Ewolucja statusu gminy jako podatnika z perspektywy 25 lat funkcjonowania podatku od towarów i usług w Polsce – wnioski de lege lata i postulaty de lege ferenda
dr Sławomir Owczarczuk
jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, doradcą podatkowym. ORCID: 0000-0003-3486-0028
Ewolucja statusu gminy jako podatnika z perspektywy 25 lat funkcjonowania podatku od towarów i usług w Polsce – wnioski de lege lata i postulaty de lege ferenda
Prawidłowe ustalenie statusu gminy jako podatnika podatku od towarów i usług (VAT), w danej transakcji, nie jest dla adresatów norm prawnych zadaniem łatwym. Świadczy o tym praktyka stosowania prawa. Wiąże się to z zajmowaną przez samorząd lokalny pozycją prawną oraz niejasnym dla podmiotów publicznych systemem VAT, opartym na dyrektywie unijnej i ustawie podatkowej. W artykule w sposób syntetyczny przedstawiono ewolucję statusu gminy jako podatnika VAT w przyjętym zakresie temporalnym. Wykazano powody, dla których procesu tego nie można uznać za zakończony oraz przedstawiono wynikające stąd konsekwencje dla gmin.
Słowa kluczowe: gmina, podatnik VAT, status podatnika VAT, podatek od towarów i usług, jednostka samorządu terytorialnego
Dr. Sławomir Owczarczuk
is an assistant professor at the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice and a tax adviser.
Evolution of the status of a municipality as a remitter of tax from the point of view of 25 years of functioning of VAT in Poland – de lege lata conclusions and de lege ferenda postulates
The correct determination of the status of the municipality as a remitter of VAT in a given transaction is not an easy task for the addressees of legal norms. This is evidenced by the complexity of the VAT system based on the EU directive and tax law, the legal doctrine and the judicature. The article presents a summary of the evolution of the status of a municipality as a remitter of VAT in the accepted temporal range. The reasons why this process cannot be considered completed and the consequences for municipalities have also been presented.
Keywords: municipality, remitter of VAT, status of a remitter of VAT, VAT, territorial self-government unit
Bibliografia / References:
Brzeziński B., Glosa do wyroku NSA z 4.01.2006 r., I FSK 959/05, OSP 2007/1, poz. 8
Choduń A., Gomułowicz A., Skoczylas A.P., Klauzule generalne i zwroty niedookreślone w prawie podatkowym i administracyjnym. Wybrane zagadnienia teoretyczne i orzecznicze, LEX 2013
Ćwik-Bury A., Terminy przedawnienia a neutralność systemu VAT w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE. Perspektywa pewności prawa, Warszawa 2019
Feldo K., VAT w partnerstwie publiczno-prywatnym, Warszawa 2011
Gomułowicz A., Konstytucja a podatki [w:] Prawo podatkowe w systemie prawa. Międzygałęziowe związki norm i instytucji prawnych, red. A. Kaźmierczyk, A. Franczak, Warszawa 2019
Henkow O., The VAT/GST Treatment of Public Bodies, Alphen aan den Rijn 2013
Kaźmierczak P., Inicjatywy: Założenia projektu ustawy o subwencji rozwojowej (VAT od inwestycji), http://www.zgwrp.pl/attachments/article/1668/7.Pawe__Ka_mierczak_-_prezentacja.pdf
Komentarz do Dyrektywy 2006/112/WE. Kodyfikacja przepisów o VAT, red. W. Modzelewski, Warszawa 2008
Kornberger-Sokołowska E., Zasada adekwatności w systemie finansów samorządu terytorialnego w Polsce, LEX 2020
Malinowski A., Błędy formalne w tekstach prawnych, Warszawa 2020
Mastalski R., Systemowe tworzenie prawa [w:] Współczesne problemy prawa podatkowego, Teoria i praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogumiłowi Brzezińskiemu, t. 1, red. J. Głuchowski, M. Kalinowski, A. Nita, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, A. Olesińska, Warszawa 2019
Mikuła P., Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy z uszczelnianiem VAT: kilka uwag na temat ingerencji w prawa podatnika i ich ochrony [w:] Uszczelnianie systemu podatkowego sukces czy porażka?, red. J. Glumińska-Pawlic, Katowice 2018
Owczarczuk S., Konstytucja RP jako instrument ochrony gminy – podatnika podatku od towarów i usług [w:] Finanse publiczne a konstytucja, red. M. Bogucka-Felczak, Warszawa 2020 (w przygotowaniu)
Owczarczuk S., Kontrowersje wokół jednostki samorządu terytorialnego jako podatnika VAT. Glosa do wyroku WSA w Rzeszowie z 5.02.2009 r., I SA/Rz 747/08, „Finanse Komunalne” 2009/10
Owczarczuk S., Specyfika gminy jako podatnika podatku od towarów i usług po dokonanej centralizacji [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty prawa finansowego. Problemy, koncepcje, wyzwania i rozwiązania, red. A. Gorgol, Warszawa 2020 (w przygotowaniu)
Owczarczuk S., Status podatnika VAT w samorządzie terytorialnym, Warszawa 2012
Owczarczuk S., Status podatnika VAT w samorządzie terytorialnym po 1 stycznia 2010 r., „Finanse Komunalne” 2010/7–8
Owczarczuk S., Uszczelnianie systemu podatkowego a realizacja zasady neutralności VAT na przykładzie gmin [w:] Uszczelnianie systemu podatkowego - sukces czy porażka?, red. J. Glumińska-Pawlic, Katowice 2018
Rogala E., Gmina rozlicza nowy VAT 2008, Warszawa 2008
Zubrzycki J., Leksykon VAT, t. I, Wrocław 2008
Zubrzycki J., Leksykon VAT, t. I, Wrocław 2016
dr hab. Ewa Szewczyk, prof. UZ
jest profesorem Uniwersytetu Zielonogórskiego, Filia Uniwersytetu Zielonogórskiego w Sulechowie, Katedra Administracji.
