Odniesienia do problematyki spółek handlowych w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego – przegląd orzecznictwa
dr Paweł Popardowski
Autor jest asystentem w Instytucie Nauk Prawnych PAN oraz asystentem sędziego w Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego
Odniesienia do problematyki spółek handlowych w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego – przegląd orzecznictwa
Niniejsze opracowanie zawiera prezentację aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego powiązanego merytorycznie z problematyką spółek handlowych. W przeglądzie omówione zostały trzy orzeczenia, które zostały wydane przez Sąd Najwyższy w 2017 i 2018 r. Orzeczeniom tym można przypisać walor istotności dla kształtowania praktyki stosowania przepisów Kodeksu spółek handlowych, co uzasadnia ich analizę na kanwie przeglądów orzecznictwa publikowanych na łamach kwartalnika „Glosa”. Im meritum judykaty omawiane w przedłożonym przeglądzie orzecznictwa dotyczą zróżnicowanych zagadnień problemowych związanych z funkcjonowania spółek handlowych w obrocie gospodarczym, w tym kwestii reprezentacji spółki kapitałowej przy składaniu przez członka rady nadzorczej rezygnacji z pełnionej funkcji, przypisania członkowi zarządu odpowiedzialności na podstawie art. 299 k.s.h. oraz dopuszczalności stosowania do umowy sprzedaży udziałów (akcji) przepisów Kodeksu cywilnego o odpowiedzialności sprzedawcy za wady fizyczne rzeczy sprzedanej.
Słowa kluczowe: orzecznictwo Sądu Najwyższego, spółki handlowe, rezygnacja członka rady nadzorczej, odpowiedzialność członków zarządu w spółce z o.o. z art. 299 k.s.h., obrót udziałami (akcjami) w spółkach kapitałowych
References to issues concerning commercial companies in the latest case law of the Supreme Court – case law review
This paper presents the current case law of the Supreme Court on subjects relating to commercial companies. Three decisions issued by the Supreme Court in 2017 and 2018 are discussed here. These judgments may be seen as important for shaping the practice of application of the Code of Commercial Partnerships and Companies, which justifies analysing them within the framework of case law reviews published in “Glosa” quarterly. Im meritum, the decisions discussed in this case law review concern different problems relating to the operation of commercial companies in business transactions, including the issue of company representation when a supervisory board member resigns from the position; holding a management board liable under Art. 299 of the Code of Commercial Partnerships and Companies and the permissibility of applying the Civil Code provisions on seller’s liability for physical defects of the sold thing to share purchase agreements.
Keywords: Supreme Court case law, commercial companies, resignation of a supervisory board member, liability of management board members in a limited liability company under Art. 299 of the Code of Commercial Partnerships and Companies, trading in company shares
Bibliografia:
Bednarek M., Cudze chwalicie, „Monitor Prawniczy” 2005/1.
Drapała P., Wybrane problemy cywilnoprawne w transakcjach typu asset deal i share deal, „Monitor Prawniczy” 2002/23 (dodatek).
Gessel-Kalinowska vel Kalisz B., Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (w świetle zasady swobody umów), Warszawa 2010.
Gessel-Kalinowska vel Kalisz B., Wpływ nowej regulacji rękojmi przy sprzedaży (art. 5561 k.c.) na definicję wady fizycznej prawa udziałowego – uwagi w świetle zmian kodeksu cywilnego wprowadzonych ustawą 30.05.2014 r. o prawach konsumenta, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/12.
Jara Z., Zasady przeprowadzenia transakcji asset deal i share deal ze szczególnym uwzględnieniem memorandum of understanding oraz due diligence, „Monitor Prawniczy” 2002/23 (dodatek).
Jastrzębski J., Oświadczenia i zapewnienia (representations and warranties) a wady oświadczenia woli, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/1.
Mazur P., Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady fizyczne przedsiębiorstwa w przypadku transakcji w formule share deal, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/2.
Norek E., Przedsiębiorstwo w obrocie gospodarczym, Warszawa 2007.
Sójka T., Obowiązki informacyjne spółek publicznych i odpowiedzialność za ich naruszenie, Warszawa 2008.
Szlęzak A., O representations and warranties raz jeszcze – polemika, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/12.
Szlęzak A., Representations and warranties w umowach poddanych polskiemu prawu, „Przegląd Prawa Handlowego” 2007/10, s. 7–8.
Widło J., Rozporządzenie przedsiębiorstwem, Kraków 2002.
dr hab. Dominika Wajda
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Handlowego w Instytucie Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz radcą prawnym w Warszawie
Badanie przez sąd rejestrowy zgodności z ustawą uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia, stanowiącej materialnoprawną podstawę wpisu
Uchwała SN z 8.12.2017 r. dotyczy dopuszczalności badania przez sąd rejestrowy zgodności z ustawą uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia, stanowiącej materialnoprawną podstawę dokonanego wpisu. Sąd przyjął w niej wąską wykładnię pojęcia wpisów niedopuszczalnych. Zasługuje ona na szczególną uwagę, zważywszy na dysharmonię zachodzącą pomiędzy przepisami Kodeksu spółek handlowych o zaskarżaniu uchwał a przepisami rejestrowymi, a także konsekwencje dla praktyki wynikające z przyjęcia przez Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z 18.09.2013 r., III CZP 13/13 konstytutywnego skutku wyroku stwierdzającego nieważność uchwały zgromadzenia.
Słowa kluczowe: kompetencje sądu rejestrowego, wpis niedopuszczalny, kontrola wpisów
Examination by the registration court examining of the lawfulness of a general meeting resolution being the substantive-law grounds for an entry – commentary on Supreme Court resolution of 8 December 2017, III CZP 54/17
The resolution of the Supreme Court concerns the issue whether it is permissible for a registration court to examine the lawfulness of a general meeting resolution being the substantive-law grounds for an entry. In its resolution, the Court adopted a very narrow interpretation of the notion of inadmissible entries. It deserves special attention, considering the discrepancies between the provisions of the Code of Commercial Partnerships and Companies on challenging resolutions and the provisions on registers, as well as the consequences for practice of the acceptance by a panel of seven Supreme Court judges on 18 September 2013, III CZP 13/13, of a constitutive effect of a judgment that declares a general meeting resolution invalid.
