Lekcja 9 Praktycznej Akademii Zarządzania
Fragment artykułu z miesięcznika "Dyrektor Szkoły" 2019/6
W każdej dziedzinie działalności ludzkiej tkwią jakieś tajniki, których znajomość zapewnia sukces. Zwykle są to głęboko skrywane tajemnice przekazywane z pokolenia na pokolenie lub wąskiemu gronu osób. Dzieje się tak w prywatnych firmach, zawodach przechodzących z rodzica na dziecko, a nawet w przypadku zupełnie przyziemnych aktywności domowych.
Przeciwnie w przypadku przywództwa. O sekretach wielkich przywódców pisze się artykuły i książki, są tematem wykładów na konferencjach naukowych i szkoleniach, stają się przedmiotem wywiadów ze sławnymi ludźmi.
W zarządzaniu oświatą to zagadnienie dotychczas nie wybrzmiało, choć różne aspekty przywództwa doczekały się już sporej literatury, w tym artykułów na łamach „Dyrektora Szkoły”. Celem lekcji jest próba wypełnienie tej luki.
Przywództwo, uznane za fenomen ostatnich lat, powoli przebija się do świadomości dyrektorów szkół. Przez poprzednie kilka dziesięcioleci wpajano im w toku szkoleń oraz na łamach specjalistycznej literatury, że są menedżerami oświaty, i przygotowywano do zarządzania placówką oświatową (Gawrecki, 2003; Plewka, Bednarczyk, 2008). Dopiero od niedawna w dyrektorze dostrzeżono też przywódcę edukacyjnego (Mazurkiewicz, 2011, 2015). Dlatego wywód rozpoczynam od kwestii terminologicznych.
Autorzy omawiający różnice między tymi dwiema rolami wskazują przede wszystkim na odmienność wynikających z nich zadań (Dutka-Mucha, 2018, s. 119–123; Madalińska-Michalak, 2015, s. 35–36). Menedżer zarządza, czyli zapewnia sprawne funkcjonowanie szkoły jako instytucji, natomiast przywódca (w literaturze nazywany też liderem) kreuje wizję oraz wpływa na pracowników, aby chcieli ją urzeczywistnić.