nr ORCID: 0000-0002-2980-6564
Modyfikacje postępowań administracyjnych prowadzonych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii
Nagła i niespodziewana sytuacja epidemiczna, jaka zaistniała wczesną wiosną bieżącego roku, wymusiła liczne zmiany w działaniach organów administracji publicznej, a ustawy do niej się odnoszące wprowadziły nowe rozwiązania prawne, w tym zmiany w prowadzonych postępowaniach administracyjnych na mocy art. 15zzzzzn pkt 1, 2 i 3 ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, znowelizowanej ustawą z 16.04.2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Należą do nich: możliwość odstąpienia od zasady czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym, udostępnienie części lub całości akt sprawy poprzez przesłanie ich na adres elektroniczny wskazany przez stronę oraz przeprowadzenie czynności postępowania z udziałem strony bądź uczestnika postępowania poprzez udostępnienie ich wizerunku za pomocą transmisji audiowizualnej. Opracowanie stanowi jedną z pierwszych prób wyjaśnienia przepisów wprowadzających te zmiany.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, stan zagrożenia epidemiologicznego, stan epidemii, udostępnienie akt sprawy, obowiązek stawiennictwa
Dr. Hab. Ewa Szewczyk
is a professor of the University of Zielona Góra, branch of the University of Zielona Góra in Sulechów, Chair of Administration.
Modifications to administrative proceedings conducted during an epidemic emergency or state of epidemic
The sudden and unexpected situation of the epidemic, which took place in the early spring of this year, forced numerous changes in the activities of bodies of public administration, while the laws related to it introduced new legal solutions, including changes in administrative proceedings under Article 15zzzzzn, items 1, 2 and 3 of the Act on special solutions related to preventing, controlling and combating COVID-19, other infectious diseases and crisis situations caused by them of 2 March 2020, amended by the Act on specific support instruments in connection with the spread of the SARS-CoV-2 virus of 16 April 2020. These include the ability to withdraw from the principle of actively participating in administrative proceedings, sharing part or all of the case files by sending them to the electronic address specified by the party and holding proceedings with the participation of a party to or a participant of the proceedings by making their image available through audiovisual transmission. The study is one of the first attempts to clarify the provisions introducing these changes.
Keywords: administrative proceedings, state of epidemiological threat, state of epidemic, provision of access to a case file, obligation to appear
Bibliografia / References:
Chróścielewski W., Kmieciak Z., Krawczyk A., Wegner J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019
Kmieciak Z., Problem funkcji i metody rekonstruowania zasad ogólnych k.p.a., „Państwo i Prawo” 2009/10
Maurer H., Öffentliches Verwaltungsrecht, München 2000
Sieniuć M., Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu [w:] System prawa administracyjnego procesowego, red. G. Łaszczyca, A. Matan, t. II, cz. 2: Zasady ogólne postępowania administracyjnego, red. J.P. Tarno, W. Piątek, Warszawa 2018
Woś T., Knysiak-Sudyka H., Golęba A., Kamiński M., Kiełkowski T., Postępowanie administracyjne, Warszawa 2017
Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, LEX 2020
dr Piotr Jóźwiak
jest adiunktem w Katedrze Prawa Publicznego i Teorii Prawa na Wydziale Psychologii i Prawa w Poznaniu SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego.
nr ORCID: 0000-0001-6223-971X
O prawnych możliwościach przeprowadzenia sesji rady gminy w trybie zdalnym
W ostatnim czasie – w związku z epidemią koronawirusa – w Polsce toczyła się dyskusja, czy możliwe jest przeprowadzenie sesji rady gminy w trybie zdalnym. Z dniem 1.04.2020 r. polski ustawodawca wprowadził taką możliwość, ale ograniczył ją tylko do czasu epidemii związanej z COVID-19. W artykule wskazano, że wystarczającą podstawą do przeprowadzenia sesji rady gminy w trybie zdalnym w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia jest uregulowanie tej kwestii w statucie gminy. Upoważnienie takie wynika wprost z art. 169 ust. 4 Konstytucji RP.