Keywords: powers of registration court, inadmissible entry, review of entries
Bibliografia:
Dąbrowska J., Zaskarżanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2016.
Koch A., Podważanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2011.
Krysik A. [w:] Prawo spółek handlowych. Orzecznictwo 2011–2012, red. R.L. Kwaśnicki, P. Letolc, Warszawa 2013.
Kwaśnicki R.L., Lewińska A., Bez wyroku nie ma nieważności (bezprawnej) uchwały spółki, „Monitor Prawniczy” 2014/7.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3A, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3B, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 393–490, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Pęczyk-Tofel A., Tofel M., Sądowa kontrola uchwał zgromadzeń w spółkach kapitałowych w postępowaniu rejestrowym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/2.
Popiołek W., Nieważność uchwały zgromadzenia wspólników zawierającej zgodę na zbycie udziałów, „Glosa” 2007/3.
Sołtysiński S., Jak mniejszość nadużywa praw w spółkach akcyjnych, „Rzeczpospolita” z 15.02.2017 r.
Sołtysiński S., Nieważne i wzruszalne uchwały zgromadzeń spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006/1.
Spyra M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2012.
Szczurowski T., Kognicja sądu rejestrowego w sprawach wszczynanych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, Warszawa 2016, https://www.iws.org.pl/pliki/files/kolor_IWS_Szczurowski%20T._Kognicja%20sądu%20rejestrowego.pdf (dostęp 13.06.2018 r.).
Szczurowski T., Wadliwość czynności prawnych spółek kapitałowych na tle sankcji kodeksu cywilnego, Warszawa 2012.
Tarska M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 5, Pozakodeksowe prawo handlowe. Komentarz, Warszawa 2015.
Tylec G., Statut spółdzielni i jej kontrola w postępowaniu o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, Warszawa 2012.
Wajda D., Prawomocne skazanie za przestępstwa określone w art. 18 § 2 k.s.h. a pełnienie funkcji w organie spółki kapitałowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/2.
Wrzecionek R., Postępowanie notarialne w kodeksie spółek handlowych, Warszawa 2013.
Zbiegień-Turzańska A., Sankcje wadliwych uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych i spółdzielni, Warszawa 2012.
dr Aleksandra Sikorska-Lewandowska
Autorka jest asystentem w Katedrze Prawa Handlowego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz radcą prawnym
Reprezentowanie wspólnoty mieszkaniowej przez zarządcę – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 9.02.2017 r., III CZP 106/16
W komentowanej uchwale Sądu Najwyższego uznano, że zarządca nieruchomości ustanowiony na podstawie art. 18 ustawy o własności lokali jest umocowany do reprezentowania wspólnoty mieszkaniowej. Zagadnienie to odgrywa niebagatelną rolę w praktyce, gdyż wadliwa reprezentacja podmiotu może skutkować nieważnością umów zawieranych w jego imieniu lub nieważnością postępowań sądowych toczonych z udziałem nieprawidłowo umocowanego reprezentanta. Kwestia ta budziła wątpliwości w doktrynie, m.in. ze względu na niejednoznaczne rozumienie statusu prawnego zarządcy. Sąd Najwyższy nie przesądził zagadnienia statusu prawnego tego podmiotu, lecz jednoznacznie rozstrzygnął wątpliwości co do uprawnienia do reprezentacji wspólnoty mieszkaniowej przez zarządcę.
Słowa kluczowe: zarządca nieruchomości, reprezentowanie wspólnoty mieszkaniowej, wspólnota mieszkaniowa
Property manager representing a tenant-owners’ association – commentary on the Supreme Court resolution of 9 February 2017, III CZP 106/16
In the commented resolution, the Supreme Court considered that a property manager appointed on the basis of Art. 18 of the Act on Ownership of Residential Premises was authorised to represent a tenant-owners’ association. This issue has great practical importance, because defective representation of an entity can result in invalidity of contracts concluded on its behalf or invalidity of court proceedings in which an incorrectly authorised representative participated. This issue had been causing doubts among legal scholars, one of the reasons being the differences in the understanding of the legal status of property managers. The Supreme Court did not decide the issue of the legal status of managers, but resolved unequivocally the doubts as to their authorisation to represent associations.
Keywords: property manager, representing a tenant-owners’ association, tenant-owners’ association
Bibliografia:
Bieniek G., Aktualne problemy stosowania ustawy o własności lokali, cz. 2, „Rejent” 2006/11.
Bieniek G., Marmaj Z., Własność lokali. Komentarz, Warszawa 2006.
Bończak-Kucharczyk E., Własność lokali i wspólnota mieszkaniowa. Komentarz, Warszawa 2016.
Dadańska K.A., Działanie osoby prawnej, Warszawa 2006.
Doliwa A., Prawo mieszkaniowe. Komentarz, Warszawa 2006.
Dziczek R., Własność lokali. Komentarz. Wzory pozwów i wniosków sądowych, Warszawa 2012.
Frąckowiak J., Charakter prawny wspólnoty mieszkaniowej [w:] Rozprawy z prawa prywatnego, prawa o notariacie i prawa europejskiego, red. E. Drozd, A. Oleszko, M. Pazdan, Kluczbork 2007.
Gorczyński G., Wspólnota mieszkaniowa jako „jednostka organizacyjna” w rozumieniu art. 331 § 1 k.c., „Rejent” 2009/2.
Katner J.W., Podmiotowość prawna wspólnoty mieszkaniowej, „Glosa” 2009/2.
Kidyba A., Handlowe spółki osobowe, Warszawa 2013.
Kidyba A., Kilka uwag dotyczących statusu prawnego zarządcy przedsiębiorstwem, „Przegląd Prawa Handlowego” 1996/4.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Komentarz do art. 1–300 k.s.h., Warszawa 2011.
Kidyba A., Niektóre skutki dla obrotu handlowego wprowadzenia trzeciej kategorii podmiotowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004/12.
Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2017.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Pozycja prawna wspólnika spółki jawnej, Warszawa 2013.
Kozińska J., Status prawny zarządu wspólnoty mieszkaniowej – zagadnienia wybrane, „Rejent” 2003/12.
Malinowska-Woźniak K., Cywilnoprawny status wspólnoty mieszkaniowej, Warszawa 2016.
Naworski J.P. [w:] J.P. Naworski, R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, K. Strzelczyk, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki osobowe, Warszawa 2010.
Naworski M.J., Status prawny wspólnoty mieszkaniowej, „Monitor Prawniczy” 2002/13.
Pazdan M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
Pisuliński J. [w:] System Prawa Cywilnego, t. 3, Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2013.
Pyzioł W. [w:] W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Prawo spółek, Warszawa 2014.
Rzonca S., Instytucja zarządu w prawie cywilnym a zarząd majątkiem wspólnym małżonków, „Studia Cywilistyczne” 1981/31.
Sidor T., Reprezentacja handlowych spółek osobowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006/1.
Skibiński P., Reprezentacja wspólnoty mieszkaniowej na gruncie ustawy o własności lokali, „Przegląd Sądowy” 2007/5.
Smolak M., Aksjologiczne założenia stosowania dyrektyw wykładni celowościowej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014/1.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Szewczyk M., Reprezentacja wspólnoty mieszkaniowej, „Radca Prawny” 2001/1.
Szymczak I., Wspólnota mieszkaniowa, Warszawa 2014.
Wach M., Status ułomnych osób prawnych w prawie cywilnym, Warszawa 2008.
Zielona Księga. Optymalna wizja Kodeksu cywilnego w Rzeczypospolitej Polskiej, red. Z. Radwański, Warszawa 2006.
Zięba M., Podmiotowość prawna wspólnot mieszkaniowych, Warszawa 2016.
dr Iwona Gębusia
Autorka jest radcą prawnym w Warszawie
Rozporządzanie udziałami spółki z o.o. w przypadku zawarcia umowy opcyjnej – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 11.03.2016 r., I CSK 161/15
Problematyka glosy odnosi się do specyfiki umowy opcji zawartej przez strony na potrzeby regulacji rozporządzania udziałami w spółce z o.o. W obrocie gospodarczym umowy opcji są skonstruowane z wykorzystaniem różnych instytucji, w tym umowy przedwstępnej. W konsekwencji powyższego, w przypadku niewykonania umowy opcji jej beneficjent może dochodzić wydania przez sąd wyroku zastępującego oświadczenie woli. Warto podkreślić, że Sąd Najwyższy dopuścił zamieszczanie klauzul opcyjnych w aktach założycielskich spółek handlowych, co pozwala na mitygowanie ryzyk związanych z występującym w praktyce podważaniem legalności wspomnianego rozwiązania.
Słowa kluczowe: umowa opcji, udziały, akcje, obrót, rozporządzanie, umowa przedwstępna, zastępcze oświadczenie woli
Disposition of shares in a limited liability company in case of entry into an option agreement – commentary on Supreme Court judgment of 11 March 2016, I CSK 161/15
This commentary concerns the particularities of an option agreement entered into by parties by way of disposition of shares in a limited liability company. In commercial translations option agreements have various constructions, including with the use of a preliminary agreement. As a consequence of the above, in case of failure to perform an agreement, the beneficiary can demand that the court issue a judgment replacing a declaration of intention. It is worth stressing that the Supreme Court permitted including option clauses in the founding deeds of commercial companies, which enables mitigating the risks relating to the practical problem of challenging the legality of the aforementioned solution.
Keywords: option agreement, shares, disposition, preliminary agreement, substitute declaration of intention
Łukasz Kantor
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Gospodarczego Prywatnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Nabycie (objęcie) udziału w spółce z o.o. przez jednego ze współmałżonków za środki wchodzące do wspólnej masy majątkowej – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 7.07.2017 r., III CZP 32/16
Przedmiotem niniejszej glosy jest omówienie problematyki nabycia lub objęciem udziałów w spółce z o.o. przez jednego ze współmałżonków za środki wchodzące do wspólnej masy majątkowej. Powyższe zagadnienie jest bardzo problematyczne i wywołuje wiele kontrowersji. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest po pierwsze deficyt rozwiązań ustawowych, które w sposób jednoznaczny regulowałyby wskazany problem, a po drugie fakt, iż zagadnienie to leży na styku dwóch niedostosowanych do siebie w wielu aspektach gałęzi prawa: gospodarczego oraz rodzinnego. Autor na wstępie dokonał analizy stanu faktycznego i prawnego głosowanej uchwały. Następnie przedstawił koncepcje doktryny obowiązujące w tym przedmiocie wraz z ich analizą. Glosator zaaprobował tezę uchwały, jednakże krytycznie ocenił część jej uzasadnienia w zakresie powołanego orzecznictwa dokonując pogłębionej analizy w tym przedmiocie.
Słowa kluczowe: akcja (udział), nabycie, objęcie, małżeńska wspólność majątkowa, majątek wspólny, majątek odrębny, wspólnik, współmałżonek wspólnika, wkład wniesiony, masa majątkowa, prawa spółkowe, obowiązki spółkowe
Acquisition (taking up) of a share in a limited liability company by one of the spouses with funds from the community property – commentary on Supreme Court resolution of 7 July 2017, III CZP 32/16
The subject of the present commentary is the issues relating to the acquisition or taking up of shares in a limited liability company by one of the spouses with funds included in the community property. The above issue appears to be very problematic and causes a lot of controversies. First of all, the reason behind such a state of affairs is the deficit of statutory solutions regulating the issue in point in a clear manner. The second reason is that this issue lies at the intersection of two branches of law, which are incompatible in many areas: commercial law and family law. At the beginning, the author analyses the facts of the case as well as the state of law underlying the commented resolution. This analysis is followed by a presentation of academic concepts applicable to this issue, accompanied by their analysis. The operative part of the resolution is approved by the commentator. However, he criticizes part of the statement of reasons relating to the cited case law and provides an in-depth analysis in this area.
