commercial and Banking Law Department at the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw (ORCID No. 0000-0003-0386-6531)
European Central Bank’s Experiences with Exercising Supervision over Credit Institutions So Far
After the last financial crisis, the European Union authorities decided to transfer prudential supervision from the national level to the supranational one. Pursuant to Article 127(6) of the Treaty on the Functioning of the European Union, the European Central Bank (ECB) was entrusted with the task. The aim of this solution was to standardize the methods and create a common supervisory culture throughout the European Union. After three years, ECB supervision can be evaluated from various perspectives. This article analyses judgments issued by the Court of Justice as a consequence of complaints against ECB decisions submitted by credit institutions incorporated in various EU states.
Keywords: European Central Bank, prudential supervision, credit institutions, complaints, judgments, Court of Justice
Bibliografia:
Gronkiewicz-Waltz H., Ewolucja koncepcji europejskiego nadzoru bankowego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/4.
Gronkiewicz-Waltz H., O konflikcie interesów między nadzorem a polityką pieniężną, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016/3.
Lamfalussy A., Final report of Committee of Wise Men on the Regulation of European Securities Market, Bruksela 2001, http://www.spk.gov.tr/Sayfa/Dosya/114 (dostęp: 13.05.2019 r.).
de Larosière J., The High-Level Group on Financial Supervision in the EU. Report, Brussels, 25 February 2009, http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/pages/publication14527_en.pdf (dostęp: 12.05.2019 r.).
Agnieszka Wojciechowska
Autorka przygotowuje rozprawę poświęconą dostępowi do edukacji dzieci i młodzieży w prawie Unii Europejskiej pod opieką prof. UW dra hab. Roberta Grzeszczaka z Katedry Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Wymóg posiadania wystarczających środków na utrzymanie uczących się dzieci w prawie Unii Europejskiej
Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 29.04.2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich określiła uprawnienia związane z pobytem obywateli Unii w innym państwie członkowskim. Nałożyła m.in. wymóg posiadania wystarczających środków na utrzymanie się na terenie państwa przyjmującego na obywateli nieaktywnych ekonomicznie. Jednak art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 z 5.04.2011 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii przyznaje prawo pobytu dzieciom w trakcie edukacji niezależnie od wymogu posiadania wystarczających środków utrzymania. W artykule przedstawiono relację tych dwóch przepisów w świetle prawa dostępu do edukacji dzieci. Nie podważając zasadności dążenia do unikania nadmiernego obciążenia systemów świadczeń socjalnych państw przyjmujących Unii, warto się zastanowić nad pojęciem solidarności finansowej państw członkowskich w sytuacji realizacji prawa podstawowego dzieci, jakim jest dostęp do kształcenia.
Słowa kluczowe: prawo stałego pobytu dzieci i ich rodziców; edukacja w państwie przyjmującym; dostęp do powszechnego systemu kształcenia, wymóg posiadania wystarczających środków na utrzymanie dzieci w trakcie edukacji; solidarność finansowa; pochodne prawo pobytu rodziców uczących się dzieci
Agnieszka Wojciechowska
The author is writing her thesis on access of children and youth to education under EU law under the supervision of professor of the University of Warsaw dr hab. Robert Grzeszczak from the Chair of EU Law of the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw.
Requirement of Holding Sufficient Resources for Maintenance of Children Receiving Education in EU Law
Directive 2004/38/EC of the European Parliament and of the Council of 29 April 2004 on the right of citizens of the Union and their families to move and reside freely within the territory of the Member States determines the rights connected with residence of EU citizens in another Member State. Among other things, it provides for a requirement of holding sufficient resources for maintenance in the host state in case of economically inactive citizens. But Article 10 of Regulation (EU) No. 492/2011 of the European Parliament and of the Council of 5 April 2011 on freedom of movement for workers within the Union confers the right of residence on children receiving education, regardless of the requirement of holding enough resources for maintenance. The article presents the relationship between these two provisions in the light of children's access to education. Without questioning the expediency of efforts aimed at avoiding unreasonable burden on the social assistance systems of host EU Member States, it is worthwhile to reflect on the notion of financial solidarity of Member States in the context of exercise of children’s fundamental right of access to education.