Słowa kluczowe: statut, siła wyższa, zdalny tryb, sesja, postęp techniczny
Dr. Piotr Jóźwiak
is an assistant professor at the Chair of Public Law and Theory of the Law at the Faculty of Psychology and Law in Poznań at the SWPS University of Social Sciences and Humanities.
The legal possibilities of holding a session of the municipal council in remote mode
A discussion has recently – in connection with the coronavirus epidemic – been ongoing in Poland as to whether it is possible to hold a session of the municipal council in remote mode. The Polish lawmakers introduced such a possibility on 1 April 2020, but limited it only to the time of the epidemic related to COVID-19. The article indicates that the regulation of this matter in the municipality’s statutes is a sufficient basis for holding a session of the municipal council in remote mode in the event of a threat to life and health. Such authorization arises directly from Article 169, para. 4 of the Polish Constitution.
Keywords: statutes, force majeure, remote procedure, session, technical progress
Bibliografia / References:
Agopszowicz A., Gilowska Z., Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999
Cyrankiewicz M., Praca rady gminy w dobie koronawirusa – rozmowa z dr hab. Stefanem Płażkiem, https://www.metropolie.pl/pl/6218,praca-rady-gminy-w-dobie-koronawirusa-rozmowa-z-dr-hab-stefanem-plazkiem/
Izdebski H., Glosa do wyroku WSA z dnia 14 maja 2013 r., II SA/Ol 196/13, „Samorząd Terytorialny” 2014/1–2
Kiełbus M., Koronawirus a funkcjonowanie organów stanowiących JST. Propozycje rozwiązań systemowych i środki tymczasowe. Opinie i komentarze Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, Warszawa 2020
Lipiec-Warzecha L., Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, Warszawa 2008
Maurer H., Ogólne prawo administracyjne. Allgemeines Verwaltungsrecht, tłum. i red. nauk. K. Nowacki, Wrocław 2003
Pohl Ł., Składanie nieprawdziwych wyjaśnień przez oskarżonego w polskim postępowaniu karnym – szkic teoretycznoprawny, „Prokuratura i Prawo” 2006/6
Prawo rzymskie. Słownik encyklopedyczny, red. W. Wołodkiewicz, Warszawa 1986
Rot H., Siarkiewicz K., Zasady tworzenia prawa miejscowego, Warszawa 1994
Słownik języka polskiego, t. 2, L–P, red. M. Szymczak, Warszawa 1979
Szewczyk E., Szewczyk M., Kropidłowski M., Zestawienie przepisów ustawy z dnia 31 marca 2020 r., zmieniającej ustawę z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Poznań 2020 (opracowanie sporządzone dla Wielkopolskiego Ośrodka Kształcenia i Studiów Samorządowych)
Szewczyk M., Quasi-autonomia jednostek samorządu terytorialnego w zakresie określania ustroju wewnętrznego – w świetle postanowień Konstytucji [w:] Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018
Ustawa o samorządzie gminnym, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2013
Ustawa o samorządzie gminny. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018
Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980
Jarosław Dolny
jest radcą prawnym.
Realizacja zasady czynnego udziału stron i szybkości w postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez organy samorządu terytorialnego w dobie epidemii. Uwagi praktyczne
Artykuł opisuje dwie ważne zasady postępowania administracyjnego, tj. zasadę czynnego udziału stron w postępowaniu oraz zasadę szybkości postępowania, w kontekście ograniczeń faktycznych i prawnych wynikających z panującej obecnie pandemii koronawirusa. Artykuł wskazuje różne interpretacje w zakresie stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego oraz specustawy koronawirusowej w oparciu o orzecznictwo sądowe oraz literaturę przedmiotu.
Słowa kluczowe: Kodeks postępowania administracyjnego, zasada czynnego udziału stron, zasada szybkości postępowania, specustawa koronawirusowa
Jarosław Dolny
is a legal counsel.
Implementation of the principle of active participation of the parties and speed of administrative proceedings conducted by the authorities of territorial self-government in the period of the epidemic. Practical remarks
The article describes two important principles of administrative proceedings, namely the principle of active participation of the parties in the proceedings and the principle of speed of proceedings in the context of factual and legal restrictions arising from the current coronavirus pandemic. The article uses court judgments and literature on the subject to indicate various interpretations of the application of the provisions of the Administrative Procedures Code, as well as the Special Coronavirus Act.