Keywords: share, acquisition, assumption, community property regime, community property, separate property, shareholder, spouse of a shareholder, paid-in contribution, estate, company rights, company obligations
Bibliografia:
Dyoniak A., Przynależność do majątku małżonków udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i akcji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1991/3.
Jędrzejewska A., Spółka osobowa a małżeńska majątkowa wspólność ustawowa, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1996/3.
Kubas A., Udział w spółce handlowej jako składnik majątku wspólnego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/4.
Kurnicki T., Pozycja współmałżonków udziałowców i akcjonariuszy spółek kapitałowych, „Prawo Spółek” 2004/12.
Kwaśnicki R.L., Piskorz A., Nalazek A., Udziały/akcje imienne znajdujące się w majątku wspólnym małżonków, cz. 1, W sprawie statusu wspólnika/akcjonariusza zbiorowego, „Monitor Prawa Handlowego” 2011/1.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013.
Szumański A., Status prawny małżonka wspólnika w spółce kapitałowej w sytuacji, gdy objęcie albo nabycie praw udziałowych w spółce jest finansowane z majątku wspólnego małżonków, „Monitor Prawniczy” 2015/7 (dodatek).
Wręczycka K., Udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością a wspólność majątkowa małżeńska, „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/8.
dr Joanna Sitko
Autorka jest adiunktem w Katedrze Organizacji Przedsiębiorstwa Wydziału Zarządzania Politechniki Lubelskiej oraz rzecznikiem patentowym
„Wszystkie pasy nasze są” – spór dotyczący czerpania nienależnych korzyści z renomy znaku towarowego – glosa do wyroku Sądu z 1.03.2018 r., T 629/16, Shoe Branding Europa BVBA przeciwko EUIPO – Adidas AG
W prezentowanej glosie omówione zostały dwa podstawowe zagadnienia poruszane przez Sąd Unii Europejskiej w Luksemburgu związane z analizą naruszenia względnej przeszkody rejestracji znaku w postaci wcześniejszego prawa do znaku towarowego renomowanego przedstawiającego trzy równoległe pasy jednakowej grubości. Warte przeanalizowania są po pierwsze ustalenia poczynione przez Sąd w odniesieniu do zasad badania renomy znaku, a po drugie – spostrzeżenia dotyczące konsekwencji stwierdzenia podobieństwa oznaczeń, zachodzącego nawet w niewielkim stopniu. Omawiany wyrok jest przykładem na to, że w przypadku rozstrzygania kolizji pomiędzy spornymi znakami, z których znakiem wcześniejszym jest znak renomowany, częstą praktyką jest przyjmowanie bardzo niskiego stopnia podobieństwa jako wystarczającego do stwierdzenia, że istnieje ryzyko skojarzenia znaku późniejszego z renomowanym znakiem wcześniejszym w świadomości właściwego kręgu odbiorców, co najczęściej prowadzi do uznania, że występuje ryzyko czerpania nienależnych korzyści z renomy lub odróżniającego charakteru takiego znaku. Warto więc rozważyć zasadność przedstawionego podejścia oraz jego skutków.
Słowa kluczowe: znak towarowy renomowany, podobieństwo oznaczeń, ryzyko czerpania nienależnych korzyści z renomy lub odróżniającego charakteru znaku, pasożytnictwo
'All belts belong to us’: Dispute relating to unfair advantage of the repute of a trade mark. Commentary on judgment of the General Court of 1 March 2018, T-629/16, Shoe Branding Europa BVBA v EUIPO – adidas AG
The present commentary discusses two basic issues touched upon by the General Court of the European Union in Luxembourg and connected with the analysis of infringements of the right to a trade mark with reputation, consisting of three parallel belts of the same width. What is worth analysing is, firstly, the Court’s findings concerning the principles of examining the reputation of a trade mark, and secondly, its observations about the consequences of ascertaining that trade marks are similar, even slightly. The discussed judgment shows that in case of resolving conflicts between contentious trade marks, the earlier of which is a trade mark with reputation, it is a frequent practice to adopt a very low degree of similarity as sufficient to find that there is a risk of association of a latter trade mark with the earlier one having a reputation in the awareness of the relevant group of recipient, which in most cases leads to recognising that there is a risk of unfair advantage of the repute or the distinctive character of the trade mark. Therefore the justifiability of the presented approach and its effects should be reconsidered.
Keywords: trade mark with reputation, famous trade mark, similarity of trade marks, unfair advantage of the distinctive character or the repute of the trade mark, parasitism
Bibliografia:Matheson S., Osha J., Verschuur A.M., Inui Y., Laakkonen A., Nack R., Taking unfair advantage of trademarks: parasitism and free riding. AIPPI Group Raport Q245, 2015, http://aippi.org/wp-content/uploads/committees/245/GR245united_states_of_america.pdf (dostęp: 17.06.2018 r.).
Senftleben M. [w:] A. Kur, M. Senftleben, European Trade Mark Law. A Commentary, Oxford 2017.
Skrzydło-Tefelska E. [w:] Community Trade Mark Regulation. A Commentary, red. G.H. Hasselblatt, München 2015.
Thomas McCarthy J., McCarthy on Trademarks and Unfair Competition, St. Paul 2001.
Welkowitz D.S., Trademark Dilution. Federal, State, and the International Law, Arlington 2012.
dr hab. Konrad Kohutek
Autor jest profesorem Krakowskiej Akademii im. A. Frycza-Modrzewskiego
Nadużywanie pozycji dominującej w orzecznictwie Sądu Najwyższego w roku 2017 – przegląd orzecznictwa
Niniejsze opracowanie zawiera komentarz do trzech wyroków Sądu Najwyższego, które wydane zostały w 2017 r., a dotyczą problematyki nadużywania pozycji dominującej normowanej w art. 9 u.o.k.k. oraz art. 102 TFUE. Dotyczyły one takich zagadnień jak narzucanie cen nadmiernie wygórowanych, definiowanie pozycji dominującej oraz odmowa zawarcia umowy dostaw gazu. Warto podkreślić, że w 2017 r. Sąd Najwyższy dość często zajmował się problematyką prawa antymonopolowego, w tym nadużywania pozycji dominującej, opracowanie obejmuje wszak glosy jedynie do wskazanych orzeczeń.