Keywords: right of permanent residence of children and their parents; education in the host state; access to the general education system; requirement of holding sufficient resources for maintenance of children receiving education; financial solidarity; derivative right of residence of parents of children in education
Bibliografia:
Bode S., EuGH: Aufenthaltsrecht von Familienangehörigen, „Europäische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht” 2002/24.
Knade-Plaskacz A., Prawo dostępu do kształcenia a prawo pobytu dziecka i sprawującego nad nim opiekę rodzica w przyjmującym państwie członkowskim, „Europejski Przegląd Sądowy” 2012/2.
Niedźwiedź M., Prawo wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich będących członkami rodziny korzystającego ze swobody przemieszczania się obywatela Unii Europejskiej w świetle najnowszego orzecznictwa oraz najnowszych rozwiązań legislacyjnych [w:] Przepływ osób i świadczenie usług w Unii Europejskiej. Nowe zjawiska i tendencje, red. S. Biernat, S. Dudzik, Warszawa 2009.
O’Brien C., Case C-310/08 London Borough of Harrow v. Nimco Hassan Ibrahim and Secretary of State for the Home Department, Judgment of the Court (Grand Chamber) of 23 February 2010, Case C-480/08 Maria Teixeira v. London Borough of Lambeth and Secretary of State for the Home Department, Judgment of the Court (Grand Chamber) of 23 February 2010, „Common Market Law Review” 2011/48.
van Parijs P., Basic Income And the Left – A European Debate, Social Europe Edition, 2018.
Shuibhne N.N., Three paradoxes of EU citizenship, „European Law Review” 2010/35.
Starup P., Elsmore M.J., Taking a logical or giant step forward? Comment on Ibrahim and Teixeira, „European Law Review” 2010/35.
Wollenschläger F., Grundfreiheit ohne Markt. Die Herausbildung der Unionsbürgerschaft im unionsrechtlichen Freizügigkeitsregime, Tübingen 2007.
dr Marcin Sokołowski
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (nr ORCID 0000-0001-7403-5765)
Wzmocniona współpraca jako metoda tworzenia unijnych norm kolizyjnych prawa rodzinnego. Perspektywy dla Polski
W czerwcu 2016 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła dwa nowe rozporządzenia zawierające normy kolizyjne prawa prywatnego międzynarodowego: 2016/1103 oraz 2016/1104. Regulują one kwestie prawa właściwego i jurysdykcji sądowej w odniesieniu do spraw majątkowych małżonków oraz osób pozostających w zarejestrowanych związkach partnerskich. Jest to efektem nasilonej transgranicznej migracji osób wewnątrz Unii Europejskiej. Obywatele państw członkowskich UE zawierają często transgraniczne małżeństwa oraz rejestrowane związki partnerskie, co powodowało niepewność w zakresie ustroju majątkowego między małżonkami lub partnerami pochodzącymi z różnych państw. Rozporządzenia te weszły w pełni w życie dopiero 29.01.2019 r. Podobne wątpliwości dotyczyły prawa właściwego dla orzekania rozwodu małżeństw transgranicznych, dlatego już od 2012 r. obowiązuje rozporządzenie Rzym III, regulujące prawo właściwe dla sprawy rozwodowej obywateli państw członkowskich UE. Stąd wymienione trzy rozporządzenia dla spraw rodzinnych przyjęto w ramach wzmocnionej współpracy. Polska nie przystąpiła do żadnego z tych rozporządzeń. Czy oznacza to, że harmonizacja norm kolizyjnych prawa rodzinnego w UE odbywać się będzie w ramach wzmocnionej współpracy? Jak wygląda perspektywa przystąpienia w przyszłości Polski do dziedzin objętych wspomnianymi rozporządzeniami?