Keywords: Administrative Procedures Code, principle of active participation of the parties, principle of speed of proceedings, Special Coronavirus Act
Bibliografia / References:
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011
Beker D., Udział w postępowaniu administracyjnym przez internet. Czy rozwiązania na czas koronawirusa nie idą za daleko?, https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1468956,koronawirus-w-polsce-dzial-w-postepowaniu-administracyjnym-internet.html (dostęp: 24.05.2020 r.)
Daniel P., Wilczyński J., Naruszenie zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym, jako przesłanka uchylenia aktu przez sąd administracyjny, „Administracja: Teoria. Dydaktyka, Praktyka” 2014/3
Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, LEX 2020
Karciarz M., Prowadzenie postępowania administracyjnego w okresie koronawirusa (COVID-19) z uwzględnieniem przepisów specustawy koronawirusowej, LEX 2020
Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. W. Chróścielewski, Z. Kmieciak, LEX 2019
Kręcisz-Sarna A., Jak powinna przebiegać kontrola i oględziny w prawie budowlanym”, https://prawonieruchomosci24.pl/interpretacje-przepisow/jak-powinna-przebiegac-kontrola-i-ogledziny-w-prawie-budowlanym-2058.html (dostęp: 01.05.2020 r.)
Łaszczyca G., Martysz C., Matan A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, t. 1, Komentarz do art. 1103, LEX 2010
Muzyczka K., Zasada prawdy obiektywnej w administracyjnym postępowaniu dowodowym, „Civitas et Lex” 2016/3
Nowak M.J., Kodeks postępowania administracyjnego z komentarzem, Warszawa 2015
Rakoczy B., Problematyka stosowania art. 15 zzr i art. 15zzs ustawy z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych, https://www.igwp.org.pl/index.php/informacje/koronawirus-info/1539-profesor-bartosz-rakoczy-problematyka-stosowania-art-15-zzr-i-art-15-zzs-ustawy-z-dnia-31-marca-2020-r-o-zmianie-ustawy-o-szczegolnych-rozwiazaniach-zwiazanych-z-zapobieganiem-przeciwdzialaniem-i-zwalczaniem-covid-19-innych-chorob-zakaznych-oraz-wywolanych-nimi-sytuacji-kryzysowych-oraz-niektorych-innych-ustaw (dostęp: 25.05.2020 r.)
Skorupka A., Zmiany biegu terminów w tzw. tarczy antykryzysowej w związku z koronawirusem konsekwencje prawne, LEX 2020
Sługocka M., Czy w chwili wpłynięcia wniosku o pozwoleniu na budowę czy też zgłoszenia, starosta powinien podjąć postępowanie?, LEX nr 1439114
Suwaj R., Koronawirus: terminy zaczynają bieg, a epidemia wciąż trwa, https://www.rp.pl/Administracja/305259984-Koronawirus-terminy-zaczynaja-bieg-a-epidemia-wciaz-trwa.html (dostęp: 26.05.2020 r.)
Tarnowska B., Koronawirusy i COVID-19 objawy, jak się ochronić?, https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/koronawirusy-i-covid-19-objawy-jak-sie-ochronic,6700,n,192 (dostęp: 24.05.2020 r.)
dr Roman Marchaj
jest adiunktem w Zespole Prawa Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
nr ORCID: 0000-0002-9921-7693
Miejsce związku metropolitalnego w województwie śląskim w strukturze administracji publicznej w Polsce
Restytucja samorządu terytorialnego w Polsce zmusiła przedstawicieli zarówno doktryny, jak i judykatury do poddania szczegółowej analizie problemu podmiotowości prawnej gminy oraz jej miejsca w strukturze administracji publicznej. Po blisko 30 latach od pierwszych reform ustrojowych problematyka ta nie budzi większych kontrowersji. Według powszechnie akceptowanego poglądu gmina jest korporacją prawa publicznego (związkiem publicznoprawnym) wykonującą przyznane jej zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Współcześnie w analogiczny sposób należy przeanalizować sposób działania oraz ustrój związku metropolitalnego w województwie śląskim. W literaturze przedmiotu odnaleźć można co najmniej kilka wypowiedzi autorów poruszających problematykę charakteru prawnego tego podmiotu. Prezentowany artykuł stanowi próbę odpowiedzenia na pytanie – jakie miejsce zajmuje związek metropolitalny w strukturze administracji publicznej.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, związek metropolitalny, metropolia, administracja zdecentralizowana, decentralizacja
Dr. Roman Marchaj
is an assistant professor at the Territorial Self-Government Law Group at the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice.