Słowa kluczowe: ceny nadmiernie wygórowane, pozycja dominująca, nadużywanie pozycji dominującej, odmowa kontraktowania, wyrównawcza siła nabywcza, relatywna pozycja dominująca, przewaga kontraktowa, udział w rynku właściwym a rynku podstawowym
Abuse of a dominant position in the case law of the Supreme Court in 2017 – case law review
In this study three judgments of the Supreme Court in 2017 are commented on. They relate to the problem of abuse of a dominant position, regulated by Art. 9 of the Polish Competition and Consumer Protection Act and Art. 102 TFEU. In those judgements the Supreme Court dealt with such issues as imposing excessive prices, defining a dominant position, and refusal to conclude a gas supply contract. It is worth emphasizing that in 2017 the Supreme Court quite often discussed the problems of competition law, including abuses of dominant positions. However, the study includes commentaries only on those three judgements.
Keywords: excessive prices, dominant position, abuse of a dominant position, refusal to deal, relative dominant position, countervailing buying power, contract advantage, market share in the relevant market and in the primary market
Bibliografia:
Bolecki A. [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. T. Skoczny, Warszawa 2014.
Elhauge E., Defining Better Monopolization Standards, „Stanford Law Review” 2003/2.
Kohutek K. [w:] K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2014.
Kohutek K., Praktyki wykluczające przedsiębiorstw dominujących. Prawidłowość i stosowalność reguł prawa konkurencji, Warszawa 2012.
Kohutek K., Szkoda antymonopolowa. Zasady odpowiedzialności oraz dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, Warszawa 2018 [w druku].
Kohutek K., Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Komentarz, LEX 2017.
Piotr Modrzejewski
Autor jest doktorantem w Instytucie Prawa Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
Problem utraty statusu konsumenta korzystającego z portali społecznościowych – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 25.01.2018 r., C-498/16, Maximilian Schrems przeciwko Facebook Ireland Limited
Z portali społecznościowych takich jak Facebook korzystają współcześnie prawie wszyscy użytkownicy internetu, ponieważ zapewniają one prostą komunikację i wymianę myśli, niezależnie od miejsca pobytu użytkownika. Aktualnym wyzwaniem dla prawników jest rozwiązywanie problemów związanych z używaniem takich portali. Jednym z wielu pytań jest to, czy sposób korzystania z tych portali przez użytkowników ma charakter prywatny, czy zawodowy. Innymi słowy, czy ci użytkownicy są konsumentami, czy profesjonalistami oraz czy z upływem czasu ich status może ewoluować. Warto zwrócić uwagę, jak do problemu przeplatania się celów prywatnych i zawodowych użytkowników portali społecznościowych odniósł się Trybunał Sprawiedliwości w jednym ze swoich ostatnich orzeczeń.
Słowa kluczowe: media społecznościowe, pojęcie konsumenta, zmiana statusu konsumenta, umowa z Facebookiem, użytek profesjonalny, użytek prywatny
The problem of loss of the consumer status in social media – commentary on Court of Justice judgment of 25 January 2018, C-498/16, Maximilian Schrems v Facebook Ireland Limited
Almost all internet users are on social media such as Facebook, because they facilitate communication and exchange of ideas, regardless of where the users are. The current challenge for lawyers is to solve problems related to the use of such media. One of many questions is whether the internet users who are active on social media operate in a private or professional capacity. In other words, whether these users are consumers or professionals, and whether their status can evolve over time. It is worth noting how the Court of Justice addressed the problem of the intertwining of private and professional use of social media in one of its recent rulings.
Keywords: social media, definition of the consumer, change of consumer status, contract with Facebook, professional use, private use
Bibliografia:
Anderson H., Graham N., Are individuals waking up to the privacy implications of social networking sites?, „European Intellectual Property Review” 2010/3.
Gajda-Roszczynialska K., Sprawy o ochronę̨ indywidualnych interesów konsumentów w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2012.
Gnela B., Uwagi o kodeksowej definicji konsumenta oraz jej zgodności z prawem unijnym [w:] Kierunki rozwoju europejskiego prawa prywatnego. Wpływ europejskiego prawa konsumenckiego na prawo krajowe, red. M. Jagielska, E. Rott-Pietrzyk, A. Wiewiórowska-Domagalska, Warszawa 2012.
Grzybczyk K., Nowy typ konsumenta w kulturze konwergencji [w:] Ochrona strony słabszej stosunku prawnego. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Adamowi Zielińskiemu, red. M. Boratyńska, Warszawa 2016.
Jankowska M., Charakter prawny mapy cyfrowej, Warszawa 2017.
Kukuryk P., Definicje konsumenta w kodeksie cywilnym (obecnym i przyszłym) w kontekście najnowszych unijnych dyrektyw konsumenckich, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/5.
Kunkiel-Kryńska A., Metody harmonizacji prawa konsumenckiego w Unii Europejskiej i ich wpływ na procesy implementacyjne w państwach członkowskich, Warszawa 2013.
Leiser M., Internet Governance by Contract, by Lee A. Bygrave, „Computer and Telecommunications Law Review” 2016/5.