Słowa kluczowe: wzmocniona współpraca, prawo europejskie, prawo rodzinne, prawo prywatne międzynarodowe, prawo właściwe, małżeński ustrój majątkowy, małżeństwo międzynarodowe
dr Marcin Sokołowski
The author is an assistant professor at the Chair of EU law of the Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań (ORCID No. 0000-0001-7403-5765)
Enhanced Cooperation as a Method of Establishing EU Conflict of Law Rules in the Area of Family Law. Outlook for Poland
In June 2016 the Council of the EU adopted two new regulations laying down conflict of law rules in the field of private international law: No. 2016/1103 and No. 2016/1104. They regulate the issues of jurisdiction and law applicable in matters of matrimonial property regimes and property consequences of registered partnerships. This is a result of intense cross-border migrations of persons within the European Union. Citizens of EU Member States frequently contract international marriages or registered partnerships and this has caused uncertainty as to the property regime applicable between the spouses or partners from different countries. These regulations became fully operative only on 29 January 2019. Similar doubts concerned the law applicable in international divorce cases, which is why since 2012 Rome III Regulation has been in force. It regulates the law applicable in matters of divorce between citizens of EU Member States. Therefore the abovementioned three regulations regulating family matters were adopted as part of enhanced cooperation. Poland did not accede to any of these regulations. Does it mean that enhanced cooperation will be a new way pursued by the EU to harmonize the conflict of law rules in the area of family law? What are the prospects of Poland’s accession to the areas covered by the aforementioned regulations in the future?
Keywords: enhanced cooperation, European law, family law, private international law, governing law, matrimonial property regime, international marriage
Bibliografia:
Kohler Ch., Zur Gestaltung des europäischen Kollisionsrechts für Ehesachen: Der steinige Weg zu einheitlichen Vorschriften über das anwendbare Recht für Scheidung und Trennung, „Zeitschrift für gesamte Familienrecht” 2008/18.
Kowalik K., Kompetencja Wspólnoty Europejskiej w zakresie prawa prywatnego międzynarodowego, „Przegląd Sądowy” 2005/2.
Mączyński A., Konstytucyjne i międzynarodowe uwarunkowania instytucjonalizacji związków homoseksualnych [w:] Związki partnerskie. Debata na temat projektowanych zmian prawnych, red. M. Andrzejewski, Toruń 2013.
Mączyński A., Program haski a polskie prace kodyfikacyjne w dziedzinie prawa prywatnego międzynarodowego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2009/1.
Mączyński A., Rozwód w prawie prywatnym międzynarodowym, Warszawa 1983.
Mik C., Międzynarodowe prawo rodzinne Unii Europejskiej na tle ewolucji współpracy sądowej w sprawach cywilnych [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.
Mik C., Ochrona rodziny w europejskim prawie wspólnotowym [w:] Prawa rodziny – prawa w rodzinie w świetle standardów międzynarodowych, red. T. Jasudowicz, Toruń 1999.
Mostowik P., Jak nie ujednolicać międzynarodowego prawa prywatnego i postępowania cywilnego, czyli o projektach rozporządzeń unijnych dotyczących majątkowych ustrojów małżeńskich i skutków związków partnerskich, „Europejski Przegląd Sądowy” 2011/11.
Mostowik P., Kwestia przystąpienia przez Polskę do rozporządzenia unijnego Rzym III, „Europejski Przegląd Sądowy” 2016/10.
Mostowik P., Kwestie kompetencji Unii Europejskiej oraz warunków pomocniczości i proporcjonalności prawodawstwa unijnego na tle projektów rozporządzeń o jurysdykcji, prawie właściwym i skuteczności zagranicznych orzeczeń w majątkowych sprawach małżeńskich i partnerskich, „Zeszyty Prawnicze BAS” 2011/3.
Mostowik P., Niedźwiedź M., International Conventions Concluded by the European Union after ECJ ‘Lugano II Opinion’ of 2006. An Alternative or Complementary to EU Regulations Path to Unification of Private International Law?, „Polish Review of International and European Law” 2012/1–2.
Mostowik P., Rozwód w prawie prywatnym międzynarodowym Unii Europejskiej (de lege ferenda) [w:] Prawo rodzinne w dobie przemian, red. P. Kasprzyk, P. Wiśniewski, Lublin 2009.
Mostowik P., Sondel-Maciejewska K., Materialnoprawne rezultaty unijnej współpracy sądowej w sprawach rodzinnych [w:] Współczesne wyzwania prawa prywatnego międzynarodowego, red. J. Poczobut, Warszawa 2013.
Pazdan M., Kolizyjnoprawny wybór prawa a inne przejawy autonomii woli w prawie prywatnym międzynarodowym [w:] Spory o własność intelektualną. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, red. A. Matlak, S. Stanisławska-Kloc, Warszawa 2013.
Pazdan M., O roli wyboru prawa i prawie dla niego właściwym [w:] Wpływ europeizacji prawa na instytucje prawa handlowego, red. J. Kruczalak-Jankowska, Warszawa 2013.