Place of the metropolitan association in the Silesian Voivodship in the structure of public administration in Poland
The restitution of territorial self-government in Poland has forced the representatives of both the legal doctrine and the judicature to conduct a detailed analysis of the problem of the legal subjectivity of the municipality and its place in the structure of public administration. This issue does not give rise to any major controversies almost 30 years after the first systemic reforms. According to the generally accepted view, the municipality is a public law corporation (public association) performing public tasks assigned to it in its own name and at its own responsibility. The method of operation and the structure of the metropolitan association in the Silesian Voivodship should now be analysed in a similar manner. The literature on the subject contains at least several statements of authors dealing with the legal nature of this entity. The article constitutes an attempt to answer the question of the place that the metropolitan union occupies in the structure of public administration.
Keywords: territorial self-government, metropolitan association, metropolis, decentralized administration, decentralization
Bibliografia / References:Bąkowski P., Ustawa o związkach metropolitalnych. Komentarz, Warszawa 2016
Bigo T., Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1928
Czyż T., Koncepcje aglomeracji miejskiej i obszaru metropolitalnego w Polsce, „Przegląd Geograficzny” 2009/4
Dolnicki B., Koncepcja powiatu metropolitalnego, „Samorząd Terytorialny” 2014/7–8
Dolnicki B., Marchaj R., Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny” 2017/3
Dolnicki B., Marchaj R., Związek metropolitalny w województwie śląskim, „Samorząd Terytorialny” 2017/7–8
Dolnicki B., Nadzór nad samorządem terytorialnym, Katowice 1993
Dolnicki B., Samorząd terytorialny. Zagadnienia ustrojowe, Kraków 1999
Dolnicki B., Ustrój metropolii – współczesne koncepcje, „Administracja Publiczna, Studia Krajowe i Międzynarodowe” 2010/2
Dolnicki B., Założenia ustawy o powiecie metropolitalnym Aglomeracji górnośląskiej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013/12
Fundowicz S., Korporacje prawa publicznego w teorii i praktyce prawa niemieckiego, „Rocznik Nauk Prawnych” 1999/1
Gajewski R., W kierunku związku metropolitalnego w województwie pomorskim [w:] Organizacja i funkcjonowanie aglomeracji miejskich, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018
Knosala E., Gołuch A., Stasikowski R, Uwagi w sprawie koncepcji ustrojowej aglomeracji śląskiej wraz z projektem ustawy o Regionalnym Związku Komunalnym „Silesia”, „Samorząd Terytorialny” 2007/12
Kościuk D.J., Kulikowska-Kulesza J.E., Ziemblicki M.H., Wybrane aspekty zarządzania zasobami ludzkimi w aglomeracjach miejskich [w:] Organizacja i funkcjonowanie aglomeracji miejskich, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018
Leoński Z., Samorząd terytorialny w RP, Warszawa 2006
Marchaj R., Wójt, burmistrz i prezydent miasta jako delegat w zgromadzeniu związku metropolitalnego [w:] Pozycja ustrojowa organów jednostek samorządu terytorialnego, red. B. Dolnicki, Warszaw 2019
Marchaj R., Zadania związku metropolitalnego w województwie śląskim – zagadnienia podstawowe, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019/3
Marchaj R., Związek metropolitalny w województwie śląskim z perspektywy pierwszego roku działania, Samorząd Terytorialny 2018/12
Niziołek M., Problemy ustroju aglomeracji miejskich, Warszawa 2008
Panejko J., Geneza i podstawy samorządu europejskiego, Wilno 1934
Rabska T., Podstawowe pojęcia organizacji administracji [w:] System prawa administracyjnego, t. 1, red. J. Starościak, Ossolineum 1977
Rabska T., Pozycja samorządu terytorialnego w Konstytucji „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1995/2
Szewc A., Jyż G., Pławecki Z., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2012
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. Chmielnicki, Warszawa 2013
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2018
dr Małgorzata Grześków
jest adiunktem w Zakładzie Prawa Pracy w Instytucie Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, adwokatem w Izbie Adwokackiej we Wrocławiu.
nr ORCID: 0000-0002-8449-898X
Uwagi na temat prawa pracownika samorządowego do odprawy emerytalnej lub rentowej na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego
Pracownikom samorządowym przysługuje prawo do jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy. Wysokość tego świadczenia jest uzależniona od stażu pracy pracownika. W orzecznictwie wskazuje się, że odprawa emerytalna (rentowa) przewidziana przez ustawę o pracownikach samorządowych pełni funkcję nie tylko kompensacyjną, mającą na celu zmniejszenie niedogodności dla pracownika związanych z zakończeniem zatrudnienia i przejściem emeryturę (rentę), ale zawiera również pewne elementy gratyfikacji za dotychczas wykonywaną pracę. Artykuł porusza zagadnienie prawa pracownika samorządowego do jednorazowej odprawy emerytalnej lub rentowej i został stworzony w szczególności w oparciu o analizę orzecznictwa sądowego z tego zakresu. Dużo miejsca poświęcono przesłankom nabycia prawa do tego świadczenia oraz analizie zagadnienia dopuszczalności pozbawienia prawa do odprawy ze względu na sposób ustania stosunku pracy.