Łazarewicz S. [w:] Ochrona konsumenta w prawie polskim i Unii Europejskiej, red. M. Królikowska-Olczak, B. Pachuca-Smulska, Warszawa 2013.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
dr Jan Szczygieł
Autor jest asystentem sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego, autorem artykułów i glos z zakresu postępowania podatkowego, prawa cywilnego, a także prawa ochrony konkurencji i konsumentów
Przesłanki stosowania ulgi abolicyjnej w stosunku do dochodów z tytułu pracy najemnej na pokładach statków morskich eksploatowanych w transporcie międzynarodowym – przegląd orzecznictwa
Dostrzegając potrzebę uregulowania kwestii podwójnego opodatkowania dochodów osiąganych poza granicami kraju, a w szczególności zapewnienia sprawiedliwego i zrównoważonego systemu obciążeń podatkowych, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do polskiego porządku prawnego tzw. ulgi abolicyjnej, o której mowa w art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ponad 10-letnim okresie obowiązywania tej ulgi judykatura nadal jednak nie wypracowała jednolitego stanowiska w zakresie przesłanek warunkujących skorzystanie z ulgi abolicyjnej w stosunku do dochodów z tytułu pracy najemnej na pokładach statków morskich eksploatowanych w transporcie międzynarodowym. Przegląd prezentuje odmienne stanowiska sądów administracyjnych w kwestii postrzegania zapłaty podatku u źródła i związania umową o unikaniu podwójnego opodatkowania jako przesłanki warunkującej skorzystanie z ulgi abolicyjnej. W przeglądzie zaprezentowano również najnowszy pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego w kwestii rozumienia pojęcia podmiotu eksploatującego w transporcie międzynarodowym, wyznaczający nowy, odmienny od przyjmowanego przez wojewódzkie sądy administracyjne, kierunek interpretacyjny tego pojęcia.
Słowa kluczowe: ulga abolicyjna, eksploatacja statku, transport morski, zapłata podatku u źródła
Grounds for applying the abolition relief in respect of income from employment on board of seafaring vessels operated in international transport – case law review
While noting the need to regulate the issue of double taxation of income earned abroad, in particular ensuring a fair and balanced system of tax charges, the legislature decided to introduce into the Polish legal order the so-called abolition relief, referred to in Art. 27g of the Act on Personal Income Tax. Yet, during the period of more than 10 years of application of the relief the courts still have not developed a uniform standpoint on the conditions for taking advantage of the abolition relief n respect of income from employment on board of seafaring ships operated in international transport. The review presents the different view of administrative courts on the payment of withholding tax and on the binding character of the double taxation agreement, both perceived as conditions for taking advantage of the abolition relief. The review presents also the latest view of the Supreme Administrative Court on how to understand the notion of operator in international transport, setting a new direction for interpretation of this notion, different from the one adopted by administrative courts.
Keywords: abolition relief, vessel operation, maritime transport, payment of withholding tax
Bibliografia:
Bartosiewicz A. [w:] A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, Warszawa 2015.
Brzeziński B., Zarys prawa finansów publicznych, Toruń 1995.
Felcenloben R., Opodatkowanie dochodów marynarzy [w:] Opodatkowanie dochodów transgranicznych, red. M. Jamroży, Warszawa 2016.
Marciniuk J., Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz, Warszawa 2017.
Nowak A. [w:] Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, red. W. Nykiel, A. Mariański, Gdańsk 2014.
Nykiel W., Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Warszawa 2002.
OECD, Modelowa konwencja w sprawie podatku od dochodu i majątku. Wersja skrócona. 15 lipca 2014, przeł. K. Bany, Warszawa 2016.
Maciej Wojtuń
Autor jest starszym asystentem sędziego w Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz doktorantem w Katedrze Postępowania Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego
Ograniczenie poboru zaliczek na podatek a instytucja uprawdopodobnienia – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 29.12.2017 r., I SA/Gd 1558/17
Posłużenie się przez ustawodawcę w art. 22 § 2a Ordynacji podatkowej konstrukcją uprawdopodobnienia miało na celu odformalizowanie postępowania i złagodzenie w interesie podatnika rygorów dowodowych. To, że ustawa dopuszcza przyjęcie określonych faktów powoływanych przez podatnika na podstawie zasad prawdopodobieństwa, nie oznacza, że organ – negując stanowisko podatnika - jest zwolniony z obowiązku podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym (por. art. 122 o.p.).
Słowa kluczowe: uprawdopodobnienie, ograniczenie poboru zaliczek, postępowanie dowodowe, zasada prawdy materialnej
Limiting the collection of advance tax and the problem of substantiation – commentary on judgment of the Provincial Administrative Court in Gdańsk of 29 December 2017, I SA/Gd 1558/17
The construction of substantiation in Art. 22(2a) of the Tax Ordinance Act was used in order to make the proceedings less formal and to relax the standard of proof in the interest of the taxpayer. The fact that statutory law permits accepting certain facts invoked by the taxpayer on the basis of the rules of probability does not mean that the authority – negating the taxpayer’s standpoint - is released from the duty to take all the necessary steps to thoroughly explain the facts of the case and to settle the matter in tax proceedings (cf. Art. 122 of the Tax Ordinance Act).
Keywords: substantiation, limiting the collection of advance tax, evidentiary proceedings, principle of substantive truth
Bibliografia:
Etel L. [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2013.
Hanusz A., Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia podatkowego, Kraków 2004.
Jaśkowska M., Uznanie administracyjne a inne formy władzy dyskrecjonalnej administracji publicznej [w:] System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 1, Instytucje prawa administracyjnego, Warszawa 2015.
Grzegorz Borkowski
Autor jest sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego w stanie spoczynku
Opłata klimatyczna w smogu – orzeczenie kwartału
Stolica Tatr poniosła spektakularną porażkę w sprawie dotyczącej opłaty miejscowej – zwanej powszechnie klimatyczną. Pobierano ją w sytuacji, gdy stan zanieczyszczenia powietrza przekraczał „wartość kryterialne dla ochrony zdrowia ludzi”. Precedensowy wyrok Naczelnego Sądy Administracyjnego powinien stanowić memento dla samorządów tych miejscowości, w których opłata miejscowa jest pobierana. Za smog – nie płacimy.
Słowa kluczowe: opłata klimatyczna, smog, uchwała, nieważność uchwały, ocena jakości powietrza
Resort tax in smog – judgment of the Supreme Administrative Court of 15 March 2018, II FSK 3579/17 – decision of the quarter
The capital of the Tatra mountains suffered a spectacular defeat in a case concerning visitor’s tax, commonly referred to as the resort tax. It was charged even when air pollution levels exceeded ‘values critical to human health’. A precedent-setting judgment of the Supreme Administrative Court should be a reminder for the local authorities of those towns that charge visitor’s tax. We do not pay for smog.