Pilich M., Modele regulacji prawnych dotyczących związków partnerskich obowiązujące w krajach europejskich – rys historyczny [w:] Orientacja seksualna i tożsamość płciowa. Aspekty prawne i społeczne, red R. Wieruszewski, M. Wyrzykowski, Warszawa 2009.
Piontek E., Wzmocniona współpraca – otwarty problem [w:] Quo vadis Europo III? red. E. Piontek, K. Karasiewicz, Warszawa 2009.
Pośpiech M., Kolizyjnoprawna autonomia woli w niemieckim małżeńskim prawie majątkowym, „Rejent” 1999/9.
Sapota A., Program Sztokholmski zapowiedzią dalszej unifikacji prawa prywatnego w Unii Europejskiej, „Przegląd Sądowy” 2011/2.
Sapota A., Rozwód i separacja w normach kolizyjnych prawa europejskiego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2010/1.
Sapota A., Wzmocniona współpraca zamiast kompromisu przy unifikacji przepisów rodzinnego prawa prywatnego międzynarodowego w Unii Europejskiej [w:] Znad granicy ponad granicami. Księga dedykowana Profesorowi Dieterowi Martiny, red. M. Krzymuski, M. Margoński, Warszawa 2014.
Sokołowski M., Intercyza europejska jako metoda kształtowania małżeńskich ustrojów majątkowych, Warszawa 2018.
Sokołowski M., Obywatelstwo UE na tle strategii Europa 2014–2020. Nowy wymiar swobody przepływu osób w kontekście prawa rodzinnego [w:] Unia Europejska a prawo międzynarodowe. Księga jubileuszowa dedykowana prof. Elżbiecie Dyni, red. L. Brodowski, D. Kuźniar-Kwiatek, Rzeszów 2015.
Sokołowski M., Stosowanie rozporządzenia nr 2016/1103 przez polskie sądy – nowe majątkowe prawo małżeńskie Unii Europejskiej a sytuacja obywateli polskich, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017/11.
Sokołowski M., Surrogate motherhood in legal and political activities of European Union’s Institution [w:] Surrogate motherhood – fundamental and legal problems, red. P. Mostowik, O. Bobrzyńska, Warszawa 2018 (w druku).
Sokołowski M., Wybór prawa właściwego dla umownego małżeńskiego ustroju majątkowego w prawie unijnym [w:] Znad granicy ponad granicami. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Dieterowi Martiny, red. M. Krzymuski, M. Margoński, Warszawa 2014.
Sokołowski T., Europejskie prawo rodzinne – pojęcie, zakres, źródła oraz wykładnia, „Europejski Przegląd Sądowy” 2006/5.
Stępień-Sporek A., Wspólne prawo majątkowe małżeńskie dla Unii Europejskiej. Stan integracji – perspektywy, Gdańsk 2014.
Szpunar M., Udział Unii Europejskiej w Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego [w:] Aurea praxis aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Erecińskiego, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011.
Twardoch P., O poszukiwaniu prawa właściwego do oceny spraw majątkowych zarejestrowanego za granicą związku partnerskiego według polskiego prawa prywatnego międzynarodowego, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2012/10.
Twardoch P., Sprawy majątkowe partnerów z zarejestrowanego związku, Warszawa 2016.
Walaszek B., Sośniak M., Zarys prawa międzynarodowego prywatnego, Warszawa 1973.
Weitz K., Europejskie prawo procesowe cywilne – stan obecny i perspektywy dalszego rozwoju, „Przegląd Sądowy” 2007/2.
Wysocka-Bar A., Wybór prawa w międzynarodowym prawie spadkowym, Warszawa 2013.
Mateusz Blocher
Autor jest doktorantem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Cechy konstrukcyjne rachunku płatniczego – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 4.10.2018 r., C-191/17, ING-DiBa
Glosa stanowi komentarz do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 4.10.2018 r., C-191/17, Bundeskammer für Arbeiter und Angestellte przeciwko ING-DiBa Direktbank Austria Niederlassung der ING-DiBa AG (PSD1). Według wykładni dokonanej przez Trybunał art. 4 pkt 14 PSD1 należy interpretować w ten sposób, że termin „rachunek płatniczy” nie obejmuje rachunku oszczędnościowego umożliwiającego dysponowanie złożonymi na nim kwotami na żądanie, z którego operacje wpłat i wypłat mogą być dokonywane jedynie za pośrednictwem rachunku bieżącego. Trudno się zgodzić z takim stanowiskiem. Zaprezentowana wykładnia Trybunału może mieć znaczący wpływ na praktykę rynku usług płatniczych w Polsce.