Słowa kluczowe: pracownik samorządowy, odprawa emerytalno-rentowa, ustanie stosunku pracy, świadczenia związane z pracą
Dr. Małgorzata Grześków
is an assistant professor at the Department of Labour Law at the Civil Law Institute of the Faculty of Law, Administration and Economics of the University of Wrocław, an attorney-at-law at the Regional Bar Association in Wrocław.
Comments on the right of a territorial self-government employee to a retirement or disability pension in the light of the case law of the Supreme Court
Territorial self-government employees have the right to one-off severance pay in connection with their retirement due to age or disability. The amount of this benefit depends on the employee’s length of service. It is indicated in the case law that the retirement severance pay envisaged by the Act on self-government employees has not only a compensatory function intended to reduce the inconvenience for the employee in connection with ending employment and retirement, but also contains certain elements of gratification for the work performed to date. The article deals with the issue of the right of a local government employee to one-off retirement or disability severance pay and was created, in particular, on the basis of an analysis of court decisions on this. A great deal of space has been devoted to the reasons for acquiring the right to this benefit and the analysis of the matter of the admissibility of deprival of the right to severance pay due to the method of termination of employment.
Keywords: self-government employee, retirement and disability severance pay, termination of employment, work-related benefits
Bibliografia / References:
Jaśkowski K., Maniewska E., Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX 2019
Kodeks pracy. Komentarz, red. L. Florek, LEX 2017
Komentarz do ustawy o pracownikach samorządowych [w:] Prawo urzędnicze. Komentarz, red. K.W. Baran, LEX 2014
Symber J., Prawo pracownika samorządowego do jednorazowej odprawy emerytalnej przy rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Glosa do uchwały SN z dnia 18 czerwca 2017 r., III PZP 1/17, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2018/1
Szelhaus R., Odprawa emerytalno-rentowa, „Temidium” 2010/3
Szmit J., Pojęcie pracownika samorządowego (uwagi de lege lata), „Samorząd Terytorialny” 2011/3
Ziembiński Z., Teoria prawa, Warszawa 1978
dr hab. Jakub Jan Zięty
jest adiunktem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, radcą prawnym.
nr ORCID: 0000-0002-1243-339
O kontrasygnacie raz jeszcze – uwagi na tle artykułu „Kontrasygnata skarbnika a gospodarka finansowa jednostki samorządu terytorialnego” Sylwestra Bogackiego i Tomasza Wołowca
Przyczynkiem do napisania artykułu polemicznego stała się publikacja Sylwestra Bogackiego i Tomasza Wołowca „Kontrasygnata skarbnika a gospodarka finansowa jednostki samorządu terytorialnego”, w której autorzy odnoszą się do kilku ważnych zagadnień dotyczących m.in.: obowiązków skarbnika, istoty kontrasygnaty, charakteru prawnego kontrasygnaty, zakresu czynności podlegających kontrasygnacie, skutków braku kontrasygnaty czy formy kontrasygnaty. Poruszane w publikacji kwestie były przedmiotem dość szerokiej dyskusji w doktrynie, a spory powstałe na tym tle, w szczególności gdy chodzi o formę i sposób udzielania kontrasygnaty, były także przedmiotem rozstrzygnięć sądów. W kwestiach postulatywnych, co do zasady, należy zgodzić się ze wspomnianymi autorami, że instytucja kontrasygnaty nie zawsze jest kształtowana przez jasne i spójne przepisy. W toku analizy autor prezentowanego artykułu dochodzi do wniosku, że forma kontrasygnaty zależy od skutku, jaki ustawodawca przypisuje jej brakowi. Ponadto wskazuje, że brak kontrasygnaty nie stanowi czystej konstrukcji bezskuteczności zawieszonej, ale sui generis konstrukcję bezskuteczności czynności prawnej.
Słowa kluczowe: kontrasygnata, skarbnik, jednostka samorządu terytorialnego, bezskuteczność czynności prawnej, nieważność czynności prawnej
Dr. Hab. Jakub Jan Zięty
is an assistant professor at the Chair of Commercial and Business Law of the Faculty of Law and Administration at the University of Warmia and Mazury in Olsztyn, legal counsel.