Keywords: resort tax, smog, resolution, invalidity of resolution, air quality assessment
dr Jan Ciechorski
Autor jest wykładowcą Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu, członkiem Komisji Ekspertów do spraw Ochrony Zdrowia Psychicznego przy Rzeczniku Praw Obywatelskich
Kontrola przyjęcia do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 8.11.2016 r., III CZP 66/16
Glosowana uchwała Sądu Najwyższego ma fundamentalne znaczenie dla oceny zasadności przyjęcia bez zgody osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego. Swoboda sądu opiekuńczego w dokonywaniu odpowiadającej stanowi faktycznemu kwalifikacji prawnej takiego przyjęcia jest wynikiem sprawowania przezeń wymiaru sprawiedliwości, a z punktu widzenia osoby przymusowo przyjętej stanowi zapewnienie poszanowania jej konstytucyjnie gwarantowanych praw. Zgadzając się z tezą prezentowaną przez Sąd Najwyższy, wskazać należy na różnorodne konsekwencje orzeczeń sądów, w szczególności dotyczących zmiany podstawy prawnej takiego przyjęcia, które mogą prowadzić do odpowiedzialności odszkodowawczej.
Słowa kluczowe: przyjęcie bez zgody, zawiadomienie o przyjęciu, związanie sądu, przymusowe leczenie
Review of decisions on admission to a psychiatric hospital without the patient's consent – commentary on Supreme Court resolution of 8 November 2016, III CZP 66/16
The commented resolution of the Supreme Court has pivotal importance for assessing the expediency of admitting a person with a mental disorder to a psychiatric hospital. The freedom of a guardianship court in making a legal classification corresponding to the facts of a case where such admission took place is a result of the court implementing the administration of justice. From the point of view of the person who was admitted to a hospital without consent this guarantees respect for the person’s rights guaranteed by the constitution. While accepting the position taken by the Supreme Court, one should indicate various consequences of court judgments, in particular those concerning change of the legal grounds for such admission, which can result in liability in damages.
Keywords: admission to hospital without the patient’s consent, notice of admission to hospital, court being bound, mandatory treatment
Bibliografia:
Banaszczyk Z., O odpowiedzialności za szkody wyrządzone pacjentom szpitali psychiatrycznych, „Prawo i Medycyna” 2015/4.
Ciechorski J., Glosa do postanowienia SN z 6.08.2014 r., V CSK 145/14, „Glosa” 2016/2.
Ciechorski J., Odpowiedzialność szpitala psychiatrycznego za działania władcze na podstawie art. 417 k.c., „Prawo i Medycyna” 2015/2.
Ciechorski J., Odpowiedzialność szpitala psychiatrycznego za śmierć pacjenta w wyniku samobójstwa w świetle orzecznictwa, „Prawo i Medycyna” 2016/4.
Ciechorski J., Prawa pacjenta szpitala psychiatrycznego – zarys problematyki, „Prawo i Medycyna” 2017/1.
dr hab. Helena Szewczyk
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Pracy i Polityki Socjalnej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Odpowiedzialności pracodawcy z tytułu mobbingu w stosunkach pracy – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 21.04.2015 r., II PK 149/14
Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że pozwany pracodawca nie spełnił ciążącego na nim obowiązku przeciwdziałania mobbingowi i w związku z tym poniósł on odpowiedzialność za szkody na osobie powódki w związku z mobbingiem, który wystąpił w ostrej postaci, doprowadzając powódkę do rozstroju zdrowia (ciężkiego uszczerbku na zdrowiu) oraz do wypowiedzenia umowy o pracę (utraty pracy jako podstawowego źródła utrzymania). Do stwierdzenia mobbingu w rozumieniu art. 943 § 2 Kodeksu pracy nie jest bowiem wymagane wykazanie umyślnego zamiaru wywołania rozstroju zdrowia u pracownika poddanego temu zakazanemu zachowaniu się mobbera, co oznacza, że za mobbing powinny być uznawane również wszelkie bezprawne zachowania mobbera dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, które wyczerpują ustawowe znamiona mobbingu, cechujące się również zwykłym niedbalstwem, czyli takie, którym można przypisać winę nieumyślną. Zawarty w art. 943 Kodeksu pracy obowiązek pracodawcy przeciwdziałania mobbingowi jest obowiązkiem normatywnym jako jeden z obowiązków określonych w przepisach zamieszczonych w rozdziale I działu czwartego Kodeksu pracy, w którym zawarte są podstawowe obowiązki pracodawcy. Obowiązek pracodawcy przeciwdziałania mobbingowi nie może zatem ograniczać się jedynie do przypadków usunięcia negatywnych skutków stwierdzonych zachowań mobbingowych. Chodzi również o podejmowanie działań zapobiegawczych. Obowiązek ten nie polega jedynie na usunięciu skutków tego zjawiska, ale także na prowadzeniu w tym zakresie profilaktyki.
Słowa kluczowe: pracownik, pracodawca, stosunki pracy, mobbing, obowiązki pracodawcy
Employer’s liability for harassment in employment relationships – commentary on Supreme Court judgment of 21 April 2015, II PK 149/14
It follows from the facts of the case in point that the defendant employer failed to discharge its obligation to prevent harassment in the workplace and consequently was held liable for personal injury suffered by the claimant due to harassment, which was so severe that it led the claimant to a health disorder (severe health impairment) and termination of the employment contract (loss of employment as the basic source of income). In order to ascertain harassment within the meaning of Art. 943(2) of the Labour Code there is no need to demonstrate the harasser’s intention to cause a health disorder to the employee who was the victim of such prohibited behaviour, which means that the definition of harassment should include any unlawful behaviour of the harasser towards (or against) an employee that displays all the statutory features of harassment, resulting from ordinary negligence, i.e. behaviour that may have been unintentional. The employer’s obligation to prevent harassment, described in Art. 943 of the Labour Code, has a normative character, as one of the obligations specified in Chapter I of the Fourth Section of the Labour Code, which lists the basic obligations of the employer. The employer’s obligation to prevent harassment cannot be limited to only the cases of removing the negative effects of any harassment found. It is also necessary to take preventive measures. This obligation, apart from removing the effects of the phenomenon, includes also preventive measures.