Słowa kluczowe: rachunek, rachunek płatniczy, rachunek bankowy, rachunek oszczędnościowy, usługi płatnicze
Mateusz Blocher
The author is a doctoral student at the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw
Design Features of a Payment Account. Commentary on Court of Justice Judgment of 4 October 2018, C-191/17, ING-DiBa
The publication comments on the judgment issued by the CJEU on 4 October 2018 in case C 191/17, Bundeskammer für Arbeiter und Angestellte v. ING-DiBa Direktbank Austria Niederlassung der ING-DiBa AG concerning the interpretation of the term ‘payment account’. According to the CJEU, Article 4(14) of the so-called first Payment Services Directive (PSD1) must be interpreted in such a way that ‘payment account’ does not mean a savings account which allows for sums deposited to be used without notice and from which payment and withdrawal transactions may be made solely by way of a current account. It is difficult to agree with the Court’s position. The interpretation presented by the Court may have a significant impact on the payment services market in Poland.
Keywords: account, payment account, bank account, savings account, payment services
Bibliografia:
Blocher M., Podstawowy rachunek płatniczy – wierzytelność o zawarcie umowy, „Monitor Prawa Bankowego” 2019/2.
Grabowski M., Ustawa o usługach płatniczych. Komentarz, Warszawa 2012.
Iwański W., Umowa rachunku bankowego objętego bankowością internetową z punktu widzenia nowej regulacji usług płatniczych, Warszawa 2014.
Iwański W., Blocher M., Implementacja dyrektywy PAD – uwagi ogólne oraz wątpliwości na gruncie nowelizacji ustawy o usługach płatniczych, „Monitor Prawa Bankowego” 2018/4.
Korus K., Pojęcie usługi płatniczej w ustawie o usługach płatniczych, „Monitor Prawa Bankowego” 2012/7–8.
Ofiarski Z., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2013.
Pacak M., Usługi płatnicze. Komentarz, LEX 2014.
Pyzioł W., Walaszek-Pyzioł A., Ustawa z 2011 r. o usługach płatniczych a umowa rachunku bankowego, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2012/1.
Rogoń D., Usługi płatnicze powiązane z kredytem na przykładzie umowy o konsumencką kartę kredytową, „Monitor Prawa Bankowego” 2012/7–8.
Srokosz W., Zakres stosowania Dyrektywy PSD (Payment Services Directive), „Prawo Mediów Elektronicznych” 2010/1.
Widłak T., Fuller, Sopot 2016.
Żygadło A., Zmiana stopy oprocentowania rachunków bankowych będących rachunkami płatniczymi, „Monitor Prawa Bankowego” 2012/11.
Maciej Kułak
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
Skutek bezpośredni zasady niedyskryminacji w relacjach horyzontalnych – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 22.01.2019 r., C-193/17, Cresco Investigation
W komentowanym orzeczeniu Trybunał Sprawiedliwości stanął przed pytaniem, czy odzwierciedlona w art. 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej zasada niedyskryminacji wywołuje skutek bezpośredni w relacjach horyzontalnych, tj. między podmiotami prywatnymi. Rozpatrując spór z zakresu prawa pracy, uznał, że również na prywatnego pracodawcę można nałożyć obowiązki związane z koniecznością zapewnienia przestrzegania ogólnej zasady niedyskryminacji. Niniejsza glosa stanowi aprobujący komentarz do poglądów wyrażonych w uzasadnieniu do wyroku, gdyż rozwiewają one wątpliwości występujące na tle dotychczasowego orzecznictwa i mogą przyczynić się do umocnienia ochrony przed nierównym traktowaniem.
Słowa kluczowe: dyskryminacja, nierówne traktowanie, religia, skutek bezpośredni, dyrektywa 2000/78/WE, Karta praw podstawowych
Maciej Kułak
The author is a doctoral student at the Chair of EU Law of the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw.