Once again about the countersignature – comments on Sylwester Bogacki’s and Tomasz Wołowiec’s article “The treasurer’s countersignature and the financial management of territorial self-government units”
The reason for writing the polemical article was the publication of Sylwester Bogacki’s and Tomasz Wołowiec’s article “The treasurer’s countersignature and the financial management of territorial self-government units”, in which the authors refer to several important issues regarding, among others, the treasurer’s duties, the essence of the countersignature, the legal nature of the countersignature, the activities that require a countersignature, the effects of a lack of countersignature and the forms of the countersignature. The matters raised in the article were the subject of a reasonably extensive discussion in the legal doctrine, while the disputes arising in this context, especially regarding the form and manner of providing the countersignature, have also been the subject of court decisions. In terms of the postulative issues, in principle, one should agree with these authors that the institution of the countersignature is not always formed by clear and consistent regulations. During the analysis, the author of the article arrives at the conclusion that the form of the countersignature depends on the effect that the lawmakers attribute to its absence. Furthermore, he mentions that the lack of countersignature does not constitute the pure structure of suspended ineffectiveness, but a sui generis structure of the ineffectiveness of a legal act.
Keywords: countersignature, treasurer, territorial self-government unit, ineffectiveness of a legal act, invalidity of a legal act
Bibliografia / References:
Augustyniak M., Przywora B., Sularz P., Skarbnik jednostki samorządu terytorialnego, Warszawa 2020
Bitner M., Udzielanie poręczeń i gwarancji przez jednostki samorządu terytorialnego – zagadnienia publicznoprawne, „Samorząd Terytorialny” 2018/10
Bogacki S., Wołowiec T., Kontrasygnata skarbnika a gospodarka finansowa jednostki samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2020/5
Chyb N., Kontrasygnata skarbnika gminy w procesie tworzenia przez gminę spółek kapitałowych, „Finanse Komunalne” 2018/4
Czarnow S., Kontrasygnata – martwa instytucja?, „Finanse Komunalne” 2010/11
Dolnicki B., Marchaj R., Związek metropolitalny w województwie śląskim, „Samorząd Terytorialny” 2017/7–8
Dolnicki B., Pozycja prawna sekretarza i skarbnika w jednostce samorządu terytorialnego [w:] Przemiany doktrynalne i systemowe prawa publicznego, red. S. Pikulski, W. Pływaczewski, J. Dobkowski, Olsztyn 2002
Dumkiewicz M., Skutki braku kontrasygnaty skarbnika gminy na tle sankcji wadliwych czynności prawnych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/9
Fleszar D., Cywilnoprawna reprezentacja gminy, „Samorząd Terytorialny” 2016/11
Glumińska-Pawlic J., Prawa i obowiązki skarbnika jako organu kontroli finansowej w jednostkach samorządu terytorialnego, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2007/10
Greszta R., Oleszko A., Uchybienia formalne aktu notarialnego, „Rejent” 2011/5
Grzybowski S., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1985
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2006
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Komentarz do art. 1–300 k.s.h., Warszawa 2011
Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, Warszawa 2011
Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2009
Lange K., Wybrane aspekty cywilnoprawne kontrasygnaty skarbnika jednostki samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2009/9
Łętowska E., Ochrona niektórych praw konsumentów. Komentarz, Warszawa 2001
M. Gutowski M., Bezskuteczność czynności prawnej, Warszawa 2013
Marchaj R., Statut Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/7–8
Marchaj R., Zadania związku metropolitalnego w województwie śląskim – zagadnienia podstawowe, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019/3
Moll T., Komentarz do art. 31 ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, LEX nr 90917
Moll T., Ustawa o związkach metropolitalnych – rozwiązanie słuszne czy kompromisowe?, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/7–8
Pyziak-Szafnicka M., Glosa do wyroku SN z 27.03.2000 r. (III CKN 608/98), OSP 2001/1, poz. 4
Robaczyński W., Znaczenie kontrasygnaty przy zawieraniu umów przez gminy, „Kontrola Państwowa” 2013/5
System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008
Szczepaniak R., W kwestii cywilnoprawnej reprezentacji gminy, „Samorząd Terytorialny” 1995/7–8
Szer S., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 1967
Szewc A., Komentarz do art. 31 ustawy o samorządzie gminnym [w:] A. Szewc, G. Jyż, Z. Pławecki, Samorząd gminny. Komentarz, Warszawa 2005
Ustawa o samorządzie gminnym, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Warszawa 2011
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018, LEX 2018
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2007
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne Zarys części ogólnej, Warszawa 2001
Zawadzka J., Warunek w prawie cywilnym, Warszawa 2012
Zięty J.J., Kontrasygnata skarbnika gminy – instytucja wymagająca zmian – uwagi na tle zakresu czynności wymagających kontrasygnaty [w:] Wybrane aspekty realizacji zasady zrównoważonego rozwoju samorządu terytorialnego, red. M. Sitek, P.B. Zientarski, Warszawa 2019
dr Magdalena Budziarek
jest adiunktem w Katedrze Prawa Finansowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.