Keywords: employee, employer, employment relationships, (workplace) harassment, employer’s obligations
Bibliografia:
Cieślak W., Stelina J., Definicja mobbingu oraz obowiązek pracodawcy przeciwdziałania temu zjawisku (art. 943 k.p.), „Państwo i Prawo” 2004/12.
Cieślak W., Stelina J., Mobbing (prześladowanie) – próba definicji i wybrane zagadnienia prawne, „Palestra” 2003/9–10.
Dörre-Nowak D. [w:] Prawo pracy, red. K.W. Baran, Warszawa 2009.
Dörre-Nowak D., Zbieg środków ochronnych przed molestowaniem, molestowaniem seksualnym i mobbingiem, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2004/11.
Lewandowicz-Machnikowska M., Zagrożenia psychospołeczne w środowisku pracy a obowiązki pracodawcy [w:] Prawo ochrony pracy – współczesność i perspektywy rozwoju, red. Wyka T., Mielczarek M.A., Warszawa 2017.
Marek A., Mobbing: fakty i wyobrażenia, cz. 2, „Służba Pracownicza” 2009/8.
Pisarczyk Ł., Obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2003/4.
Pisarczyk Ł., Ryzyko pracodawcy, Warszawa 2008.
Romer M.T., Mobbing i jego konsekwencje, „Prawo Pracy” 2005/12.
Romer M.T., Najda M., Mobbing w ujęciu psychologiczno-prawnym, Warszawa 2010.
Sanetra W., Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia [w:] Prawo pracy po zmianach, red. K. Rączka, Warszawa 1997.
Skąpski M., Glosa do wyroku SN z 29.03.2007 r., II PK 228/06, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2010/6, poz. 68.
Sobczyk A., Dörre-Nowak D., Przeciwdziałanie mobbingowi, „Monitor Prawa Pracy” 2006/10.
Stelina J., Mobbing [w:] Leksykon prawa pracy. 100 podstawowych pojęć, red. J. Stelina, Warszawa 2008.
Szewczyk H., Glosa do wyroku SN z 16.03.2010 r., I PK 203/09, „Gdańskie Studia Prawnicze. Przegląd orzecznictwa” 2011/2.
Szewczyk H., Mobbing w stosunkach pracy. Zagadnienia prawne, Warszawa 2012.
Szewczyk H., Ochrona dóbr osobistych pracownika (uwagi de lege lata i de lege ferenda), cz. 2, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2010/2.
Szewczyk H., Ochrona dóbr osobistych w zatrudnieniu, Warszawa 2007.
Szewczyk H., Zapobieganie mobbingowi oraz zwalczanie jego skutków przez pracodawcę, „Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i praktyka” 2015/10.
prof. zw. dr hab. Tadeusz Widła
Autor jest kierownikiem Katedry Kryminalistyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, wykładowcą kryminalistyki i logiki
Sędzia w roli biegłego – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 7.12.2017 r., II CZ 82/17
W Kodeksie postępowania cywilnego z 1964 r. niefortunnie pomieszczono art. 254 § 1, dopuszczający możliwość przeprowadzania badań porównawczych pisma bez udziału biegłych. Z możliwości tej dotąd rzadko korzystano, bo przed ryzykiem, jakie rodzi taka postać dowodzenia, przestrzegała doktryna i orzecznictwo. Niestety ostatnio pojawiają się takie identyfikacje pisma, a zachowania te zdaje się afirmować tu glosowane orzeczenie Sądu Najwyższego.
Słowa kluczowe: badania porównawcze pisma, dowód z opinii biegłego
The judge as an expert witness – commentary on Supreme Court decision of 7 December 2017, II CZ 82/17
In the 1964 Code of Civil Procedure, there is an unfortunate provision, i.e. Art. 254(1), which permits conducting a comparative handwriting analysis without the involvement of expert witnesses. This possibility has so far been used rarely, because both legal academics and case law warned against the risk connected with this form of taking evidence. Regrettably, recently there have been cases of such handwriting identification, which the commented decision of the Supreme Court seems to commend.
Keywords: comparative handwriting analysis, expert witness evidence
Bibliografia:
Karwowski T., Problematyka fałszerstwa dokumentu w ujęciu historycznym [w:] Zagadnienie dowodu z ekspertyzy pisma ręcznego, red. Z. Kegel, Katowice 1976.
Kulicki M., Pożytki z upowszechniania wiedzy kryminalistycznej [w:] Wokół problematyki dokumentu. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Antoniemu Felusiowi, red. T. Widła, Katowice 2005.
Kwiatkowska-Wójcikiewicz V., Wójcikiewicz J., Sędzia jako „biegły” pismoznawca? Rozważania na kanwie art. 254 k.p.c. [w:] Znaczenie aktualnych metod badań dokumentów w dowodzeniu sądowym, red. Z. Kegel, R. Cieśla, Wrocław 2012.
Lipczyńska M., O tzw. opinii prywatnej biegłych w procesie karnym, „Palestra” 1976/3.
Locard E., Les faux en écriture et leur expertise, Paris 1959.
Michel L., Schriftvergleichung [w:] Handwörterbuch der Kriminologie, t. 3, Rechtsfriedensdelikte – Selbstmord, red. R. Sieverts, Berlin 1969.
Piasecki K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem, red. K. Piasecki, t. 2, Warszawa 1989.
Tomaszewski T., Czy korzystać z opinii prywatnych, „Przegląd Sądowy” 1997/2.
Tomaszewski T., Proces amerykański. Problematyka śledcza, Warszawa 1996.
Widła T., Ekspertyza pozasądowa, „Problemy Praworządności” 1989/7.
Widła T., Jeszcze raz o ekspertyzach pozasądowych, „Prokuratura i Prawo” 2015/7–8.
Widła T., Ocena dowodu z opinii biegłego, Katowice 1992.
Zgryzek K., Badanie prawdziwości pisma – uwagi krytyczne na tle 254 § 1 k.p.c. (artykuł dyskusyjny), „Palestra” 1981/5.