Direct Effect of Non-Discrimination Principle in Horizontal Relations. Commentary on Court of Justice Judgment of 22 January 2019, C-193/17, Cresco Investigation
In the commented judgment, the Court of Justice was confronted with the question whether the non-discrimination principle reflected in Article 21 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union has direct effect in horizontal relations, i.e. relations between private entities. When examining a labour law dispute, the court held that the duties connected with the need to ensure adherence to the general non-discrimination principle can also be imposed on a private entrepreneur. This is an approving commentary on the views expressed in the statement of reasons for the judgment. It is so because they dispel the doubts that arose based on the hitherto case law and can contribute to strengthening the protection against uneven treatment.
Keywords: discrimination, unequal treatment, religion, direct effect, Directive 2000/78/EC, Charter of Fundamental Rights
Bibliografia:
De Mol M., The Novel Approach of the CJEU on the Horizontal Direct Effect of the EU Principle of Non-Discrimination: (Unbridled) Expansionism of EU Law, „Maastricht Journal of European and Comparative Law” 2011/1–2.
Engle E., Third Party Effect of Fundamental Rights (Drittwirkung), „Hanse Law Review” 2009/2.
Fornasier M., The Impact of EU Fundamental Rights on Private Relationships: Direct or Indirect Effect?, „European Review of Private Law” 2015/1
Zawidzka-Łojek A., Zakaz dyskryminacji ze względu na wiek w prawie Unii Europejskiej, Warszawa 2013.
dr hab. Konrad Kohutek
Autor jest profesorem na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego.
Odpowiedzialność odszkodowawcza przedsiębiorcy kontynuującego działalność gospodarczą sprawcy naruszenia prawa konkurencji – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 14.03.2019 r., C-724/17, Vantaan kaupunki przeciwko Skanska Industrial Solutions i in.
W komentowanym wyroku Trybunał Sprawiedliwości przyjął szeroką interpretację zakresu podmiotowego przedsiębiorców ponoszących odpowiedzialność za szkodę wynikającą z naruszenia prawa konkurencji (cywilnoprawna odpowiedzialność antymonopolowa). Uznał, że taka odpowiedzialność może być przypisana również tzw. kontynuatorowi działalności gospodarczej sprawcy naruszenia, który to sprawca został prawnie zlikwidowany. Wypracowana w tym wyroku konstrukcja ma na celu wykluczenie sytuacji, w których sprawcy naruszeń reguł konkurencji (art. 101 i 102 TFUE oraz art. 6 i 9 u.o.k.k.) mógłby unikać wspomnianej odpowiedzialności wskutek dokonania „podmiotowej restrukturyzacji/transformacji” (co zarazem koresponduje z jednym z celów dyrektywy 2014/104/UE).
Niniejsza publikacja powstała w ramach realizacji projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki nr 2017/25/B/HS5/01659.
Słowa kluczowe: private enforcement, szkoda antymonopolowa, odpowiedzialność za szkodę antymonopolową, dyrektywa 2014/104/UE, kartel, pojedyncza jednostka ekonomiczna, skorzystanie ze szkody
dr hab. Konrad Kohutek
The author is a professor at the Faculty of Law, Administration and International Relations of the Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University.
Liability for Damages of the Entrepreneur which Continues the Business Activity of an Entity which Infringed Competition Law. Commentary on Court of Justice Judgment of 14 March 2019, C-724/17, Vantaan kaupunki v. Skanska Industrial Solutions and Others
In the commented judgment, the Court of Justice adopted a broad interpretation of the group of entrepreneurs that are liable for damage caused by an infringement of competition law (civil-law liability for antitrust damage). The Court held that such liability could also be allocated to the entity that continues the business activity of the perpetrator of the infringement, which perpetrator was legally wound up. The construction developed in this judgment aims to exclude situations when entities that have infringed the rules of competition (Articles 101 and 102 TFEU and Articles 6 and 9 of the Polish Act on the Protection of Competition and Consumers) might avoid such liability by undergoing ‘restructuring/transformation’ involving change of control (which also corresponds to one of the aims of Directive 2014/104/EU).
Keywords: private enforcement, antitrust damage, liability for antitrust damage, Directive 2014/104/EU, cartel, single economic unit, benefitting from damage
Bibliografia:
Kohutek K., Glosa do wyroku SN z 16.01.2003 r., I CKN 1200/00, LEX 2013.