nr ORCID: 0000-0001-8512-1570
dr Aneta Szymczak
jest adiunktem w Katedrze Prawa Finansowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.
nr ORCID: 0000-0002-5229-945X
Niedochowanie wymagań procedury absolutoryjnej jako podstawa stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie absolutorium - glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 listopada 2019 r. (I GSK 1437/18)
Kwestią polemiczną w glosie – poddaną krytyce – jest uznanie przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14.11.2019 r. (I GSK 1437/18), że podanie do wiadomości rady miejskiej stanowiska komisji rewizyjnej w sprawie absolutorium, bez podjęcia ważnej uchwały w tej sprawie, nie stanowi rażącego naruszenia prawa uzasadniającego stwierdzenie nieważności uchwały absolutoryjnej. W ocenie NSA podanie do powszechnej wiadomości stanowiska komisji rewizyjnej, mimo że jej członkowie sami nie byli w stanie uzgodnić jego treści, nie może przesądzać o nieważności uchwały absolutoryjnej. Podnosząc takie argumenty, NSA dał pierwszeństwo ustaleniom faktycznym przed obowiązkiem dochowania wymagań proceduralnych, których naruszenie w doktrynie i utrwalonym orzecznictwie uznawane jest za rażące naruszenie prawa.
Słowa kluczowe: absolutorium komunalne, komisja rewizyjna, wniosek w sprawie absolutorium, regionalna izba obrachunkowa
Dr. Magdalena Budziarek
is an assistant professor at the Chair of Financial Law at the Faculty of Law and Administration of the University of Łódź.
Dr. Aneta Szymczak
is an assistant professor at the Chair of Financial Law at the Faculty of Law and Administration of the University of Łódź.
The failure to observe the requirements of the procedure regarding the vote of approval as a basis for the annulment of the resolution on the vote of approval - critical commentary on the judgment of the Supreme Administrative Court of 14 November 2019 (I GSK 1437/18)
The issue – which is criticized – discussed in the commentary is the acknowledgment by the Supreme Administrative Court in the judgment of 14 November 2019 (I GSK 1437/18) that informing the city council of the position of the audit committee on the vote of approval, without passing a valid resolution on this does not constitute a gross breach of the law justifying the annulment of the resolution on the vote of approval. According to the Supreme Administrative Court, the disclosure of the audit commission’s position to the public, even though its members were unable to agree on its content themselves, cannot prejudge the invalidity of the resolution on the vote of approval. In raising such arguments, the Supreme Administrative Court gave precedence to the factual findings over the obligation to comply with the procedural requirements, the breach of which is considered a gross breach of the law in the legal doctrine and the consolidated case law.
Keywords: municipal vote of approval, audit commission, motion on the vote of approval, regional chamber of audit
Bibliografia / References:
Krawczyk R.P., Absolutorium komunalne, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1990/60
Krawczyk R.P., Glosa do wyroku NSA Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 14 kwietnia 2000 r., sygn. akt I SA/Wr 1798/99, „Finanse Komunalne” 2000/5
Krawczyk R.P., Opiniowanie wniosków w sprawie absolutorium dla zarządów gmin w praktyce, „Finanse Komunalne” 1996/4
Piecha J., Komentarz do art. 18a ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawy samorządowe. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Legalis 2018
Sawicka K., Absolutorium komunalne jako narzędzie wewnętrznej kontroli finansowej w jednostkach samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 1999/4
Złakowski Ł., Komentarz do art. 18a ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Legalis 2011
Zielińska W., Dyskusyjne zagadnienia trybu podejmowania uchwały w sprawie absolutorium, „Samorząd Terytorialny” 1997/12
dr Justyna Mielczarek-Mikołajów
jest adiunktem w Zakładzie Ustroju Administracji Publicznej w Instytucie Nauk Administracyjnych na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
nr ORCID: 0000-0001-8706-2930
Sprawozdanie z konferencji „Smart administration – Polish and German Approach”, Wrocław 29–30 listopada 2019 r.
Dr. Justyna Mielczarek-Mikołajów
is an assistant professor at the Public Administration System Department of the Institute of Administrative Studies, Faculty of Law, Administration and Economics of the University of Wrocław.
Report on the conference named ‘Smart administration – Polish and German Approach’, Wrocław 29–30 November 2019.
Kamil Olzacki
jest studentem prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskieg, członkiem Zarządu Instytutu Metropolitalnego ds. Marketingu i PR.
Sprawozdanie z I wideokonferencji Instytutu Metropolitalnego „Wyzwania dla samorządu terytorialnego”, 23 marca8 kwietnia 2020 r.
Kamil Olzacki
is a member of the Management Board of the Metropolitan Institute for Marketing and PR.