Kohutek K., Szkoda antymonopolowa. Zasady odpowiedzialności i dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, Warszawa 2018.
Kolasiński M.K., Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody powstałe w wyniku oddziaływania efektu parasola cenowego kartelu nad rynkiem w prawie Unii Europejskiej, „Europejski Przegląd Sądowy” 2016/1.
Machnikowski P. [w:] Ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenia prawa konkurencji. Komentarz, red. K. Lis-Zarrias, P. Machnikowski, Warszawa 2018.
Olejniczak A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. A. Kidyba, LEX 2014.
Wałachowska M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), red. M. Fras, M. Habdas, LEX 2018.
Wijckmans F., Visser M., Jaques S., Noël E., The EU Private Damages Directive – Practical Insights: Minutes of the Closed Workshop, Cambridge 2016.
Wolski D. [w:] Roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. Komentarz, red. A. Piszcz, A. Stawicki, D. Wolski, Warszawa 2018.
Sylwia Żyrek
Autorka jest doktorem nauk prawnych, absolwentką Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Prawo do bycia usuniętym z listy wyników wyszukiwarki internetowej – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 13.05.2014 r., C-131/12, Google Spain SL i Google Inc. przeciwko Agencia Española de Protección de Datos (AEPD) i Mariowi Costesze Gonzálezowi
Szeroki dostęp do szybkiego internetu, rozwój mediów społecznościowych oraz upowszechnienie wykorzystania inteligentnych przedmiotów na nowo określiły cele i sposoby korzystania z sieci. Ciągła obecność technologii, które towarzyszą nam w pozyskiwaniu wiadomości, kontaktach międzyludzkich, poszukiwaniu rozrywki czy nawet uprawianiu sportu, łączy się z pozostawianiem w internecie licznych informacji, nierzadko powiązanych z imieniem i nazwiskiem. W ten sposób przez lata na stronach internetowych gromadzone są znaczne ilości danych osobowych, których zestawienie dotyczące określonej osoby uzyskać może każdy, wpisując jej imię i nazwisko w wyszukiwarce internetowej. W tym świetle istotne staje się zapewnienie jednostkom możliwości ograniczania dostępu do nieaktualnych informacji na ich temat. W wyroku z 13.05.2014 r., C-131/12, Google Spain SL i Google Inc. przeciwko Agencia Española de Protección de Datos (AEPD) i Mariowi Costesze Gonzálezowi Trybunał Sprawiedliwości odniósł się do wskazanego problemu i stwierdził, że osoba, której dane dotyczą, może żądać usunięcia z listy wyników wyszukiwarki internetowej, mającej za punkt wyjścia jej imię i nazwisko, odnośników prowadzących do stron zawierających nieaktualne informacje na jej temat, które na skutek upływu czasu stały się pozbawione znaczenia.
Słowa kluczowe: wyszukiwarka internetowa, roboty indeksujące, indeks wyszukiwarki, profilowanie, prawo do bycia usuniętym z list, prawo do bycia zapomnianym, dane osobowe
Sylwia Żyrek
The author is a doctor of laws, a graduate of the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw.
The Right to be Delisted from Search Engine Results Page: Introduction and Judgment of the CJEU Dated 13 May 2014, C-131/12, Google Spain SL and Google Inc. v. Agencia Española de Protección de Datos (AEPD) and Mario Costeja González
Wide access to high-speed internet connections, development of social media, and the growing popularity of smart objects have redefined the ways in which we use the internet. The ubiquity of technologies that we use in order to find news, keep contacts with other people, seek entertainment and even practise sports results in leaving gigabytes of personal information on the Internet, often connected with name and surname. As the years go by, web pages collect a wide range of personal data, which is easily accessible as a list that anyone can get simply typing the person’s name in the search engine. Bearing in mind the abovementioned, it becomes important to provide individuals with the possibility to restrict access to outdated personal information. In the judgment of 13 May 2014, C-131/12, Google Spain SL and Google Inc. v. Agencia Española de Protección de Datos (AEPD) and Mario Costeja González, the CJEU addressed this problem and stated that the data subject may request removal from the internet search engine’s results list that has his/her name as a starting point any hyperlinks to pages containing information about the data subject that he/she considers to be out of date and irrelevant.
Keywords: search engine, crawler, indexer, profiling, right to be delisted, right to be forgotten, personal data
Bibliografia:
Ambrose M.L., Ausloos J., The Right to Be Forgotten Across the Pond, „Journal of Information Policy” 2013.
Byrum K., The European right to be forgotten: the first amendment enemy, Lanham 2018.
Czerniawski M., Aktualny i projektowany zakres terytorialny unijnych przepisów o ochronie danych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/5.
Goździaszek Ł., Prawo do bycia zapomnianym w wyszukiwarce internetowej – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 13.05.2014 r. w sprawie C-131/12 Google Spain SL i Google Inc. przeciwko Agencia de Protección de Datos (AEPD) i Mario Costeja González, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/2.
Gömann M., The new territorial scope of EU data protection law: deconstructing a revolutionary achievement, „Common Market Law Review” 2017/2.
Haga Y., Right to be Forgotten: A New Privacy Right in the Era of Internet [w:] New Technology, Big Data and the Law, red. M. Corrales, M. Fenwick, N. Forgó, Singapore 2017.
Krzysztofek M., „Prawo do bycia zapomnianym” i inne aspekty prywatności w epoce Internetu w prawie UE, „Europejski Przegląd Sądowy” 2012/8.
Lieberam-Schmidt S., Analyzing and Influencing Search Engine Results. Business and Technology Impacts on Web Information Retrieval, Siegen 2010.
Mayer-Schönberger V., Delete: The Virtue of Forgetting in the Digital Age, Princeton 2011.
Mayer-Schönberger V., Remembering (to) Delete: Forgetting Beyond Informational Privacy [w:] Remembering and Forgetting in the Digital Age, red. F. Thouvenin, P. Hettich, H. Burkert, U. Gasser, Cham 2018.
Piech M., Wyszukiwarka jako administrator danych osobowych w kontekście wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 13.05.2014 r. w sprawie C-131/12 Google Spain SL i Google Inc. przeciwko Agencia de Protección de Datos (AEPD) i Mario Costeja González – konsekwencje dla pośredników internetowych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/2
Romanowski M., Weber-Elżanowska A.M., Prawo członka organu spółki kapitałowej do „bycia zapomnianym” – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 9.03.2017 r., C-398/15, Camera di Commercio, Industria, Artigianato e Agricoltura di Lecce przeciwko Salvatore Manniemu, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017/8.
Schooler L.J., Hertwig R., How Forgetting Aids Heuristic Inference, „Psychological Review” 2005/3, s. 624.
Shoor E.A., Narrowing the Right to Be Forgotten: Why the European Union Needs to Amend the Proposed Data Protection Regulation, „Brooklyn Journal of the International Law” 2014/1.
Souris R.N., Parents, Privacy, and Facebook: Legal and Social Responses to the Problem of „Over-Sharing” [w:] Core Concepts and Contemporary Issues in Privacy, red. A.E. Cudd, M.C. Navin, Cham 2018.
Spiecker I., A new framework for information markets: Google Spain, „Common Market Law Review” 2015/4.
Steinberg S.B., Sharenting: Children’s Privacy in the Age of Social Media, „Emory Law Journal” 2017/4.
Wątor W., Prawo do bycia zapomnianym a swoboda wypowiedzi – glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 28.06.2018 r., 60798/10 i 65599/10, M.L. i W.W. przeciwko Niemcom, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/5.
Wixted J.T., The Psychology and Neuroscience of Forgetting, „Annual Review of Psychology” 2004, s. 264.
Zeller B., Trakman L., Walters R., Rosadi S.D., The Right to be Forgotten – the EU and Asia Pacific Experience (Australia, Indonesia, Japan and Singapore), „European Human Rights Law Review” 2019/1.
Zittrain J., Reputation bankruptcy, http://blogs.law.harvard.edu/futureoftheinternet/2010/09/07/reputation-bankruptcy/
Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego
Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Michalina Szpyrka (autorka jest doktorantką na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz asystentem sędziego w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego)
Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego – dr Robert Talaga (autor jest starszym referendarzem w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu)
EU-Related Case Law of Polish Courts
Case law of the Supreme Court – Michalina Szpyrka (the author is a doctoral student at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw and a judge’s assistant at the Labour Law and Social Security Chamber of the Supreme Court)
Case law of the Supreme Administrative Court – dr Robert Talaga (the author is a senior court referendary at the Provincial Administrative Court in Poznań)
